Οι παραγωγοί πρέπει να προσέξουν για τυχόν προσβολές αυτήν την περίοδο καθώς ο μύκητας της κορυφοξήρας(Deuterophomatracheiphila) μπορεί να πραγματοποιήσει μολύνσεις αυτήν την περίοδο, μεταξύ Οκτώβρη και Απρίλη σε θερμοκρασίες 14-28 °C. Οι σταγόνες από βροχή ή πότισμα με σύστημα καταιονισμού ευνοούν την μεταφορά του μολύσματος και βοηθούν στην εξάπλωση της ασθένειας. Η είσοδος στα φυτά (μόλυνση) γίνεται μέσω των πληγώνμε πιο ευπαθή είδη εσπεριδοειδών την λεμονιά, την νερατζιά και την κιτριά.Τα συμπτώματα που εμφανίζονται μετά την μόλυνση και τον πολλαπλασιασμό του παθογόνου στο φυτό περιλαμβάνουν απότομο μαρασμό, χλώρωση (κιτρίνισμα) και ξήρανση φύλλων, αποξήρανση κλαδίσκων και βραχιόνων, αποπληξία και πορτοκαλόχρωμο έως και καστανό μεταχρωματισμό των αγγειών, ο οποίος -εάν υφίσταται- οδηγεί αβίαστα στη διάγνωση της ασθένειας
Για να μην βρεθούν οι παραγωγοί προ εκπλήξεως πρέπει βασικά να λάβουν μια σειρά προληπτικών καλλιεργητικών μέτρων πριν προβούν σε ψεκασμούς. Αυτά είναι τα ακολουθα
• Αφαίρεση και καταστροφή των ξερών βλαστών, κλαδίσκων, βραχιόνων και ξερών δέντρων
• Αποφυγή δημιουργίας πληγών ιδιαίτερα στο ριζικό σύστημα, στον κορμό και στα κλαδιά κατά το κλάδεμα και άλλες καλλιεργητικές εργασίες που μπορεί να πληγώσουν τα φυτά.
• Αναγκαία η απολύμανση των εργαλείων πριν και ύστερα από το κλάδεμα κάθε φυτού
• Λήψη μέτρων προστασίας των δέντρων από χαλάζι, παγετό και ανέμους με χρήση ανεμοθραυστών περιμετρικά του χωραφιού, ανεμομικτών, θερμαστρών, εφαρμογή νερού (καταιονισμός, κατάκλιση), χρήση μονωτικών υλικών γύρω από τον κορμό στα νεαρά δενδρύλια, αλλά και εφαρμογή διαφόρων χημικών και βιολογικών σκευασμάτων με σκοπό τον περιορισμό του πληθυσμού των επιφύτων παγοποιητικών βακτηρίων
• Στις νέες φυτεύσεις να γίνεται χρήση υγιούς και ανθεκτικού πολλαπλασιαστικού υλικού
Οι ψεκασμοί περιλαμβάνουν προληπτικές επεμβάσεις με εγκεκριμένα χαλκούχα σκευάσματα. Πρέπει να αρχίζουν με την έναρξη της περιόδου των βροχών το φθινόπωρο και να επαναλαμβάνονται μέχρι αρχές της άνοιξης. Έκτακτες επαναλήψεις να γίνονται και ύστερα από χαλάζι ή παγετό
Μύγα της Μεσογείου Οι συλλήψεις στο δίκτυο παγίδευσης για το εντομολογικό εχθρό «Μύγα της Μεσογείου» (Ceratitiscapitata) παραμένουν προς το παρόν σε χαμηλά ή και μέτρια επίπεδα σε όλες τις περιοχές στην Αχαΐα, Ηλεία, Αιτωλοακαρνανία, Ζάκυνθο, Κεφαλονιά και Ιθάκη. Ωστόσο, οι παραγωγοί δεν πρέπει να λησμονούν ότι το συγκεκριμένο έντομο ανάλογα με τις κλιματικές συνθήκες και την παρουσία ξενιστών μπορεί να εμφανίσει πολλές γενιές, 6-8 ανά καλλιεργητική περίοδο. Η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο χειρότερη εάν αναλογιστούμε