Ένα εργoστάσιο ντομάτας στημένο στο Κεφαλάρι, που έπαιρνε ντομάτα από μια ομάδα παραγωγών της περιοχής πάνω από 200 άτομα, καθώς και τις περιοχές της Καβάλας και της Ξάνθης και την μεταποιούσε σε σάλτσα. Τα χρόνια όμως άλλαξαν και κάποια στιγμή η αγορά της Κίνας μπήκε στην Ευρώπη. Το αποτέλεσμα ήταν να εισάγεται σάλτσα από την Κίνα, σχεδόν στο 1/3 της τιμής.
Η παραγωγή στα εργοστάσια ντομάτας της Βόρειας Ελλάδας κυρίως, έφτασε να είναι ασύμφορη, με αποτέλεσμα να οδηγούν στον μαρασμό και στη συνέχεια στο κλείσιμό τους. Πρώτο έκλεισε το εργοστάσιο ντομάτας στις Σέρρες και μετά αυτό της ΣΕΚΟ στη Δράμα.
Τελικά στη Βόρειο Ελλάδας δεν έμεινε κανένα, ενώ υπάρχουν δυο-τρία εργοστάσια που μετά βίας και αυτά παράγουν σάλτσα στην Ελλάδα.
Το κακό είναι ότι δεν υπήρξε καμία απολύτως στήριξη της ντομάτας από την ίδια την πολιτεία, ούτε και των εργοστασίων αυτών. Οι εισαγωγές από την Κίνα έμελλε να δώσουν το τελειωτικό χτύπημα. Τα χρέη αυξάνονταν και έτσι η ΣΕΚΟ έφτασε να χρωστάει περίπου 8 εκατομμύρια ευρώ στην λεγόμενη «κακή ΑΤΕ», η οποία βρίσκεται υπό εκκαθάριση.
Για το θέμα μιλά ο πρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Δράμας, κ. Γιάννης Καπαντζάκης.
Κ. Καπαντζάκη, τι γίνεται σήμερα με τη ΣΕΚΟ;
«Ορίστηκε εκκαθαριστής από το δικαστήριο, ο οποίος είναι αρμόδιος και αποφασίζει να κάνει ό,τι είναι νόμιμο. Η αλήθεια είναι ότι ο πρώτος εκκαθαριστής που είχε οριστεί, δεν είχε φροντίσει να φυλάξει σωστά τον χώρο. Μπήκαν μέσα, έκλεψαν καλώδια, έκλεψαν πλακέτες, ξήλωσαν πολλά πράγματα. Δυο – τρεις φορές πήγε η αστυνομία, έψαξε αλλά δεν βρέθηκε τίποτα. Τώρα, ξηλώνονται διάφορα μηχανήματα και όπου υπάρχει ζήτηση πωλούνται.»
Σε ποιους πωλούνται; Ακούμε για την Τουρκία…
«Ακούγεται ότι τα παίρνει κάποιος από την Τουρκία. Δεν ξέρω… Αυτά τα γνωρίζει ο εκκαθαριστής. Εμείς δεν έχουμε δικαίωμα ούτε την πόρτα να πάμε να ανοίξουμε. Και είμαστε και μέτοχοι. Βασικός μέτοχος είναι η ΣΕΚΕ.»
Αν και πρόκειται τώρα πια για περσινά ξινά σταφύλια… πώς φτάσαμε σ’ αυτό το σημείο; Γιατί δεν μπόρεσε να στηριχθεί το εργοστάσιο;
«Να σου πω την αλήθεια, εγώ δεν γνωρίζω τι έγινε. Ανέλαβα πρόεδρος το 2014 και μέχρι τότε δεν ξέρω τι έγινε, ούτε είχα ασχοληθεί με τη ΣΕΚΟ πριν. Αλλά όπως όλες οι αγροτικές επιχειρήσεις, η ντομάτα έπεσε, η τιμή μειώθηκε, δεν συνέφερε τον κόσμο να σπέρνει ντομάτα, δεν συνέφερε στο εργοστάσιο να λειτουργήσει και έκλεισε. Τα χρέη είχαν ήδη ανεβεί ψηλά και δεν μπορούσε να λειτουργήσει.»
