Ένας νέος κτηνοτρόφος που αγαπάει τη δουλειά του και οργανώνει την επέκτασή της στη µεταποίηση του γάλακτος σε τυρί και άλλα προϊόντα, γιατί η δική του γενιά, όπως λέει, έχει πάρει πια το µάθηµά της και έχει απορρίψει τη νοοτροπία των περασµένων χρόνων «δηλώστε περισσότερα ζώα για να πάρετε πιο πολλά ευρώ, αντί βγάλτε περισσότερο και ποιοτικότερο γάλα». Παρόλα αυτά, σήµερα ο κ. Μητσιµπόνας αναγκάζεται να δίνει το γάλα του 0,62 λεπτά το κιλό, τιµή κατώτερη και από αυτή του νερού, ενώ το προϊόν του κρέατος, το οποίο ο έµπορος παίρνει τις µέρες του Πάσχα στα 4-5 ευρώ το κιλό, δεν φαίνεται να έχει ακόµη αξιοποιήσει το πλεονέκτηµα του χαρακτηρισµού του ως ΠΟΠ
Στα βασικά τεχνικά προβλήµατα της εκτροφής του ο ίδιος τοποθετεί το θέµα του νερού, αφού όπως σηµειώνει «όλα αυτά τα χρόνια περιµένουµε να γίνει ένα έργο, ώστε να έρθει επιτέλους νερό σε 6 στάβλους».
Για σας η εκτροφή κατσικιών αποτέλεσε µονόδροµος και µπορούµε να πούµε, χαριτολογώντας, «κληρονοµικό χάρισµα»…Έτσι νιώθω! Γεννήθηκα και περπάτησα µε τα ζωντανά, όλες οι παιδικές µου αναµνήσεις και τα παιχνίδια µου είναι συνυφασµένες µε αυτά. Στο σχόλασµα πετούσα τη σάκα και έτρεχα στο µαντρί για να «χτυπήσω στρούγκα» για το άρµεγµα. Στο µυαλό µου ήταν να µεγαλώσω γρήγορα και να ασχοληθώ µε αυτά που αγαπούσα.
Πώς κυλά το 24ωρο ενός εκτροφέα κατσικιών; Όπως το είπατε… ούτε 8ωρο, ούτε 12ωρο, αλλά 24 ώρες την ηµέρα όλο το χρόνο, σε θέλουν µαζί τους. Από τις 6 το πρωί τα ταΐζουµε καλαµπόκι, σιτάρι, κριθάρι και πίτουρα, προϊόντα της γύρω περιοχής. Κατόπιν είµαστε τρία άτοµα που τα αρµέγουµε µε το χέρι και το γάλα, 350 περίπου κιλά ηµερησίως, το βάζουµε σε ψύκτη γάλατος. Από κει το παραλαµβάνουν νωρίς το πρωί οι Ιωάννης και Αθανάσιος Γιαννώτας από τον Τύρναβο, για το το τυροκοµείο τους
Από τις 11π.µ. έως τις 3 µ.µ. τα βόσκουµε στο βουνό… Εκεί τρώγοντας πουρνάρια και εκατοντάδες βότανα, που πολλά από αυτά φύονται µόνο στον Όλυµπο, συντελείται αυτό το γευστικό και υψηλής διατροφικής αξίας «θαύµα», για το οποίο πολλοί επιστήµονες µιλούν, το αρωµατικό γάλα και το ιδιαίτερα γευστικό κρέας τους. Το απόγευµα τα σταβλίζουµε, τα ταΐζουµε, τα αρµέγουµε, βάζουµε πάλι το γάλα στον ψύκτη, από όπου το παίρνει ο έµπορος και µένουµε στην µονάδα να τα φυλάµε.
