Ενήμερα τα δάνεια των αγροτών στην ΑΤΕbank

Σύμφωνα με ενδελεχές και απόλυτα εξακριβωμένο ρεπορτάζ της Agrenda, η λύση που προωθείται αφορά σε πρώτη φάση τους αγρότες - φυσικά πρόσωπα με ενυπόθηκα δάνεια από την ATEbank, των οποίων (δανείων) η αποπληρωμή παρουσιάζει σοβαρή καθυστέρηση (μη ενήμερα για περισσότερο από έναν χρόνο). Το «δίχτυ ασφαλείας» αφορά στην καταγραφή αυτών των υποθηκών, την ανάρτησή τους στο διαδίκτυο και την ενοικίαση (είτε πρόκειται για αγροκτήματα, είτε και για εγκαταστάσεις) σε εν δυνάμει ενδιαφερόμενους, χωρίς να απειλείται για μια μεγάλη περίοδο 10-15 ετών το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς. Αυτό σημαίνει ότι το έσοδο από την ενοικίαση, στην οποία θα μπορούν να συμμετέχουν και οι ίδιοι οι οφειλέτες – ιδιοκτήτες, θα διατίθεται για την αποπληρωμή του δανείου, ενώ στο τέλος αυτής της μακράς περιόδου και εφ’ όσον το δάνειο δεν έχει αποπληρωθεί μ’ αυτή τη διαδικασία, ο οφειλέτης θα αναλαμβάνει το υπόλοιπο της υποχρέωσης, ώστε κάποια στιγμή να είναι δυνατή η εξόφληση του δανείου και η πλήρης «αποδέσμευση» του ακινήτου.

Πρόκειται για καινοτόμο ιδέα, η οποία έρχεται να δώσει μια ενδιαφέρουσα διέξοδο στη σημερινή κατάσταση με τα ενυπόθηκα δάνεια, χωρίς να οδηγήσει σε χρονοβόρες και δαπανηρές δικαστικές διενέξεις και χωρίς να απειλεί στην ουσία το ιδιοκτησιακό καθεστώς των υποθηκών επί αγροτεμαχίων και ακινήτων αγροτικής χρήσης.

Στην προετοιμασία της ρύθμισης αναφέρθηκε από το βήμα της Βουλής και ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας, δημοσιοποιώντας για πρώτη φορά στοιχεία με βάση τα οποία το 80% των δανείων που έχουν δοθεί σε αγρότες φυσικά πρόσωπα είναι ενήμερα και μόνο το 20% παρουσιάζει σοβαρές καθυστερήσεις, ενώ αντίστροφη είναι η εικόνα που παρατηρείται σε ότι αφορά τα δάνεια των συνεταιρισμών.

Ενήμεροι οι αγρότες, στο «κόκκινο» οι ΕΑΣ
Τι δείχνει το πρώτο ξεσκαρτάρισμα στους δανειολήπτες της Αγροτικής
Ενδιαφέρουσες ειδήσεις είχε η απάντηση Στουρνάρα στη Βουλή, μετά από επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή Ν. Μωραϊτη του ΚΚΕ

Την ώρα που τα υπουργεία Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης εργάζονται από κοινού πάνω στη ρύθμιση που θα κατοχυρώνει το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ακινήτων που έχουν υποθηκευτεί για τα μη ενήμερα αγροτικά δάνεια, ενθαρρυντικά είναι τα μηνύματα που έρχονται και από το «μέτωπο» των ενήμερων ή εξυπηρετούμενων δανείων.

Πρόκειται για το 80%, δηλαδή τη συντριπτική πλειοψηφία των αγροτικών δανείων  της «παλαιάς» Αγροτικής τα οποία (μαζί με όλο το υπόλοιπο «υγιές» δανειακό της χαρτοφυλάκιο) έχουν μεταφερθεί στην Τράπεζα Πειραιώς. Τυπικά, το «μπαλάκι» βρίσκεται στο γήπεδο της τελευταίας, όμως όλες οι ενέργειες γίνονται σε «ανοικτή γραμμή» με την Τράπεζα της Ελλάδος και το υπουργείο Οικονομικών. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της Agrenda, τα τεχνικά κλιμάκια της Πειραιώς περνούν αυτό το διάστημα από «κόσκινο» όλες τις δανειακές συμβάσεις οι οποίες αφορούν χορηγήσεις προς τον αγροτικό τομέα εστιάζοντας ιδιαίτερα στη σχέση δανείων και εμπράγματων εξασφαλίσεων.

Από τους πρώτους ελέγχους έχει προκύψει ότι η αξία των υποθηκευμένων ακινήτων και, ιδίως, των αγροτικών εκτάσεων στις περισσότερες των περιπτώσεων είναι πολλαπλάσια της αξίας του χορηγούμενου δανείου.

