Καταρχάς, ο κ. Μανώλης Κιουτσούκης, θα επισημάνει ότι οι πολίτες με την ιδιότητα του καταναλωτή, την μακροβιότερη ιδιότητα τους, μπορούν να συμβάλουν στην τοπική ανάπτυξη κατευθύνοντας την τοπική παραγωγή. Κυριότερη παράμετρος αυτής της δυνατότητας είναι ο συνεργατισμός. Στην Θεσσαλονίκη μια μικρή ομάδα καταναλωτών ίδρυσαν τον Κοινωνικό Καταναλωτικό Συνεταιρισμό biosCOOP, μέσα από τον οποίο κάνουν την παρέμβασή τους και φέρνουν κοντά τον καταναλωτή με τον τοπικό παραγωγό. Στην Κομοτηνή η ΦΙΛΑΛΕΛΦΕΙΑ κάνει πράξη την γαστρονομία, η οποία μπορεί να αποτελέσει εργαλείο για τη διεκδίκηση πολιτισμικών ταυτοτήτων, καθώς και προνομιακό σχέδιο τοπικής ανάπτυξης για την αντιπαράθεση με την τρέχουσα τάση της παγκοσμιοποίησης.
Επιπλέον, ο κ. Δημήτρης Μιχαηλίδης έχει εντοπίσει ότι βασική πηγή ενδογενούς χρηματοδότησης των τοπικών αναπτυξιακών προγραμμάτων θα μπορούσε να αποτελέσει η εγκατάσταση Τοπικής Εφοδιαστικής Αλυσίδας, ώστε τα τοπικώς παραγόμενα προϊόντα, να επεξεργάζονται τοπικά, με τις παραδοσιακές πρακτικές (πολιτισμός) και να καταναλώνονται τοπικά (κάτοικοι και επισκέπτες), δίνοντας την δυνατότητα αυτάρκειας στις τοπικές κοινωνίες και αύξησης της απασχόλησης. Κυρίως όμως καθιστώντας τις τοπικές διοικήσεις ικανές για τοπικό αναπτυξιακό σχεδιασμό. Η πυραμιδική παγκοσμιοποιημένη πυραμίδα της Εφοδιαστικής Αγροδιατροφικής Αλυσίδας έχει κόστος 5 έως 8 φορές την τιμή παραγωγού. Αυτά τοα 400-700% μπορούν να αποτελέσουν επαρκή βάση της Τοπικής Ανάπτυξης.
Επίσης, ο κ. Βάκης Τσιομπανίδης είναι από τους λίγους παραγωγούς πραγματικού πλούτου στην Ελλάδα και βλέπει με απελπισία την επίσημη πολιτεία να μην έχει κάποιο σχέδιο για την αξιοποίηση αυτού του πραγματικού πλούτου. Ο πραγματικός πλούτος παράγεται κυρίως στον πρωτογενή τομέα με την σύνθεση από τα οικονομικά «τίποτα», όπως είναι η χρήση του ήλιου, του αέρα, του νερού και του εδάφους, «κάτι». Ίσως μικρού σε οικονομική αξία, ΑΛΛΑ «ΚΑΤΙ». Όλοι οι υπόλοιποι επαγγελματίες διοικούν αυτό το κάτι, το μεταφέρουν, εκπαιδεύουν, προσθέτουν, αλλά το «ΚΑΤΙ» πρωτογενώς το παράγουν οι «παραγωγοί πλούτου», κυρίως οι αγρότες. Και πρέπει να βρεθεί τρόπος να εκφρασθούν.
Αν μπορούσαν να συνεργασθούν οι παραγωγοί πλούτου, με τους καταναλωτές θα μπορούσαν σε τοπικό επίπεδο να δημιουργήσουν συνθήκες ενδογενούς τοπικής ανάπτυξης, όπου ο ορισμός της τοπικής ανάπτυξης προσδιορίζεται από την ευτυχία-ευημερία των ανθρώπων που κατοικούν στον τόπο.
Τελικά, φαίνεται ότι η σωστή λειτουργία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης είναι εποικοδομητική για τις τοπικής κοινωνίες, ιδιαίτερα του ραδιοφώνου, το οποίο λειτουργεί «παράλληλα», χωρίς να διακόπτει την ομαλή ροή των καθημερινών εργασιών, ή μάλλον καλύτερα εντάσσεται στην καθημερινή πραγματικότητα των τοπικών κοινωνιών. Έτσι συνέβη και με την συμβολή της δημοσιογράφου κας Βάσω Μαχαίρα, η οποία συνέβαλε στην προσέγγιση των τριών εισηγητών της Πέμπτης, 25 Σεπτεμβρίου 2014, 20.00, στο Πολυλειτουργικό της Κομοτηνής, μέσω των τακτικών εκπομπών της στην Ελεύθερη Ραδιοφωνία Κομοτηνής.
