Τα πράγμα λοιπόν έχει ως εξής: Ως αποτέλεσμα των δημοσιονομικών αναγκών της χώρας και της ανάγκης για νέα βοήθεια από τους πιστωτές, ανακύπτει, πέραν των άλλων, η υποχρέωση μιας αιφνίδιας και υπέρμετρης φορολογικής επιβάρυνσης των συντελεστών της αγροτικής παραγωγής. Η επιβάρυνση αυτή δεν περιορίζεται στο φόρο εισοδήματος, όπου τουλάχιστον υπάρχουν κάποια ψήγματα δικαιοσύνης, αντίθετα επεκτείνεται και στην έμμεση φορολογία (συντελεστές ΦΠΑ, αγροτικό πετρέλαιο κ.α.), κάτι που μεταβάλει δραματικά τα κόστη λειτουργίας των αγροτικών εκμεταλλεύσεων.
Οι φέροντες την ευθύνη διακυβέρνησης της χώρας οφείλουν να αντιληφθούν το μέγεθος του προβλήματος και να καταλήξουν τόσο σε άμεσα αντισταθμιστικά οφέλη (έκπτωση του κόστους προσωπικής εργασίας, αναγνώριση δαπανών για αποσβέσεις, έλεγχος της έκδοσης παραστατικών, τήρηση των κανόνων αγοράς κ.α.), όσο και σε μια δέσμη μέτρων που θα διευκολύνουν την ανασυγκρότηση της ελληνικής γεωργίας. Στο δεύτερο σκέλος σημαντικό ρόλο θα μπορούσαν να παίξουν τα συλλογικά σχήματα στις τάξεις των παραγωγών και γενικά η εκ βάθρων αναμόρφωση της αγοράς αγροτικών προϊόντων, προσπάθειες οι οποίες θα μπορούσαν να υποστηριχθούν και από τα διαρθρωτικά προγράμματα για την αγροτική ανάπτυξη.
Το δεύτερο απαιτεί βάθος χρόνου. Το πρώτο όμως είναι άμεσα απαιτητό, γιατί σε διαφορετική περίπτωση απειλείται με κατάρρευση το μεγαλύτερο μέρος των αγροτικών εκμεταλλεύσεων. Γενικές προσεγγίσεις του τύπου θα υποστηριχθούν οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, οι χαμηλοεισοδηματίες και οι νέοι αγρότες (δηλαδή όλοι) είναι μόνο για λαϊκή κατανάλωση και για προεκλογική προπαγάνδα.
Η κυβέρνηση, παλιά ή νέα, οφείλει να ξεκαθαρίσει την κατάσταση και να δει πως θα εξασφαλίσει όρους βιωσιμότητας και σε ποιους αγρότες. Η πολιτική του διαίρει και βασίλευε έχει χρεοκοπήσει. Την ίδια στιγμή και οι ίδιοι οι αγρότες υποχρεούνται να δουν τα πράγματα αλλιώς. Περισσότερη συνεργασία (έστω και δύο – δύο, τρεις –τρεις), λιγότερα και καλύτερα μηχανήματα που θα αξιοποιούνται εξαντλητικά από περισσότερους, συστηματικότερη προσωπική και οικογενειακή εργασία, βάρος στην τεχνογνωσία.
Γιάννης Πανάγος
