Μπροστά στον κίνδυνο αυτό, η ελληνική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης Βαγγέλη Αποστόλου και τον Γενικό Γραμματέα Αγροτικής Πολιτικής και Κοινοτικών Πόρων Χαράλαμπο Κασίμη, υποστηριζόμενη από 12 Κράτη – Μέλη τη Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρο, Τσεχία, Φινλανδία, Γαλλία, Ιταλία, Λεττονία, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβακία και Σλοβενία, εξέφρασε τις ανησυχίες της σχετικά με τον τρόπο που η Επιτροπή ελέγχει την υλοποίηση του καθεστώτος των συνδεδεμένων ενισχύσεων, αμφισβητώντας τις Αποφάσεις των ΚΜ και ζητώντας πληθώρα συμπληρωματικών πληροφοριών.
Ως εκ τούτου, όπως αναφέρει σχετικό δελτίο τύπου του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, είναι ο ορατός κίνδυνος δημοσιονομικών διορθώσεων να επηρεάζει τις άμεσες πληρωμές και τα εισοδήματα των αγροτών.
Μάλιστα, αναφέρθηκε η υπερβολική επιβάρυνση και το κόστος που προκύπτει για τις εθνικές διοικήσεις και ζητήθηκε από την Επιτροπή:
- Η δυνατότητα ενός πιο ευέλικτου καθεστώτος συνδεδεμένων ενισχύσεων, που θα επιτρέπει στα ΚΜ να στοχεύουν τους τομείς σύμφωνα με την εθνική τους στρατηγική, εξυπηρετώντας παράλληλα τους στόχους της ΚΑΠ.
- Ένα πιο προσαρμοσμένο καθεστώς συνδεδεμένων ενισχύσεων θα υποστηρίξει αναμφίβολα τη βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεων σε ευαίσθητους τομείς, την παραγωγή ασφαλών και υψηλής ποιότητας προϊόντων, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη διατήρηση του αγροτικού πληθυσμού στη γεωργία.
Να σημειωθεί ότι το ελληνικό αίτημα στήριξαν μέσα στην αίθουσα και οι αντιπροσωπείες του Βελγίου και Ουγγαρίας.
Ειδικότερα, το σχετικό δελτίο τύπου αναφέρει τα εξής:
Τη σύνοδο του Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας- Αλιείας στις 6 Μαρτίου 2017 εκπροσώπησε τη χώρα ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Βαγγέλης Αποστόλου συνοδευόμενος από το Γενικό Γραμματέα Αγροτικής Πολιτικής και Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων Χαράλαμπο Κασίμη.
Η ελληνική αντιπροσωπεία υποστηριζόμενη από 12 κράτη-μέλη τη Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρο, Τσεχία, Φινλανδία, Γαλλία, Ιταλία, Λεττονία, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβακία και Σλοβενία, εξέφρασε τις ανησυχίες της σχετικά με τον τρόπο που η Επιτροπή ελέγχει την υλοποίηση του καθεστώτος των συνδεδεμένων ενισχύσεων, αμφισβητώντας τις Αποφάσεις των κρατών μελών όσον αφορά τους όρους επιλεξιμότητας και ειδικότερα τα ποσοτικά όρια και τη στόχευση των τομέων. Εκφράστηκε ανησυχία για την πληθώρα των συμπληρωματικών πληροφοριών που απαιτούνται προκειμένου να αιτιολογηθούν οι αποφάσεις των κρατών μελών μη αποτελεσματικής εφαρμογής του καθεστώτος. Αποτέλεσμα αυτού είναι ο ορατός κίνδυνος δημοσιονομικών διορθώσεων να επηρεάζει τις άμεσες πληρωμές και τα εισοδήματα των αγροτών.
Αναφέρθηκε η υπερβολική επιβάρυνση και το κόστος που προκύπτει για τις εθνικές διοικήσεις και ζητήθηκε από την Επιτροπή η δυνατότητα ενός πιο ευέλικτου καθεστώτος συνδεδεμένων ενισχύσεων, που θα επιτρέπει στα κράτη μέλη να στοχεύουν τους τομείς σύμφωνα με την εθνική τους στρατηγική, εξυπηρετώντας παράλληλα τους στόχους της ΚΑΠ.
Επισημάνθηκε, τέλος, ότι ένα πιο προσαρμοσμένο καθεστώς συνδεδεμένων ενισχύσεων θα υποστηρίξει αναμφίβολα τη βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεων σε ευαίσθητους τομείς, την παραγωγή ασφαλών και υψηλής ποιότητας προϊόντων, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη διατήρηση του αγροτικού πληθυσμού στη γεωργία. Το ελληνικό αίτημα στήριξαν μέσα στην αίθουσα και οι αντιπροσωπείες του Βελγίου και Ουγγαρίας.