ότι οι καρποί βρίσκονται σε ευπαθές για προσβολή στάδιο, δηλαδή στο στάδιο έναρξης ωρίμανσης και μετά. Το θηλυκό, λοιπόν, ωοτοκεί αυτή την περίοδο σε ώριμους ή σχεδόν ώριμους καρπούς και στη συνέχεια οι προνύμφες εκκολάπτονται από τα ωά που εναπόθεσε το θηλυκό, προξενώντας καταστροφές στη σάρκα των καρπών από τις στοές διατροφής τους. Η ανάπτυξη των προνυμφών ολοκληρώνεται με την νύμφωση τους αφού πέσουν στο έδαφος. Από αυτό θα εξέλθει η νέα γενιά ενηλίκων για να αναπαραχθεί και να πολλαπλασιάσει το πρόβλημα στο χωράφι
Να σημειωθεί πως τα νεράτζια είναι πιο ευαίσθητα σε προσβολές, ενώ τα λεμόνια περισσότερο ανθεκτικά. Γενικά, τα διάφορα εσπεριδοειδή εμφανίζουν διαφορές σε επίπεδο ευπάθειας από τον συγκεκριμένο εχθρό.
Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση η προσβολή μπορεί να αναγνωριστεί από τους παραγωγούς, καθώς σε ώριμους καρπούς στο σημείο του νύγματος (σημείο όπου το θηλυκό προκάλεσε προσβολή με την ωοτοκία του) ο φλοιός είναι σκουρόχρωμος και υπερυψωμένος, ενώ γύρω παρατηρείται ελαφρώς αποχρωματισμός κατά ζώνες. Κάτω από το σημείο του νύγματος ο καρπός σαπίζει λόγω των φαγωμάτων της προνύμφης αλλά και δευτερογενών προσβολών από παθογόνα που επιφέρουν σήψεις και «πάνε πακέτο» με την προνύμφη. Οι προσβεβλημένοι καρποί, ύστερα από πρόωρη ωρίμανση, πέφτουν, εξυπηρετώντας έτσι και το πέρασμα του εντόμου στο στάδιο νύμφωσης στο έδαφος
«Πρώτα» στη σειρά των επεμβάσεων αντιμετώπισης είναι και πάλι τα καλλιεργητικά μέτρα, που περιλαμβάνουν συλλογή και καταστροφή των προσβεβλημένων καρπών που βρίσκονται στους κλάδους ή στο έδαφος
Οι ελκυστικές παγίδες πρέπει να αναρτώνται στους οπωρώνες λίγες βδομάδες πριν οι καρποί γίνουν επιδεκτικοί προσβολής. Εφόσον γίνει διαπίστωση της παρουσίας νυγμάτων ωοτοκίας, ως συνέχεια του απαραίτητου τακτικού ελέγχου από την έναρξη της ωρίμανσης των καρπών, να ελέγχεται ο πληθυσμός που «τσακώνουν» οι παγίδες. Με βάση το στάδιο ανάπτυξης καρπών και τον πληθυσμό των ιπτάμενων ενηλίκων στις παγίδες, αποφασίζεται η διενέργεια δολωματικού ψεκασμού. Αυτός είναι απαραίτητος στην περίπτωση που έχει ξεκινήσει ο μεταχρωματισμός των καρπών («σπάσιμο χρώματος») και οι παγίδες «πιάνουν» πάνω από 20 ενήλικα ανά παγίδα την βδομάδα. Η εφαρμογή γίνεται σε μορφή χονδρών σταγονιδίων, με χρήση μπεκ χωρίς βελόνα στο νότιο τμήμα της κόμης του κάθε δένδρου ή κάθε 2ου ή 3ου δένδρου και σε ύψος 1-2 μέτρα, κυρίως σεκλάδους που δεν έχουν καρπούς.Ενδείκνυται να ψεκάζονται και θάμνοι ή φράκτες περιμετρικά του οπωρώνα. Στο ψεκαστικό υγρό, τα οποίο είναι «φιλικό» με τα ωφέλιμα έντομα, εκτός από το εγκεκριμένο εντομοκτόνοπροσθέτουμε και ελκυστική ουσία (νερό μαζί με υδρολυμένη πρωτεΐνη 2%). Η διαδικασία να επαναλαμβάνεται κάθε 7-10 ημέρες
