Σε σχέση με την έννοια της επικουρικότητας που εισάγει η ανακοίνωση της Κομισιόν, ο κ. Αποστόλου υπογράμμισε ότι πρόκειται για μία πρόκληση, η οποία ωστόσο απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή ώστε να μην διαταράσσει την ενιαία αγορά και τους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών αλλά και να μην οδηγεί σε μια μορφή επανεθνικοποίησης της ΚΑΠ, κάτι που όπως είπε ξεκαθάρισε και ο Επίτροπος Hogan με την τοποθέτηση του, ότι δηλαδή δεν τίθεται τέτοιο θέμα από πλευράς Επιτροπής.
Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, τοποθετούμενος στο πρώτο ερώτημα της Προεδρίας (Πώς μπορούμε να εξασφαλίσουμε τη συνεχή και αυξημένη προστιθέμενη αξία της ΚΓΠ για τους γεωργούς, τις αγροτικές κοινότητες και τους πολίτες μετά το 2020; Ποιοι είναι οι βασικοί στόχοι που θα πρέπει να θέσουμε σε επίπεδο ΕΕ προκειμένου να επιτευχθεί αυτό;), τόνισε τα εξής:
«Πιστεύουμε ότι η προστιθέμενη αξία της ΚΑΠ μπορεί να εξασφαλιστεί μόνον εφόσον διασφαλιστεί ένας επαρκής προϋπολογισμός, μια σταθερότητα στους πόρους. Διαφορετικά, η ΚΑΠ δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στους στόχους της, όπως αυτοί ορίζονται από τη Συνθήκη, αλλά και στις διάφορες προκλήσεις, με ορατό τον κίνδυνο υπονόμευσης αυτής καθ’ εαυτής της ΚΑΠ μακροπρόθεσμα. Στο σημείο αυτό θα αναφερθώ, εν συντομία, στο θέμα της σύγκλισης των ενισχύσεων. Η διαφορά των ενισχύσεων ανά εκτάριο μεταξύ των Kρατών-Μελών βασίζεται σε διαφορετικές γεωργικές και οικονομικές πραγματικότητες οι οποίες δεν μπορούν να αγνοηθούν.
Για μας, η εξασφάλιση ενός δίκαιου εισοδήματος για τους γεωργούς μας, η επισιτιστική ασφάλεια, η ενιαία αγορά, οι ισότιμοι όροι ανταγωνισμού, η ενίσχυση της θέσης των γεωργών στην εφοδιαστική αλυσίδα, η ευημερία των αγροτικών περιοχών αλλά και η διασφάλιση συνθηκών που θα προσελκύσουν νέους ανθρώπους στη γεωργία θα πρέπει να αποτελούν βασικούς στόχους της ΕΕ για την ΚΑΠ μετά το 2020. Αντίστοιχα, η παραγωγή ασφαλών και ποιοτικών προϊόντων σε προσιτές τιμές για τον καταναλωτή, η προστασία του περιβάλλοντος και η κλιματική αλλαγή, συμπληρώνουν τον κατάλογο των βασικών μας προτεραιοτήτων.
Με τη σειρά τους, η έρευνα και η τεχνολογία θα επιτρέψουν στην γεωργία να γίνει ακόμη περισσότερο βιώσιμη και ανταγωνιστική. Είναι τα εργαλεία στα χέρια των εθνικών διοικήσεων και των γεωργών για να αντιμετωπιστούν προκλήσεις και να επιτευχθούν στόχοι, είτε αφορούν στο περιβάλλον και στο κλίμα είτε στους βιώσιμους αναπτυξιακούς στόχους».
