Τη ρητή απαγόρευση του ψεκασμού του δάκου της ελιάς με τουρμπίνες των τρακτέρ για τη διαφύλαξη της ποιότητας του ελαιόλαδου και την προστασία του περιβάλλοντος προτείνει στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και την Περιφέρεια Κρήτης ο ομότιμος καθηγητής του ΤΕΙ Κρήτης και πρώην τακτικός Ερευνητής στο Ινστιτούτο Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών Χανίων δρ Σπύρος Λιονάκης
Στη σχετική επιστολή του ο δρ Σπύρος Λιονάκης προτείνει σειρά μέτρων για τον έλεγχο της κατάστασης.
Να σημειωθεί ότι ο δρ Σπ. Λιονάκης είχε ενημερώσει και στο παρελθόν τις αρμόδιες αρχές, οι οποίες όμως δεν ανταποκρίθηκαν. Όπως επισημαίνει, ψεκασμοί με τουρμπίνες γίνονται σε διάφορες περιοχές της Κρήτης, σε κάποιες περιπτώσεις εκεί που υπάρχει ελαιόλαδο Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.) ακόμα και ολοκληρωμένης καταπολέμησης!
Αναλυτικά, στην επιστολή του ο δρ Σπύρος Λιονάκης αναφέρει
«Είναι ήδη γνωστό ότι πριν από μερικά χρόνια η καταπολέμηση του δάκου γινόταν με αεροψεκασμούς οι οποίοι καταργήθηκαν μετά από μεγάλες προσπάθειες της πολιτείας επειδή δημιουργούσαν οικολογική καταστροφή. Τα τελευταία 4-5 χρόνια αρκετοί ελαιοπαραγωγοί στο Νομό Χανίων αλλά και σε κάποιες άλλες ελαιοκομικές περιοχές της Κρήτης κάνουν καταπολέμηση του δάκου με «τουρμπίνες».
Η τουρμπίνα είναι μια ισχυρή ψεκαστική αντλία που λειτουργεί με κίνηση από τρακτέρ και με τα πολλά μπεκ ψεκασμού που διαθέτει δημιουργεί ένα τεράστιο νέφος ψεκαστικού υγρού το οποίο διασκορπάται με μεγάλη πίεση στα δένδρα και φθάνει σε ακτίνα και ύψος 30-40 μέτρα. Αυτός είναι ο λόγος που οι ψεκασμοί με τουρμπίνα γίνονται με νηνεμία πολύ ενωρίς το πρωί ή αργά το βράδυ και ο χειριστής του τρακτέρ που ψεκάζει με τουρμπίνα, για να προστατέψει τον εαυτό του από το τοξικό και δηλητηριώδες ψεκαστικό υγρό, φοράει ειδική ολόσωμη στολή και ειδική αναπνευστική μάσκα.
Οι τουρμπίνες κάνουν μεγαλύτερη ζημιά από τους αεροψεκασμούς επειδή εξολοθρεύουν τα πολυάριθμα παράσιτα του δάκου αλλά και άλλα ωφέλιμα έντομα που ευρίσκονται στα ελαιόδεντρα και στη επίγεια βλάστηση και επιπλέον μολύνουν τον ελαιόκαρπο και το ελαιόλαδο με τοξικά φυτοφάρμακα.
Θα πρέπει το Υπουργείο να καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια να μην γίνονται ψεκασμοί κατά του δάκου με τουρμπίνες αλλά να γίνονται μόνο με δολωματικούς από εδάφους ψεκασμούς κατά τους οποίους το ψεκαστικό υγρό που θα εφαρμόζεται στο ελαιόδεντρο να είναι μικρής ποσότητας όπως έχει αποδειχθεί ότι είναι σωστό από πειράματα έρευνας.
Πρέπει να τονιστεί ότι σε περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί ΠΟΠ για την παραγωγή ελαιόλαδου, η ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΟΥ ΔΑΚΟΥ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΟΝΟ ΜΕ ΔΟΛΩΜΑΤΙΚΟΥΣ ΨΕΚΑΣΜΟΥΣ ΑΠΟ ΕΔΑΦΟΥΣ και δεν επιτρέπονται οι ψεκασμοί με κάλυψη, διαφορετικά το λάδι δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ΠΟΠ.