Άλλη μέθοδος ψεκασμού είναι ο ψεκασμός κάλυψης με την έναρξη «σπασίματος χρώματος» και επαναλήψεις ανάλογα με τη διάρκεια δράσης του χρησιμοποιούμενου εντομοκτόνου και την ημερομηνία συγκομιδής
Προτείνεται και η μαζική παγίδευση που σέβεται απόλυτα το περιβάλλον, αφού το έτοιμο δόλωμα στο οποίο βασίζεται προσελκύει και θανατώνει μόνο τα ακμαία (ενήλικα) του εντόμου με τη δραστική ουσία deltamethrin. Η ανάρτηση των παγίδων γίνεται νωρίς με χαμηλό πληθυσμό των εντόμων και πριν την ωρίμανση των καρπών. Συνεπώς όσοιέχουν σκοπό να ακολουθήσουν αυτήν τη μέθοδο καταπολέμησης του εντόμου θα πρέπει ναξεκινήσουν αυτή την εποχή
Σήψεις καρπώνΔύο παθογόνα προκαλούν σήψεις στους καρπούς, οι ωομύκητεςPhytophthoraspp. και οι μύκητες Penicilliumspp
Οι μύκητες του γένους Phytophthora διατηρούνται στο έδαφος, από την επιφάνεια του οποίου τα σπόρια τους εκτινάσσονται με τα σταγονίδια της βροχής κυρίως στους καρπούς που βρίσκονται στις ποδιές των δέντρων (χαμηλοί κλάδοι). Η μόλυνση προκαλείται ανεξάρτητα από την ύπαρξη πληγής στους καρπούς. Μολυσμένοι καρποί, οι οποίοι δεν εμφανίζουν συμπτώματα μπορεί νασυγκομιστούν και να μεταδώσουν τη σήψη σε γειτονικούς υγιείς καρπούς. Αρχικά, οι καλλιεργητές θα δουν καστανή κηλίδα με ασαφή όρια. Ο φλοιός παραμένει δερματώδης με χαρακτηριστική μυρωδιά (ταγκίλα). Σε συνθήκες αυξημένης σχετικής υγρασίας, η κηλίδα καλύπτεται από λευκή εξάνθηση (μυκήλιο του μύκητα)
Στην περίπτωση των μυκήτων του γένους Penicillium δεν είναι απαραίτητη η ύπαρξη βροχής για τη μετάδοση της σήψης, αφού τα σπόρια μεταφέρονται σε πιο μακρινές αποστάσεις και με τον άνεμο. Όμως, η μόλυνση προκαλείται μέσω της ύπαρξης πληγών στους καρπούς. Οι καρποί που έχουν προσβληθεί, γρήγορα γίνονται μαλακοί, υδαρείς και μουχλιάζουν (χρώμα - ανάλογα με το είδος του μύκητα)
Οι καλλιεργητικές πρακτικές στοχεύουν στη διατήρηση εύρωστων δέντρων και ποιοτικών καρπών. Συστήνεται
• Κλάδεμα και υποστύλωση των χαμηλών κλάδων (ποδιές) για να έχουν απόσταση οι καρποί από το έδαφος πάνω από 60 εκατοστά κατά προτίμηση
• Τακτική απομάκρυνση και καταστροφή των καρπών από το έδαφος (με παράχωμα ή άλλο αποτελεσματικό τρόπο)
• Καθυστέρηση συγκομιδής μετά από βροχή ή δροσιά
• Προσεκτικός χειρισμός των καρπών μετά από συγκομιδή, διαλογή, συσκευασία και εμπορία για να μην δημιουργούνται πάσης φύσεως τραυματισμοί στο φλοιό
• Έλεγχος εντόμων που προκαλούν πληγές στην επιδερμίδα
