Οι κανόνες απλοποίησης της τρέχουσας Κοινής Γεωργικής Πολιτικής, που θα τεθούν σε ισχύ το 2018, εγκρίθηκαν με 503 ψήφους υπέρ, 87 κατά και 13 αποχές. Μένει τώρα η τυπική έγκριση από το Συμβούλιο.
Bρείτε εδώ την έκθεση με τις Τροπολογίες του Ευρωκοινοβουλίου για τον Omnibus.pdf
H ανακοίνωση της Κομισιόν
Ο Omnibus απλουστεύει και ενισχύει τους υφιστάμενους κανόνες της ΕΕ για ένα ευρύ φάσμα γεωργικών θεμάτων, από τη διαχείριση του κινδύνου έως τη στήριξη των νέων γεωργών, και είναι το τελευταίο από μια σειρά μέτρων απλούστευσης και εκσυγχρονισμού που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Οι σημαντικές βελτιώσεις των γεωργικών κανόνων της ΕΕ θα τεθούν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2018 μετά την έγκριση από το Συμβούλιο των Υπουργών Γεωργίας και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του τμήματος γεωργίας και αγροτικής ανάπτυξης, του λεγόμενου κανονισμού Omnibus.
Ο κανονισμός αυτός τροποποιεί τον δημοσιονομικό κανονισμό που διέπει την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ καθώς και 15 τομεακές νομοθετικές πράξεις, μεταξύ άλλων στον τομέα της γεωργίας.
Ο Επίτροπος Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης Phil Hogan δήλωσε ότι «Χαιρετίζω τις εξελίξεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, οι οποίες ανοίγουν το δρόμο για την εφαρμογή μιας σειράς σημαντικών μέτρων απλούστευσης, τα οποία θα διευκολύνουν τη ζωή των γεωργών και άλλων δικαιούχων της ΚΓΠ. οι κανόνες για τα χρηματοπιστωτικά μέσα, η βελτίωση των μέσων διαχείρισης κινδύνου και η μεγαλύτερη ευελιξία για την παροχή ενεργού γεωργού. Θέλω να αναγνωρίσω το ρόλο και τη σκληρή δουλειά των εισηγητών του ΕΚ και της εσθονικής Προεδρίας κατά τη διάρκεια της τριμερούς διαδικασίας για να διασφαλιστεί ότι αυτά τα μέτρα απλούστευσης θα είναι διαθέσιμα στους γεωργούς από την 1η Ιανουαρίου 2018. Η έγκριση, τον περασμένο μήνα, η ανακοίνωση της Επιτροπής για την ΚΓΠ αποτελεί περαιτέρω απόδειξη της δέσμευσής μας να συνεχίσουμε με την ατζέντα της μεγαλύτερης και αναγκαίας απλούστευσης στους αγρότες και όλους τους ενδιαφερόμενους».
Ευρείες διατάξεις
Μεταξύ των βασικών βελτιώσεων που περιλαμβάνονται στο Omnibus είναι:
- Ενίσχυση της θέσης των γεωργών στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων. Οι νέοι κανόνες θα περιλαμβάνουν ρήτρες κατανομής της αξίας που θα διαπραγματεύονται σε κάθε τομέα προϊόντων και θα παρέχουν στους γεωργούς το δικαίωμα να ζητήσουν γραπτή σύμβαση για πρώτη φορά (εκτός εάν πρόκειται για συναλλαγές με ΜΜΕ).
- Απλούστερα εργαλεία διαχείρισης του κινδύνου που θα βοηθήσουν τους γεωργούς, συμπεριλαμβανομένου ενός ειδικού για κάθε τομέα εργαλείου σταθεροποίησης του εισοδήματος και βελτιώσεων των συστημάτων ασφάλισης που θα επιτρέπουν αποζημίωση μέχρι 70% για τους γεωργούς των οποίων η παραγωγή ή το εισόδημα μειώνεται κατά τουλάχιστον 20%.
- Σαφέστερους κανόνες που διέπουν την παρέμβαση στις αγορές, επιτρέποντας στην Επιτροπή να ενεργεί ταχέως για την αντιμετώπιση των αδυναμιών της αγοράς χωρίς να χρειάζεται να χρησιμοποιεί μέτρα δημόσιας παρέμβασης ή ιδιωτικής αποθεματοποίησης ·
-Μεγαλύτερη ευελιξία για τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν συγκεκριμένους τομείς οικονομικής, κοινωνικής ή περιβαλλοντικής σημασίας μέσω εθελοντικής συνδεδεμένης στήριξης, ακόμη και όταν αυτοί οι τομείς δεν βρίσκονται σε κρίση.