Το περίεργο είναι ότι οι παραγωγοί που ψεκάζουν με τουρμπίνα σε περιοχές ΠΟΠ προκειμένου να αξιοποιήσουν τα πλεονεκτήματα του λαδιού ΠΟΠ (αυξημένη τιμή, επιδοτήσεις για ολοκληρωμένη διαχείριση κλπ) υπογράφουν σχετικά έντυπα του Υπουργείου ότι δεν έκαναν ψεκασμούς με κάλυψη χωρίς να τιμωρούνται ότι κάνουν ψευδή δήλωση. Το πιο περίεργο όμως είναι ότι έχουν δημιουργηθεί στο νομό Χανίων 2-3 ομάδες Ολοκληρωμένης διαχείρισης οι οποίες δεν ασκούν κανένα έλεγχο στους παραγωγούς και δείχνουν ανοχή στην εγκληματική εφαρμογή των ψεκασμών κάλυψης και των ψεκασμών με τουρμπίνες που γίνονται για την καταπολέμηση του δάκου ακόμα και σε περιοχές ΠΟΠ
Τους ψεκασμούς κατά του δάκου με τουρμπίνα τους εφαρμόζουν οι αγρότες από τον Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο. Οι ψεκασμοί με τουρμπίνα είναι αυθαίρετοι και γίνονται συνήθως με φάρμακα που συνιστώνται από τον κατασκευαστή μόνο για δολωματικούς ψεκασμούς από εδάφους
Η ζημία από την εφαρμογή ψεκασμών κατά του δάκου με τουρμπίνα ήδη είναι ορατή και αναμένεται να γίνει πολύ μεγάλη σύντομα. Ήδη γειτονικοί βιολογικοί ελαιώνες έχουν βρεθεί να έχουν επιμολυνθεί από φυτοφάρμακα εξαιτίας της διασποράς των φυτοφαρμάκων με την τουρμπίνα. Αν δεν ληφθούν μέτρα απαγόρευση τους, είναι πολύ πιθανόν να μην υπάρχουν συμβατικά και βιολογικά ελαιόλαδα για τυποποίηση τα αμέσως επόμενα χρόνια στις περιοχές που γίνονται ψεκασμοί κάλυψης και ψεκασμοί με τουρμπίνα.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι η παραπάνω κατάσταση έχει δημιουργηθεί επειδή οι δολωματικοί από εδάφους ψεκασμοί που εφαρμόζονται από το Ταμείο προστασίας ελαιοπαραγωγής του Υπουργείου Γεωργίας δεν έχουν αποτελεσματικότητα αφού δεν γίνονται σωστά.
Θα πρέπει να ληφθούν άμεσα τα παρακάτω μέτρα
1. Να καταγραφούν οι τουρμπίνες που υπάρχουν σε κάθε ελαιοκομική περιοχή από την αντίστοιχη Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης και να επιτρέπεται η χρήση τους σε ελαιώνες ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΨΕΚΑΣΜΩΝ ΜΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΑ ή ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ και μόνο κατά το χρονικό διάστημα από Νοέμβριο μέχρι Απρίλιο που θα πρέπει να γίνονται τέτοιοι ψεκασμοί.
2. Η χρήση τουρμπινών για οποιονδήποτε ψεκασμό σε ελαιώνες από τον μήνα Μάιο μέχρι τον Νοέμβριο να τιμωρείται αυστηρά. Ειδικά εάν οι παραβάτες είναι νέοι αγρότες, οι οποίοι είναι εκπαιδευμένοι για τον σωστό τρόπο καταπολέμησης του δάκου, να τους αφαιρούντσι τα οικονομικά πλεονεκτήματα που τους δίδονται για την ιδιότητα τους αυτή
3. Να γίνεται αυστηρός έλεγχος στα καταστήματα γεωργικών φαρμάκων ώστε να πωλούν τα κατάλληλα φάρμακα και να δίδουν τις σωστές οδηγίες στους ελαιοπαραγωγούς για την εφαρμογή τους. Για παράδειγμα προτείνεται παράνομα η εφαρμογή εντομοκτόνων για ψεκασμούς με κάλυψη ή με τουρμπίνα ενώ ο κατασκευαστής τα προτείνει μόνο για δολωματικούς ψεκασμούς.