Στα χημικά μέτρα συγκαταλέγεται ο ψεκασμός πριν ή αμέσως μετά την έναρξη των βροχοπτώσεων του φθινοπώρου μόνομε εγκεκριμένα σκευάσματα.Να προτιμηθούν τα χαλκούχα σκευάσματα γιατί προστατεύουν τους καρπούς για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και παράλληλα καταπολεμούν και άλλες ασθένειες. Καλό λούσιμο των καρπών και στο εσωτερικό της κόμης μέχρι και το 1,5 μέτρα ύψος. Τέλος, σημαντική θεωρείται η επανάληψη των ψεκασμών μετά από έντονες βροχοπτώσεις
Ψευδόκοκκος Οι παρατηρήσεις πεδίου (εκτάσεων χωραφιών) σε όλες τις περιοχές που ελέγχονται από τους γεωπόνους του Περιφερειακού Κέντρου Αχαΐας δείχνουν την ύπαρξη μικρών ή και μεσαίων πληθυσμών των εντόμων Planococcusspp., όπως συμβαίνει και με τη μύγα της Μεσογείου και τους αλευρώδεις
Στα σημεία επαφής καρπών, του καρπού με το μίσχο, στις μασχάλες των κλαδιών καιστα ίδια τα κλαδιά εμφανίζεται βαμβακώδες επίχρισμα (βαμβακώδεις σάκκοι). Οι καρποίυφίστανται σημαντική υποβάθμιση ως προς την εμπορική τους αξία από τα διάφορααποχωρήματα του εντόμου και την άφθονη μελιτώδη ουσία που εκκρίνει. Εξασθενεί τα φυτάμε την απομύζηση χυμών κι επιπλέον προκαλεί την ανάπτυξη μυκήτων της καπνιάς, που μαυρίζουν καρπούς και πράσινα μέρη φυτών, στα μελιτώδηεκκρίματά του. Στα εσπεριδοειδή μπορεί να προκαλέσει πτώση μικρών καρπών
Σε οπωρώνες μονάχα που εμφανίζουν σοβαρές ζημιές, επιτακτική είναι η μείωση του πληθυσμού των εντόμων με εφαρμογή εγκεκριμένων εντομοκτόνων, σύμφωνα με τις συνιστώμενες οδηγίες για κάθε φάρμακο
Κόκκινη ψώραΈνα τελευταίο παράδειγμα εχθρού που εμφανίζει χαμηλούς ή και μεσίους πληθυσμούς στις επιτόπιες παρατηρήσεις στους αγρούς είναι και η κόκκινη ψώρα Aonidiellaaurantii
Η ζημιά που προκαλείται στους καρπούς από τoέντομο οφείλεται στην παρουσία του με συμπτώματα όπως μικρά κόκκινα «σημαδάκια» από τα «ασπίδια» των ενήλικων θηλυκών και των ακίνητων νυμφών, αλλά και κηλίδες που δημιουργούνται μετά την απομάκρυνση τους. Στους νεαρούς καρπούς, στα σημεία των νυγμάτων παραμορφώνονται τα κύτταρα, σκληραίνει ο φλοιός και αργότερα σχηματίζονται μικρέςεσοχές, οι οποίες παραμένουν μέχρι την εποχή της συγκομιδής μειώνοντας την εμπορικήτους αξία. Η απόσπαση ή το ξέπλυμα των κοκκοειδών από τον καρπό είναι δύσκολο, ακόμακαι μετά από το χειρισμό τους στα συσκευαστήρια
Όπως και στην περίπτωση του ψευδόκοκκου, καταπολέμηση με χημικά μέσα συστήνεται μόνο σε βαριά προσβεβλημένα δεντροκομεία
Για να μην βρεθούν οι παραγωγοί προ εκπλήξεως πρέπει βασικά να λάβουν μια σειρά προληπτικών καλλιεργητικών μέτρων πριν προβούν σε ψεκασμούς. Αυτά είναι τα ακολουθα
• Αφαίρεση και καταστροφή των ξερών βλαστών, κλαδίσκων, βραχιόνων και ξερών δέντρων
• Αποφυγή δημιουργίας πληγών ιδιαίτερα στο ριζικό σύστημα, στον κορμό και στα κλαδιά κατά το κλάδεμα και άλλες καλλιεργητικές εργασίες που μπορεί να πληγώσουν τα φυτά.