Αναφορικά με το δεύτερο ερώτημα της Προεδρίας (Ποιο θα πρέπει να είναι το κατάλληλο επίπεδο της προτεινόμενης αύξησης της επικουρικότητας για τα διάφορα μέσα πολιτικής (άμεσες ενισχύσεις, μέτρα στήριξης της αγοράς, περιβαλλοντικά στοιχεία, αγροτική ανάπτυξη), προκειμένου να διατηρηθεί ο κοινός χαρακτήρας της ΚΑΠ και παράλληλα να δοθεί ευελιξία στα κράτη μέλη; Θεωρείτε ότι τα προτεινόμενα στρατηγικά σχέδια αποτελούν κατάλληλο μέσο για την εφαρμογή του αυξημένου βαθμού επικουρικότητας και ποιες είναι οι ουσιαστικές παράμετροι ώστε να εκπληρώσουν επαρκώς τον ρόλο αυτό), ο κ. Αποστόλου επισήμανε τα εξής:
«Πιστεύω ότι η αύξηση της επικουρικότητας αποτελεί μια αληθινή πρόκληση για το μέλλον του Κοινού χαρακτήρα της ΚΑΠ. Προφανώς και υποστηρίζουμε την αρχή της επικουρικότητας, που δίνει περισσότερο χώρο στα κράτη μέλη, στις ιδιαιτερότητες και δυνατότητες τους. Χρειάζεται όμως ιδιαίτερη προσοχή ώστε η αύξηση του βαθμού επικουρικότητας να μην διαταράσσει την ενιαία αγορά και τους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών αλλά και να μην οδηγεί σε μια μορφή επανεθνικοποίησης της ΚΑΠ, κάτι που ξεκαθάρισε και ο Επίτροπος Hogan με την τοποθέτηση του, ότι δηλαδή δεν τίθεται τέτοιο θέμα από πλευράς Επιτροπής.
Για τα στρατηγικά σχέδια, εκφράσαμε ήδη από το προηγούμενο Συμβούλιο τις ανησυχίες μας. Παρά τις πληροφορίες που έδωσε η Επιτροπή, παραμένουν ερωτήματα αλλά και γεννώνται νέα. Για παράδειγμα, εντείνεται ο προβληματισμός μας για τον τρόπο με τον οποίο διάφορα μέσα πολιτικής, όπως οι άμεσες ενισχύσεις, θα λειτουργήσουν μέσα σε αυτό το στρατηγικό σχέδιο. Πως θα διασφαλίσουμε ότι θα συνεχίσουν να λειτουργούν ως ένα δίχτυ ασφαλείας; Ακόμη, θα επαναλάβουμε ότι, με βάση την εμπειρία που αποκτήθηκε από τα προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης, διατηρούμε σοβαρές επιφυλάξεις για τη διαδικασία διαμόρφωσης, αξιολόγησης, έγκρισης και παρακολούθησης αυτού του σχεδίου που θα καλύπτει και τους δύο Πυλώνες. Εδώ η Επιτροπή θα πρέπει να παράσχει την απαραίτητη υποστήριξη ώστε να μην προκύψουν προβλήματα.
Πρέπει, κατά την άποψη μας, να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στον τρόπο με το οποίο θα λογοδοτούν τα Κ-Μ στην Επιτροπή και οι γεωργοί στους ελεγκτικούς μηχανισμούς, ώστε να δώσουμε την απαραίτητη ευελιξία χωρίς να αυξήσουμε την γραφειοκρατία και τις εκκαθαρίσεις λογαριασμών.
Καταλήγοντας ο υπουργός τόνισε: «Οι αποφάσεις που θα λάβουμε θα κρίνουν το μέλλον όχι μόνο της επόμενης αλλά και της μεθεπόμενης ΚΑΠ. Οι επιφυλάξεις και οι προβληματισμοί μας δεν σημαίνει ότι μας φοβίζουν οι αλλαγές. Αντίθετα, υποστηρίζουμε οτιδήποτε βελτιώνει τη λειτουργία της ΚΑΠ. Εντούτοις, θα επιμείνουμε στην αναγκαιότητα κοινών αρχών αλλά και κοινών κανόνων σε κρίσιμα για την γεωργία θέματα, εάν πράγματι θέλουμε η παλαιότερη Κοινή πολιτική στην ιστορία της Ε. Ένωσης να συνεχιστεί και να καταστεί αποτελεσματικότερη».
H ανακοίνωση του Συμβουλίου Γεωργίας και Αλιείας
Η Προεδρία παρουσίασε το πρόγραμμα εργασιών και τις προτεραιότητές της στους τομείς της γεωργίας και της αλιείας, προσανατολίζοντας ειδικότερα τη συζήτηση στον εκσυγχρονισμό και την απλούστευση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) μετά το 2020 και στον προϋπολογισμό της γεωργίας στο πλαίσιο του επόμενου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου. Άλλες προτεραιότητες της ΕΕ αφορούν τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, τη δασοκομία, την παρακολούθηση της κατάστασης της αγοράς και τις εν εξελίξει εμπορικές διαπραγματεύσεις. Η βιώσιμη διαχείριση της υγείας των ζώων και η δέσμη για τα κτηνιατρικά φάρμακα θα κατέχουν επίσης περίοπτη θέση στην επόμενη εξαμηνιαία ημερήσια διάταξη, μαζί με τα πολυετή σχέδια διαχείρισης και τα τεχνικά μέτρα στον τομέα της αλιείας.
Οι υπουργοί αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με την ανακοίνωση με θέμα «Το μέλλον των τροφίμων και της γεωργίας», το οποίο παρουσιάζει το όραμα της Επιτροπής για τη μελλοντική ΚΓΠ μετά το 2020. Κατά τη διάρκεια δημόσιας συνεδρίασης, το Συμβούλιο εστίασε ειδικότερα στην προστιθέμενη αξία της ΚΓΠ, στους βασικούς στόχους της ΕΕ που πρέπει να τηρούνται και στο κατάλληλο επίπεδο επικουρικότητας.
Οι υπουργοί υπογράμμισαν την προστιθέμενη αξία της ΚΓΠ για τους γεωργούς, τους πολίτες και την κοινωνία στο σύνολό της, καθώς και τη βασική της συμβολή σε ένα δίκαιο εισόδημα για τους γεωργούς, στην εξασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας και παραγωγής σε ολόκληρη την ΕΕ, συμβάλλοντας έτσι στην πρόκληση του μετριασμού της αλλαγής του κλίματος και του περιβάλλοντος και διατηρώντας τις αγροτικές περιοχές ισχυρές και βιώσιμες. Οι υπουργοί συμφώνησαν επίσης ότι προκειμένου να διατηρηθεί η εν λόγω προστιθέμενη αξία είναι σημαντικό η ΚΓΠ να εξακολουθήσει να χρηματοδοτείται επαρκώς.
Σχετικά με τη βιωσιμότητα, οι υπουργοί επισήμαναν τους κινδύνους μιας πιθανής επανεθνικοποίησης της μακροβιότερης πολιτικής της ΕΕ και τόνισαν ότι, παρότι είναι σημαντικό για την ΚΓΠ να είναι περισσότερο ευέλικτη και προσαρμόσιμη στις εθνικές ιδιαιτερότητες και ανάγκες, είναι υπαρκτός ο κίνδυνος το νέο μοντέλο λειτουργίας να προκαλέσει αύξηση του διοικητικού φόρτου, στρέβλωση του ανταγωνισμού και να οδηγήσει σε καθυστερήσεις στην επιστροφή των άμεσων πληρωμών.
Αγορές και εμπόριο
Η Επιτροπή ενημέρωσε το Συμβούλιο σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις όσον αφορά τις πλέον σημαντικές γεωργικές αγορές, ιδίως στον τομέα των γαλακτοκομικών προϊόντων, της ζάχαρης και των αγορών χοιρείου κρέατος, και σχετικά με την κατάσταση των συναφών με το εμπόριο γεωργικών θεμάτων, με ιδιαίτερη έμφαση στις διαπραγματεύσεις με το Μεξικό και τη Mercosur και στο πλαίσιο του ΠΟΕ.
Οι υπουργοί εξέφρασαν ικανοποίηση για τη γενικά θετική οικονομική κατάσταση και τις προοπτικές των κύριων γεωργικών αγορών, αλλά και επανέλαβαν τη δέσμευσή τους να παρακολουθούν από κοντάτις μελλοντικές εξελίξεις, ιδίως σε σχέση με τα υγειονομικά και φυτοϋγειονομικά θέματα, τις δύσκολες καιρικές συνθήκες και τον πιθανό αντίκτυπο των συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών στα ευαίσθητα γεωργικά προϊόντα.
Άλλα θέματα της ημερήσιας διάταξης
Κατά τη διάρκεια άτυπου γεύματος οι υπουργοί είχαν συζήτηση σχετικά με την ενδεχόμενη συντονισμένη ενωσιακή προσέγγιση όσον αφορά τη συμμετοχή της ΕΕ στον FAO και την προσεχή διαδικασία για την εκλογή του Γενικού Διευθυντή του FAO.
