Το χαμηλό κόστος εισροών το οποίο χαρακτηρίζει τον ηλίανθο αποτελεί ίσως και τη σημαντικότερη αιτία για τη διεύρυνση των καλλιεργουμένων εκτάσεών του στη Βόρεια Ελλάδα, αφού το κόστος παραγωγής του υπολογίζεται περίπου στο ένα τρίτο σε σύγκριση με το βαμβάκι.
Τώρα, αυτό το οποίο απαιτείται είναι η επαγρύπνηση των ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους, για να αποφευχθεί η είσοδος βουλγάρικου ηλίανθου, η οποία αν επέλθει ενδέχεται να αλλάξει κάπως τις ισορροπίες.
Στην περιοχή των Σερρών, οι καλλιεργούμενες εκτάσεις σημείωσαν για φέτος αύξηση της τάξεως του 15% περίπου σε σχέση με πέρυσι. Έτσι, ενώ την περσινή χρονιά οι εκτάσεις σε επίπεδο νομού κάλυπταν τα 70.000 στρέμματα, φέτος φθάνουν τα 80.500 στρέμματα περίπου, όπως ανέφερε στην Αgrenda o Ιωάννης Τυχάλας, γεωπόνος και πρόεδρος της εταιρείας Φυτοενέργεια. Το μεγαλύτερο μέρος των καλλιεργειών καλύπτεται από ποτιστικές εκτάσεις, οι οποίες και αποτελούν το 90% περίπου. Η συγκομιδή έχει ξεκινήσει αυτή την εβδομάδα και αναμένεται να ολοκληρωθεί μετά τα μέσα του επόμενου μήνα. Το καλλιεργούμενο υβρίδιο που επικρατεί στην περιοχή είναι το ΝΚ Νeoma της Syngenta, του οποίου οι στρεμματικές αποδόσεις, τόσο για φέτος όσο και για πέρυσι αγγίζουν τα 400-500 κιλά το στρέμμα κατά μέσο όρο. Μάλιστα, για πρώτη φορά πέρυσι δοκιμάστηκε πιλοτικά και ένα άλλο υβρίδιο της Syngenta, το ΝΚ Adagio, το οποίο λόγω των ικανοποιητικών στρεμματικών αποδόσεων (400-500 κιλά για πέρυσι και φέτος) αλλά και τις εξαιρετικής αντοχής του στον περονόσπορο καταλαμβάνει πλέον το 20% των συνολικών εκτάσεων της περιοχής.
Στην γειτονική Δράμα, η ομάδα παραγωγών ηλίανθου καλλιεργεί μια έκταση των 8.500 στρεμμάτων, η οποία όμως δεν παρουσιάζεται διαφοροποιημένη σε σχέση με πέρυσι, σύμφωνα με τον Χρήστο Γκόντια, υπεύθυνο της εν λόγω ομάδας.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι όλες οι εκτάσεις είναι ποτιστικές. Τα κύρια καλλιεργούμενα υβρίδια στην εν λόγω περιοχή είναι τα Sanay MR και ΝΚ Νeoma της Syngenta. Η συγκομιδή για τα Sanay αναμένεται να ξεκινήσει μετά τον Δεκαπενταύγουστο και να ολοκληρωθεί στα τέλη του μήνα. Οι αποδόσεις για τα συγκεκριμένα υβρίδια εκτιμώνται στα ίδια επίπεδα με τα περσινά, δηλαδή τα 300-400 κιλά κατά στρέμμα.
Σε ό,τι αφορά τώρα τα Νeoma, η συγκομιδή τους έχει ήδη ολοκληρωθεί, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των εκτάσεων προσβλήθηκε από περονόσπορο και υπήρχε η ανάγκη να κοπεί το προϊόν άμεσα. Οι αποδόσεις για το συγκεκριμένο υβρίδιο κυμάνθηκαν για φέτος στο επίπεδο των 200-250 κιλών, όταν πέρυσι έπαιζαν στα 350-400 κιλά το στρέμμα.
Καλλιεργητικές τεχνικές
Σπορά και αλωνισμός
Η σπορά γίνεται την άνοιξη όταν η θερμοκρασία εδάφους σταθεροποιηθεί στους 8 °C. Με την πρώιμη σπορά αυξάνονται οι αποδόσεις και η ελαιοπεριεκτικότητα του σπόρου.
Η κατάλληλη εποχή σποράς είναι το διάστημα μεταξύ αρχές Μαρτίου και τέλη Μαρτίου με αρχές Απριλίου.
Οι αποστάσεις μεταξύ των γραμμών είναι 75 εκατοστά και επί της γραμμής σποράς 20-22 εκ. για γόνιμα χωράφια και 25 εκ. για φτωχά και αδύνατα χωράφια. Η απαιτούμενη ποσότητα σπόρου κυμαίνεται από 350-500 γρ./στρέμμα.
Ο αλωνισμός γίνεται όταν τα 2/3 των φύλλων από τη βάση έχουν ξηραθεί και το κάτω μέρος του κεφαλιού έχει αλλάξει χρώμα προς το καστανό-κίτρινο. Συνιστάται να μην περιμένουμε να ξεραθεί υπερβολικά ο σπόρος αλλά να ξεκινήσουμε το αλώνι σε 12% υγρασία για να μειώσουμε το ρίσκο των απωλειών με το τίναγμα.
Helianthus
Ξεκίνησε να καλλιεργείται στα αρχαία χρόνια από λαούς της κεντρικής Αμερικής. Περίπου στο 1500 μ.Χ. φτάνει στην Ισπανία από Ευρωπαίους αποικιοκράτες της Λατινικής Αμερικής, όπου χρησιμοποιείται κυρίως σαν καλλωπιστικό φυτό.
Σιγά σιγά διαδίδεται στην Ευρώπη και οι Ευρωπαίοι ανακαλύπτουν τη διατροφική του αξία. Στο 1700 αρχίζει να παράγεται ηλιέλαιο και ο Μεγάλος Πέτρος εισάγει την καλλιέργεια στη Ρωσία. Από εκεί έναν αιώνα αργότερα ο ηλίανθος πραγματοποιεί το αντίστροφο υπερατλαντικό ταξίδι και η καλλιέργεια του ξεκινά στη Β. Αμερική.