• Αναγκαία η απολύμανση των εργαλείων πριν και ύστερα από το κλάδεμα κάθε φυτού
• Λήψη μέτρων προστασίας των δέντρων από χαλάζι, παγετό και ανέμους με χρήση ανεμοθραυστών περιμετρικά του χωραφιού, ανεμομικτών, θερμαστρών, εφαρμογή νερού (καταιονισμός, κατάκλιση), χρήση μονωτικών υλικών γύρω από τον κορμό στα νεαρά δενδρύλια, αλλά και εφαρμογή διαφόρων χημικών και βιολογικών σκευασμάτων με σκοπό τον περιορισμό του πληθυσμού των επιφύτων παγοποιητικών βακτηρίων
• Στις νέες φυτεύσεις να γίνεται χρήση υγιούς και ανθεκτικού πολλαπλασιαστικού υλικού
Οι ψεκασμοί περιλαμβάνουν προληπτικές επεμβάσεις με εγκεκριμένα χαλκούχα σκευάσματα. Πρέπει να αρχίζουν με την έναρξη της περιόδου των βροχών το φθινόπωρο και να επαναλαμβάνονται μέχρι αρχές της άνοιξης. Έκτακτες επαναλήψεις να γίνονται και ύστερα από χαλάζι ή παγετό
Να σημειωθεί πως τα νεράτζια είναι πιο ευαίσθητα σε προσβολές, ενώ τα λεμόνια περισσότερο ανθεκτικά. Γενικά, τα διάφορα εσπεριδοειδή εμφανίζουν διαφορές σε επίπεδο ευπάθειας από τον συγκεκριμένο εχθρό.
Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση η προσβολή μπορεί να αναγνωριστεί από τους παραγωγούς, καθώς σε ώριμους καρπούς στο σημείο του νύγματος (σημείο όπου το θηλυκό προκάλεσε προσβολή με την ωοτοκία του) ο φλοιός είναι σκουρόχρωμος και υπερυψωμένος, ενώ γύρω παρατηρείται ελαφρώς αποχρωματισμός κατά ζώνες. Κάτω από το σημείο του νύγματος ο καρπός σαπίζει λόγω των φαγωμάτων της προνύμφης αλλά και δευτερογενών προσβολών από παθογόνα που επιφέρουν σήψεις και «πάνε πακέτο» με την προνύμφη. Οι προσβεβλημένοι καρποί, ύστερα από πρόωρη ωρίμανση, πέφτουν, εξυπηρετώντας έτσι και το πέρασμα του εντόμου στο στάδιο νύμφωσης στο έδαφος
«Πρώτα» στη σειρά των επεμβάσεων αντιμετώπισης είναι και πάλι τα καλλιεργητικά μέτρα, που περιλαμβάνουν συλλογή και καταστροφή των προσβεβλημένων καρπών που βρίσκονται στους κλάδους ή στο έδαφος
Οι ελκυστικές παγίδες πρέπει να αναρτώνται στους οπωρώνες λίγες βδομάδες πριν οι καρποί γίνουν επιδεκτικοί προσβολής. Εφόσον γίνει διαπίστωση της παρουσίας νυγμάτων ωοτοκίας, ως συνέχεια του απαραίτητου τακτικού ελέγχου από την έναρξη της ωρίμανσης των καρπών, να ελέγχεται ο πληθυσμός που «τσακώνουν» οι παγίδες. Με βάση το στάδιο ανάπτυξης καρπών και τον πληθυσμό των ιπτάμενων ενηλίκων στις παγίδες, αποφασίζεται η διενέργεια δολωματικού ψεκασμού. Αυτός είναι απαραίτητος στην περίπτωση που έχει ξεκινήσει ο μεταχρωματισμός των καρπών («σπάσιμο χρώματος») και οι παγίδες «πιάνουν» πάνω από 20 ενήλικα ανά παγίδα την βδομάδα. Η εφαρμογή γίνεται σε μορφή χονδρών σταγονιδίων, με χρήση μπεκ χωρίς βελόνα στο νότιο τμήμα της κόμης του κάθε δένδρου ή κάθε 2ου ή 3ου δένδρου και σε ύψος 1-2 μέτρα, κυρίως σεκλάδους που δεν έχουν καρπούς.