Αυτό ήρθε ως… φυσική συνέπεια του προνομίου που εκ του νόμου είχε η «παλαιά» ΑΤΕbank να δεσμεύει γη πολύ μεγαλύτερης αξίας του προνόμιο» εκ του νόμου να υποθηκεύει πολύ μεγαλύτερης αξίας γη, για κάθε αγροτικό δάνειο που χορηγούσε.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ – σύμφωνα με τα πρώτα διαθέσιμα στοιχεία - τα μεταφερόμενα στην Πειραιώς ενήμερα δάνεια προς τους αγρότες είναι 1,8 δισ. ευρώ, η αξία των εγγυήσεων σε γη ξεπερνά… τα 20 δισ. ευρώ. Δηλαδή περισσότερες από 10 φορές πάνω!

Με αυτό το δεδομένο, στις προτεραιότητες της τράπεζας είναι να προχωρήσει, αφ’ ης στιγμής ολοκληρωθούν όλες οι τεχνικές διαδικασίες, στην «απελευθέρωση» ενός μεγάλου τμήματος της υποθηκευμένης γεωργικής γης απαλλάσσοντας ταυτόχρονα και τους αγρότες δανειολήπτες από ένα δυσβάστακτο βάρος. Μια πρώτη γεύση των προθέσεων της Πειραιώς είχε δώσει μιλώντας στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής προ μηνός ο διοικητής της ΤτΕ, Γ. Προβόπουλος και τον επιβεβαίωσε με τις τελευταίες του δηλώσεις στη Βουλή ο Γ. Στουρνάρας.

«Υπάρχει μια πρώτη αίσθηση ότι οι εγγυήσεις σε αγροτική γη που έχουν δοθεί για ενήμερα δάνεια είναι πολλαπλάσιας αξίας από τα ίδια τα δάνεια. Διαφαίνεται, λοιπόν, ότι υπάρχει περιθώριο αποδέσμευσης σημαντικής αγροτικής γης προς όφελος των αγροτών μας. Εκτιμώ ότι σύντομα θα υπάρχουν περισσότερα στοιχεία επ’ αυτού», είπε ο υπουργός Οικονομικών απαντώντας σε σχετική ερώτηση του βουλευτή του ΚΚΕ, Ν. Μωραΐτη.

Αν και είναι προφανές ότι η σχέση δανείου-υποθηκών διαφέρει ανά περίπτωση  – κι επομένως προϋποθέτει ούτως ή άλλως εξατομικευμένη αντιμετώπιση από την πλευρά της Πειραιώς - είναι πολύ πιθανό και για το θέμα αυτό να υπάρξει μια γενική νομοθετική ρύθμιση προκειμένου να μην υπάρξουν νομικά «κωλύματα».

Συνεχίζονται οι διαγωνισμοί για τις θυγατρικές
Ο κ. Στουρνάρας αναφέρθηκε και στο θέμα των αγροκτηνοτροφικών θυγατρικών της ΑΤΕbank για τις οποίες αντιπαρήλθε τις κατηγορίες περί «ξεπουλήματος» και διευκρίνισε ότι οι διαγωνιστικές διαδικασίες που έχουν δρομολογηθεί θα συνεχιστούν κανονικά.

Συγκεκριμένα, υπενθύμισε ότι η Αγροτική εφάρμοσε ένα πρόγραμμα αναδιάρθρωσης που μεταξύ άλλων είχε στόχο την αποεπένδυση από επτά χρηματοοικονομικές και μη συμμετοχές έως τις 30/6/2012. «Από αυτές τελικά μόνο μία ολοκληρώθηκε στο προβλεπόμενο διάστημα. Αν υπήρχε πρόθεση ξεπουλήματος, γιατί αυτό δεν έγινε; Γιατί αφού ξεπουλάμε αντί πινακίου φακής, όπως κάποιοι ισχυρίζονται, δυσκολευόμαστε να βρούμε αγοραστές;

Όπως και να έχει, οι διαγωνισμοί για τις θυγατρικές, που έχουν δρομολογηθεί, συνεχίζονται. Μέλημα της κυβέρνησης είναι οι διαδικασίες αυτές να ολοκληρωθούν με πλήρη διαφάνεια, να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητα αυτών των επιχειρήσεων, ώστε να πολλαπλασιαστεί η συμβολή τους στην τοπική οικονομία και να εξασφαλιστεί η απασχόληση».

«Δίκαιη ρύθμιση»

Σε κάθε περίπτωση, ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας, ξεκαθάρισε ότι η επικείμενη νομοθετική πρωτοβουλία για τα μη ενήμερα δάνεια θα αποτελέσει «προϊόν διαβούλευσης με τους εμπλεκόμενους παραγωγικούς φορείς, με στόχο την ανακούφιση των αγροτών που δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, χωρίς όμως να αδικήσουμε και όλους τους δανειολήπτες που ήταν συνεπείς μέχρι σήμερα». Αποκάλυψε, επίσης, ότι «από τα εκατό δάνεια που έδινε [η ΑΤΕbank] σε συνεταιρισμούς, τα ογδόντα περίπου ήταν -και είναι- μη εξυπηρετούμενα».

