Καταλυτικό ρόλο στην όλη εξέλιξη έπαιξε, όπως όλα δείχνουν, η επιστολή – απάντηση των Βρυξελλών στο αίτηµα της ελληνικής πλευράς για ενδεχόµενη διαφοροποίηση των κανόνων της σύγκλισης και πιθανή αφαίρεση του δείκτη προστασίας 30% στους κατόχους ιστορικών δικαιωµάτων.
«Μπορείτε να το κάνετε, όµως αυτό απαιτεί τη δέουσα τεχνική επεξεργασία και επαρκή νοµική υποστήριξη» απάντησαν οι Βρυξέλλες, αφαιρώντας στην πράξη από την ελληνική πλευρά τη δυνατότητα να ανοίξει... τον ασκό του Αιόλου και να βρεθεί σε λίγο καιρό αντιµέτωπη µε ένα κύµα ενστάσεων και προσφυγών στα αρµόδια κοινοτικά όργανα που θα υπονόµευαν το όλο πνεύµα της ΚΑΠ.
Όπως δηλώνει στην Agrenda ο γενικός γραµµατέας Αγροτικής Πολιτικής και ∆ιαχείρισης Αγροτικών Πόρων Χαράλαµπος Κασίµης, µετά την απάντηση των Βρυξελλών την περασµένη εβδοµάδα, η κυβέρνηση διατηρεί τη δυνατότητα να επιταχύνει τη σύγκλιση των δικαιωµάτων, ωστόσο αυτό δεν θα προβλέπεται στις προτάσεις της ∆ευτέρας και φυσικά δεν θα ισχύσει µαζί µε τις όποιες µικροδιορθώσεις στο ισχύον καθεστώς των άµεσων ενισχύσεων και των συνδεδεµένων µε την παραγωγή.
Τι λέει ο Γενικός Γραµµατέας
Σε αυτή τη φάση και µε δεδοµένο τον λίγο χρόνο εφαρµογής της νέας ΚΑΠ, η σηµαντικότερη από τις αναθεωρήσεις που µπορεί να γίνει είναι αυτή των µέτρων συνδεδεµένης. Αυτό σηµαίνει ότι µπορεί είτε να τροποποιηθούν είτε να καταργηθούν κάποια από τα µέτρα ή να προστεθούν νέα µέτρα συνδεδεµένης ενίσχυσης.
Η δυνατότητα κατάργησης των τριών Περιφερειών σε µία κρίνεται ότι θα έχει αρνητικές επιπτώσεις και θα προκαλέσει µεγάλη αναστάτωση στην ελληνική ύπαιθρο. Αντίστοιχα και οι αλλαγές στο «πρασίνισµα» και συγκεκριµένα στις επιλογές των αγροτών για την περιοχή οικολογικής εστίασης.
Εξετάζεται η τροποποίηση στόχων πολιτικής, στην κατεύθυνση ενίσχυσης της κτηνοτροφίας, µε εσωτερική ανακατανοµή ενισχύσεων, προκειµένου να υπάρξει απορρόφηση κονδυλίων, που έµειναν αδιάθετα το πρώτο έτος εφαρµογής.
Προστασία του 30%
∆εν φαίνεται να δύναται να τροποποιηθεί µε βάσει το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ η επιλογή αναφορικά µε τα µειωµένης αξίας δικαιώµατα κάποιων γεωργών, όπως των Νέων Αγροτών. Η επιλογή που εµποδίζει να ανέλθει η αξία των δικαιωµάτων αυτών στα επίπεδα του µέσου όρου είναι αυτή της προστασίας των κατόχων υψηλών δικαιωµάτων της προηγούµενης περιόδου, τα οποία προστατεύονται µε µέγιστη µείωση 30%. Παρ’ όλα αυτά, έχει υποβληθεί σχετικό ερώτηµα στην Επιτροπή.