4. Να γίνονται σωστά οι δολωματικοί ψεκασμοί που εφαρμόζονται από το Ταμείο προστασίας ελαιοπαραγωγής. Για την σωστή εκτέλεση των ψεκασμών αυτών θα πρέπει να αναλάβουν ενεργή συμμετοχή οι ΙΔΙΟΙ ΟΙ ΕΛΑΙΟΠΑΡΑΓΩΓΟΙ με την βοήθεια της Περιφέρειας (ενεργός συμμετοχή των δήμων, των συνεταιρισμών, των ομάδων παραγωγών).
5. Με ευθύνη της περιφέρειας να γίνουν ημερίδες ενημέρωσης και εκπαίδευσης των ελαιοκαλλιεργητών για την καταπολέμηση του δάκου και για τις επιπτώσεις που έχει η ρύπανση του περιβάλλοντος και η μόλυνση του λαδιού στην εμπορία του από την μη σωστή εφαρμογή των ψεκασμών. Μόνο έτσι θα υπάρξουν θετικά αποτελέσματα γιατί θα γίνει "ευαισθητοποίηση" των παραγωγών αφού θα αντιληφθούν ποιο είναι το πραγματικό συμφέρον τους.
6. Να γίνεται αυστηρός έλεγχος στους υπεύθυνους των ομάδων Ολοκληρωμένης διαχείρισης για τις υπηρεσίες που θα πρέπει να προσφέρουν στους παραγωγούς ώστε αυτές να είναι ουσιαστικές και όχι τυπικές όπως είναι τώρα»
Δρ. Σπύρος M. Λιονάκης, Γεωπόνο
Ομότιμος Καθηγητής Δενδροκομίας στο ΤΕΙ Κρήτη
Πρώην τακτικός Ερευνητής στο Ινστιτούτο Ελιάς
και Υποτροπικών Φυτών Χανίων
Στη σχετική επιστολή του ο δρ Σπύρος Λιονάκης προτείνει σειρά μέτρων για τον έλεγχο της κατάστασης.
Να σημειωθεί ότι ο δρ Σπ. Λιονάκης είχε ενημερώσει και στο παρελθόν τις αρμόδιες αρχές, οι οποίες όμως δεν ανταποκρίθηκαν. Όπως επισημαίνει, ψεκασμοί με τουρμπίνες γίνονται σε διάφορες περιοχές της Κρήτης, σε κάποιες περιπτώσεις εκεί που υπάρχει ελαιόλαδο Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.) ακόμα και ολοκληρωμένης καταπολέμησης!
Αναλυτικά, στην επιστολή του ο δρ Σπύρος Λιονάκης αναφέρει
«Είναι ήδη γνωστό ότι πριν από μερικά χρόνια η καταπολέμηση του δάκου γινόταν με αεροψεκασμούς οι οποίοι καταργήθηκαν μετά από μεγάλες προσπάθειες της πολιτείας επειδή δημιουργούσαν οικολογική καταστροφή. Τα τελευταία 4-5 χρόνια αρκετοί ελαιοπαραγωγοί στο Νομό Χανίων αλλά και σε κάποιες άλλες ελαιοκομικές περιοχές της Κρήτης κάνουν καταπολέμηση του δάκου με «τουρμπίνες».
Η τουρμπίνα είναι μια ισχυρή ψεκαστική αντλία που λειτουργεί με κίνηση από τρακτέρ και με τα πολλά μπεκ ψεκασμού που διαθέτει δημιουργεί ένα τεράστιο νέφος ψεκαστικού υγρού το οποίο διασκορπάται με μεγάλη πίεση στα δένδρα και φθάνει σε ακτίνα και ύψος 30-40 μέτρα. Αυτός είναι ο λόγος που οι ψεκασμοί με τουρμπίνα γίνονται με νηνεμία πολύ ενωρίς το πρωί ή αργά το βράδυ και ο χειριστής του τρακτέρ που ψεκάζει με τουρμπίνα, για να προστατέψει τον εαυτό του από το τοξικό και δηλητηριώδες ψεκαστικό υγρό, φοράει ειδική ολόσωμη στολή και ειδική αναπνευστική μάσκα.