«Πάγωμα χρεών»

Από την πλευρά του, ο –ερωτών-βουλευτής του ΚΚΕ, Ν. Μωραΐτης ζήτησε να μην υπάρχει καμία υποθήκη σε καλλιεργητικά βραχυπρόθεσμα δάνεια» και «για όσους έχουν πληρώσει τουλάχιστον το διπλάσιο του δανείου να διαγραφούν οριστικά τα επόμενα χρέη». Έκανε, επίσης, λόγο «για πάγωμα των χρεών όσο διαρκεί η κρίση για όλους τους φτωχομεσαίους γεωργούς και κτηνοτρόφους καθώς επίσης και για πάγωμα των πλειστηριασμών «στην κύρια κατοικία που καλύπτει στεγαστικές ανάγκες της αγροτικής οικογένειας και της αγροτικής εκμετάλλευσης με αντικειμενική αξία μέχρι 300.000 ευρώ».

«Ορφανά» φωτοβολταϊκά αφήνει πίσω η ATE Leasing
Ούτε φωνή, ούτε ακρόαση για την τύχη των συμβεβλημένων

Μετέωροι μένουν οι περίπου 1200 επαγγελματίες αγρότες που επέλεξαν ως χρηματοδότη των επενδύσεών τους στα φωτοβολταϊκά την ATE Leasing μετά την ένταξη της τελευταίας στο «κακό» κομμάτι της τράπεζας που οδεύει προς εκκαθάριση.

Παρά τις αιτιάσεις των παραγωγών και τη δημοσιότητα που πήρε το θέμα (φτάνοντας, μάλιστα, κατόπιν παρέμβασης της αξιωματικής αντιπολίτευσης, μέχρι τη Βουλή) η κυβέρνηση δεν έχει καταλήξει σε μια «αναίμακτη» λύση που θα διασφαλίζει έστω τα-ουκ ολίγα- χρήματα που έχουν δαπανήσει μέχρι στιγμής οι επενδυτές. Αντίθετα, η ρύθμιση που βρίσκεται «στα σκαριά» προβλέπει «κούρεμα» των δανείων που έχουν υπογραφεί και παραπομπή στις… καλένδες των φακέλων που ανέμεναν (αλλά δεν πήραν ποτέ) το «τελικό οκ».

Πιο αναλυτικά, το ζήτημα αφορά δυο ουσιαστικά κατηγορίες επενδυτών οι οποίοι είτε
● έχουν ήδη εξασφαλίσει δανειοδότηση από την ΑΤΕLeasing είτε
● έχουν εγκριθεί οι φάκελοί τους και βρίσκονται στην τελική φάση υπογραφής της σύμβασης χρηματοδότησης με την –πρώην- θυγατρική της Αγροτικής χωρίς όμως να έχουν «πέσει» οι τελικές υπογραφές.

Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι πολλοί από τους πρώτους έχουν ήδη ολοκληρώσει την επένδυσή τους, η εγκατάστασή τους έχει συνδεθεί με το δίκτυο της ΔΕΗ και τώρα περιμένουν από την ΑΤΕ Leasing να εκταμιεύσει τα ποσά που έχουν συμφωνηθεί.

Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές της Agrenda, για την πρώτη κατηγορία επενδυτών η λύση που προωθείται από το υπουργείο Οικονομικών και τον εκκαθαριστή προβλέπει «κούρεμα» -σε ένα αδιευκρίνιστο, μέχρι στιγμής, ποσοστό- των χορηγήσεων που έχουν συμφωνηθεί με τους δανειολήπτες. Δηλαδή το Δημόσιο θα δώσει (για λογαριασμό της ATE Leasing) ένα μέρος του συμφωνηθέντος δανείου, όμως το υπόλοιπο οδηγείται προς… διαγραφή.

Αυτό σημαίνει ότι δημιουργείται ένα (μεγάλο ή μικρό, μένει να αποδειχθεί) χρηματοδοτικό κενό το οποίο θα πρέπει να καλύψουν είτε οι ίδιοι οι παραγωγοί είτε οι κατασκευάστριες εταιρείες.

Οι αγρότες -που κατά κύριο λόγο επέλεξαν την ATE Leasing λόγω της χαμηλότερης ιδίας συμμετοχής που απαιτούσε σε σχέση πάντα με τις υπόλοιπες τράπεζες – πολύ δύσκολα θα μπορέσουν να εισφέρουν από την τσέπη τους περισσότερα χρήματα. Όμως απρόθυμες να επωμισθούν το επιπλέον βάρος εμφανίζονται και οι επιχειρήσεις του κλάδου επικαλούμενες, μεταξύ άλλων, την οικονομική κρίση.