Οι υπουργοί ενημερώθηκαν ως προς τα ακόλουθα:
-η κατάσταση στην πολωνική αγορά ζάχαρης και χοιρείου κρέατος
-η διαχείριση δημόσιων αποθεμάτων αποκορυφωμένου γάλακτος σε σκόνη
- τα συμπεράσματα της πρόσφατης υπουργικής διάσκεψης για την Xylella fastidiosa
- η αφρικανική πανώλη των χοίρων
- το 10ο Παγκόσμιο Φόρουμ για τα Τρόφιμα και τη Γεωργία
Το μέλλον των τροφίμων και της γεωργίας: Η Κοινή Γεωργική Πολιτική μετά το 2020
Rumen Porodzanov, Υπουργός Γεωργίας, Τροφίμων και Δασοκομίας της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας και Πρόεδρος του Συμβουλίου
Το μέλλον της ΚΓΠ δεν είναι η μόνη κύρια προτεραιότητα της Προεδρίας μας για τους επόμενους έξι μήνες, αλλά αποτελεί βασικό ζήτημα για την Ένωση στο σύνολό της. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αποφασίσαμε να γίνονται δημόσια όλες οι συζητήσεις μας. Θέλουμε να έχουμε ανοιχτό διάλογο που θα βελτιώσει τη μελλοντική ΚΓΠ και θα την εφοδιάσει με τα σωστά εργαλεία ώστε να είναι ανταγωνιστική και να αντιμετωπίσει την πρόκληση της βιωσιμότητας.
Η ανακοίνωση του υπουργείου έχει ως εξής:
Αποστόλου: Συμφωνούμε με τον Επίτροπο Hogan που απέκλεισε ξεκάθαρα κάθε μορφή επανεθνικοποίησης της ΚΑΠ
Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Βαγγέλης Αποστόλου, στην παρέμβασή του σήμερα, στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας για την νέα ΚΑΠ, τοποθετούμενος στο πρώτο ερώτημα της Προεδρίας (Πώς μπορούμε να εξασφαλίσουμε τη συνεχή και αυξημένη προστιθέμενη αξία της ΚΓΠ για τους γεωργούς, τις αγροτικές κοινότητες και τους πολίτες μετά το 2020; Ποιοι είναι οι βασικοί στόχοι που θα πρέπει να θέσουμε σε επίπεδο ΕΕ προκειμένου να επιτευχθεί αυτό;), τόνισε τα εξής:
«Πιστεύουμε ότι η προστιθέμενη αξία της ΚΑΠ μπορεί να εξασφαλιστεί μόνον εφόσον διασφαλιστεί ένας επαρκής προϋπολογισμός, μια σταθερότητα στους πόρους. Διαφορετικά, η ΚΑΠ δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στους στόχους της, όπως αυτοί ορίζονται από τη Συνθήκη, αλλά και στις διάφορες προκλήσεις, με ορατό τον κίνδυνο υπονόμευσης αυτής καθ’ εαυτής της ΚΑΠ μακροπρόθεσμα. Στο σημείο αυτό θα αναφερθώ, εν συντομία, στο θέμα της σύγκλισης των ενισχύσεων. Η διαφορά των ενισχύσεων ανά εκτάριο μεταξύ των Kρατών-Μελών βασίζεται σε διαφορετικές γεωργικές και οικονομικές πραγματικότητες οι οποίες δεν μπορούν να αγνοηθούν.
Για μας, η εξασφάλιση ενός δίκαιου εισοδήματος για τους γεωργούς μας, η επισιτιστική ασφάλεια, η ενιαία αγορά, οι ισότιμοι όροι ανταγωνισμού, η ενίσχυση της θέσης των γεωργών στην εφοδιαστική αλυσίδα, η ευημερία των αγροτικών περιοχών αλλά και η διασφάλιση συνθηκών που θα προσελκύσουν νέους ανθρώπους στη γεωργία θα πρέπει να αποτελούν βασικούς στόχους της ΕΕ για την ΚΑΠ μετά το 2020. Αντίστοιχα, η παραγωγή ασφαλών και ποιοτικών προϊόντων σε προσιτές τιμές για τον καταναλωτή, η προστασία του περιβάλλοντος και η κλιματική αλλαγή, συμπληρώνουν τον κατάλογο των βασικών μας προτεραιοτήτων.
Με τη σειρά τους, η έρευνα και η τεχνολογία θα επιτρέψουν στην γεωργία να γίνει ακόμη περισσότερο βιώσιμη και ανταγωνιστική. Είναι τα εργαλεία στα χέρια των εθνικών διοικήσεων και των γεωργών για να αντιμετωπιστούν προκλήσεις και να επιτευχθούν στόχοι, είτε αφορούν στο περιβάλλον και στο κλίμα είτε στους βιώσιμους αναπτυξιακούς στόχους».
Αναφορικά με το δεύτερο ερώτημα της Προεδρίας (Ποιο θα πρέπει να είναι το κατάλληλο επίπεδο της προτεινόμενης αύξησης της επικουρικότητας για τα διάφορα μέσα πολιτικής (άμεσες ενισχύσεις, μέτρα στήριξης της αγοράς, περιβαλλοντικά στοιχεία, αγροτική ανάπτυξη), προκειμένου να διατηρηθεί ο κοινός χαρακτήρας της ΚΑΠ και παράλληλα να δοθεί ευελιξία στα κράτη μέλη; Θεωρείτε ότι τα προτεινόμενα στρατηγικά σχέδια αποτελούν κατάλληλο μέσο για την εφαρμογή του αυξημένου βαθμού επικουρικότητας και ποιες είναι οι ουσιαστικές παράμετροι ώστε να εκπληρώσουν επαρκώς τον ρόλο αυτό), ο κ. Αποστόλου επισήμανε τα εξής:
«Πιστεύω ότι η αύξηση της επικουρικότητας αποτελεί μια αληθινή πρόκληση για το μέλλον του Κοινού χαρακτήρα της ΚΑΠ. Προφανώς και υποστηρίζουμε την αρχή της επικουρικότητας, που δίνει περισσότερο χώρο στα κράτη μέλη, στις ιδιαιτερότητες και δυνατότητες τους. Χρειάζεται όμως ιδιαίτερη προσοχή ώστε η αύξηση του βαθμού επικουρικότητας να μην διαταράσσει την ενιαία αγορά και τους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών αλλά και να μην οδηγεί σε μια μορφή επανεθνικοποίησης της ΚΑΠ, κάτι που ξεκαθάρισε και ο Επίτροπος Hogan με την τοποθέτηση του, ότι δηλαδή δεν τίθεται τέτοιο θέμα από πλευράς Επιτροπής.
Για τα στρατηγικά σχέδια, εκφράσαμε ήδη από το προηγούμενο Συμβούλιο τις ανησυχίες μας. Παρά τις πληροφορίες που έδωσε η Επιτροπή, παραμένουν ερωτήματα αλλά και γεννώνται νέα. Για παράδειγμα, εντείνεται ο προβληματισμός μας για τον τρόπο με τον οποίο διάφορα μέσα πολιτικής, όπως οι άμεσες ενισχύσεις, θα λειτουργήσουν μέσα σε αυτό το στρατηγικό σχέδιο. Πως θα διασφαλίσουμε ότι θα συνεχίσουν να λειτουργούν ως ένα δίχτυ ασφαλείας; Ακόμη, θα επαναλάβουμε ότι, με βάση την εμπειρία που αποκτήθηκε από τα προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης, διατηρούμε σοβαρές επιφυλάξεις για τη διαδικασία διαμόρφωσης, αξιολόγησης, έγκρισης και παρακολούθησης αυτού του σχεδίου που θα καλύπτει και τους δύο Πυλώνες. Εδώ η Επιτροπή θα πρέπει να παράσχει την απαραίτητη υποστήριξη ώστε να μην προκύψουν προβλήματα.
Πρέπει, κατά την άποψη μας, να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στον τρόπο με το οποίο θα λογοδοτούν τα Κ-Μ στην Επιτροπή και οι γεωργοί στους ελεγκτικούς μηχανισμούς, ώστε να δώσουμε την απαραίτητη ευελιξία χωρίς να αυξήσουμε την γραφειοκρατία και τις εκκαθαρίσεις λογαριασμών.
Αγαπητέ Επίτροπε, Αγαπητοί συνάδελφοι,
Οι αποφάσεις που θα λάβουμε θα κρίνουν το μέλλον όχι μόνο της επόμενης αλλά και της μεθεπόμενης ΚΑΠ. Οι επιφυλάξεις και οι προβληματισμοί μας δεν σημαίνει ότι μας φοβίζουν οι αλλαγές. Αντίθετα, υποστηρίζουμε οτιδήποτε βελτιώνει τη λειτουργία της ΚΑΠ. Εντούτοις, θα επιμείνουμε στην αναγκαιότητα κοινών αρχών αλλά και κοινών κανόνων σε κρίσιμα για την γεωργία θέματα, εάν πράγματι θέλουμε η παλαιότερη Κοινή πολιτική στην ιστορία της Ε. Ένωσης να συνεχιστεί και να καταστεί αποτελεσματικότερη».