Οι τουρμπίνες κάνουν μεγαλύτερη ζημιά από τους αεροψεκασμούς επειδή εξολοθρεύουν τα πολυάριθμα παράσιτα του δάκου αλλά και άλλα ωφέλιμα έντομα που ευρίσκονται στα ελαιόδεντρα και στη επίγεια βλάστηση και επιπλέον μολύνουν τον ελαιόκαρπο και το ελαιόλαδο με τοξικά φυτοφάρμακα.
Θα πρέπει το Υπουργείο να καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια να μην γίνονται ψεκασμοί κατά του δάκου με τουρμπίνες αλλά να γίνονται μόνο με δολωματικούς από εδάφους ψεκασμούς κατά τους οποίους το ψεκαστικό υγρό που θα εφαρμόζεται στο ελαιόδεντρο να είναι μικρής ποσότητας όπως έχει αποδειχθεί ότι είναι σωστό από πειράματα έρευνας.
Πρέπει να τονιστεί ότι σε περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί ΠΟΠ για την παραγωγή ελαιόλαδου, η ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΟΥ ΔΑΚΟΥ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΟΝΟ ΜΕ ΔΟΛΩΜΑΤΙΚΟΥΣ ΨΕΚΑΣΜΟΥΣ ΑΠΟ ΕΔΑΦΟΥΣ και δεν επιτρέπονται οι ψεκασμοί με κάλυψη, διαφορετικά το λάδι δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ΠΟΠ.
Το περίεργο είναι ότι οι παραγωγοί που ψεκάζουν με τουρμπίνα σε περιοχές ΠΟΠ προκειμένου να αξιοποιήσουν τα πλεονεκτήματα του λαδιού ΠΟΠ (αυξημένη τιμή, επιδοτήσεις για ολοκληρωμένη διαχείριση κλπ) υπογράφουν σχετικά έντυπα του Υπουργείου ότι δεν έκαναν ψεκασμούς με κάλυψη χωρίς να τιμωρούνται ότι κάνουν ψευδή δήλωση. Το πιο περίεργο όμως είναι ότι έχουν δημιουργηθεί στο νομό Χανίων 2-3 ομάδες Ολοκληρωμένης διαχείρισης οι οποίες δεν ασκούν κανένα έλεγχο στους παραγωγούς και δείχνουν ανοχή στην εγκληματική εφαρμογή των ψεκασμών κάλυψης και των ψεκασμών με τουρμπίνες που γίνονται για την καταπολέμηση του δάκου ακόμα και σε περιοχές ΠΟΠ
Τους ψεκασμούς κατά του δάκου με τουρμπίνα τους εφαρμόζουν οι αγρότες από τον Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο. Οι ψεκασμοί με τουρμπίνα είναι αυθαίρετοι και γίνονται συνήθως με φάρμακα που συνιστώνται από τον κατασκευαστή μόνο για δολωματικούς ψεκασμούς από εδάφους
Η ζημία από την εφαρμογή ψεκασμών κατά του δάκου με τουρμπίνα ήδη είναι ορατή και αναμένεται να γίνει πολύ μεγάλη σύντομα. Ήδη γειτονικοί βιολογικοί ελαιώνες έχουν βρεθεί να έχουν επιμολυνθεί από φυτοφάρμακα εξαιτίας της διασποράς των φυτοφαρμάκων με την τουρμπίνα. Αν δεν ληφθούν μέτρα απαγόρευση τους, είναι πολύ πιθανόν να μην υπάρχουν συμβατικά και βιολογικά ελαιόλαδα για τυποποίηση τα αμέσως επόμενα χρόνια στις περιοχές που γίνονται ψεκασμοί κάλυψης και ψεκασμοί με τουρμπίνα.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι η παραπάνω κατάσταση έχει δημιουργηθεί επειδή οι δολωματικοί από εδάφους ψεκασμοί που εφαρμόζονται από το Ταμείο προστασίας ελαιοπαραγωγής του Υπουργείου Γεωργίας δεν έχουν αποτελεσματικότητα αφού δεν γίνονται σωστά.
Θα πρέπει να ληφθούν άμεσα τα παρακάτω μέτρα
1. Να καταγραφούν οι τουρμπίνες που υπάρχουν σε κάθε ελαιοκομική περιοχή από την αντίστοιχη Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης και να επιτρέπεται η χρήση τους σε ελαιώνες ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΨΕΚΑΣΜΩΝ ΜΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΑ ή ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ και μόνο κατά το χρονικό διάστημα από Νοέμβριο μέχρι Απρίλιο που θα πρέπει να γίνονται τέτοιοι ψεκασμοί.
2. Η χρήση τουρμπινών για οποιονδήποτε ψεκασμό σε ελαιώνες από τον μήνα Μάιο μέχρι τον Νοέμβριο να τιμωρείται αυστηρά. Ειδικά εάν οι παραβάτες είναι νέοι αγρότες, οι οποίοι είναι εκπαιδευμένοι για τον σωστό τρόπο καταπολέμησης του δάκου, να τους αφαιρούντσι τα οικονομικά πλεονεκτήματα που τους δίδονται για την ιδιότητα τους αυτή
3. Να γίνεται αυστηρός έλεγχος στα καταστήματα γεωργικών φαρμάκων ώστε να πωλούν τα κατάλληλα φάρμακα και να δίδουν τις σωστές οδηγίες στους ελαιοπαραγωγούς για την εφαρμογή τους. Για παράδειγμα προτείνεται παράνομα η εφαρμογή εντομοκτόνων για ψεκασμούς με κάλυψη ή με τουρμπίνα ενώ ο κατασκευαστής τα προτείνει μόνο για δολωματικούς ψεκασμούς.
4. Να γίνονται σωστά οι δολωματικοί ψεκασμοί που εφαρμόζονται από το Ταμείο προστασίας ελαιοπαραγωγής. Για την σωστή εκτέλεση των ψεκασμών αυτών θα πρέπει να αναλάβουν ενεργή συμμετοχή οι ΙΔΙΟΙ ΟΙ ΕΛΑΙΟΠΑΡΑΓΩΓΟΙ με την βοήθεια της Περιφέρειας (ενεργός συμμετοχή των δήμων, των συνεταιρισμών, των ομάδων παραγωγών).
5. Με ευθύνη της περιφέρειας να γίνουν ημερίδες ενημέρωσης και εκπαίδευσης των ελαιοκαλλιεργητών για την καταπολέμηση του δάκου και για τις επιπτώσεις που έχει η ρύπανση του περιβάλλοντος και η μόλυνση του λαδιού στην εμπορία του από την μη σωστή εφαρμογή των ψεκασμών. Μόνο έτσι θα υπάρξουν θετικά αποτελέσματα γιατί θα γίνει "ευαισθητοποίηση" των παραγωγών αφού θα αντιληφθούν ποιο είναι το πραγματικό συμφέρον τους.
6. Να γίνεται αυστηρός έλεγχος στους υπεύθυνους των ομάδων Ολοκληρωμένης διαχείρισης για τις υπηρεσίες που θα πρέπει να προσφέρουν στους παραγωγούς ώστε αυτές να είναι ουσιαστικές και όχι τυπικές όπως είναι τώρα»
Δρ. Σπύρος M. Λιονάκης, Γεωπόνο
Ομότιμος Καθηγητής Δενδροκομίας στο ΤΕΙ Κρήτη
Πρώην τακτικός Ερευνητής στο Ινστιτούτο Ελιάς
και Υποτροπικών Φυτών Χανίων
10-10-2014 09:47lef
εχει απολυτο δίκιο. το πρόβλημα όμως είναι ότι χρειάζεται πολύ καλή οργάνωση σχετικά με τους δολοματικούς. και δυστυχώς δεν υπάρχει ελλείψει χρημάτων με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να προστατευουν τα εισοδήματα τους λαμβάνωντας πρωτοβουλία με τις τουρμπίνες. πιστευω ότι σε περίπτωση που απαγορευτούν τότε τόσο το κράτος όσο και οι παραγωγοί θα "αναγκαστούν" να βρούν λύσεις...
Απάντηση