ΣΤΟΝ ΑΕΡΑ ΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ
Όσον αφορά τη δεύτερη κατηγορία (επίδοξων) επενδυτών που δεν έχουν στα χέρια τους κάποιο «χαρτί» δανειοδότησης, μένουν ουσιαστικά «άστεγοι» αφού οι φάκελοί τους δεν πρόκειται να «μεταφερθούν» στην Τράπεζα Πειραιώς (κάτι βέβαια αναμενόμενο από τη στιγμή που η τελευταία δεν «παραλαμβάνει» ούτε καν τα δάνεια που έχουν ήδη συναφθεί).

Στην πράξη, δηλαδή, εφόσον οι αγρότες αυτοί επιθυμούν ακόμα να υλοποιήσουν την επένδυσή τους –και να μη χάσουν οριστικά τα χρήματα που έχουν ήδη ξοδέψει μέχρι σήμερα- είναι αναγκασμένοι να βγουν ξανά στην τραπεζική αγορά προς αναζήτηση νέου χρηματοδότη.  Δικαιώνονται έτσι εκείνες οι κατασκευαστικές εταιρείες οι οποίες, από την επομένη κιόλας της «διχοτόμησης» της ΑΤΕbank, προέτρεπαν –όπως είχε γράψει σε σχετικό ρεπορτάζ η Agrenda- τους συνεργαζόμενους αγρότες να… αλλάξουν τραπεζική «στέγη».

Σημειώνεται ότι πολλοί από τους αγρότες που έχουν απευθυνθεί στην ATE Leasing έχουν ήδη δαπανήσει κατά μέσο όρο μεταξύ 35.000 και 40.000 ευρώ σε μελέτες, παράβολα, υποθήκες, όρους σύνδεσης, εγγυητικές επιστολές κ.α. Αρκετοί δε βρίσκονται λίγους μόλις μήνες πριν τη συμπλήρωση του 18μηνου το οποίο, σύμφωνα με το νόμο, έχουν στη διάθεσή τους για να ολοκληρώσουν την επένδυσή τους.

ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ ΤΕΛΗ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΙΣΦΟΡΑ

Οι διαφαινόμενες εξελίξεις με την ATE Leasing επιτείνουν το αδιέξοδο στο οποίο έχουν περιέλθει οι περισσότεροι αγρότες που θέλησαν να επενδύσουν στα φωτοβολταϊκά. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα περίπου 5.500 αγροτικά φωτοβολταϊκά που πήραν προσφορές σύνδεσης, μέχρι σήμερα έχουν κατασκευασθεί και λειτουργούν λιγότερα από 300. Επιπλέον, παρά τις διαδοχικές παρατάσεις που δόθηκαν προκειμένου οι παραγωγοί να προσκομίσουν στη ΔΕΗ τις εγγυητικές επιστολές και τα απαιτούμενα ποσά για τα έργα δικτύου, περίπου το 50% δεν προσήλθε για να τακτοποιήσει τις υποχρεώσεις του, κυρίως λόγω της αδυναμίας εξεύρεσης χρηματοδότησης.

Μάλιστα, με δεδομένο ότι δεν διαφαίνεται πρόθεση νέας παράτασης από την πλευρά του ΥΠΕΚΑ, όσοι εξ αυτών δεν ολοκληρώσουν εγκαίρως τις επενδύσεις τους κινδυνεύουν να χάσουν και τα ποσά των εγγυητικών καθώς ο νόμος αναφέρει ότι αυτές δεν επιστρέφονται εφόσον το έργο δεν υλοποιείται με ευθύνη του επενδυτή.

Σε συνάντηση που είχε την περασμένη εβδομάδα με τον υφυπουργό ΠΕΚΑ, Ασημ. Παπαγεωργίου, αντιπροσωπεία της ΠΑΣΕΓΕΣ, η πλευρά των συνεταιριστών έθεσε το ζήτημα της επιστροφής τουλάχιστον των ποσών που έχουν δαπανηθεί για τις εργασίες σύνδεσης με το δίκτυο της ΔΕΗ.

Επί τάπητος τέθηκε, επίσης, η περιώνυμη εισφορά επί του τζίρου των μονάδων που ήδη λειτουργούν και η οποία –εφόσον επιβληθεί τελικά, όπως όλα δείχνουν- θα επιβαρύνει έτι περαιτέρω τους –λιγοστούς- αγρότες που έχουν καταφέρει να «φυτέψουν» φωτοβολταϊκά στα χωράφια τους.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο υφυπουργός άκουσε με προσοχή τα αιτήματα της αντιπροσωπείας της ΠΑΣΕΓΕΣ, απέφυγε όμως να δεσμευθεί…