Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την ανάλυση των στοιχείων της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας Eurostat, που βασίζονται στην πιο πρόσφατη έρευνα για τη διάρθρωση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, η οποία πραγματοποιήθηκε σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση ως γεωργική απογραφή του 2009-2010, η ηλικιακή κατάταξη των διαχειριστών αγροτικών εκμεταλλεύσεων παρουσιάζει τα εξής:
-Υπήρχαν 12,2 εκατομμύρια διαχειριστές γεωργικών εκμεταλλεύσεων στον αγροτικό τομέα της Ε.Ε. των 28 κρατών μελών το 2010, 3,6 εκατομμύρια εκ των οποίων ήταν ηλικίας 65 ετών και άνω, δηλαδή περίπου οι 3 στους 10 (29,7%).
-Επίσης, σύμφωνα με ανάλυση του προφίλ των διαχειριστών αγροτικών εκμεταλλεύσεων στην ΕΕ-28, ανάλογα με την ηλικία και το είδος της εκμετάλλευσης, διαπιστώθηκε πως η πιο κοινή ηλικία ήταν 65 ετών και άνω, καθώς και ότι η απόλυτη πλειοψηφία (53,2%) των διαχειριστών αγροτικών εκμεταλλεύσεων στην ΕΕ-28 ήταν ηλικίας 55 ετών και άνω, με άλλα λόγια, κοντά ή πέρα από τα κανονικά όρια συνταξιοδότησης.
-Υπήρχαν σχετικά λίγοι νέοι διαχειριστές αγροκτημάτων στην ΕΕ-28 το 2010. Οι ηλικίας κάτω των 25 ετών αντιστοιχούσαν στο 0,8% του συνολικού αριθμού των διαχειριστών σε όλους τους τύπους των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, ενώ οι κάτω των 35 ετών αντιπροσώπευαν το 7,5% του συνόλου των διαχειριστών.
-Το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό είναι το υψηλό ποσοστό εκμεταλλεύσεων με μόνο συμβοηθούντα μέλη οικογένειας που διαχειρίζεται από άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω (30,7% ) ή από άτομα ηλικίας 55-64 ετών (23,6%). Ιδιαίτερα αν συγκριθεί με τα αποτελέσματα για τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις, χωρίς οικογενειακό εργατικό δυναμικό, όπου σε όλη την ΕΕ-28 τα άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω αντιπροσώπευαν μόνο το 6,7% του συνόλου των διαχειριστών αγροτικών εκμεταλλεύσεων. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι οι διαχειριστές αγροκτημάτων που εργάζονται για εταιρείες και συνεταιρισμούς ήταν πολύ πιο πιθανό να έχουν αποσυρθεί από την ηλικία των 65 ετών.
Η κατάσταση ανά κράτος μέλος της ΕΕ
Όπως προαναφέρθηκε, το 2010, περίπου 7,5% των διαχειριστών αγροτικών εκμεταλλεύσεων στην ΕΕ-28 ήταν νέοι αγρότες (που ορίζονται εδώ ως οι κάτω των 35 ετών). Η Πολωνία είχε την υψηλότερη αναλογία νέων διαχειριστών γεωργικών εκμεταλλεύσεων (14,7% του συνόλου των πολωνικών αγροτικών εκμεταλλεύσεων) το 2010, ενώ η Τσεχική Δημοκρατία και η Αυστρία ήταν τα μόνα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ στα οποία πάνω από το 10% των διαχειριστών αγροτικών εκμεταλλεύσεων τους ήταν κάτω των 35 ετών.
Αντίθετα, στην Πορτογαλία σχεδόν οι μισοί (46,5%) του συνόλου των διαχειριστών αγροτικών εκμεταλλεύσεων ήταν ηλικίας 65 ετών και άνω, ενώ στη Ρουμανία, στη Βουλγαρία, στην Ιταλία, στη Λιθουανία και στην Ελλάδα τουλάχιστον το ένα τρίτο του συνόλου των διαχειριστών αγροτικών εκμεταλλεύσεων ήταν ηλικίας 65 ετών ή άνω. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι οι ηλικιωμένοι διαχειριστές αγροκτημάτων (που εργάζονται πέραν των 65 ετών) κατά κύριο λόγο συναντώνται στα νότια κράτη μέλη της ΕΕ και σε αρκετά από τα κράτη μέλη που προσχώρησαν στην ΕΕ το 2004 ή πιο πρόσφατα - αν και υπήρχαν κάποιες εξαιρέσεις από κράτη μέλη που προσχώρησαν στην ΕΕ το 2004 ή πιο πρόσφατα, κυρίως στην Πολωνία, στην Τσεχική Δημοκρατία και στη Σλοβακία (όπου ένα σχετικά μικρό ποσοστό των διαχειριστών αγροτικών εκμεταλλεύσεων ήταν ηλικίας 65 ετών και άνω).
