Στις διατάξεις ορίζεται ότι οι βοσκήσιμοι τόποι των ΟΤΑ πρώτου βαθμού και των οποίων την κυριότητα, νομή ή κατοχή έχουν οι συγκεκριμένοι δήμοι, διατίθενται στους δημότες για τη βοσκή των ζώων αυτών.
Το περίσσευμα που απομένει διατίθεται με δημοπρασία. Όσοι κατέστησαν δημότες συνεπεία αιτήσεως ή άλλως, έχουν δικαίωμα καρπώσεως των βοσκησίμων τόπων του δήμου ή της κοινότητος μετά τριετή, από της εγγραφής τους, πραγματικής και συνεχής στον δήμο ή κοινότητα εγκατάσταση.
Κατά την τριετία αυτή έχουν το δικαίωμα χρήσης των βοσκησίμων τόπων επί τη καταβολή του διά τους δημότες οριζομένου εκάστοτε δικαιώματος βοσκής προσαυξημένου κατά είκοσι τοις εκατόν (20%).
Στις δημοπρασίες εκμίσθωσης των βοσκησίμων τόπων, λαμβάνουν μέρος μόνον κατ' επάγγελμα κτηνοτρόφοι, επί ποινή ακυρότητας της δημοπρασίας.
Το Δημοτικό Συμβούλιο με απόφασή του που λαμβάνεται δύο τουλάχιστον μήνες πριν της έναρξη του οικονομικού έτους. Α'. ορίζει: α) λεπτομερώς κατά θέσεις και έκταση τους βοσκήσιμους τόπους, τον τρόπον της χρήσης τους και τον αριθμό των ζώων μεγάλων ή μικρών, για τα οποία επιτρέπεται η βοσκή. Σε περίπτωση ανεπάρκειας των βοσκησίμων τόπων, το συμβούλιο ορίζει κατά δημότη τον ανώτατο αριθμό των μικρών και μεγάλων ζώων τα οποία επιτρέπεται να βόσκει σε αυτούς. β) το τυχόν υπάρχον περίσσευμα βοσκησίμων τόπων κατ' έκταση, όρια και το είδος των δεκτών προς βοσκή εις αυτό ζώων. γ) Το ετήσιο δικαίωμα βοσκής των ζώων το οποίο υποχρεούται να καταβάλει όποιος νόμιμα βόσκει τα ζώα του στις βοσκές. Β'. Βεβαιώνει δια λεπτομερούς καταλόγου που καταχωρίζεται στην απόφασή του, τον συνολικό αριθμό των μικρών και μεγάλων ζώων τα οποία δικαιούται έκαστος να εισάγει στις βοσκές. Εάν ο αριθμός των ζώων δημότη υπερβαίνει το κατά τις επιτόπιες συνθήκες όριο της μικρής κτηνοτροφίας, το οποίο για κάθε κτηνοτροφική οικογένεια δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 150 μικρά και 15 μεγάλα ζώα, το συμβούλιο υποχρεούται στην παραπάνω απόφασή του να προσδιορίσει δικαίωμα βοσκής αυξημένο και ανάλογο προς την μισθωτική αξία της χορτονομής των βοσκησίμων τόπων. Εάν το συμβούλιο παραλείψει να ορίσει αυξημένο δικαίωμα βοσκής αυτό ορίζεται επιβεβλημένο στο διπλάσιο του δικαιώματος που ορίστηκε για όσους έχουν κάτω από 150 μικρά ή 15 μεγάλα ζώα. Με τις ίδιες διατάξεις ορίζεται ο τρόπος καθορισμού του δικαιώματος βοσκής στις περιπτώσεις ανεπάρκειας των βοσκήσιμων τόπων, καθώς και τα σχετικά με τις δέουσες ενέργειες των δήμων για την διαπίστωση της αυθαίρετης βόσκησης και την επιβολή του καταβλητέου δικαιώματος και προστίμου στις περιπτώσεις αυτές. Κατόπιν αναφορών κτηνοτρόφων σχετικά με ρύθμιση σε δημοτικές βοσκήσιμες εκτάσεις κτηνοτρόφων μη δημοτών, κατά παράβαση των περί δημοπρασίας διατάξεων, με αποτέλεσμα την μείωση των επιλέξιμων εκτάσεων και συνακόλουθα την μείωση των χρηματικών ενισχύσεων από τα δικαιώματα ΟΣΔΕ (ετήσιες επιδοτήσεις κτηνοτρόφων) σε βάρος των δημοτών κτηνοτρόφων και επειδή έχουν επανειλημμένως διαπιστωθεί παραλείψεις στις αποφάσεις των δημοτικών συμβουλίων για την επιβολή κυρώσεων στις περιπτώσεις αυθαίρετης βόσκησης, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση καλεί τους ΟΤΑ για την πιστή και ορθή εφαρμογή των προβλεπόμενων διατάξεων.