Οι οφειλές της ΣΕΚΟ ποιες είναι;
«Στην παλιά Αγροτική, στην κακή ΑΤΕ, έχει περίπου 8 εκατομμύρια ευρώ. Για τις οφειλές στο ΙΚΑ και την Εφορία δεν γνωρίζω.»
Εμφανίστηκε σε όλο αυτό το διάστημα κάποιος επενδυτής, να ενδιαφερθεί να το αγοράσει;
«Όταν ανέλαβα πρόεδρος, ήρθε κάποιος που ενδιαφερόταν να το αγοράσει όπως ήταν για να το λειτουργήσει. Κι αυτός ήταν Τούρκος. Κάναμε κάποιες επαφές με τον εκκαθαριστή της ΑΤΕ, η οποία τότε θεώρησε σωστό ότι δεν έπρεπε να πωληθεί. Με τους όρους που το έδιναν δεν συνέφερε σε κανέναν να το αγοράσει. Με τα 8 εκατ. €, τρία εργοστάσια καινούρια κάνει ένας επενδυτής σήμερα. Γιατί να πλήρωνε τις οφειλές της Αγροτικής; Τότε τους είχαμε πει να το δώσουν με 1 και 1,5 εκατ. € να δουλέψει ο κόσμος, να δουλέψουν και οι παραγωγοί. Αυτός ενδιαφερόταν να το δουλέψει τότε όπως ήταν το εργοστάσιο και δεν θα το ξήλωνε. Μετά απ’ όσο ξέρω ήρθε και ένας άλλος επενδυτής από τη Λειβαδιά που έχει ντοματάδικο εκεί. Ούτε και τότε απέδωσε η συζήτηση.»
Εσείς σαν Αγροτικός Συνεταιρισμός, αν μπαίνατε σε κάποιο επενδυτικό πρόγραμμα, δεν θα μπορούσατε να το δουλέψετε ίσως;
«Με το νόμο 4015, καταργήθηκαν οι ΕΑΣ και γίναμε Αγροτικός Συνεταιρισμός. Αυτός ο νόμος είχε κάποια καλά σημεία, αλλά διέλυσε όλες τις οργανώσεις και επί μια 5ετία, σήμερα θα εφαρμοστεί, αύριο θα εφαρμοστεί, όχι θα αλλάξει κτλ., κατέρρευσαν οικονομικά και οι Ενώσεις και οι Συνεταιρισμοί. Γι’ αυτό σήμερα εμείς σαν Ένωση, δεν έχουμε τέτοια δυνατότητα πια. Δεν υπάρχει ρευστότητα. Και όταν δεν υπάρχει ρευστότητα, δεν μπορείς να κάνεις κάτι. Οι τράπεζες δεν δίνουν τίποτα. Οι παραγωγοί λεφτά δεν έχουν. Εδώ έρχονται και μας ζητούν να τους στηρίξουμε για να σπείρουν. Να στηρίξουμε ολόκληρο εργοστάσιο δεν γίνεται…»
Αυτό που είπατε, αν έρθει κάποιος επενδυτής να το αγοράσει, να το δουλέψει, να πάρει ντομάτα. Θα υπήρχε ενδιαφέρον από αγρότες;
«Αυτό είναι σχετικό. Αν υπάρχει τιμή, θα υπάρξει ενδιαφέρον. Αν δεν υπάρχει τιμή, δεν θα υπάρχει και ενδιαφέρον. Η ντομάτα είναι μια δυναμική καλλιέργεια και είναι και πολυέξοδη. Δεν μπορείς να ξεκινήσεις να κάνεις έξοδα και στο τέλος να μην έχεις καλή τιμή. Πρέπει να είσαι εξασφαλισμένος από μια συγκεκριμένη τιμή. Είναι όπως η πατάτα. Η πατάτα είναι πολυέξοδη. Αλλά εκείνοι δεν έχουν και εναλλακτική λύση. Και κάθε χρόνο προσπαθούν μήπως την επόμενη χρονιά πάει καλύτερα. Μπορεί και οι άλλες παραγωγές, καλαμπόκια και βαμβάκια να μην έχουν κέρδος, αλλά δεν μπαίνεις και τόσο μέσα όσο στη ντομάτα αν δεν πάει καλά. Αλλά αν υπήρχε καλή τιμή και ενδιαφέρον από το εργοστάσιο να στηρίξει τον κόσμο, θα έσπερνε. Είναι δυναμική καλλιέργεια.»