Η κατάσταση στις οικογενειακές εκμεταλλεύσεις
Μεταξύ των εκμεταλλεύσεων με μόνο συμβοηθούντα μέλη οικογένειας, υπήρξαν σημαντικές διαφορές στην ηλικία των διαχειριστών γεωργικών εκμεταλλεύσεων μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.
Για παράδειγμα, στην Πορτογαλία, σχεδόν οι μισοί (47,6%) του συνόλου των διαχειριστών σε αγροκτήματα με μόνο συμβοηθούντα μέλη της οικογένειας ήταν ηλικίας 65 ετών ή άνω. Αυτό θα μπορούσε να συγκριθεί με την κατάσταση στη Γερμανία, όπου ήταν ηλικίας 65 ετών και άνω μόλις το 5,4% των διευθυντικών στελεχών σε αγροκτήματα με εργαζόμενους μόνο μέλη οικογενειών.
Αυτά τα παραδείγματα επιβεβαιώνουν τις γενικότερες τάσεις, δηλαδή, ότι τα παλαιότερα στελέχη είχαν περισσότερες πιθανότητες να συνεχίσουν να εργάζονται πέρα από την κοινή ηλικία συνταξιοδότησης στις χώρες όπου κυριαρχούν οι σχετικά μικρές οικογενειακές εκμεταλλεύσεις (Πορτογαλία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Ιταλία, Λιθουανία, Ελλάδα, Κύπρος και Ισπανία). Αντίθετα, η πιθανότητα των διαχειριστών οικογενειακών εκμεταλλεύσεων να συνταξιοδοτηθούν κοντά στο ηλικιακό όριο ήταν πολύ υψηλότερες σε μια ομάδα κρατών μελών της ΕΕ που εκτείνονται από τη Γαλλία, το Λουξεμβούργο και τη Γερμανία στα δυτικά, μέσω της Αυστρίας προς την Πολωνία και την Τσεχική Δημοκρατία στα ανατολικά, καθώς και στη Φινλανδία.
Όσον αφορά τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις όπου η το οικογενειακό δυναμικό των εργαζομένων ήταν στο 50% ή περισσότερο (αλλά όχι 100%) του κανονικού εργατικού δυναμικού, έτεινε να εργάζεται πέρα από την ηλικία των 65 ένα μικρότερο ποσοστό διαχειριστών. Το υψηλότερο ποσοστό καταγράφηκε στην Πορτογαλία, όπου μόλις πάνω από το ένα τρίτο (34,2%) του συνόλου των στελεχών που εργάζονταν σε αγροκτήματα όπου το οικογενειακό δυναμικό των εργαζομένων ήταν στο 50% ή περισσότερο (αλλά όχι 100%) του κανονικού εργατικού δυναμικού, ήταν ηλικίας 65 ετών ή και περισσότερο. Αυτό ήταν σημαντικά υψηλότερο από ό, τι στα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς το επόμενο υψηλότερο ποσοστό καταγράφηκε στην Ιρλανδία (23,2%), ακλουθώντας η Σλοβενία, η Μάλτα, η Κύπρος, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Λετονία (όλες 20-21%). Στο άλλο άκρο του φάσματος, στο Λουξεμβούργο δεν υπήρχαν διευθυντές ηλικίας 65 ετών και άνω που εργάζονται σε αντίστοιχα αγροκτήματα.
Οι διαχειριστές μη οικογενειακών εκμεταλλεύσεων
Το μεγαλύτερο ποσοστό των ηλικιωμένων διαχειριστών γεωργικών εκμεταλλεύσεων (άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω) σε μη-οικογενειακές εκμεταλλεύσεις καταγράφηκε στα νότια κράτη μέλη της ΕΕ, δηλαδή στην Πορτογαλία (57,3%), στην Ελλάδα (52,7%) και στην Ιταλία (49,2%), και σε κάπως μικρότερο βαθμό στη Μάλτα (37,5%), στην Ισπανία (35,2%) και στην Κύπρος (33,9%), καθώς και στην Ιρλανδία (34,7%).
Είναι ενδιαφέρουσα η αντιπαραβολή της κατάστασης στη Ρουμανία μεταξύ των εκμεταλλεύσεων με μόνο συμβοηθούντα μέλη της οικογένειας και μη οικογενειακών αγροκτημάτων. Για τις πρώτες, η Ρουμανία κατέγραψε το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό (38,2%) διαχειριστών ηλικίας 65 ετών και άνω, ενώ η τάση για τους Ρουμάνους αγρότες που εργάζονται σε μη-οικογενειακά αγροκτήματα η συνταξιοδότηση κοντά στο ηλικιακό όριο ήταν σημαντικά υψηλότερη από το μέσο όρο της ΕΕ-28 , καθώς μόλις το 3,9% των διευθυντών σε μη οικογενειακές εκμεταλλεύσεις ήταν ηλικίας 65 ετών ή άνω.