-Σαφέστεροι κανόνες για τη στήριξη των γεωργών, κυρίως μέσω μεγαλύτερης ευελιξίας όσον αφορά τον ορισμό των ενεργών γεωργών και ισχυρότερων κινήτρων για τους νέους γεωργούς, με αύξηση των συμπληρωματικών πληρωμών από 25% σε 50% και εξασφάλιση σε όλους τους νέους γεωργούς του δικαιώματος πλήρους πενταετούς αποζημίωσης για τις πληρωμές αυτές, ανεξάρτητα από το πότε τους ζητούν κατά τα πρώτα πέντε έτη από τη σύστασή τους.
- Βελτιωμένα περιβαλλοντικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένων των απλούστερων κανόνων για τη διαφοροποίηση των καλλιεργειών και την προσθήκη τριών νέων τύπων οικολογικής εστίασης που επικεντρώνονται στις καλλιέργειες που καθορίζουν το άζωτο, προσφέροντας στους γεωργούς και τις εθνικές αρχές περισσότερες επιλογές για να ανταποκριθούν στις ιδιαίτερες συνθήκες τους.
Με σαφή έμφαση στους πιο ευέλικτους και λιγότερο γραφειοκρατικούς κανόνες, καθώς και στην εστίαση στη βελτίωση των αποτελεσμάτων σε βασικούς τομείς όπως η περιβαλλοντική δράση και η στήριξη των γεωργών, οι αλλαγές που προτείνονται μέσω του Omnibus είναι πλήρως σύμφωνες με τη νέα προσέγγιση της ΚΓΠ μετά 2020 που περιγράφεται στην πρόσφατη ανακοίνωση για το μέλλον των τροφίμων και της γεωργίας.
Το ιστορικό
Η πρόταση Omnibus, που εγκρίθηκε από την Επιτροπή τον Σεπτέμβριο του 2016, περιλαμβάνει μια σειρά τροποποιήσεων του δημοσιονομικού κανονισμού και τροποποιήσεις σε ορισμένους άλλους κανονισμούς δαπανών, συμπεριλαμβανομένων των τεσσάρων κανονισμών της ΚΓΠ.
Αυτές οι τροπολογίες αποσκοπούσαν στην προώθηση της απλούστευσης που απαιτείται για την εφαρμογή της πολιτικής σύμφωνα με την εμπειρία που αποκτήθηκε από την τελευταία μεταρρύθμιση της ΚΓΠ που εγκρίθηκε το 2013.
Μετά από εντατικές διαπραγματεύσεις σε τέσσερις τριμερείς διαλόγους κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και του φθινοπώρου του 2017, επετεύχθη συμφωνία για τις γεωργικές διατάξεις μεταξύ της Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου στις 12 Οκτωβρίου 2017. Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαπραγματεύσεις για άλλα μέρη της πρότασης Omnibus , και την επιθυμία πολλών κρατών μελών να εφαρμόσουν τις συμφωνηθείσες προτάσεις το συντομότερο δυνατό, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο συμφώνησαν να διαχωρίσουν τις γεωργικές διατάξεις του Omnibus και να τις υιοθετήσουν ως αυτοτελές κανονισμό που θα τεθεί σε ισχύ το αργότερο την 1η Ιανουαρίου 2018.
Οι τροπολογίες
Eνδιαφέρον παρουσιάζουν οι τροπολογίες του Ευρωκοινοβουλίου, μεταξύ των οποίων αυτή που κάνει λόγο για αναδρομική στήριξη από 1ης Ιανουαρίου 2016 σε έκτακτες ενέργειες των κρατών μελών προς αντιμετώπιση έκτακτων συμβάντων παρελθόντων ετών που ζημίωσαν τον αγροτικό τομέα. Η σχετική τροπολογία αναφέρει τα εξής:
Σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο του άρθρου 60 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1305/2013, όσον αφορά τις επενδύσεις στον αγροτικό τομέα θεωρούνται επιλέξιμες μόνο οι δαπάνες που πραγματοποιούνται μετά την υποβολή αίτησης. Ωστόσο, σε περιπτώσεις, όπου η επένδυση σχετίζεται με μέτρα έκτακτης ανάγκης λόγω φυσικών καταστροφών, καταστροφικών συμβάντων, δυσμενών κλιματικών φαινομένων ή σημαντικής και αιφνίδιας μεταβολής των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών του κράτους μέλους ή της περιφέρειας, θα πρέπει να δοθεί στα κράτη μέλη η δυνατότητα να προβλέπουν στα προγράμματά τους ότι οι δαπάνες που πραγματοποιούνται μετά την εκδήλωση του συμβάντος είναι επιλέξιμες, με σκοπό να εξασφαλίσουν έγκαιρη και ευέλικτη αντίδραση στα συμβάντα. Η δυνατότητα αυτή θα πρέπει να ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου 2016 για να δοθεί αποτελεσματική στήριξη σε έκτακτες ενέργειες των κρατών μελών προς αντιμετώπιση συμβάντων παρελθόντων ετών.