Τα φυλάτε από τι;Από αγέλες λύκων και ανθρώπων! Ο λύκος δεν έχει εποχή, χειµώνα-καλοκαίρι, µέρα-νύχτα κοντοζυγώνει, ξεµοναχιάζει και ορµά. Και ο άνθρωπος επίσης κάνει µεγάλη ζηµιά, αφού η περιοχή µας «χτυπιέται» από κλοπές, κυρίως σε µέρες γιορτινές, όπως η Μεγάλη Εβδοµάδα που διανύουµε. Τα φυλάµε και από ασθένειες, ελέγχοντας το κοπάδι και εµείς και ο κτηνίατρος που τα παρακολουθεί, εµβολιάζοντάς τα όπου χρειαστεί
Σε ποιες τιµές δίνετε το κατσικίσιο γάλα και το κρέας σας σήµερα;Το γάλα το δίνω 0,62 λεπτά το κιλό, τιµή κατώτερη και από αυτή του νερού! Αυτές τις πασχαλινές µέρες, σφάζω 150 κατσίκια στο Σφαγείο του Τυρνάβου, τα οποία παίρνει ο έµπορος προς 4-5 ευρώ το κιλό, τιµή απαράδεκτη για προϊόν µε Π.Ο.Π.. Το νεογέννητο κατσικάκι για 2 µήνες πίνει 2 κιλά γάλα την ηµέρα, επί 0,62 ευρώ το κιλό µας κάνει 1,24 ευρώ ηµερησίως, δηλαδή θα πιει για 75 ευρώ γάλα. Έτσι αναγκαζόµαστε να τα σφάζουµε µικρά 5-6 κιλά περίπου, ώστε να γλιτώνουµε το υψηλό κόστος διατροφής που υπερβαίνει κατά πολύ το κέρδος. Τελικό ταµείο 6 κιλά επί 4 ευρώ = 24 ευρώ περίπου. Βέβαια στο κόστος παραγωγής πρέπει να υπολογιστεί και η «χασούρα» από τις µάνες, τα αρσενικά του κοπαδιού, τις απώλειες στη γέννα και την ασθένεια, το κόστος τροφής 0,45 ευρώ ηµερισίως, ο ΦΠΑ που από 13% έγινε 23% κ.α.
Και µπήκαµε στα προβλήµατα του επαγγέλµατός σας...Που είναι πολλά, αλλά όχι άλυτα! Αυτές τις γιορτινές µέρες οι ελληνοποιήσεις, τα βαφτίσια όπως τα λέµε, των κατσικιών είναι στο φόρτε τους. Ζητούµε από τους αρµόδιους εντατικούς, αυστηρούς ελέγχους, ώστε να µπορέσουµε να επιβιώσουµε στην αγορά. Το κατσίκι Ελασσόνας Ολύµπου είναι ΠΟΠ εδώ και καιρό, παρόλα αυτά όµως η τιµή πώλησης µας στον έµπορο παραµένει χαµηλή. Επίσης ότι µπορέσαµε κατασκευάσαµε µόνοι µας, όµως το πρόβληµα του νερού µας ξεπερνά… Μόνο στην περιοχή Βαλέτσικο εγώ και οι συνάδερφοί µου εκτρέφουµε 3.000 κατσίκια και 250 αγελάδες ελευθέρας βοσκής. Για να ποτιστούν κουβαλάµε νερό σε πλαστικές δεξαµενές. Εγώ κουβαλώ 3.200 λίτρα από 15 χλµ. µακριά, νερό που φτάνει για 2-3 µέρες αναλόγως τον καύσωνα. Όλα αυτά τα χρόνια περιµένουµε να γίνει ένα έργο, ώστε να έρθει επιτέλους νερό σε 6 στάβλους. Ούτε ρεύµα υπάρχει, ούτε δρόµοι για να φτάσουµε στα µαντριά µας, που όταν βρέχει χαλά ο χωµατόδροµος και τον ξαναφτιάχνουµε µε τα φτυάρια σαν το γεφύρι της Άρτας! Χρειάζεται πολιτική βούληση και δική µας δράση και αντίδραση σε τοπικό επίπεδο, αλλά και σε εθνικό, ώστε να λυθούν τα καθηµερινά µας προβλήµατα, αλλά και να µην περάσει το ασφαλιστικό και το φορολογικό και σβήσει οριστικά η κτηνοτροφία. Να φανταστείτε ότι εγώ προσωπικά, παρόλο που καίγοµαι αν ψηφιστούν τα νέα µέτρα, δεν πρόλαβα να κατεβώ στις κινητοποιήσεις, αφού τα ζώα δεν περιµένουν πότε θα τελειώσεις τις δουλειές σου!