Πολιτική επιλογή η στήριξη της κτηνοτροφίας, στο 40-60 προς τα φυτικά
Αυτό στο οποίο η κυβέρνηση δείχνει να επιµένει είναι η σταθερή ενίσχυση του κλάδου της κτηνοτροφίας, µε στόχο στη διάρκεια της πενταετίας η σχέση µεταξύ φυτικής και ζωικής παραγωγής να βελτιωθεί στο 60% προς 40%, από το 70% προς 30% που είναι αυτά τα χρόνια, όπως δηλώνει στην Agrenda ο γενικός γραµµατέας Χαράλαµπος Κασίµης, που φέρει το κύριο βάρος της ευθύνης για την τεκµηρίωση των τελικών επιλογών στα θέµατα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.
Κατά τα λοιπά, η κυβέρνηση δεν προτίθεται να διαταράξει τη σχετική ισορροπία που υπάρχει σήµερα, µε βάση την πολυετή εφαρµογή των κανόνων της ΚΑΠ, γι’ αυτό και δεν δείχνει διατεθηµένη σ’ αυτή τη φάση να θέσει προς διαπραγµάτευση θέµατα που έχουν να κάνουν µε το 2% του όλου προϋπολογισµού των άµεσων ενισχύσεων για τους Νέους Αγρότες, µε τη διαφοροποίηση της αναδιανεµητικής ενίσχυσης που ενδεχοµένως να βοηθούσε τους ετεροεπαγγελµατίες, µε την υπερδέσµευση 3% προς το παρόν και 2% στη συνέχεια για νέες παρεµβάσεις και τη µεταφορά πόρων από τον πρώτο στο δεύτερο πυλώνα.
Στην ίδια λογική έχουν απορριφθεί και ιδέες που σχετίζονται µε την αλλαγή στους κανόνες της περιφερειοποίησης, δηλαδή στη δηµιουργία µιας περιφέρειας αντί για τρεις που προβλέπονται σήµερα (εκτατικά, δένδρα και βοσκότοποι) µε διαφορετικό επίπεδο βασικής ενίσχυσης. Τέλος, όπως αναφέρθηκε, µια ενδεχόµενη σκέψη για αλλαγή στους κανόνες της σύγκλισης χρειάζεται πολλή δουλειά για επαρκή τεκµηρίωση, κάτι που δεν είχε το χρόνο να το κάνει η σηµερινή κυβέρνηση.
Με αλλαγές αγελάδες, αιγοπρόβατα, σταφίδα
Ειδικότερα, οι πληροφορίες αναφορικά µε τις συνδεδεµένες ενισχύσεις έχουν ως εξής:
ΑΓΕΛΑ∆ΟΤΡΟΦΙΑ: Εδώ, οι πληροφορίες θέλουν την κυβέρνηση να κάνει ένα µεγάλο δώρο στους αγελαδοτρόφους, µεταφέροντας επί της ουσίας πόρους από τα λεγόµενα εδικά δικαιώµατα (ενισχύσεις κτηνοτρόφων χωρίς δέσµευση για βοσκότοπο) στη γαλακτοφόρο αγελαδοτροφία που αυτό τον καιρό δείχνει να πιέζεται ιδιαίτερα στο πεδίο των τιµών παραγωγού.
ΑΙΓΟΠΡΟΒΑΤΟΤΡΟΦΙΑ: Βοήθεια θα προκύψει από τις προωθούµενες ρυθµίσεις και για τους αιγοπροβατοτρόφους, µε πρώτη διευκόλυνση τη µείωση των κατώτατων ορίων για την καταβολή της ενίσχυσης στις εκµεταλλεύσεις µε ντόπιες φυλές και λιγότερο από 120 κιλά απόδοση το χρόνο για κάθε ζώο. Εδώ, δεν αποκλείεται να υπάρξει κάποια κλιµάκωση των κατώτατων ορίων παραγωγής ανάλογα µε τη φυλή και την περιοχή (πεδινή ή ορεινή) και το πιθανότερο είναι ότι θα αυξηθεί έως 40% η κατά κεφαλή ενίσχυση, µε στόχο να φθάσει ή και να ξεπεράσει τα 10 ευρώ από 7,5 ευρώ τον πρώτο χρόνο εφαρµογής.