Να σημειωθεί ότι ο κανονισμός θα τροποποιήσει τον δημοσιονομικό κανονισμό που διέπει την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ καθώς και μια σειρά τομεακών νομοθετικών πράξεων. Μαζί, οι αλλαγές αυτές αποτελούν μια σημαντική αναθεώρηση των ισχυόντων δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ, προκειμένου να καταστούν απλούστερες και επικεντρωμένες στα αποτελέσματα.
Η συμφωνία για τα διαρθρωτικά ταμεία ακολουθεί μια προσωρινή συμφωνία που επετεύχθη την Τρίτη 12 Δεκεμβρίου σχετικά με τους κύριους πυλώνες της αναθεώρησης του δημοσιονομικού κανονισμού. Οι προσωρινές συμφωνίες που θα επιτευχθούν θα υποβληθούν προς έγκριση στην Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων του Συμβουλίου (ΕΜΑ).
Ενίσχυση της διαπραγματευτικής δύναμης των γεωργών
Ο νέος κανονισμός θα επιτρέψει σε όλες τις οργανώσεις αγροτών να προγραμματίζουν την παραγωγή και να διαπραγματεύονται συμβάσεις προμήθειας για λογαριασμό των μελών τους χωρίς να παραβιάζουν την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τους κανόνες ανταγωνισμού. Οι συλλογικές διαπραγματεύσεις επιτρέπονται σήμερα μόνο σε λίγους τομείς όπως το γάλα, το ελαιόλαδο, το βόειο κρέας και τα σιτηρά.
Καλύτερα μέσα αντιμετώπισης των ασταθειών της αγοράς
Οι γεωργοί θα μπορούν να προστατευθούν καλύτερα έναντι των ασταθειών της αγοράς και των φυσικών κινδύνων, όπως οι κακές καιρικές συνθήκες, τα παράσιτα των φυτών και οι ασθένειες των ζώων. Θα υπάρξει βελτίωση των μέτρων για τη σταθεροποίηση του εισοδήματος των γεωργών, καθότι θα είναι προσαρμοσμένα στις ανάγκες τους με την αύξηση της αποζημίωσης που προέρχεται από την ασφάλιση των καλλιεργειών, των ζώων και των φυτών και από τα αμοιβαία κεφάλαια που κατέχουν οι αγρότες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορεί να ανταποκρίνεται ταχύτερα σε περιπτώσεις κρίσεων, χρησιμοποιώντας έκτακτα μέτρα στήριξης των αγροτών.
«Ενεργός γεωργός» και νέοι αγρότες
Τα κράτη μέλη θα έχουν μεγαλύτερη ευελιξία σε ό,τι αφορά τον ορισμό του «ενεργού γεωργού», δηλαδή ενός ατόμου που είναι επιλέξιμο για τη λήψη ευρωπαϊκών γεωργικών επιδοτήσεων (σ.σ. θα μπορούν να βάλουν ως προϋπόθεση μόνο το ένα ή τα δύο από τα τρία κριτήρια που είχε θεσπίσει η Κομισιόν το 2015). Θα μπορούν επίσης να ενισχύσουν τις προσαυξήσεις για τους νέους αγρότες, από 25% έως 50% της βασικής τους πληρωμής για τα πρώτα 25-90 εκτάρια, ώστε να καταστεί ελκυστικότερη για τους νέους ανθρώπους η εργασία στον αγροτικό τομέα.
Δήλωση του εισηγητή Albert Dess
Ο εισηγητής Albert Dess (ΕΛΚ, Γερμανία) δήλωσε τα εξής: «Σήμερα ενισχύσαμε σημαντικά τη θέση των αγροτών στην αλυσίδα εφοδιασμού, τους δώσαμε καλύτερα εργαλεία για να αντιμετωπίζουν τους κινδύνους της αγοράς και της παραγωγής και ενισχύσαμε την στήριξη των νέων. Αυτό θα καταστήσει τη γεωργική μας πολιτική απλούστερη, πιο δίκαιη και καλύτερα προσαρμοσμένη στις ανάγκες των γεωργών με στόχο της διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας των ευρωπαίων πολιτών. Οι νέοι κανόνες θα τεθούν εγκαίρως σε ισχύ ώστε να επιτρέψουν στους αγρότες μας να επωφεληθούν από αυτές τις θετικές αλλαγές το συντομότερο δυνατό.»
Τα επόμενα βήματα
Ο νέος κανονισμός μένει τώρα να εγκριθεί επισήμως και από το Συμβούλιο της ΕΕ προτού τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2018.
