Η πολυσυζητημένη στέβια πατάει... πόδι και στην Ελλάδα

Πριν ακόμα εγκριθεί η παραγωγή της στέβιας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είχε ξεκινήσει η αναζήτηση των κατάλληλων ποικιλιών και χωραφιών για να καλλιεργηθεί πειραματικά το δυναμικό αυτό φυτό. Η συζήτηση, όμως, φούντωσε από τη στιγμή που εφαρμόστηκε η νέα ΚΟΑ ζάχαρης, το 2006, μαζί με την ΚΟΑ καπνού, πολιτικές που είχαν ως αποτέλεσμα να κλείσουν πολλά ζαχαρουργεία σε όλη την Ευρώπη και να εγκαταλειφθούν εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα καπνοκαλλιέργειας στη νότια Ευρώπη.
Με αφορμή αυτό το «κενό» στην παραγωγή και αντίστοιχα στη ζήτηση για ζάχαρη υψηλής διατροφικής αξίας, οι πιέσεις προς την Κομισιόν απέδωσαν μετά από 5 χρόνια προσπαθειών. Από τη στιγμή που επετράπη η καλλιέργεια και η κυκλοφορία και της στέβιας σε όλες τις μορφές, η πιο αποδοτική επένδυση εν μέσω κρίσης είναι πλέον ένα εργοστάσιο μεταποίησης στέβιας. Δηλαδή μία μονάδα που θα μετατρέπει τα φύλλα της στέβιας σε σκόνη ή σε κύβους, καθώς και σε άλλες μορφές για τη χρήση της ως γλυκαντικής ουσίας σε άλλα τρόφιμα και ποτά.

Δειλά βήματα και στην Ελλάδα
Η Ελλάδα δεν έχει μείνει έξω από το χορό των συζητήσεων και οι ενδιαφερόμενοι είναι πολλοί, χωρίς όμως να τολμά κανείς ακόμα να ανακοινώσει την πρόθεσή του, γιατί υπάρχει και η λεγόμενη «βιομηχανική κατασκοπεία». Από την πλευρά της καλλιέργειας, πάντως, ήδη η πρόθεση είναι κάτι παραπάνω από δεδομένη όσον αφορά δύο πυρήνες: Την ευρύτερη περιοχή της Λαμίας και του Αγρινίου. Και οι δύο περιοχές είναι πρώην καπνοπαραγωγικές, έχουν τα κατάλληλα εδάφη, έχουν γίνει οι πρώτες πειραματικές εφαρμογές και πλέον οργανώνονται σε ομάδες. Πρώτος ιδρύθηκε ένας άτυπος φορέας καλλιέργειας στέβιας με έδρα το Λιανοκλάδι, με εμπνευστή τον γεωπόνο-ερευνητή, Κώστα Ζαχοκώστα. Σε πολύ ευρύτερο επίπεδο και σε ευρωπαϊκή κλίμακα, πρώην καπνοπαραγωγικές οργανώσεις συμμετέχουν σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα χρηματοδοτούμενο από την Ε.Ε., το οποίο θα παρουσιάσει τα αποτελέσματά του στο τέλος Ιανουαρίου και θα γνωστοποιήσει ποιες περιοχές είναι κατάλληλες για τη στέβια, ακόμα και για την ίδρυση εργοστασίου. Τότε δεσμεύεται να μιλήσει στην Agrenda και ο πρόεδρος της ΕΑΣ Αγρινίου, Θωμάς Κουτσουπιάς, για την πρόθεση της Ένωσης να ιδρύσει μεταποιητική μονάδα ή όχι.

Οι συμμετοχές στο ευρωπαϊκό project
Εκτός από την ΕΑΣ Αγρινίου, οι άλλες ελληνικές οργανώσεις που συμμετέχουν στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα «DIVAS» είναι η ΕΑΣ Αμφίκλειας, η ΕΑΣ Ξάνθης, ο Συνεταιρισμός Καπνοπαραγωγών Αγρινίου και Περιχώρων και ο Αγροτοβιομηχανικός Καπνοπαραγωγικός Συνεταιρισμός της Τούμπας Κιλκίς. Επίσης, συμμετέχουν τέσσερα ελληνικά πανεπιστήμια (Γεωπονικό Αθηνών, Αριστοτέλειο Θεσσαλονίκης, Δημοκρίτειο Θράκης και Επιτροπή Ερευνών Πανεπιστημίου Θεσσαλίας), μαζί με τους εξής ευρωπαϊκούς φορείς και οργανώσεις: Δύο ενώσεις συνεταιρισμών από τη δυτική Ισπανία και μία οργάνωση από τη Γρανάδα, οι καπνοπαραγωγοί της Βενετίας, ο Συνεταιρισμός Καπνοπαραγωγών Burley της Πορτογαλίας, Το Πανεπιστήμιο Jacobs της Βρέμης (Γερμανία), το Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Βιέννης και το Πανεπιστήμιο του Αλγκάρβε (Πορτογαλία). Συντονιστής του έργου είναι ο Hanspeter Liebig, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Χόχενχαϊμ.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τις εξής φάσεις: α) Δοκιμή πέντε ποικιλιών Stevia rebaudiana και μέτρηση των αποδόσεων σε καπνοπαραγωγικές περιοχές, β) δημιουργία ευρωπαϊκού προτύπου για τα φύλλα της στέβιας, με στόχο την κατοχύρωσή τους ως καινοτόμο τρόφιμο, γ) οι προσδοκίες του καταναλωτή και οι ιδιότητες του φυτού που μπορούν να τον προσελκύσουν, δ) έρευνα αγοράς, ε) ανάπτυξη διευρωπαϊκής συνεργασίας των καπνοπαραγωγικών οργανώσεων, με στόχο την εμπλοκή τους στην παραγωγή στέβιας, στ) δίκτυο εκπαίδευσης αγροτών στην καλλιέργεια με τελικό σκοπό την προστασία της ανθρώπινης υγείας.