Μια τέτοια περίπτωση είναι η ετικέτα Ομφάκιον που παράγει ο Κωνσταντίνος Παναγιωτακάκος, τρίτης γενιάς ελαιοπαραγωγός στο Δαφνί Λακωνίας και ιδρυτής της εταιρείας παραγωγής και εμπορίας ελαιόλαδου Sparta Spirit. Τα σημάδια της αγοράς είναι θετικά, καθώς το Ομφάκιον έχει καταφέρει να μπει σε εκλεκτά ράφια του εξωτερικού με μια πολύ ικανοποιητική τιμή. Σύμφωνα με τον κ. Παναγιωτακάκο το έξτρα από Καλαμών το οποίο έχει πολύ υψηλότερο κόστος παραγωγής σε σχέση με το Κορωνέικο συμφέρει τον παραγωγό μόνο αν έχει εμπορικό συνεργάτη ο οποίος μπορεί να υποστηρίξει το πολυφαινολικό ελαιόλαδο. Είναι επίσης σημαντικό ότι το έξτρα από Καλαμών ενδείκνυται για τις αγορές του εξωτερικού, αφού ο μέσος Έλληνας καλύπτει την ανάγκη του για πολυφαινόλες από την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων απλού έξτρα. Όσον αφορά στον ανταγωνισμό, ο ίδιος αναφέρει ότι το πολυφαινολικό δεν βρίσκεται απέναντι στο απλό έξτρα αλλά σε προϊόντα όπως το μουρουνέλαιο. Στοίχημα κατά τον ίδιο είναι να κερδίσει τους φαρμακοποιούς, οι οποίοι στέκονται επιφυλακτικοί και να μπει στο ράφι φαρμακείων.
Πολυφαινόλες άνω των 2.000 mg ανά κιλό
Έναυσμα για την ετικέτα από Καλαμών που έβαλε στην αγορά ο κ. Παναγιωτακάκος το 2019 αποτέλεσε ομιλία που έδωσε ο καθηγητής Προκόπης Μαγιάτης του ΕΚΠΑ στην Σπάρτη με θέμα το πολυφαινολικό ελαιόλαδο. Το ερέθισμα τον έκανε να αξιολογήσει διαφορετικά τις ρίζες Καλαμών που είχε στα κτήματα τα οποία είναι αποκλειστικά ξερικά και εκτείνονται σε περίπου 120 στρέμματα και είδε μια ευκαιρία να αναπτύξει ένα προϊόν με ισχυρισμό υγείας. Ακολουθώντας μάλιστα τη σύσταση του κ. Μαγιάτη επέλεξε να συνεργαστεί με το ελαιοτριβείο των Αγ. Θεοδώρων. Όπως εξηγεί ο κ. Παναγιωτακάκος σημαντικές παράμετροι ελαιοποίησης είναι η θερμοκρασία της μάλαξης που πρέπει να βρίσκεται περίπου στους 25-26°C καθώς και ο χρόνος μάλαξης που ιδανικά είναι 15-30 λεπτά. Από την πρώτη χρονιά τα αποτελέσματα ήταν εξαιρετικά με τα επίπεδα συγκέντρωσης πολυφαινολών να είναι πολύ υψηλά της τάξης των 3.300 mg ανά κιλό. «Ήταν μια μεγάλη επιτυχία αν δει κανείς ότι το ελάχιστο όριο για την απόκτηση ισχυρισμού υγείας είναι 250 mg ανά κιλό. Ενώ και ο κ. Ατσάς στην Κύπρο, ο οποίος αποτελεί σημείο αναφοράς στην παραγωγή πολυφαινολικού ελαιόλαδου, εκείνη τη χρονιά πέτυχε συγκέντρωση της τάξης των 4.000 mg ανά κιλό», θα πει ο κ. Παναγιωτακάκος και συνεχίζει «έκτοτε συνήθως επιτυγχάνουμε συγκέντρωση άνω του επιπέδου των 2.000 mg ανά κιλό».