Ενδείκνυται να ψεκάζονται και θάμνοι ή φράκτες περιμετρικά του οπωρώνα. Στο ψεκαστικό υγρό, τα οποίο είναι «φιλικό» με τα ωφέλιμα έντομα, εκτός από το εγκεκριμένο εντομοκτόνοπροσθέτουμε και ελκυστική ουσία (νερό μαζί με υδρολυμένη πρωτεΐνη 2%). Η διαδικασία να επαναλαμβάνεται κάθε 7-10 ημέρες
Άλλη μέθοδος ψεκασμού είναι ο ψεκασμός κάλυψης με την έναρξη «σπασίματος χρώματος» και επαναλήψεις ανάλογα με τη διάρκεια δράσης του χρησιμοποιούμενου εντομοκτόνου και την ημερομηνία συγκομιδής
Προτείνεται και η μαζική παγίδευση που σέβεται απόλυτα το περιβάλλον, αφού το έτοιμο δόλωμα στο οποίο βασίζεται προσελκύει και θανατώνει μόνο τα ακμαία (ενήλικα) του εντόμου με τη δραστική ουσία deltamethrin. Η ανάρτηση των παγίδων γίνεται νωρίς με χαμηλό πληθυσμό των εντόμων και πριν την ωρίμανση των καρπών. Συνεπώς όσοιέχουν σκοπό να ακολουθήσουν αυτήν τη μέθοδο καταπολέμησης του εντόμου θα πρέπει ναξεκινήσουν αυτή την εποχή
Σήψεις καρπώνΔύο παθογόνα προκαλούν σήψεις στους καρπούς, οι ωομύκητεςPhytophthoraspp. και οι μύκητες Penicilliumspp
Οι μύκητες του γένους Phytophthora διατηρούνται στο έδαφος, από την επιφάνεια του οποίου τα σπόρια τους εκτινάσσονται με τα σταγονίδια της βροχής κυρίως στους καρπούς που βρίσκονται στις ποδιές των δέντρων (χαμηλοί κλάδοι). Η μόλυνση προκαλείται ανεξάρτητα από την ύπαρξη πληγής στους καρπούς. Μολυσμένοι καρποί, οι οποίοι δεν εμφανίζουν συμπτώματα μπορεί νασυγκομιστούν και να μεταδώσουν τη σήψη σε γειτονικούς υγιείς καρπούς. Αρχικά, οι καλλιεργητές θα δουν καστανή κηλίδα με ασαφή όρια. Ο φλοιός παραμένει δερματώδης με χαρακτηριστική μυρωδιά (ταγκίλα). Σε συνθήκες αυξημένης σχετικής υγρασίας, η κηλίδα καλύπτεται από λευκή εξάνθηση (μυκήλιο του μύκητα)
Στην περίπτωση των μυκήτων του γένους Penicillium δεν είναι απαραίτητη η ύπαρξη βροχής για τη μετάδοση της σήψης, αφού τα σπόρια μεταφέρονται σε πιο μακρινές αποστάσεις και με τον άνεμο. Όμως, η μόλυνση προκαλείται μέσω της ύπαρξης πληγών στους καρπούς. Οι καρποί που έχουν προσβληθεί, γρήγορα γίνονται μαλακοί, υδαρείς και μουχλιάζουν (χρώμα - ανάλογα με το είδος του μύκητα)
Οι καλλιεργητικές πρακτικές στοχεύουν στη διατήρηση εύρωστων δέντρων και ποιοτικών καρπών. Συστήνεται
• Κλάδεμα και υποστύλωση των χαμηλών κλάδων (ποδιές) για να έχουν απόσταση οι καρποί από το έδαφος πάνω από 60 εκατοστά κατά προτίμηση
