Σειρά θεµάτων που αφορούν τις αγροτικές και κτηνοτροφικές εκµεταλλεύσεις αλλά και τη µεταποιητική βιοµηχανία έρχεται να ρυθµίσει το νοµοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος ««Περιβαλλοντική αναβάθµιση και ιδιωτική πολεοδόµηση – Βιώσιµη ανάπτυξη οικισµών - Ρυθµίσεις δασικής νοµοθεσίας» που δόθηκε στη δηµοσιότητα και πρόκειται να κατατεθεί άµεσα στη Βουλή. Μεταξύ άλλων, καθορίζονται οι προϋποθέσεις παραχώρησης δηµόσιων εκτάσεων προς αγροτική εκµετάλλευση, ανάβει το πράσινο φως για την ανέγερση µόνιµων κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων µέσα σε δασικές εκτάσεις καθώς επίσης και για την αδειοδότηση των ήδη υφιστάµενων (πρόχειρων) ενώ επιπλέον δίνεται η δυνατότητα δηµιουργίας µέσα στις εκτάσεις αυτές µονάδων µεταποίησης τοπικών αγροτικών προϊόντων. Στο νοµοσχέδιο εξετάζεται, σύµφωνα µε πληροφορίες, να ενταχθεί ρύθµιση για τους βοσκοτόπους η οποία θα διευκολύνει την ενεργοποίηση δικαιωµάτων από τους κτηνοτρόφους (εφόσον οι δασικές εκτάσεις χρησιµοποιούνται ως βοσκότοποι). Ας δούµε αναλυτικά τα βασικά θέµατα που ρυθµίζει το νοµοσχέδιο:
«Πράσινο» για µόνιµες κτηνοτροφικές εγκαταστάσειςMέχρι σήµερα δεν επιτρέπονταν οι µόνιµες κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις σε δάση και δασικές εκτάσεις, παρά µόνο οι πρόχειρες (µε κλαδιά και λαµαρίνες). Στο πλαίσιο, ωστόσο, σχετικού κανονισµού της Ε.Ε. απαιτούνται µόνιµες κατασκευές. Πλέον επιτρέπεται η ίδρυση και λειτουργία και µόνιµων εγκαταστάσεων ενώ ρυθµίζεται το πρόβληµα των ήδη λειτουργούντων, κυρίως επί δασών που δεν προβλέπονταν µέχρι σήµερα, αλλά και επί των δασικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων που δεν έχουν την έγκριση της δασικής αρχής.
∆υνατότητα εξαγοράς πρώην δασικής, νυν αγροτικής γηςΑντιµετωπίζονται θέµατα σχετικά µε τον χαρακτηρισµό ως δασικών πολλών χιλιάδων στρεµµάτων αγροτικών καλλιεργειών που στο παρελθόν, πριν από το 1975, είχαν δασική µορφή. Προτείνεται η εξαγορά τους έναντι τιµήµατος µε προϋπόθεση να διατηρήσουν την αγροτική τους µορφή και απαλείφεται ο όρος, ότι οι κάτοχοί τους πρέπει να είναι κατ’ επάγγελµα αγρότες.
∆ασικές εκτάσεις γίνονται αγροτικέςΚαθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις εκχέρσωσης δασικού χαρακτήρα εκτάσεων µε σκοπό την αγροτική καλλιέργεια από γεωργικούς συνεταιρισµούς και φυσικά πρόσωπα. Σύµφωνα µε το άρθρο 47, η έγκριση χορηγείται εφόσον διαπιστωθεί, κατόπιν µελέτης, ότι οι εδαφολογικές και οικολογικές συνθήκες συνηγορούν υπέρ του τρόπου αυτού της εκµετάλλευσης χωρίς να παραβλάπτεται η λειτουργία του δασικού οικοσυστήµατος.
Ακόµα ρυθµίζεται το καθεστώς των δασικού χαρακτήρα εκτάσεων που εκχερσώθηκαν χωρίς άδεια της δασικής αρχής πριν την ισχύ του συντάγµατος του 1975 και καλλιεργούνται γεωργικά. Οι κάτοχοί τους δύνανται να τις εξαγοράσουν έναντι ανταλλάγµατος υπό τον απαράβατο όρο ότι, θα καλλιεργούνται γεωργικά ες αεί. Επίσης απαλείφεται ο υφιστάµενος όρος ότι, οι κάτοχοί τους πρέπει να είναι κατ’ επάγγελµα αγρότες, γεγονός που δεν συντρέχει για κατόχους πολλών χιλιάδων στρεµµάτων. Ακόµη προβλέπεται ρητά ότι αν η έκταση αλλάξει χρήση ακυρώνεται αυτοδικαίως ο χορηγηθείς στον κάτοχο τίτλος, η δε έκταση επανέρχεται στο δηµόσιο, υπαγόµενη στις διατάξεις της δασικής νοµοθεσίας
Μονάδες µεταποίησης σε δάση Επιτρέπεται η εγκατάσταση σε δηµόσιες ή, ελλείψει αυτών, σε δασικές εκτάσεις, µονάδων µεταποίησης γεωργικών προϊόντων που παράγονται στην περιοχή, τυροκοµικών µονάδων επεξεργασίας γάλακτος, οινοποιείων, αποσταγµατοποιίων, ποτοποιείων, εµφιαλωτηρίων, ελαιοτριβείων, σφαγείων και χερσαίων µονάδων υδατοκαλλιέργειας.
Επιτρέπεται επίσης η µετεγκατάσταση σε δάση νοµίµως λειτουργούντων ελαιοτριβείων λόγω ένταξης των περιοχών λειτουργίας τους σε Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου. Η αιτιολογική έκθεση αναφέρει επίσης ότι «προβλέπεται η εγκατάσταση βιοµηχανικών µονάδων που έχουν σαν πρώτη ύλη το ξύλο, εργοστασίων άντλησης και εµφιάλωσης νερού προς αξιοποίηση του εξαιρετικής ποιότητας νερού των φυσικών πηγών µας καθώς και εργοστασίων µεταποίησης γεωργικών προϊόντων».
Αγροτικές εκµεταλλεύσεις που προέκυψαν από αναδασµούς Κατά την εφαρµογή των κατά καιρούς προγραµµάτων αναδασµών πολλοί γεωργοί έδωσαν ιδιόκτητες αγροτικές εκτάσεις που βρίσκονταν διάσπαρτες εντός των ορίων του αναδασµού και η διοίκηση τους παρέδωσε ενιαία έκταση ίσου εµβαδού, µέρος της οποίας ή και ολόκληρη ήταν δασικής µορφής και δεν είχε εξαιρεθεί από τον αναδασµό µε παράλειψη της διοίκησης.
Οι εκτάσεις αυτές που έχουν εκχερσωθεί πριν από 30 και πλέον χρόνια, είναι σήµερα συγκροτηµένες γεωργικές εκµεταλλεύσεις στις οποίες οι αρµόδιες κρατικές υπηρεσίες έχουν κατασκευάσει µεγάλα έργα υποδοµής όπως µόνιµα αρδευτικά συστήµατα, αγροτική οδοποιία κ.λπ. Με τις διατάξεις του νοµοσχεδίου προβλέπεται ότι αυτές αποδίδονται σε αγροτική εκµετάλλευση χωρίς τους περιορισµούς που θέτει η δασική νοµοθεσία.
Τέλος επιλύονται και θέµατα αγρών που δασώθηκαν λόγω εγκατάλειψης τους, ως προς τους οποίους προβλέπεται ότι εξαιρούνται από τη δασική νοµοθεσία, υπό την ρητή προϋπόθεση όµως ότι σήµερα δεν έχουν µορφή δάσους και εφόσον αναγνωριστούν ως ιδιωτικές µε απόφαση του γ.γ. της οικείας Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης επί τη βάσει τίτλων ιδιοκτησίας οι οποίοι έχουν αποκτηθεί πριν από την 23η Φεβρουαρίου 1946 και έχουν µεταγραφεί.
Αλλαγή χρήσης εκτάσεων που παραχωρήθηκαν για καλλιέργειαΤο νοµοσχέδιο προβλέπει ότι «δηµόσια δάση και δασικές εκτάσεις που παραχωρήθηκαν για γεωργική ή δενδροκοµική καλλιέργεια µε τις διατάξεις της δασικής νοµοθεσίας, όπως αυτές κατά καιρούς ίσχυσαν και κωδικοποιήθηκαν µε τα άρθρα 14 έως και 27 του ∆ασικού Κώδικα, εφ’ όσον αξιοποιήθηκαν κατά τους όρους της παραχώρησης ή της εκχέρσωσης και εκδόθηκαν οριστικά παραχωρητήρια, δεν υπάγονται καθ΄ οιονδήποτε τρόπο στις διατάξεις της δασικής νοµοθεσίας και µπορούν να αλλάξουν χρήση»
∆ενδροκοµική εκµετάλλευση καστανοτεµαχίων από αγρότεςΜε το άρθρο 38 επιλύονται θέµατα παραχώρησης καστανοτεµαχίων σε κατ’ επάγγελµα αγρότες. Ειδικότερα προβλέπεται ότι δύναται να παραχωρηθεί αντί τιµήµατος χρήσης, το δικαίωµα της δενδροκοµικής εκµετάλλευσης αυτών σε µόνιµους κατοίκους του οικείου ΟΤΑ, κατά προτεραιότητα δε, σε κατ΄ επάγγελµα γεωργούς ή κτηνοτρόφους. Ο δικαιούχος προβαίνει σε περιποίηση των καστανοδένδρων, σε εµβολιασµούς αυτών, σε καθαρισµό της άγριας βλάστησης, σε συµπληρωµατικές φυτεύσεις καστανοδένδρων και σε άλλα δασοκοµικά ή διαχειριστικά µέτρα, σύµφωνα µε τους όρους της παραχώρησης κατόπιν µελέτης συνταγµένης από δασολόγο
Ρυθμίσεις για βοσκότοπους στις δημοτικές εκτάσεις ζητούν οι κτηνοτρόφοι Λύση στο πρόβλημα των δημοτικών βοσκοτόπων ζητά να δοθεί με παρέμβασή της Ομοσπονδία Κτηνοτρόφων Περιφέρειας Θεσσαλίας τονίζοντας ότι το συγκεκριμένο ζήτημα έμεινε εκτός του νόμου 4264/2014 ο οποίος, μέσω του άρθρου 60, ορίζει την έννοια της χρήσης ως βοσκότοπου για χορτολιβαδικές και δασικές εκτάσεις που ανήκουν στο Δημόσιο -χωρίς να γίνεται λόγος γι’ αυτές που ανήκουν στους Δήμους.
Μέχρι τον Σεπτέμβριο πρέπει να λυθεί το θέμαΑναλυτικά το κείμενο με τις προτάσεις που υπογράφει ο κ. Ιωάννης Κόκουρας, τεχνικός σύμβουλος της Ομοσπονδίας Κτηνοτρόφων Περιφέρειας Θεσσαλίας έχει ως εξής:
«Έχει ψηφιστεί στον Ν.4264/2014 το άρθρο 60 όπου για πρώτη φορά θα οριστεί, με τα διαχειριστικά σχέδια που θα γίνουν σε όλη την επικράτεια στις δημόσιες εκτάσεις, η έννοια της χρήσης ως βοσκότοπου τόσο για χορτολιβαδικές όσο και για δασικές εκτάσεις.
Επειδή το εν λόγω άρθρο του παραπάνω νόμου αναφέρεται μόνο σε δημόσιες εκτάσεις υπάρχει ένα κενό για τις δημοτικές εκτάσεις. Έτσι πρέπει να νομοθετηθεί όπως και στις δημόσιες έτσι και στις δημοτικές εκτάσεις να γίνουν διαχειριστικά σχέδια βοσκής όπου να μπορούν να περιληφθούν και δημοτικές δασικές εκτάσεις και να αυξηθούν οι δημοτικές επιλέξιμες εκτάσεις. Αυτό όμως πρέπει να γίνει μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2014 για να μπορούν οι δήμοι μέχρι τέλους του έτους να δώσουν τον δημοτικό βοσκότοπο στους κτηνοτρόφους. Αυτήν την στιγμή οι Δήμοι σε όλη την επικράτεια δεν ξέρουν με ποιό τρόπο θα δώσουν τον βοσκότοπο στους κτηνοτρόφους.
Τέλος πρέπει να υπάρξει μία νομοθετική παρέμβαση όπου όπως στις δημόσιες χορτολιβαδικές εκτάσεις υπάρχει η δυνατότητα της απευθείας μίσθωσης από τον εκάστοτε Περιφερειάρχη μέχρι 8 στρ. για σταβλικές εγκαταστάσεις το ίδιο να γίνεται και στις δημοτικές εκτάσεις από τον εκάστοτέ Δήμαρχο. Αυτό επιβάλλεται γιατί όταν ένας κτηνοτρόφος έχει χτίσει κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις σε δημοτική έκταση, ο σημερινός νόμος ορίζει ότι για να εκμισθώσει αυτήν την έκταση μπορεί μόνο με δημοπρασία και υπάρχει ο κίνδυνος κάποιος τρίτος να προσφέρει μεγαλύτερο τίμημα από τον υπάρχον εκεί κτηνοτρόφο και να πάρει τόσο την έκταση όσο και τις εγκαταστάσεις που με τόσο κόπο έκτισε ο προϋπάρχων εκεί»
«Πράσινο» για µόνιµες κτηνοτροφικές εγκαταστάσειςMέχρι σήµερα δεν επιτρέπονταν οι µόνιµες κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις σε δάση και δασικές εκτάσεις, παρά µόνο οι πρόχειρες (µε κλαδιά και λαµαρίνες). Στο πλαίσιο, ωστόσο, σχετικού κανονισµού της Ε.Ε. απαιτούνται µόνιµες κατασκευές. Πλέον επιτρέπεται η ίδρυση και λειτουργία και µόνιµων εγκαταστάσεων ενώ ρυθµίζεται το πρόβληµα των ήδη λειτουργούντων, κυρίως επί δασών που δεν προβλέπονταν µέχρι σήµερα, αλλά και επί των δασικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων που δεν έχουν την έγκριση της δασικής αρχής.
∆υνατότητα εξαγοράς πρώην δασικής, νυν αγροτικής γηςΑντιµετωπίζονται θέµατα σχετικά µε τον χαρακτηρισµό ως δασικών πολλών χιλιάδων στρεµµάτων αγροτικών καλλιεργειών που στο παρελθόν, πριν από το 1975, είχαν δασική µορφή. Προτείνεται η εξαγορά τους έναντι τιµήµατος µε προϋπόθεση να διατηρήσουν την αγροτική τους µορφή και απαλείφεται ο όρος, ότι οι κάτοχοί τους πρέπει να είναι κατ’ επάγγελµα αγρότες.
∆ασικές εκτάσεις γίνονται αγροτικέςΚαθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις εκχέρσωσης δασικού χαρακτήρα εκτάσεων µε σκοπό την αγροτική καλλιέργεια από γεωργικούς συνεταιρισµούς και φυσικά πρόσωπα. Σύµφωνα µε το άρθρο 47, η έγκριση χορηγείται εφόσον διαπιστωθεί, κατόπιν µελέτης, ότι οι εδαφολογικές και οικολογικές συνθήκες συνηγορούν υπέρ του τρόπου αυτού της εκµετάλλευσης χωρίς να παραβλάπτεται η λειτουργία του δασικού οικοσυστήµατος.
Ακόµα ρυθµίζεται το καθεστώς των δασικού χαρακτήρα εκτάσεων που εκχερσώθηκαν χωρίς άδεια της δασικής αρχής πριν την ισχύ του συντάγµατος του 1975 και καλλιεργούνται γεωργικά. Οι κάτοχοί τους δύνανται να τις εξαγοράσουν έναντι ανταλλάγµατος υπό τον απαράβατο όρο ότι, θα καλλιεργούνται γεωργικά ες αεί. Επίσης απαλείφεται ο υφιστάµενος όρος ότι, οι κάτοχοί τους πρέπει να είναι κατ’ επάγγελµα αγρότες, γεγονός που δεν συντρέχει για κατόχους πολλών χιλιάδων στρεµµάτων. Ακόµη προβλέπεται ρητά ότι αν η έκταση αλλάξει χρήση ακυρώνεται αυτοδικαίως ο χορηγηθείς στον κάτοχο τίτλος, η δε έκταση επανέρχεται στο δηµόσιο, υπαγόµενη στις διατάξεις της δασικής νοµοθεσίας
Μονάδες µεταποίησης σε δάση Επιτρέπεται η εγκατάσταση σε δηµόσιες ή, ελλείψει αυτών, σε δασικές εκτάσεις, µονάδων µεταποίησης γεωργικών προϊόντων που παράγονται στην περιοχή, τυροκοµικών µονάδων επεξεργασίας γάλακτος, οινοποιείων, αποσταγµατοποιίων, ποτοποιείων, εµφιαλωτηρίων, ελαιοτριβείων, σφαγείων και χερσαίων µονάδων υδατοκαλλιέργειας.
Επιτρέπεται επίσης η µετεγκατάσταση σε δάση νοµίµως λειτουργούντων ελαιοτριβείων λόγω ένταξης των περιοχών λειτουργίας τους σε Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου. Η αιτιολογική έκθεση αναφέρει επίσης ότι «προβλέπεται η εγκατάσταση βιοµηχανικών µονάδων που έχουν σαν πρώτη ύλη το ξύλο, εργοστασίων άντλησης και εµφιάλωσης νερού προς αξιοποίηση του εξαιρετικής ποιότητας νερού των φυσικών πηγών µας καθώς και εργοστασίων µεταποίησης γεωργικών προϊόντων».
Οι εκτάσεις αυτές που έχουν εκχερσωθεί πριν από 30 και πλέον χρόνια, είναι σήµερα συγκροτηµένες γεωργικές εκµεταλλεύσεις στις οποίες οι αρµόδιες κρατικές υπηρεσίες έχουν κατασκευάσει µεγάλα έργα υποδοµής όπως µόνιµα αρδευτικά συστήµατα, αγροτική οδοποιία κ.λπ. Με τις διατάξεις του νοµοσχεδίου προβλέπεται ότι αυτές αποδίδονται σε αγροτική εκµετάλλευση χωρίς τους περιορισµούς που θέτει η δασική νοµοθεσία.
Τέλος επιλύονται και θέµατα αγρών που δασώθηκαν λόγω εγκατάλειψης τους, ως προς τους οποίους προβλέπεται ότι εξαιρούνται από τη δασική νοµοθεσία, υπό την ρητή προϋπόθεση όµως ότι σήµερα δεν έχουν µορφή δάσους και εφόσον αναγνωριστούν ως ιδιωτικές µε απόφαση του γ.γ. της οικείας Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης επί τη βάσει τίτλων ιδιοκτησίας οι οποίοι έχουν αποκτηθεί πριν από την 23η Φεβρουαρίου 1946 και έχουν µεταγραφεί.