Δύο ετικέτες από Καλαμών
Σήμερα ο κ. Παναγιωτακάκος παράγει δύο σειρές προϊόντων, τις Ομφάκιον και Craft. Η πρώτη περιλαμβάνει το πολυφαινολικό ελαιόλαδο από blend Καλαμών και Κορωνέικη σε συσκευασία των 250 ml η οποία συνοδεύεται από ενημερωτικό φυλλάδιο και δοσομετρητή ώστε να μπορεί ο καταναλωτής να λαμβάνει την συνιστώμενη ημερήσια δόση των 10 ml. Όσον αφορά στη σειρά Craft αυτή περιλαμβάνει σειρά με τρεις μονοποικιλιακές ετικέτες από τις ποικιλίες Κορωνέικη, Αθηνολιά και Καλαμών. «Το σκεπτικό είναι η σειρά να προσομοιάζει λίστα ελαιόλαδου με τρία προϊόντα διαφορετικής έντασης για χρήση σε αντίστοιχες παρασκευές» αναφέρει ο κ. Παναγιωτακάκος. Συνολικά ο ίδιος παράγει 3-5 τόνους ελαιόλαδο από Καλαμών, 10-12 τόνους από Κορωνέικη και 0,5- 1 τόνο Αθηνολιά ανάλογα με τη χρονιά.
Υψηλότερα κόστη από το Κορωνέικο
Το Ομφάκιον πωλείται σήμερα στην ίδια τιμή με την οποία πρωτομπήκε στην αγορά δηλαδή 25-30 ευρώ ανά 250 ml ανάλογα με τη χώρα. Η υψηλή τιμή αντισταθμίζει το διπλάσιο κόστος παραγωγής του προϊόντος σε σχέση με ελαιόλαδα από άλλες ποικιλίες όπως για παράδειγμα από Κορωνέικη. «Στην περίπτωση της Καλαμών εξάγεται περίπου η μισή ποσότητα ελαιόλαδου από την ίδια ποσότητα καρπού σε σχέση με την Κορωνέικη. Έτσι η αναλογία καρπού προς ελαιόλαδο στην Κορωνέικη είναι 6-8 προς 1 ενώ στην Καλαμών είναι 15 προς 1 ειδικά στην ξερική», θα πει ο κ. Παναγιωτακάκος. Ωστόσο υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει συνεργάτης που μπορεί να υποστηρίξει το προϊόν και να το προωθήσει ως πολυφαινολικό ο κ. Παναγιωτακάκος αναφέρει ότι η παραγωγή έξτρα από Καλαμών συμφέρει. Ενώ ακόμη συμφέρει τον παραγωγό να επιδιώξει τη μέγιστη συγκέντρωση πολυφαινολών άνω των ορίων που θέτει η νομοθεσία για την απόκτηση του ισχυρισμού υγείας. «Παρότι ο νόμος ορίζει ως κατώφλι τα 1.200 mg ανά κιλό, από την εμπειρία μου οι καταναλωτές στο εξωτερικό ζητάνε αναλύσεις και ενδιαφέρονται να μάθουν την ακριβή συγκέντρωση», συμπληρώνει ο ίδιος.
Το blend αρέσει περισσότερο
Αξίζει να σημειωθεί ότι παρότι το Ομφάκιον δημιουργήθηκε ως πολυφαινολικό προϊόν με στόχο να λαμβάνεται σκέτο από το στόμα, ωστόσο το μονοποικιλιακό από Καλαμών της σειράς Craft περιέχει μεγαλύτερη ποσότητα πολυφαινολών. Παρά το γεγονός ότι περιέχει μικρότερη ποσότητα πολυφαινολών το Ομφάκιον είναι πιο κατάλληλο για πόση καθώς όπως αναφέρει ο κ. Παναγιωτακάκος «είναι δύσκολο να βάλει κανείς στο στόμα το πρωί με άδειο στομάχι ελαιόλαδο από Καλαμών, καθώς είναι πολύ σκληρή γεύση και χρειάζεται να αναμειχθεί με άλλη ποικιλία». Αξίζει να σημειωθεί ότι το Ομφάκιον είναι πιο ακριβό προϊόν από το Craft Καλαμών κυρίως λόγω συσκευασίας η οποία έχει στόχο να επικοινωνεί στο κοινό ότι πρόκειται για ένα σπάνιο προϊόν το οποίο φέρει ισχυρισμό υγείας.
