Έντονη αντίδραση Μεσσήνιων για Ελιά Καλαμάτας

Την έντονη αντίδραση του δημάρχου Καλαμάτας Παναγιώτη Νίκα, αλλά και του ΣΥΜΕΠΟΠ προκάλεσε η εξαγγελία του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης Βαγγέλη Αποστόλου από την Πάτρα, σχετικά με την προωθούμενη εγγραφή της Ελιάς Καλαμάτας στον Εθνικό Κατάλογο ως συνώνυμο ποικιλίας ελιάς.

Συγκεκριμένα, όπως τόνισε ο δήμαρχος «η επιχειρούμενη από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης εγγραφή στον εθνικό κατάλογο ποικιλιών της ελιάς Καλαμάτας, ως συνωνύμου της ποικιλίας ελιάς Καλαμών προσβάλλει βάναυσα την Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης Ελιά Καλαμάτας».

«Η Ελλάς προχώρησε στη θέσπιση του ΠΟΠ Καλαμάτα στην επιτραπέζια ελιά ως κάτι ιδιαίτερο, διαφορετικό, που έχει άμεσο σύνδεσμο με την ποικιλία, αλλά και με την περιοχή της Μεσσηνίας, με τις καλλιεργητικές φροντίδες, τον τρόπο μεταποίησης της καλύτερης ποικιλίας μαύρης επιτραπέζιας ελιάς παγκοσμίως, με την παράδοση και τον πολιτισμό της περιοχής, που είναι η κοιτίδα της», εξηγεί ο δήμαρχος, τονίζοντας ότι «τώρα, έρχεται να ταυτίσει την ποικιλία με την ονομασία του ΠΟΠ, ανατινάζοντάς το και με τη δικαιολογία, μάλιστα, διά των υπουργικών χειλέων, ότι είναι μικρή η ποσότητα ελιάς που δικαιούται το ΠΟΠ».

Αυτομάτως, υποστηρίζει ο Παναγιώτης Νίκας «δίδει το δικαίωμα στον οποιονδήποτε παγκοσμίως – και όχι μόνο στην Ελλάδα – να ονομάζει τις ελιές του Καλαμάτας, εφόσον προέρχονται από την ποικιλία που έως τώρα ήταν γνωστή ως ποικιλία ελιάς Καλαμών. Δηλαδή, με το νομικίστικο αυτό τερτίπι, μπορεί πλέον η μεγάλη ανταγωνίστριά μας Αίγυπτος να ονομάζει τους δεκάδες χιλιάδες τόνους ελιάς ποικιλίας Καλαμών που παράγει ως Καλαμάτας. Το ίδιο η Νότιος Αφρική, η Τουρκία και κάθε άλλος. Επισημαίνεται δε ότι οι φυτείες ελιάς ποικιλίας Καλαμών σε τρίτες χώρες επεκτείνονται με νέες φυτεύσεις».

Ειδικότερα, ο δήμαρχος Καλαμάτας, Παναγιώτης Νίκας, έκανε την παρακάτω δήλωση:

«Η επιχειρούμενη από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης εγγραφή στον εθνικό κατάλογο ποικιλιών της “ελιάς Καλαμάτας” ως συνωνύμου της ποικιλίας “ελιάς Καλαμών” προσβάλλει βάναυσα την Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης “ελιά Καλαμάτας”.

Η Ελλάς προχώρησε στη θέσπιση του ΠΟΠ Καλαμάτα στην επιτραπέζια ελιά ως κάτι ιδιαίτερο, διαφορετικό, που έχει άμεσο σύνδεσμο με την ποικιλία, αλλά και με την περιοχή της Μεσσηνίας, με τις καλλιεργητικές φροντίδες, τον τρόπο μεταποίησης της καλύτερης ποικιλίας μαύρης επιτραπέζιας ελιάς παγκοσμίως, με την παράδοση και τον πολιτισμό της περιοχής, που είναι η κοιτίδα της. Τώρα, έρχεται να ταυτίσει την ποικιλία με την ονομασία του ΠΟΠ, “ανατινάζοντάς” το και με τη δικαιολογία, μάλιστα, διά των υπουργικών χειλέων, ότι είναι μικρή η ποσότητα ελιάς που δικαιούται το ΠΟΠ.