Εκτός από τις αρχικές παρατηρήσεις της ελληνικής πλευράς κατά την πρώτη επίσημη συζήτηση για την ΚΑΠ μετά το 2020, ο υπουργός αναφέρθηκε και στο θέμα της οζώδους δερματίτιδας των βοοειδών στηρίζοντας την κροατική πλευρά για ολική αποζημίωση των εμβολίων αλλά και αποζημιώσεων σε περιπτώσεις θνησιμότητας από τους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς. Αναφορικά με τη θέση των γεωργών στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων μαζί με άλλα επτά κράτη μέλη η ελληνική πλευρά στήριξε την προσπάθεια για την υιοθέτηση σε ενωσιακό επίπεδο σχετικής νομοθεσίας για την αντιμετώπιση των Αθέμιτων Εμπορικών Πρακτικών.
Για τον τομέα του ρυζιού σχετικά με το πρώτο φόρουμ που πραγματοποιήθηκε στο Μιλάνο στις 20 Φεβρουαρίου 2017, τονίστηκε η ανάγκη συνεχούς παρακολούθησης του τομέα ο οποίος κινδυνεύει ιδιαίτερα με μεγάλη μείωση της παραγωγής και των τιμών εξαιτίας των διεθνών εμπορικών συμφωνιών.
Το Συμβούλιο επίσης ενημερώθηκε για την πλατφόρμα της ΕΕ για την καλή μεταχείριση των ζώων, τη διπλή ποιότητα τροφίμων, το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης, καθώς και για τα αποτελέσματα της συνάντησης G20 των Υπουργών Γεωργίας που πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο στις 22 Ιανουαρίου 2017 όπου εγκρίθηκε δήλωση και σχέδιο δράσης με έμφαση στο νερό, αντιβιοτικά και ψηφιοποίηση.
Σχετικά με τα θέματα Αλιείας, παρουσιάστηκε η πρόταση για τη θέσπιση πολυετούς σχεδίου διαχείρισης των αποθεμάτων μικρών πελαγικών στην Αδριατική Θάλασσα. Ο Υπουργός σημείωσε το οριζόντιο ενδιαφέρον της πρότασης, δεδομένου ότι αποτελεί το πρώτο πολυετές σχέδιο διαχείρισης αποθεμάτων για τη Μεσόγειο και υπογράμμισε ότι η εισαγωγή του συστήματος TAC και ποσοστώσεων δεν αποτελεί την πλέον κατάλληλη λύση διαχείρισης, λόγω των ιδιαιτεροτήτων της αλιείας στη Μεσόγειο. Επίσης οι Υπουργοί ενημερώθηκαν για την υψηλού επιπέδου Διάσκεψη «Οι Ωκεανοί μας - Ένας Ωκεανός Ζωής», η οποία θα πραγματοποιηθεί στη Μάλτα, 5-6 Οκτωβρίου 2017 και θα εστιάσει στη βιωσιμότητα της αλιείας, τις θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές, στη θαλάσσια ρύπανση και στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Διχασμένο το Συμβούλιο για τις άμεσες ενισχύσεις
Το ζήτημα της εξισορρόπησης μεταξύ των άμεσων ενισχύσεων (πρώτος πυλώνας) και των προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης (δεύτερος πυλώνας) έχει δημιουργήσει δύο στρατόπεδα εντός της ΕΕ με κάποια κράτη να τάσσονται υπέρ της μεταφοράς πόρων από το πρώτο στο δεύτερο πυλώνα, ενώ κάποια άλλα, όπως η χώρα μας είναι αρνητικά σε ενδεχόμενη μείωση των άμεσων ενισχύσεων των παραγωγών
Υπενθυμίζεται ότι στο Συμβούλιο πραγματοποιήθηκε και ανταλλαγή απόψεων για το μέλλον της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ). Συγκεκριμένα, οι υπουργοί γεωργίας αντάλλαξαν απόψεις για τις προτεραιότητες τους σχετικά με το μέλλον της ΚΑΠ με βάση το έγγραφο για της μαλτέζικης προεδρίας για το αν θα πρέπει να γίνει επανεξισορρόπηση μεταξύ των άμεσων ενισχύσεων και των προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης
Κάποιες αντιπροσωπείες των κρατών μελών ήταν υπέρ στο να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στο μέλλον για την αγροτική ανάπτυξη με σκοπό να επενδύσουν στη βιωσιμότητα των αγροτικών περιοχών και τη ζωτικότητα, ενώ άλλες, όπως η Ελλάδα δήλωσαν την αντίθεσή τους ενάντια σε μείωση των άμεσων ενισχύσεων
Όχι Αποστόλου σε πιθανή μείωση άμεσων ενισχύσεων
Την αντίθεσή του σε περαιτέρω μεταφορές πόρων από τον πρώτο πυλώνα των άμεσων ενισχύσεων της ΚΑΠ στο δεύτερο των προγραμμάτων, εξέφρασε με την παρέμβασή του στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας στις 6 Μαρτίου στις Βρυξέλλες ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Βαγγέλης Αποστόλου.