Πού σηµαίνει ότι δεν θα θέλατε τα παιδιά σας να ακολουθήσουν το επάγγελµά σας; Αντιθέτως! Θα ήθελα πολύ αν και αυτά το επιθυµούσαν. Αρκεί να το αγαπάνε, αφού µόνο έτσι θα δουλεύουν σκληρά. Εµείς εδώ λέµε ότι όποιος γεννηθεί στα ζώα, µεγαλώνει και πεθαίνει εκεί, γιατί δουλεύει µαζί τους και τα πονά. Αυτές τις µέρες επιδιορθώνουµε το καλοκαιρινό µας µαντρί σε 1.100 µ. υψόµετρο στον Όλυµπο µε θέα το τρίκορφο, όπου θα µεταφερθούµε τέλος Μαΐου. Ποια άλλη δουλειά προσφέρει ζωή µες την άγρια φύση!
ΛΑΖΑΡΟΣ MΗΤΣΙMΠΟΝΑ
Ο Λάζαρος Μητσιµπόνας του Ευαγγέλου γεννήθηκε το 1982 στην Τσαριτσάνη του ∆ήµου Ελασσόνας, όπου και κατοικεί. Με ρίζες από την Αβδέλα Γρεβενών και πάππου προς πάππου κτηνοτρόφοι, που ήρθαν δύο αιώνες πριν και εγκαταστάθηκαν στους πρόποδες του Ολύµπου µε τα κοπάδια κατσικιών τους, δεν µπορούσε παρά να ακολουθήσει το ίδιο επαγγελµατικό µονοπάτι. Μπήκε το 2005 στο πρόγραµµα Νέων Αγροτών και κατασκεύασε το στάβλο του στην περιοχή του Βαλέτσικου Τσαριτσάνης στον Όλυµπο. Με την οικογένειά του εκτρέφει 500 κατσίκια για το γάλα και το κρέας τους. Είναι παντρεµένος µε την Μαρία Καραλίβανου, από κτηνοτροφική οικογένεια επίσης και έχουν δύο παιδιά, την 4χρονη Ιωάννα και τον ενός έτους Ευάγγελο.
H ελληνική φυλή αίγας Capra Prisca
Αναπόσπαστο στοιχείο του πολιτισµού, της κουλτούρας και της διατήρησης του φυσικού περιβάλλοντος εδώ και αιώνες, αποτελεί ο παραδοσιακός τρόπος εκτροφής των αιγών της περιοχής,- σήµερα ανέρχονται στα 85.346-, πληθυσµών που αποτελούνται επί το πλείστον από την αυτόχθονη ντόπια Ελληνική φυλή (Capra Prisca), συµφωνα µε τον δήµαρχο Ελασσόνας Νίκο Ευαγγέλου
Βόσκουν σε ορεινές και ηµιορεινές περιοχές της Ελασσόνας (250-2.550µ. υψόµετρο), καταναλώνουν ποικιλία φαρµακευτικών φυτών, αρωµατικών βοτάνων και θάµνων και διανύουν µεγάλες αποστάσεις , πράγµα που προκαλεί διαφορετική σωµατική διαµόρφωση σε σχέση µε άλλα ζώα που ζουν σε χαµηλότερα υψόµετρα ή είναι σταβλισµένα. Θηλάζουν αποκλειστικά από την µητέρα τους από την γέννηση ως την σφαγή τους (ηλικίας 30-55 ηµερών), είναι µικρού βάρους (5-9 κιλά) και πωλούνται µόνο νωπά. Εκτός από τις γνωστές επισηµάνσεις ιχνηλασιµότητας, έχουν την ένδειξη «Κατσικάκι Ελασσόνας» και είναι Π.Ο.Π.. Το κρέας τους λευκό έως απαλό ροζ , χυµώδες, τρυφερό, µε ευχάριστη γεύση και Ph 7.0-7.2 γίνεται ανάρπαστο στην αγορά
Όµως, παρά τις προσπάθειες µας χρόνων ως ∆ήµος και τα έγγραφα που έχουµε στείλει στα αρµόδια υπουργεία ως και στον υπουργό Τουρισµού κ. Τσιρώνη , η τιµή του παραµένει χαµηλή και ίδια µε των σταβλισµένων ζώων ενώ επιθυµούµε να είναι προστατευόµενη.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΑΣΧΑΛΗ-ΤΣΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ
Στα βασικά τεχνικά προβλήµατα της εκτροφής του ο ίδιος τοποθετεί το θέµα του νερού, αφού όπως σηµειώνει «όλα αυτά τα χρόνια περιµένουµε να γίνει ένα έργο, ώστε να έρθει επιτέλους νερό σε 6 στάβλους».
Εκτρέφουμε όλοι 3.000 κατσίκια και κουβαλάμε το νερό από 15 χλμ. μακριά
Για σας η εκτροφή κατσικιών αποτέλεσε µονόδροµος και µπορούµε να πούµε, χαριτολογώντας, «κληρονοµικό χάρισµα»…Έτσι νιώθω! Γεννήθηκα και περπάτησα µε τα ζωντανά, όλες οι παιδικές µου αναµνήσεις και τα παιχνίδια µου είναι συνυφασµένες µε αυτά. Στο σχόλασµα πετούσα τη σάκα και έτρεχα στο µαντρί για να «χτυπήσω στρούγκα» για το άρµεγµα. Στο µυαλό µου ήταν να µεγαλώσω γρήγορα και να ασχοληθώ µε αυτά που αγαπούσα.
Από τις 11π.µ. έως τις 3 µ.µ. τα βόσκουµε στο βουνό… Εκεί τρώγοντας πουρνάρια και εκατοντάδες βότανα, που πολλά από αυτά φύονται µόνο στον Όλυµπο, συντελείται αυτό το γευστικό και υψηλής διατροφικής αξίας «θαύµα», για το οποίο πολλοί επιστήµονες µιλούν, το αρωµατικό γάλα και το ιδιαίτερα γευστικό κρέας τους. Το απόγευµα τα σταβλίζουµε, τα ταΐζουµε, τα αρµέγουµε, βάζουµε πάλι το γάλα στον ψύκτη, από όπου το παίρνει ο έµπορος και µένουµε στην µονάδα να τα φυλάµε.
Τα φυλάτε από τι;Από αγέλες λύκων και ανθρώπων! Ο λύκος δεν έχει εποχή, χειµώνα-καλοκαίρι, µέρα-νύχτα κοντοζυγώνει, ξεµοναχιάζει και ορµά. Και ο άνθρωπος επίσης κάνει µεγάλη ζηµιά, αφού η περιοχή µας «χτυπιέται» από κλοπές, κυρίως σε µέρες γιορτινές, όπως η Μεγάλη Εβδοµάδα που διανύουµε. Τα φυλάµε και από ασθένειες, ελέγχοντας το κοπάδι και εµείς και ο κτηνίατρος που τα παρακολουθεί, εµβολιάζοντάς τα όπου χρειαστεί
Σε ποιες τιµές δίνετε το κατσικίσιο γάλα και το κρέας σας σήµερα;Το γάλα το δίνω 0,62 λεπτά το κιλό, τιµή κατώτερη και από αυτή του νερού! Αυτές τις πασχαλινές µέρες, σφάζω 150 κατσίκια στο Σφαγείο του Τυρνάβου, τα οποία παίρνει ο έµπορος προς 4-5 ευρώ το κιλό, τιµή απαράδεκτη για προϊόν µε Π.Ο.Π.. Το νεογέννητο κατσικάκι για 2 µήνες πίνει 2 κιλά γάλα την ηµέρα, επί 0,62 ευρώ το κιλό µας κάνει 1,24 ευρώ ηµερησίως, δηλαδή θα πιει για 75 ευρώ γάλα. Έτσι αναγκαζόµαστε να τα σφάζουµε µικρά 5-6 κιλά περίπου, ώστε να γλιτώνουµε το υψηλό κόστος διατροφής που υπερβαίνει κατά πολύ το κέρδος. Τελικό ταµείο 6 κιλά επί 4 ευρώ = 24 ευρώ περίπου. Βέβαια στο κόστος παραγωγής πρέπει να υπολογιστεί και η «χασούρα» από τις µάνες, τα αρσενικά του κοπαδιού, τις απώλειες στη γέννα και την ασθένεια, το κόστος τροφής 0,45 ευρώ ηµερισίως, ο ΦΠΑ που από 13% έγινε 23% κ.α.
