Μάλιστα στην έκθεση τονίζεται ότι η Επιτροπή πρέπει να παρέχει μεγαλύτερη υποστήριξη στα κράτη μέλη για την υλοποίηση συγκεκριμένων σχεδίων προστασίας και διαχείρισης για τους οικοτόπους και τα είδη, προκειμένου το ΕΤΠΑ να εξακολουθήσει να θεωρείται ότι συμβάλλει στην υλοποίηση της στρατηγικής της ΕΕ για την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας έως το 2020.
Επίσης, η παρακολούθηση της υλοποίησης και του αντικτύπου των έργων για τη βιοποικιλότητα πρέπει να βελτιωθεί.
Σύμφωνα με το Μέλος του Συνεδρίου και αρμόδιο για την έκθεση Phil Wynn Owen, «Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης ΕΤΠΑ) μπορεί να χρησιμοποιείται από τα κράτη μέλη για τη χρηματοδότηση έργων που προωθούν τη βιοποικιλότητα και την προστασία της φύσης, ωστόσο η χρήση του για τους σκοπούς αυτούς είναι περιορισμένη». «Στις περιπτώσεις στις οποίες χρησιμοποιήθηκε για έργα βιοποικιλότητας, πολλές δραστηριότητες που χρηματοδοτήθηκαν από το ΕΤΠΑ κατά την περίοδο 2007 2013 υποστήριξαν την προετοιμασία σχεδίων προστασίας και διαχείρισης, τα οποία πρέπει να υλοποιηθούν προκειμένου να επιτευχθούν απτά αποτελέσματα. Πρέπει επίσης να καταβληθούν προσπάθειες για την καλύτερη παρακολούθηση της συνεισφοράς του ΕΤΠΑ στα συγχρηματοδοτούμενα έργα για την προώθηση της βιοποικιλότητας και η Επιτροπή πρέπει να τηρεί ακριβές αρχείο των άμεσων και έμμεσων δαπανών της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα.»
Το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι τα συγχρηματοδοτηθέντα στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ έργα ευθυγραμμίζονταν σε γενικές γραμμές με τις προτεραιότητες για τη βιοποικιλότητα τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο ΕΕ. Τα δύο τρίτα των 32 ελεγχθέντων έργων είχαν ως αντικείμενο μέτρα προστασίας τα οποία αναμενόταν να έχουν άμεσο αντίκτυπο στη βιοποικιλότητα. Εντούτοις, στις περισσότερες περιπτώσεις τα σχετικά κράτη μέλη δεν είχαν καθιερώσει ούτε δείκτες αποτελεσμάτων ούτε συστήματα παρακολούθησης με σκοπό την αξιολόγηση της ανάπτυξης των οικοτόπων και των ειδών. Η έλλειψη τέτοιου είδους ανάλυσης υπονομεύει την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των έργων αυτών.
Η προστασία της βιοποικιλότητας αποτελεί βασική περιβαλλοντική προτεραιότητα για την ΕΕ. Μετά την αποτυχία ανάσχεσης της απώλειας της βιοποικιλότητας στην Ευρώπη έως το 2010, τον Ιούνιο του 2011 το Συμβούλιο ενέκρινε τη «Στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα, με ορίζοντα το 2020». Κατά την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, τα κράτη μέλη διέθεσαν 2,8 δις ευρώ για την άμεση προώθηση της βιοποικιλότητας και την προστασία της φύσης στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ.
Οι συστάσεις του ΕΕΣ
Στην εν λόγω ειδική έκθεση (αριθ. 12/2014) με τίτλο «Είναι αποτελεσματική η χρηματοδότηση που παρέχει το ΕΤΠΑ σε έργα που προωθούν άμεσα τη βιοποικιλότητα στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα έως το 2020;» εξετάζεται εάν τα κράτη μέλη αξιοποίησαν τους διαθέσιμους πόρους χρηματοδότησης του ΕΤΠΑ για την άμεση προώθηση της βιοποικιλότητας και αξιολογείται εάν τα συγχρηματοδοτούμενα έργα του ΕΤΠΑ που προωθούν άμεσα τη βιοποικιλότητα λειτούργησαν αποτελεσματικά ως προς την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας.
Το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι η απορρόφηση κονδυλίων του ΕΤΠΑ από τα κράτη μέλη για τη χρηματοδότηση έργων που αφορούν τη βιοποικιλότητα υστερούσε σε σύγκριση με εκείνη σε άλλους τομείς δαπανών στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ. Τα επιλεγέντα έργα ευθυγραμμίζονταν με τις προτεραιότητες για τη βιοποικιλότητα τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο ΕΕ. Τα δύο τρίτα των ελεγχθέντων έργων αφορούσαν την υλοποίηση μέτρων προστασίας, ενώ το ένα τρίτο των ελεγχθέντων έργων επικεντρωνόταν στην προετοιμασία τέτοιου είδους μέτρων. Η βιωσιμότητα των έργων βασίζεται στη δέσμευση σε τοπικό επίπεδο και στη μελλοντική δημόσια χρηματοδότηση σε εθνικό ή/και σε τοπικό επίπεδο.
Οι ελεγκτές της ΕΕ συνιστούν
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει:
α) να στηρίξει τα κράτη μέλη κατά τον καθορισμό προτεραιοτήτων για την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας στο πλαίσιο επιχειρησιακών προγραμμάτων,
β) να αξιολογήσει τη συμπληρωματικότητα των δράσεων για την προώθηση της βιοποικιλότητας, οι οποίες έχουν καθορισθεί από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο επιχειρησιακών προγραμμάτων με έργα που χρηματοδοτούνται από άλλα ταμεία της ΕΕ,
γ) να παρακολουθεί την ουσιαστική εφαρμογή των επιχειρησιακών προγραμμάτων, με σκοπό τον έγκαιρο και προληπτικό εντοπισμό των δυσχερειών.
Τα κράτη μέλη πρέπει να συνεργάζονται με την Επιτροπή κατά την υλοποίηση των ανωτέρω.
Η Επιτροπή πρέπει επίσης:
δ) να στηρίζει τα κράτη μέλη κατά την παρακολούθηση προπαρασκευαστικών έργων, με σκοπό μια ενεργό πολιτική προστασίας, κυρίως όσον αφορά την αποτελεσματική εφαρμογή των σχεδίων ειδικής προστασίας και διαχείρισης των οικοτόπων και των ειδών,
ε) στο πλαίσιο των επιχειρησιακών προγραμμάτων, να απαιτήσει την πρόβλεψη διαδικασιών αξιολόγησης των περιβαλλοντικών αλλαγών στους οικοτόπους και τα είδη, κατόπιν των επεμβάσεων,
στ) να παρέχει συμβουλές στα κράτη μέλη ως προς την εφαρμογή των κανόνων του ΕΤΠΑ κατά τη σύμπραξη με άλλα ταμεία της ΕΕ.
Επιπροσθέτως, η Επιτροπή πρέπει να διασφαλίσει την τήρηση ενός ακριβούς αρχείου των άμεσων και των έμμεσων δαπανών της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα (συμπεριλαμβανομένου του Natura 2000), ενώ τα κράτη μέλη πρέπει να διευκολύνουν την τήρηση αυτή, παρέχοντας τα απαραίτητα δεδομένα.
Βρείτε εδώ τα αποτελέσματα της μελέτης για τη Xρηματοδότηση του ΕΤΠΑ σε έργα που προωθούν τη βιοποικιλότητα.pdf