Επιπλέον, ο ίδιος ζήτησε να διασφαλιστεί τουλάχιστον ο υφιστάμενος προϋπολογισμός της ΚΑΠ ώστε να αντιμετωπιστούν πιο αποτελεσματικά οι προκλήσεις της ηλικιακής ανανέωσης του αγροτικού πληθυσμού και της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας,
Παράλληλα, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης ζήτησε να διατηρηθούν οι αποσυνδεδεμένες ενισχύσεις και να ενισχυθεί ο ρόλος των συνδεδεμένων.
Αναλυτικά η παρέμβαση του Βαγγέλη Αποστόλου έχει ως εξής:
«Αγαπητοί Συνάδελφοι, Κύριε Πρόεδρε
Θεωρούμε ότι στη νέα περίοδο η ΚΑΠ πρέπει πρωτίστως να διατηρήσει τα βασικά χαρακτηριστικά του τίτλου της, δηλαδή να είναι τόσο Κοινή όσο και Αγροτική.
Επίσης είναι απαραίτητη ευελιξία καθώς οφείλει να ανταποκρίνεται περισσότερο στις ιδιαιτερότητες και διαφοροποιημένες στοχεύσεις κάθε κράτους-μέλους κατά την εφαρμογή της.
Αυτή η θέση μας απαντά σε ένα βαθμό και στο ερώτημα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να οργανωθεί ο διάλογος για το μέλλον της ΚΑΠ. Χωρίς καθόλου να υποτιμούμε τον ρόλο και την άποψη της κοινωνίας των πολιτών, εκτιμούμε ότι εξ ίσου σημαντικός είναι ο ενδελεχής διάλογος σε όλα τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με στόχο πάντα την εμβάθυνση του κοινοτικού κεκτημένου.
Παράλληλα η ΚΑΠ πρέπει να είναι αρκούντως ισχυρή και εύρωστη ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί σε νέες προκλήσεις μεταξύ άλλων :
- την ηλικιακή ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού, τη διατήρηση και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας,
- την ενίσχυση της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας του αγροτικού τομέα και της οικονομίας της υπαίθρου,
- την παραγωγή επαρκών, ασφαλών και ποιοτικών τροφίμων,
- την προώθηση της τεχνολογικής καινοτομίας.
- την παραμονή του πληθυσμού στις μειονεκτικές περιοχές και η στήριξη του γεωργικού επαγγέλματος,
- την προστασία ευαίσθητων τομέων και προϊόντων με Γεωγραφική Ένδειξη
- την ενίσχυση της θέσης των γεωργών στην αλυσίδα διατροφής
- την παροχή δημοσίων αγαθών και η διαχείριση των προβλημάτων που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή,
Η σειρά με την οποία αναφέρθηκα στις προκλήσεις δεν είναι τυχαία αλλά ανταποκρίνεται στις δικές μας προτεραιότητες. Διότι μόνο με την ηλικιακή ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού και την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά, τόσο τις υπόλοιπες προκλήσεις, όσο και το μεγάλο πρόβλημα της ανεργίας, θέμα ιδιαίτερα ευαίσθητο στις χώρες νότου.
Και βέβαια, για την υλοποίηση των παραπάνω είναι αναγκαία η επαρκής χρηματοδότηση της ΚΑΠ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι πρέπει τουλάχιστον να διασφαλιστεί ο υφιστάμενος προϋπολογισμός.
Παράλληλα πρέπει να αναπτυχθούν τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία, ιδιαίτερα σοβαρά και αναγκαία για την ενίσχυση της ιδίας συμμετοχής και της ρευστότητας στην γεωργία.
Πως όμως μπορεί να γίνει πιο αποτελεσματική και αποδοτική η ΚΑΠ; το ερώτημα αυτό απασχολεί και εμάς και αναδεικνύεται από μια σειρά ζητήματα που τίθενται.