Και µπήκαµε στα προβλήµατα του επαγγέλµατός σας...Που είναι πολλά, αλλά όχι άλυτα! Αυτές τις γιορτινές µέρες οι ελληνοποιήσεις, τα βαφτίσια όπως τα λέµε, των κατσικιών είναι στο φόρτε τους. Ζητούµε από τους αρµόδιους εντατικούς, αυστηρούς ελέγχους, ώστε να µπορέσουµε να επιβιώσουµε στην αγορά. Το κατσίκι Ελασσόνας Ολύµπου είναι ΠΟΠ εδώ και καιρό, παρόλα αυτά όµως η τιµή πώλησης µας στον έµπορο παραµένει χαµηλή. Επίσης ότι µπορέσαµε κατασκευάσαµε µόνοι µας, όµως το πρόβληµα του νερού µας ξεπερνά… Μόνο στην περιοχή Βαλέτσικο εγώ και οι συνάδερφοί µου εκτρέφουµε 3.000 κατσίκια και 250 αγελάδες ελευθέρας βοσκής. Για να ποτιστούν κουβαλάµε νερό σε πλαστικές δεξαµενές. Εγώ κουβαλώ 3.200 λίτρα από 15 χλµ. µακριά, νερό που φτάνει για 2-3 µέρες αναλόγως τον καύσωνα. Όλα αυτά τα χρόνια περιµένουµε να γίνει ένα έργο, ώστε να έρθει επιτέλους νερό σε 6 στάβλους. Ούτε ρεύµα υπάρχει, ούτε δρόµοι για να φτάσουµε στα µαντριά µας, που όταν βρέχει χαλά ο χωµατόδροµος και τον ξαναφτιάχνουµε µε τα φτυάρια σαν το γεφύρι της Άρτας! Χρειάζεται πολιτική βούληση και δική µας δράση και αντίδραση σε τοπικό επίπεδο, αλλά και σε εθνικό, ώστε να λυθούν τα καθηµερινά µας προβλήµατα, αλλά και να µην περάσει το ασφαλιστικό και το φορολογικό και σβήσει οριστικά η κτηνοτροφία. Να φανταστείτε ότι εγώ προσωπικά, παρόλο που καίγοµαι αν ψηφιστούν τα νέα µέτρα, δεν πρόλαβα να κατεβώ στις κινητοποιήσεις, αφού τα ζώα δεν περιµένουν πότε θα τελειώσεις τις δουλειές σου!