Αλλαγή χρήσης εκτάσεων που παραχωρήθηκαν για καλλιέργειαΤο νοµοσχέδιο προβλέπει ότι «δηµόσια δάση και δασικές εκτάσεις που παραχωρήθηκαν για γεωργική ή δενδροκοµική καλλιέργεια µε τις διατάξεις της δασικής νοµοθεσίας, όπως αυτές κατά καιρούς ίσχυσαν και κωδικοποιήθηκαν µε τα άρθρα 14 έως και 27 του ∆ασικού Κώδικα, εφ’ όσον αξιοποιήθηκαν κατά τους όρους της παραχώρησης ή της εκχέρσωσης και εκδόθηκαν οριστικά παραχωρητήρια, δεν υπάγονται καθ΄ οιονδήποτε τρόπο στις διατάξεις της δασικής νοµοθεσίας και µπορούν να αλλάξουν χρήση»
∆ενδροκοµική εκµετάλλευση καστανοτεµαχίων από αγρότεςΜε το άρθρο 38 επιλύονται θέµατα παραχώρησης καστανοτεµαχίων σε κατ’ επάγγελµα αγρότες. Ειδικότερα προβλέπεται ότι δύναται να παραχωρηθεί αντί τιµήµατος χρήσης, το δικαίωµα της δενδροκοµικής εκµετάλλευσης αυτών σε µόνιµους κατοίκους του οικείου ΟΤΑ, κατά προτεραιότητα δε, σε κατ΄ επάγγελµα γεωργούς ή κτηνοτρόφους. Ο δικαιούχος προβαίνει σε περιποίηση των καστανοδένδρων, σε εµβολιασµούς αυτών, σε καθαρισµό της άγριας βλάστησης, σε συµπληρωµατικές φυτεύσεις καστανοδένδρων και σε άλλα δασοκοµικά ή διαχειριστικά µέτρα, σύµφωνα µε τους όρους της παραχώρησης κατόπιν µελέτης συνταγµένης από δασολόγο
Μέχρι τον Σεπτέμβριο πρέπει να λυθεί το θέμαΑναλυτικά το κείμενο με τις προτάσεις που υπογράφει ο κ. Ιωάννης Κόκουρας, τεχνικός σύμβουλος της Ομοσπονδίας Κτηνοτρόφων Περιφέρειας Θεσσαλίας έχει ως εξής:
«Έχει ψηφιστεί στον Ν.4264/2014 το άρθρο 60 όπου για πρώτη φορά θα οριστεί, με τα διαχειριστικά σχέδια που θα γίνουν σε όλη την επικράτεια στις δημόσιες εκτάσεις, η έννοια της χρήσης ως βοσκότοπου τόσο για χορτολιβαδικές όσο και για δασικές εκτάσεις.
Επειδή το εν λόγω άρθρο του παραπάνω νόμου αναφέρεται μόνο σε δημόσιες εκτάσεις υπάρχει ένα κενό για τις δημοτικές εκτάσεις. Έτσι πρέπει να νομοθετηθεί όπως και στις δημόσιες έτσι και στις δημοτικές εκτάσεις να γίνουν διαχειριστικά σχέδια βοσκής όπου να μπορούν να περιληφθούν και δημοτικές δασικές εκτάσεις και να αυξηθούν οι δημοτικές επιλέξιμες εκτάσεις. Αυτό όμως πρέπει να γίνει μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2014 για να μπορούν οι δήμοι μέχρι τέλους του έτους να δώσουν τον δημοτικό βοσκότοπο στους κτηνοτρόφους. Αυτήν την στιγμή οι Δήμοι σε όλη την επικράτεια δεν ξέρουν με ποιό τρόπο θα δώσουν τον βοσκότοπο στους κτηνοτρόφους.
Τέλος πρέπει να υπάρξει μία νομοθετική παρέμβαση όπου όπως στις δημόσιες χορτολιβαδικές εκτάσεις υπάρχει η δυνατότητα της απευθείας μίσθωσης από τον εκάστοτε Περιφερειάρχη μέχρι 8 στρ. για σταβλικές εγκαταστάσεις το ίδιο να γίνεται και στις δημοτικές εκτάσεις από τον εκάστοτέ Δήμαρχο. Αυτό επιβάλλεται γιατί όταν ένας κτηνοτρόφος έχει χτίσει κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις σε δημοτική έκταση, ο σημερινός νόμος ορίζει ότι για να εκμισθώσει αυτήν την έκταση μπορεί μόνο με δημοπρασία και υπάρχει ο κίνδυνος κάποιος τρίτος να προσφέρει μεγαλύτερο τίμημα από τον υπάρχον εκεί κτηνοτρόφο και να πάρει τόσο την έκταση όσο και τις εγκαταστάσεις που με τόσο κόπο έκτισε ο προϋπάρχων εκεί»