Απέναντι στο μουρουνέλαιο και όχι στο γαστρονομικό ελαιόλαδο
Όσον αφορά στη θέση του στο ράφι των delicatessen το Ομφάκιον βρίσκεται δίπλα στα έλαια παρότι έχει πολύ υψηλότερη τιμή από τα ελαιόλαδα και όχι κοντά στα συμπληρώματα διατροφής. Σχολιάζοντας την αντίληψη που έχει ο καταναλωτής για τις δύο κατηγορίες ελαιόλαδου, ο κ. Παναγιωτακάκος θα πει «θεωρώ ότι υπάρχει χώρος στην αγορά και για τα δύο είδη, το ένα ως γαστρονομικό προϊόν και το άλλο ως σύμμαχος της υγείας. Η τιμή του πολυφαινολικού μπορεί να ξενίζει αρχικά τον αγοραστή, ωστόσο έχουμε δει ότι όταν γίνεται ενημέρωση η στάση του αλλάζει ριζικά και μπορεί να δικαιολογήσει τη διαφορά τιμής». Ο κύριος ανταγωνιστής του πολυφαινολικού σύμφωνα με τον κ. Παναγιωτακάκο είναι προϊόντα όπως το μουρουνέλαιο το οποίο έχει βρει εδώ και καιρό τη θέση του στα ράφια των φαρμακείων ενώ η τιμή του είναι υποπολλαπλάσια του πολυφαινολικού. «Παρά το γεγονός ότι διαθέτει ισχυρισμό υγείας οι φαρμακοποιοί είναι πολύ επιφυλακτικοί απέναντι στο πολυφαινολικό ελαιόλαδο. Αλλά ακόμη και αν ξεπεραστεί αυτό το εμπόδιο, το μουρουνέλαιο θα συνεχίσει να αποτελεί κύριο ανταγωνιστή, καθώς διατίθεται στο 40% της τιμής. Ωστόσο θεωρώ ότι το κοστολόγιο του πολυφαινολικού μπορεί να κατέβει επιλέγοντας απλούστερη συσκευασία. Ενώ μεγάλο πλεονέκτημα του ελαιόλαδου συγκριτικά με το μουρουνέλαιο είναι ότι αποτελεί φυσικό και όχι επεξεργασμένο προϊόν», καταλήγει ο κ Παναγιωτακάκος.
Σε εξαγωγές απορροφάται το έξτρα παρθένο Καλαμών
Σήμερα το Ομφάκιον έχει παρουσία σε 70 σημεία πώλησης ανά τον κόσμο με περίπου το 40% των πωλήσεων να γίνεται κυρίως από εξαγωγές σε χώρες της ΕΕ και στις ΗΠΑ. Σε μικρότερο βαθμό το προϊόν διατίθεται μες από eshop καθώς και σε delicatessen στα ελληνικά νησιά με κάθε ένα από τα δύο κανάλια να αντιπροσωπεύουν το 30% των πωλήσεων. Επιπλέον έχει παρουσία στο χώρο του SPA στο ξενοδοχείο Euphoria Retreat στο Μυστρά. Κύριο μέσο διείσδυσης στην αγορά και σύναψης συμφωνιών είναι σύμφωνα με τον κ. Παναγιωτακάκο η συμμετοχή σε εκθέσεις όπως η FoodExpo.
Φωτογραφίες: Γεωργία Καραμαλή