ΣΤΑΦΙ∆Α: Σχεδόν βέβαιη µοιάζει η ένταξη της µαύρης σταφίδας (κορινθιακή) στο καθεστώς των συνδεδεµένων ενισχύσεων, υπόθεση για την οποία έχει γίνει επαρκής τεκµηρίωση. Στο εν λόγω καθεστώς υπολογίζεται να ενταχθούν περί τα 30.000 στρέµµατα, τα οποία θα τύχουν µιας ενίσχυσης της τάξεως των 30-50 ευρώ το στρέµµα περίπου.
ΨΥΧΑΝΘΗ: Σηµαντική βελτίωση σε ότι αφορά το επίπεδο της ενίσχυσης αναµένεται να έχουν και οι παραγωγοί ψυχανθών, µε βασική επιδίωξη να βοηθηθεί η κτηνοτροφία. Εδώ υπάρχει διάθεση για µεταφορά πόρων ώστε η ενίσχυση να φθάσει ακόµα και τα 25-30 ευρώ το στρέµµα, από τα 17,5 ευρώ που είναι σήµερα, όµως το δύσκολο είναι η καταγραφή της παραγωγής και η ενίσχυση αυτής που θα διακινείται και θα διατίθεται µε τα απαραίτητα παραστατικά.
ΛΟΙΠΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ: Μικροαλλαγές µε τις οποίες θα επιχειρηθεί να περιφρουρηθεί η νοµιµότητα και η ουσιαστική προσέγγιση των ζητηµάτων, έτσι ώστε τα χρήµατα των συνδεδεµένων ενισχύσεων να πηγαίνουν σε πραγµατικούς δικαιούχους, γεωργούς και κτηνοτρόφους, αναµένεται να γίνουν σε προϊόντα όπως η βιοµηχανική ντοµάτα, τα εσπεριδοειδή, οι σπόροι σποράς κ.α. Το κύριο ζητούµενο είναι η υποστήριξη της παραγωγικής διαδικασίας, που τηρεί κάποιους µίνιµουµ κανόνες ποιοτικών προδιαγραφών και περιβαλλοντικών όρων και η βεβαίωση παραγωγής και διάθεσης των προβλεπόµενων ποσοτήτων.
Κοινοτική υποχρέωση
Η ενδιάµεση αναθεώρηση της νέας ΚΑΠ προβλέπεται από τον Κανονισµό (Ε.Ε.) 1307/2013 και αφορά τόσο τον 1ο Πυλώνα (άµεσες ενισχύσεις), όσο και τον 2ο Πυλώνα (Πρόγραµµα Αγροτικής Ανάπτυξης). Σύµφωνα µάλιστα µε τον Κανονισµό η Εθνική πρόταση για την ενδιάµεση αναθεώρηση της νέας ΚΑΠ, θα πρέπει να αποσταλεί από την κυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή µέχρι την 1η Αυγούστου 2016. Η ισχύς δε της αναθεωρηµένης πρότασης θα ισχύσει από 1/1/2017.
Ειδικότερα σύµφωνα µε τα παρακάτω Άρθρο 53 ισχύουν τα εξής:
Άρθρο 53
∆ηµοσιονοµικές διατάξεις
6. Τα κράτη µέλη µπορούν, έως την 1η Αυγούστου 2016, να αναθεωρήσουν την απόφασή τους σύµφωνα µε τις παραγράφους 1 έως 4 και να αποφασίσουν, µε ισχύ από το 2017:
α) να µην αλλάξουν, να αυξήσουν ή να µειώσουν το ποσοστό που έχει ορισθεί δυνάµει των παραγράφων 1, 2, 3 και 4 εντός των ορίων που θεσπίζονται σε αυτές κατά περίπτωση
β) να τροποποιήσουν τους όρους χορήγησης της στήριξης,
γ) να παύσουν τη χορήγηση της στήριξης στο παρόν κεφάλαιο.