Αυτομάτως, δίδει το δικαίωμα στον οποιονδήποτε παγκοσμίως – και όχι μόνο στην Ελλάδα – να ονομάζει τις ελιές του “Καλαμάτας”, εφόσον προέρχονται από την ποικιλία που έως τώρα ήταν γνωστή ως ποικιλία “ελιάς Καλαμών”. Δηλαδή, με το νομικίστικο αυτό τερτίπι, μπορεί πλέον η μεγάλη ανταγωνίστριά μας Αίγυπτος να ονομάζει τους δεκάδες χιλιάδες τόνους ελιάς ποικιλίας Καλαμών που παράγει ως “Καλαμάτας”. Το ίδιο η Νότιος Αφρική, η Τουρκία και κάθε άλλος. Επισημαίνεται δε ότι οι φυτείες ελιάς ποικιλίας Καλαμών σε τρίτες χώρες επεκτείνονται με νέες φυτεύσεις.

Εναπόκειται, πλέον, στον καταναλωτή στις ΗΠΑ, στον Καναδά ή στις χώρες της Ευρώπης, εν είδει ντέτεκτιβ, να εντοπίσει επιτραπέζια ελιά Καλαμάτας με χώρα προέλευσης την Ελλάδα ή να ψάξει συσκευασία που θα φέρει τη σήμανση “Kalamata PDO” (είναι το αγγλικό ακρωνύμιο του ΠΟΠ – Protected Designation of Origin).
Θεωρούμε την επιλογή του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων καταστροφική για το προϊόν και καλούμε την πολιτική του ηγεσία να την ανακαλέσει.
Τονίζουμε δε ότι εάν γινόταν επέκταση της ζώνης ελιάς ΠΟΠ Καλαμάτα ή εάν θεσπιζόταν ΠΓΕ Καλαμάτα για όλη την Ελλάδα (αναφερόμαστε σε προτάσεις που κατά καιρούς έχουν γίνει, χωρίς να τις υιοθετούμε – δεν είμαστε εμείς που θα επιλέξουμε), θα υπήρχε τουλάχιστον έλεγχος των ποσοτήτων και θα ήταν πολύ δύσκολο να προχωρήσουν ορισμένοι σε “βαφτίσια” ελιάς ποικιλίας Καλαμών, που έχει εισαχθεί πάμφθηνη από τρίτες χώρες, ή ελιάς που μοιάζει με Καλαμών όπως η Azapa Χιλής, σε ελιά Καλαμάτας που δήθεν έχει παραχθεί εν Ελλάδι.
Ο έλεγχος ποσοτήτων, που επιβάλλεται στα προϊόντα ΠΟΠ, θα απέτρεπε αυτές τις καταστροφικές πρακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού και θα επέβαλε τις ελάχιστες προδιαγραφές εγγύησης της ασφάλειας των τροφίμων για τον καταναλωτή. Τονίζεται δε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θέσπισε τα προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ προκειμένου να προφυλάξει την πολιτιστική και διατροφική της κληρονομιά. Δυστυχώς, τώρα ο δρόμος για αθέμιτες πρακτικές, όπως περιγράφηκαν παραπάνω, ανοίγεται διάπλατος».

Αντίδραση και από ΣΥΜΕΠΟΠ

Την έντονη αντίθεσή του εξέφρασε νωρίτερα και ο Σύλλογος υπέρ των Μεσσηνιακών Ελαιοκομικών Προϊόντων Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΣΥΜΕΠΟΠ).

Όπως αναφέρεται σχετικά: «Διαβάσαμε με έκπληξη και πικρία τις πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού κ. Αποστόλου σχετικά με απόφασή του ανάκλησης της με τη σειρά της ανακλητικής προηγούμενης απόφασής του της 22ας.12.2016, την οποία δεν είχε ανακοινώσει όπως όφειλε στην Ε.Ε., για να μεταδώσει το μήνυμα στις παγκόσμιες αγορές μέσω μιας τριετούς διαφημιστικής καμπάνιας της ΠΕΜΕΤΕ, με χρήματα της Ε.Ε., καμπάνια σε φάση εξέλιξης, ότι η ονομασία Ελιά Καλαμάτας είναι εμπορική.