Πού σηµαίνει ότι δεν θα θέλατε τα παιδιά σας να ακολουθήσουν το επάγγελµά σας; Αντιθέτως! Θα ήθελα πολύ αν και αυτά το επιθυµούσαν. Αρκεί να το αγαπάνε, αφού µόνο έτσι θα δουλεύουν σκληρά. Εµείς εδώ λέµε ότι όποιος γεννηθεί στα ζώα, µεγαλώνει και πεθαίνει εκεί, γιατί δουλεύει µαζί τους και τα πονά. Αυτές τις µέρες επιδιορθώνουµε το καλοκαιρινό µας µαντρί σε 1.100 µ. υψόµετρο στον Όλυµπο µε θέα το τρίκορφο, όπου θα µεταφερθούµε τέλος Μαΐου. Ποια άλλη δουλειά προσφέρει ζωή µες την άγρια φύση!
ΛΑΖΑΡΟΣ MΗΤΣΙMΠΟΝΑ
Ο Λάζαρος Μητσιµπόνας του Ευαγγέλου γεννήθηκε το 1982 στην Τσαριτσάνη του ∆ήµου Ελασσόνας, όπου και κατοικεί. Με ρίζες από την Αβδέλα Γρεβενών και πάππου προς πάππου κτηνοτρόφοι, που ήρθαν δύο αιώνες πριν και εγκαταστάθηκαν στους πρόποδες του Ολύµπου µε τα κοπάδια κατσικιών τους, δεν µπορούσε παρά να ακολουθήσει το ίδιο επαγγελµατικό µονοπάτι. Μπήκε το 2005 στο πρόγραµµα Νέων Αγροτών και κατασκεύασε το στάβλο του στην περιοχή του Βαλέτσικου Τσαριτσάνης στον Όλυµπο. Με την οικογένειά του εκτρέφει 500 κατσίκια για το γάλα και το κρέας τους. Είναι παντρεµένος µε την Μαρία Καραλίβανου, από κτηνοτροφική οικογένεια επίσης και έχουν δύο παιδιά, την 4χρονη Ιωάννα και τον ενός έτους Ευάγγελο.
H ελληνική φυλή αίγας Capra Prisca
Αναπόσπαστο στοιχείο του πολιτισµού, της κουλτούρας και της διατήρησης του φυσικού περιβάλλοντος εδώ και αιώνες, αποτελεί ο παραδοσιακός τρόπος εκτροφής των αιγών της περιοχής,- σήµερα ανέρχονται στα 85.346-, πληθυσµών που αποτελούνται επί το πλείστον από την αυτόχθονη ντόπια Ελληνική φυλή (Capra Prisca), συµφωνα µε τον δήµαρχο Ελασσόνας Νίκο Ευαγγέλου
Βόσκουν σε ορεινές και ηµιορεινές περιοχές της Ελασσόνας (250-2.550µ. υψόµετρο), καταναλώνουν ποικιλία φαρµακευτικών φυτών, αρωµατικών βοτάνων και θάµνων και διανύουν µεγάλες αποστάσεις , πράγµα που προκαλεί διαφορετική σωµατική διαµόρφωση σε σχέση µε άλλα ζώα που ζουν σε χαµηλότερα υψόµετρα ή είναι σταβλισµένα. Θηλάζουν αποκλειστικά από την µητέρα τους από την γέννηση ως την σφαγή τους (ηλικίας 30-55 ηµερών), είναι µικρού βάρους (5-9 κιλά) και πωλούνται µόνο νωπά. Εκτός από τις γνωστές επισηµάνσεις ιχνηλασιµότητας, έχουν την ένδειξη «Κατσικάκι Ελασσόνας» και είναι Π.Ο.Π.. Το κρέας τους λευκό έως απαλό ροζ , χυµώδες, τρυφερό, µε ευχάριστη γεύση και Ph 7.0-7.2 γίνεται ανάρπαστο στην αγορά
Όµως, παρά τις προσπάθειες µας χρόνων ως ∆ήµος και τα έγγραφα που έχουµε στείλει στα αρµόδια υπουργεία ως και στον υπουργό Τουρισµού κ. Τσιρώνη , η τιµή του παραµένει χαµηλή και ίδια µε των σταβλισµένων ζώων ενώ επιθυµούµε να είναι προστατευόµενη.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΑΣΧΑΛΗ-ΤΣΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ
