Μάλιστα, σχετικό ενημερωτικό σημείωμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρει ότι «θα ήθελε να ξεκινήσει μια συζήτηση με τα κράτη μέλη σχετικά με μια κοινή προσέγγιση όσον αφορά την πρόκληση που αντιπροσωπεύει η διάδοση του βακτηρίου Xylella fastidiosa στη Νότια Ιταλία. καθώς και για αποτελεσματικότερα μέτρα για τον έλεγχο και την καταπολέμηση της εξάπλωσή του που απαιτούνται για να αποφευχθούν σοβαρές ζημιές στην γεωργία των κρατών μελών».
Επί του θέματος η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δηλώνει έτοιμη να λάβει τα αναγκαία μέτρα και υπολογίζει στην πλήρη υποστήριξη του πληγέντος κράτους μέλους, δηλαδή της Ιταλίας.
Όσον αφορά την Xylella fastidiosa πρόκειται για ένα βακτήριο καραντίνας που μπορεί να προκαλέσει σοβαρές απώλειες στην ευρωπαϊκή γεωργία και σε ολόκληρη την τροφική αλυσίδα. Λόγω του μεγάλου αριθμού των επιβεβαιωμένων ή δυνητικών φυτών ξενιστών και την εν αφθονία και ευρεία εξάπλωση των γνωστών ή πιθανών φορέων εντόμων, οι πιθανότητες εξάπλωσης του βακτηρίου στην υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση, πέρα από την πληγείσα σήμερα περιοχή της νότιας Ιταλίας, είναι σε πολύ υψηλό επίπεδο.
Μέχρι στιγμής, η κύρια γεωργική καλλιέργεια που επηρεάζεται είναι η παραγωγή ελιάς, για την οποία δεν υπάρχει σήμερα διαθέσιμη θεραπεία και, συχνότερα, τα φυτά που έχουν μολυνθεί παραμένουν μολυσμένα σε όλη τη ζωή τους ή να καταρρέουν γρήγορα.
Η πορεία εξάπλωσης του βακτηρίου
Μετά την κοινοποίηση εκ μέρους της Ιταλίας τον Οκτώβριο του 2013 του ξεσπάσματος της Xylella fastidiosa στην περιοχή της Απουλίας, η οποία αποτελεί και τη μόνη επιβεβαιωμένη παρουσία του επιβλαβούς αυτού οργανισμού στην ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τα πρώτα μέτρα έκτακτης ανάγκης (Εκτελεστική απόφαση της Επιτροπής 2014/87 / ΕΕ) προκειμένου να αποφευχθεί η εξάπλωσή της εντός της Ένωσης.
Τα εν λόγω μέτρα αντικαταστάθηκαν στη συνέχεια, τον Ιούλιο του 2014, με λεπτομερέστερα μέτρα έκτακτης ανάγκης (Εκτελεστική απόφαση της Επιτροπής 2014/87/ΕΕ), τα οποία παρέχουν ειδικές απαιτήσεις για την εισαγωγή και διακίνηση των φυτών ξενιστών ειδών στην ΕΕ, καθώς και τον έγκαιρο έλεγχο στις πληγείσες περιοχές.
Όπως απαιτείται στο πλαίσιο των έκτακτων μέτρων, η Ιταλία έχει κοινοποιήσει την οριοθέτηση της γεωγραφικής περιοχής (241.000 εκτάρια), που βρίσκεται στην επαρχία του Λέτσε (περιφέρεια Απουλία), στην οποία περιλαμβάνονται 90.000 εκτάρια ελαιώνων, με περίπου 9.000.000 ελαιόδεντρα.
Οι έλεγχοι που διενεργήθηκαν από την υπηρεσία ελέγχου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και το Γραφείο Τροφίμων και Κτηνιατρικών Θεμάτων (ΓΤΚΘ) της Γενικής Διεύθυνσης Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων της Ιταλίας, το Νοέμβριο του 2014 επιβεβαίωσαν ότι η κατάσταση έχει επιδεινωθεί δραματικά από την προηγούμενη επιθεώρηση, τον Φεβρουάριο του 2014. Η απόφαση της ΕΕ δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί επιτυχώς και δεν μπορεί να αποκλειστεί η περαιτέρω εξάπλωση του βακτηριδίου εκτός της οριοθετημένης περιοχής.
Τον Ιανουάριο του 2015, η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) δημοσίευσε μια εκτίμηση του φυτοϋγειονομικού κινδύνου. Η λίστα των προσδιορισμένων φυτών ξενιστών (περίπου 300) είναι μεγαλύτερη από εκείνη που καλύπτονται επί του παρόντος στο πλαίσιο των έκτακτων μέτρων της ΕΕ. Ωστόσο, δεν είναι όλα τα είδη ευαίσθητα σε ασθένειες που σχετίζονται με τα τέσσερα διαφορετικά υποείδη της Xylella fastidiosa. Τα εσπεριδοειδή και τα αμπέλια, τα οποία δεν έχουν ακόμη επηρεαστεί σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, περιλαμβάνονται στον κατάλογο των πιθανών ξενιστών της EFSA.
Βάσει της νέας εκτίμησης του φυτοϋγειονομικού κινδύνου από την EFSA και των συμπερασμάτων των ελέγχων του ΓΤΚΘ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επανεξετάζει τα μέτρα έκτακτης ανάγκης της ΕΕ. Ορισμένα κράτη μέλη της ζήτησαν να προβεί σε έναν έλεγχο, τόσο σε σχέση με την εσωτερική διακίνηση, όσο και για την εισαγωγή δυνητικών φυτών ξενιστών.
Καταλήγοντας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει πως είναι απαραίτητη η επείγουσα προστασία της ευρωπαϊκής παραγωγής ελαιολάδου και, ενδεχομένως, του αμπελιού και των εσπεριδοειδών.