Πρώτα η CETA και  η ΤΤΙΠ, ύστερα οι Νοτιοαφρικανικές και άλλες συμφωνίες και φτάνουμε στην Ελλάδα να γίνεται ουραγός του νεοφιλελευθερισμού αποδεχόμενη ότι η ονομασία Ελιά Καλαμάτας είναι εμπορική. Το παγκόσμια  πιο σημαντικό brand name επιτραπέζιας ελιάς και του ελληνικού διατροφικού τομέα.

Η χώρα μας πρώτα απεμπόλησε το θεσμό των προστατευόμενων ονομασιών εγκαταλείποντάς τες να πεθάνουν από ασιτία η μία μετά την άλλη, όπως οι περισσότερες ΠΟΠ-ΠΓΕ των επιτραπέζιων ελιών  και τώρα  βουλιάζει την ΠΟΠ ΕΛΙΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ στο θεϊκό οξύ κατά το παράδειγμα της μαφίας όταν θέλει να εξαφανίσει κάποιον.

Η παγιωμένη παράδοση της ελληνικής αγροτικής πολιτικής συνεχίζεται ανεξάρτητα από τις κυβερνήσεις που εναλλάσσονται».

Υπενθυμίζουμε ότι ο κ. Αποστόλου από το βήμα του αναπτυξιακού συνεδρίου Δυτικής Ελλάδος είχε σχολιάσει σχετικά: «Η Ελλάδα κατέχει τη δεύτερη θέση στις εξαγωγές επιτραπέζιας ελιάς, παγκοσμίως. Σημειώνεται ότι το ύψος των ελληνικών εξαγωγών επιτραπέζιων ελιών ξεπερνά σε αξία τα 300 εκατομμύρια ευρώ και οι ελιές Καλαμάτας κατέχουν σημαντικό μερίδιο αυτών, αφού το 80% της παραγωγής της, δηλαδή περί τους 40.000 τόνους, εξάγεται.

Σε ό,τι αφορά την εμπορία του ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας, συνολικά 21 επιχειρήσεις έχουν πιστοποιηθεί από τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ για την επεξεργασία -συσκευασία- εμπορία προϊόντος ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας και η πιστοποιούμενη ποσότητα ανήλθε το 2011 σε 190 τόνους, το 2012 σε 53 τον., το 2014 σε 233 τον. και το 2015 σε 277 τον.

Οι εξαγωγές των υπόλοιπων προϊόντων “Kalamata olives” αντιμετωπίζουν την τελευταία πενταετία πολλά προβλήματα, όπως αποσύρσεις προϊόντων, σε συσκευασίες καταναλωτή, στην ευρωπαϊκή αγορά, μη έκδοση πιστοποιητικού ελεύθερης διακίνησης για τις αγορές των τρίτων χωρών, από ορισμένες ελεγκτικές υπηρεσίες του ΥΠΑΑΤ και ερωτήματα, για τα οποία εκκρεμούν απαντήσεις, σχετικά με τη νομιμότητα κυκλοφορίας των προϊόντων αυτών, τα οποία υποβάλλονται από ελεγκτικές αρχές άλλων κ-μ της Ε.Ε αλλά και από Πρεσβείες μας.

Όπως αντιλαμβάνεστε, τα παραπάνω προβλήματα δημιουργούν ευκαιρίες στους διεθνείς ανταγωνιστές μας για να καλύπτουν τα “κενά” αυτά της αγοράς με δικά τους προϊόντα που ονομάζουν πολλές φορές “Kalamata olives”.

Αιτία για τη δημιουργία αυτών των προβλημάτων είναι η υιοθέτηση της άποψης ότι το “Kalamata olives” είναι μετάφραση του ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας και, κατ’ επέκταση, δεν μπορεί να χρησιμοποιείται χωρίς την ένδειξη ΠΟΠ ή το ενωσιακό λογότυπο».