• Τακτική απομάκρυνση και καταστροφή των καρπών από το έδαφος (με παράχωμα ή άλλο αποτελεσματικό τρόπο)
• Καθυστέρηση συγκομιδής μετά από βροχή ή δροσιά
• Προσεκτικός χειρισμός των καρπών μετά από συγκομιδή, διαλογή, συσκευασία και εμπορία για να μην δημιουργούνται πάσης φύσεως τραυματισμοί στο φλοιό
• Έλεγχος εντόμων που προκαλούν πληγές στην επιδερμίδα
Στα χημικά μέτρα συγκαταλέγεται ο ψεκασμός πριν ή αμέσως μετά την έναρξη των βροχοπτώσεων του φθινοπώρου μόνομε εγκεκριμένα σκευάσματα.Να προτιμηθούν τα χαλκούχα σκευάσματα γιατί προστατεύουν τους καρπούς για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και παράλληλα καταπολεμούν και άλλες ασθένειες. Καλό λούσιμο των καρπών και στο εσωτερικό της κόμης μέχρι και το 1,5 μέτρα ύψος. Τέλος, σημαντική θεωρείται η επανάληψη των ψεκασμών μετά από έντονες βροχοπτώσεις
Στα σημεία επαφής καρπών, του καρπού με το μίσχο, στις μασχάλες των κλαδιών καιστα ίδια τα κλαδιά εμφανίζεται βαμβακώδες επίχρισμα (βαμβακώδεις σάκκοι). Οι καρποίυφίστανται σημαντική υποβάθμιση ως προς την εμπορική τους αξία από τα διάφορααποχωρήματα του εντόμου και την άφθονη μελιτώδη ουσία που εκκρίνει. Εξασθενεί τα φυτάμε την απομύζηση χυμών κι επιπλέον προκαλεί την ανάπτυξη μυκήτων της καπνιάς, που μαυρίζουν καρπούς και πράσινα μέρη φυτών, στα μελιτώδηεκκρίματά του. Στα εσπεριδοειδή μπορεί να προκαλέσει πτώση μικρών καρπών
Σε οπωρώνες μονάχα που εμφανίζουν σοβαρές ζημιές, επιτακτική είναι η μείωση του πληθυσμού των εντόμων με εφαρμογή εγκεκριμένων εντομοκτόνων, σύμφωνα με τις συνιστώμενες οδηγίες για κάθε φάρμακο
Κόκκινη ψώραΈνα τελευταίο παράδειγμα εχθρού που εμφανίζει χαμηλούς ή και μεσίους πληθυσμούς στις επιτόπιες παρατηρήσεις στους αγρούς είναι και η κόκκινη ψώρα Aonidiellaaurantii
Η ζημιά που προκαλείται στους καρπούς από τoέντομο οφείλεται στην παρουσία του με συμπτώματα όπως μικρά κόκκινα «σημαδάκια» από τα «ασπίδια» των ενήλικων θηλυκών και των ακίνητων νυμφών, αλλά και κηλίδες που δημιουργούνται μετά την απομάκρυνση τους. Στους νεαρούς καρπούς, στα σημεία των νυγμάτων παραμορφώνονται τα κύτταρα, σκληραίνει ο φλοιός και αργότερα σχηματίζονται μικρέςεσοχές, οι οποίες παραμένουν μέχρι την εποχή της συγκομιδής μειώνοντας την εμπορικήτους αξία. Η απόσπαση ή το ξέπλυμα των κοκκοειδών από τον καρπό είναι δύσκολο, ακόμακαι μετά από το χειρισμό τους στα συσκευαστήρια
Όπως και στην περίπτωση του ψευδόκοκκου, καταπολέμηση με χημικά μέσα συστήνεται μόνο σε βαριά προσβεβλημένα δεντροκομεία