Ειδικότερα η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου και Δυτ. Μακεδονίας εφιστά την προσοχή στους δήμους κατά την εφαρμογή των σχετικών με τις βοσκές διατάξεις της νομοθεσίας, α. να εκδίδουν τις εκ του νόμου αποφάσεις δημοτικού συμβουλίου ιδίως : - για τον προσδιορισμό του ετήσιου δικαιώματος βοσκής για την βόσκηση στους δημοτικούς βοσκότοπους, - για τον ορισμό των θέσεων και την έκταση των βοσκήσιμων τόπων, τον τρόπο χρήσης τους και τον αριθμό των ζώων, μεγάλων και μικρών των οποίων θα επιτρέπεται η βοσκή σε αυτούς, δύο μήνες πριν την έναρξη του οικονομικού έτους. Σε περίπτωση ανεπάρκειας των βοσκήσιμων τόπων, το δημοτικό συμβούλιο να ορίζει κατά δημότη τον ανώτατο αριθμό των μικρών ή μεγάλων ζώων που επιτρέπεται να βόσκει σε αυτούς. Να προσδιορίζει το τυχόν υπάρχον περίσσευμα βοσκήσιμων τόπων κατ'έκταση και όρια και το είδος των δεκτών προς βοσκή σε αυτό ζώων. Να ορίζει επίσης το ετήσιο δικαίωμα βοσκής των ζώων το οποίο υποχρεούται να καταβάλει όποιος βόσκει νόμιμα τα ζώα του στις βοσκές αυτές. Να βεβαιώνει με λεπτομερή κατάλογο που καταχωρεί στην απόφασή του, τον ολικό αριθμό των ζώων μεγάλων και μικρών που δικαιούται έκαστος να εισάγει στις βοσκές. Να προσδιορίζει αυξημένο δικαίωμα βοσκής - για την περίπτωση διαπίστωσης αυθαίρετης βοσκής, το δημοτικό συμβούλιο να καθορίζει το καταβλητέο δικαίωμα συντάσσοντας βεβαιωτικό κατάλογο σε βάρος αυτών που έκαναν αυθαίρετη χρήση βοσκών, - για την τήρηση των οριζομένων θα πρέπει να ορίζει τριμελή επιτροπή από δύο συμβούλους και έναν δημοτικό υπάλληλο, η οποία να μεταβαίνει υποχρεωτικά στις βοσκές και να συντάσσει την σχετική έκθεση.
Εάν διαπιστωθεί από το πρακτικό ανακρίβεια σχετικά με την δήλωση των υποχρέων, το δημοτικό συμβούλιο να καταρτίζει συμπληρωματικό βεβαιωτικό κατάλογο σε βάρος τους και να επιβάλλει προβλεπόμενο πρόστιμο και να ερευνούν άμεσα με τα αρμόδια όργανά τους, τα οποία ορίζονται στο νόμο ή στις κανονιστικές περί βοσκών διατάξεις των σχετικών αποφάσεων των δημοτικών συμβουλίων, τις καταγγελίες περί αυθαίρετης βόσκησης και να επιβάλλουν τις οριζόμενες στις κανονιστικές αποφάσεις του δημοτικού συμβουλίου κυρώσεις, κατόπιν γραπτής εισήγησης των οργάνων αυτών.
Επισημαίνεται ότι στην γραπτή εισήγηση της επιτροπής ελέγχου των καταγγελιών για αυθαίρετη βόσκηση πρέπει ιδίως να περιλαμβάνονται επακριβώς οι ημέρες κατά τις οποίες διαπιστώθηκε η αυθαίρετη βόσκηση, ο τόπος της αυθαίρετης βόσκησης, ο αριθμός των μικρών ή μεγάλων ζώων που βοσκούσαν αυθαίρετα, ο ιδιοκτήτης δημότης ή ετεροδημότης κτηνοτρόφος των ζώων αυτών και αν αυτός είχε ρυθμιστεί ή όχι να βόσκει σε συγκεκριμένη έκταση τα ζώα του με απόφαση δημοτικού συμβουλίου.
