Ο λόγος για τη δυνατότητα που παρέχει η Ευρωπαϊκή Ένωση για χαρακτηρισμό προϊόντων με την ένδειξη «Εγγυημένα Παραδοσιακά Ιδιότυπα Προϊόντα» (ΕΠΙΠ), την οποία η Ελλάδα δεν έχει αξιοποιήσει ούτε μια φορά μέχρι σήμερα, παρότι θα μπορούσε να το πράξει για μια σειρά από προϊόντα, που έχουν τις προϋποθέσεις να πάρουν τη σχετική πιστοποίηση.
Oι Ιταλοί άδραξαν την ευκαιρία
«Η Ιταλία μεταξύ άλλων έχει χαρακτηρίσει από το 2010 την πίτσα Ναπολιτάνα, ως προϊόν ΕΠΙΠ, έχοντας ως επιχείρημα το γεγονός ότι το άνοιγμα της ζύμης επιτυγχάνεται με το τίναγμά της στον αέρα, ενώ η γειτονική Βουλγαρία το έχει κάνει ήδη για πέντε προϊόντα της, εκ των οποίων το ένα μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2013», επισημαίνει η χημικός PhD στην επιστήμη των τροφίμων και επίκουρος καθηγήτρια στο ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης, Μαρία Παπαγεωργίου.
Μιλώντας στο πρόσφατο συνέδριο Αγροτεχνολογίας που οργάνωσαν στη Θεσσαλονίκη η Αμερικανική Γεωργική Σχολή, μαζί με το Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, η κ. Παπαγεωργίου παρουσίασε στοιχεία βάσει των οποίων σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση τα προϊόντα που έχουν λάβει χαρακτηρισμό κατά ΕΠΙΠ, είναι 40 τον αριθμό, ενώ υπάρχουν και 16 φάκελοι οι οποίοι είναι υπό αίτηση. Η χώρα με τα περισσότερα προϊόντα ΕΠΙΠ είναι η Πολωνία, με εννέα περιπτώσεις, ενώ όσον αφορά στην κατηγοριοποίηση του προϊόντος, την πρώτη θέση καταλαμβάνουν τα προϊόντα κρέατος.
Η αλήθεια είναι, πάντως, πως και η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει προβληματιστεί από την περιορισμένη αξιοποίηση του συγκεκριμένου εργαλείου από τις χώρες μέλη, προκειμένου για τον χαρακτηρισμό προϊόντων τους. Έτσι, όπως ανέφερε η καθηγήτρια, έχει υπάρξει η παραδοχή πως ο σχετικός κανονισμός για το ισχύον σύστημα ΕΠΙΠ δεν έχει την επιτυχία που αναμενόταν και για αυτό δρομολογήθηκε η μερική τροποποίησή του, με μείωση του χρόνου εξέτασης του φακέλου στους έξι από τους δώδεκα μήνες, καθώς επίσης και άλλες παρεμβάσεις γραφειοκρατικής υφής, ώστε να γίνει πιο ελκυστικό το πλαίσιο.
Τέταρτη η Ελλάδα στα ΠΟΠ
Πολύ καλύτερη είναι η εικόνα για την Ελλάδα σε σχέση με τις άλλες πιστοποιήσεις, όπως είναι το Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και το Προϊόν Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ), που παρέχουν διασφαλίσεις για την ποιότητα και την ταυτότητα ενός προϊόντος, αλλά και το πλεονέκτημα της διαφοροποίησης στην αγορά, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητά του.
Πιο συγκεκριμένα, με βάση στοιχεία από το Door data base, η χώρα μας, σύμφωνα με την κ. Παπαγεωργίου, έχει ήδη χαρακτηρισμένα ως ΠΟΠ συνολικά 81 προϊόντα, σε σύνολο 562 σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, γεγονός που της δίνει την 4η θέση μεταξύ των εταίρων της, με ποσοστό 13% επί του συνόλου. Από τα συνολικά 81 ελληνικά ΠΟΠ προϊόντα, τα 74 είναι καταχωρισμένα, πέντε –μετά την πρόσφατη αποδοχή που είχαμε σε αίτημα για το τοματάκι Σαντορίνης- είναι υπό δημοσιοποίηση και άρα ανοικτά και σε ενστάσεις και άλλα δύο υπό αίτηση. Τη μερίδα του λέοντος κατέχουν τα ελαιόλαδα, έχοντας ήδη 21 προϊόντα ΠΟΠ και από τις 20 Ιουνίου έχουμε εξελίξεις και με το αγουρέλαιο Χαλκιδικής, ενώ τον ίδιο αριθμό ΠΟΠ έχουμε και στην κατηγορία των τυριών, με ναυαρχίδα την ελληνική φέτα. Ακολουθούν 17 προϊόντα ΠΟΠ από τις κατηγορίες φρούτα, λαχανικά και ξηροί καρποί, 11 προϊόντα ελιάς κι από εκεί και πέρα μεμονωμένες περιπτώσεις όπως είναι η Μαστίχα Χίου, το Μέλι Μαινάλου, ο Κρόκος Κοζάνης, το αυγοτάραχο Μεσολογγίου κλπ. Γενικά πάντως τα ΠΟΠ προϊόντα είναι υπόθεση κυρίως των χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου, καθώς πάνω από το 80% των καταχωρίσεων προέρχονται από την περιοχή της λεκάνης της Μεσογείου.
Όσον αφορά στην ελληνική συμμετοχή στη λίστα με τα προϊόντα ΠΓΕ, αυτή αριθμεί 29 προϊόντα, όπως για παράδειγμα η πατάτα Νάξου, τα κρητικά παξιμάδια κλπ, εκ των οποίων 27 είναι ήδη καταχωρισμένα ως ΠΓΕ και τα άλλα 2 υπό αίτηση. Στην περίπτωση αυτής της πιστοποίησης έχουμε 16 προϊόντα ΠΓΕ που αφορούν σε φρούτα και λαχανικά, καθώς και 11 ελαιόλαδα, ενώ άλλα προϊόντα είναι ελιές, παξιμάδια κλπ. Συνολικά στην Ευρώπη υπάρχουν καταχωρισμένα 550 προϊόντα ΠΓΕ, οι μεσογειακές χώρες αντιπροσωπεύουν το 65% αυτών, η Ελλάδα με ποσοστό 5% κατέχει την 6η θέση στο σύνολο, ενώ έχει ενδιαφέρον να πούμε πως στην 4η θέση είναι μια μη μεσογειακή χώρα και συγκεκριμένα η Γερμανία, η οποία φαίνεται να αξιοποιεί αρκετά τον εν λόγω χαρακτηρισμό για προϊόντα της.
Ρεπορτάζ του Λεωνίδα Λιάμη