Για ποιο λόγο απαξιώθηκε τόσο πολύ τότε, το 2012; Τι έγινε;
«Όταν άρχισαν να φέρνουν σάλτσα από την Κίνα ούτε στη μισή τιμή, όπως γίνεται στα περισσότερα προϊόντα και όταν βγαίνει στο 1/3 της τιμής απ’ ό,τι παράγεται εδώ, δεν μπορείς να ανταγωνιστείς. Το κόστος της ενέργειας είναι τεράστιο. Δεν μπορείς να ανταγωνιστείς την Κίνα που έχει χαμηλό κόστος. Αλλά όλο αυτό, νομίζω ότι έχει σχέση και με την πολιτική. Δεν μπορεί να φορτώνει το καράβι και να έρχονται εδώ στο 1/3 της τιμής. Κάτι πρέπει να υπάρχει.»
Ουσιαστικά λέτε ότι δεν στηρίχθηκε πολιτικά η ΣΕΚΟ.
«Ούτε η ντομάτα, ούτε το τεύτλο για παράδειγμα στηρίχθηκαν πολιτικά. Έκλεισαν τα εργοστάσια, και τώρα θυμήθηκαν να βάλουν συνδεδεμένη ενίσχυση 25 ευρώ στα τεύτλα. Όταν έκλεισαν τα εργοστάσια και μετά… Τώρα τι να τα κάνω! Να μου δώσει 25 ευρώ να βάλω τεύτλα και να τα στείλω στο Πλατύ! Θα μου τα φάνε τα μεταφορικά… θα δουλεύω για τους μεταφορείς.»
Αυτοί που έβαζαν ντομάτα τότε, οι αγρότες, έχασαν από την όλη υπόθεση ή όχι;
«Ορισμένοι παραγωγοί, πέντε έξι άτομα, έχουν να παίρνουν κάποια χρήματα.»
Πόσοι ήταν οι ντοματάδες, γνωρίζετε;
«Ήταν περίπου στα 200 άτομα από τη Δράμα και είχε κι άλλους από την Καβάλα και από την Ξάνθη. Το εργοστάσιο έπαιρνε και από τους τρεις νομούς και μια χρονιά πήρε και από τις Σέρρες, όταν είχε κλείσει το εργοστάσιο εκεί. Δεν ξέρω… αν γινόταν μια καλύτερη πολιτική από την κυβέρνηση να στηριχθεί το προϊόν, θα είχε μέλλον. Αλλά δεν έγινε τίποτα… εγκαταλείφθηκε. Εισαγωγές γίνονται σε όλα τα πράγματα. Δεν μπορείς να τις απαγορεύσεις. Αλλά μπορείς να βάλεις κάποιους όρους, να προστατεύσεις τα προϊόντα σου. Δεν μπορεί να έρχεται από την Κίνα και να μην μπορείς να βρεις κάποιον τρόπο να δυσκολέψεις να τα φέρνουν!»
Πηγή: ΠΡΩΙΝΟΣ ΤΥΠΟΣ ΔΡΑΜΑΣ