Κρίνεται απαραίτητη η διατήρηση των αποσυνδεδεμένων ενισχύσεων και η ενίσχυση του ρόλου των συνδεδεμένων ενώ δεν θα συμφωνούσαμε σε καμία περίπτωση σε περαιτέρω μεταφορές πόρων από τον πρώτο πυλώνα στο δεύτερο.
Η ανάπτυξη της ανθεκτικότητας και η διαχείριση κινδύνου, δεν μπορεί να είναι γενικόλογη. Συνδέεται στενά ως έννοια, με τον ορισμό της κρίσης. Το ισχύον πλαίσιο αποζημιώσεων είναι ανεπαρκές, όμως τα προβλήματα που προέκυψαν για τον αγροτικό τομέα από το ρωσικό εμπάργκο ανέδειξαν νέα ερωτήματα ως προς τι συνιστά «κρίση» όπως και σε ποιο βαθμό οι αναγκαστικές αποταμιεύσεις των ίδιων των αγροτών θα πρέπει να «αποζημιώνουν» γενικώς παρενέργειες οι οποίες δημιουργούνται από ευρύτερες πολιτικές αποφάσεις π.χ. εξωτερικής πολιτικής.
Το ερώτημα το οποίο τίθεται αναφορικά με την επανεξισορρόπηση μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου πυλώνα της ΚΑΠ, κατά την άποψη μας, θα μπορούσε να συζητηθεί μόνο υπό το πρίσμα της καλύτερης στόχευσης και διαχείρισης των δυο πυλώνων ώστε να βελτιωθεί η επιδιωκόμενη συμπληρωματικότητά τους.
Σε κάθε περίπτωση, η ανταλλαγή απόψεων και μάλιστα όταν υπάρχει το χρονικό περιθώριο για ενδελεχή συζήτηση, είμαι βέβαιος ότι θα έχει μόνο θετικά αποτελέσματα.
Γενική προτεραιότητα η απλοποίηση της ΚΑΠ
Η απλοποίηση της ΚΑΠ συζητήθηκε ως μια γενική προτεραιότητα για τις μελλοντικές πολιτικές, προκειμένου να απελευθερωθεί το πλήρες οικονομικό δυναμικό της γεωργίας της ΕΕ και των αγροτικών περιοχών. Άλλα ζητήματα που αναφέρονται ως προτεραιότητες ήταν: η ανθεκτικότητα, η ανταπόκριση στις περιβαλλοντικές προκλήσεις, οι επενδύσεις στην αγροτική βιωσιμότητα και τη ζωτικότητα, η ανανέωση των γενεών, η διατήρηση του προσανατολισμού προς την αγορά και η ενίσχυση της θέσης των αγροτών στην αλυσίδα τροφίμων.
«Ο γεωργικός τομέας της ΕΕ έχει να αντιμετωπίσει μεγάλες προκλήσεις στο μέλλον. Ως πολιτικοί έχουμε την ευκαιρία να ορίσουμε ένα όραμα για το μέλλον. Θα πρέπει να βελτιώνουμε συνεχώς τις πολιτικές μας, ώστε η γεωργία της ΕΕ και οι αγροτικές περιοχές να μπορούν να συνεχίσουν να αναπτύσσεται και να δημιουργούν ανάπτυξη, απασχόληση και ευημερία», σημείωσε ο πρόεδρος του Συμβουλίου, Ρόντερικ Γκάλντες
Πολυετές σχέδιο για τα μικρά πελαγικά αποθέματα στην Αδριατική ΘάλασσαΤο πρώτο πολυετές σχέδιο για τη Μεσόγειο παρουσίασε η Κομισιόν σχετικά με τα μικρά πελαγικά αποθέματα στην Αδριατική Θάλασσα και για τις αλιευτικές δραστηριότητες εκμετάλλευσης των εν λόγω αποθεμάτων. Στόχος είναι η ανάκτηση ισχυαποθεμάτων, όπως η σαρδέλα, ο γαύρος, το σκουμπρί και το σαφρίδι, συμβάλλοντας στη βιώσιμη εκμετάλλευσή τους, καθώς και στην εξασφάλιση ενός πιο απλού και ολοκληρωμένου πλαισίου διαχείρισης
Τα κράτη μέλη χαιρέτισαν γενικά την συζήτηση, αλλά υπογράμμισαν ορισμένες ανησυχίες σχετικά με την ενδεχόμενη κοινωνικο-οικονομική επίπτωση του σχεδίου για την αλιεία μικρής κλίμακας και για πιθανά πρακτικά θέματα λόγω της πολύπλοκης αλιείας της Μεσογείου. Ζήτησαν επίσης αναλογικά μέτρα και ελέγχους που δεν θα παρεμποδίζουν τον τομέα της αλιείας στην περιοχή.
