Το τέλος, που θα επιβάλλεται στους καταναλωτές, αποτελεί δημόσιο έσοδο, θα εισπράττεται από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων και θα αποδίδεται υπέρ του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ). Κοινή Υπουργική Απόφαση θα καθορίζει τον αριθμό από πλαστικές σακούλες που θα μπορούν να διατίθενται δωρεάν
Αναφορικά με το σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών κι άλλων προϊόντων στη χώρα μας, στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου υπάρχει η παραδοχή δυσλειτουργιών του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου, μη επίτευξης των επιθυμητών ποσοστών ανακύκλωσης και εισφοροδιαφυγής από υπόχρεους παραγωγούς
Για αυτό το λόγο προτείνεται η τροποποίησή του και επαναπροσδιορίζονται οι ποσοτικοί στόχοι για την ανακύκλωση των αποβλήτων συσκευασιών και την επαναχρησιμοποίηση αυτών
Κατόπιν των διαπιστώσεων με το νομοσχέδιο αποσαφηνίζεται ο ρόλος των φορέων Συλλογικής Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ) και των ατομικών συστημάτων (ΑΣΕΔ), προβλέποντας ταυτόχρονα τα ασυμβίβαστα και τα κωλύματα της ιδιότητας του μετόχου ή εταίρου φορέα ΣΣΕΔ για την αποφυγή σύγκρουσης συμφερόντων. Επιφορτίζεται, δε, ο ΕΟΑΝ να ελέγχει το διοικητικό κόστος λειτουργίας των φορέων ΣΣΕΔ
Επιχειρεί, δε, να ρυθμίσει και θέματα εποπτείας των Συστημάτων Συλλογικής Εναλλακτικής Διαχείρισης, εισάγοντας ταυτοχρόνως διαδικασίες διαφάνειας των φορέων, καθώς σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση: «υπάρχει σημαντικό ποσοστό εισφοροδιαφυγής, δεδομένου ότι σημαντικός αριθμός υπόχρεων παραγωγών είτε δεν έχει ενταχθεί σε Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείριση, είτε ενώ έχει ενταχθεί δεν δηλώνει τις πραγματικές ποσότητες επί των οποίων υπολογίζεται η εισφορά που πρέπει να καταβληθεί»
Υπό αυτό το πρίσμα, τροποποιούνται οι ποινικές κυρώσεις που επιβάλλονται σε όσους παραβιάζουν τις κείμενες διατάξεις και συγκεκριμένα
- ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 1 έτους και χρηματική ποινή 1.000 - 100.000 ευρώ για τους νόμιμους εκπροσώπους και διευθύνοντες συμβούλους των φορέων ΣΣΕΔ, οι οποίοι εκτελούν οι ίδιοι τις εργασίες εναλλακτικής διαχείρισης και διαθέτουν τις σχετικές άδειες
- ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 3 μηνών και χρηματική ποινή 1.000 - 30.000 ευρώ για όσους παραβιάσουν τα προβλεπόμενα ασυμβίβαστα ή παρεμποδίζουν ή αποφύγουν τη διενέργεια ελέγχων
- ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 2 ετών και χρηματική ποινή 10.000 - 100.000 ευρώ για όσους από πρόθεση δηλώσουν στον ΕΟΑΝ αναληθείς ποσότητες
Αλλαγές επέρχονται και στους όρους και τις προϋποθέσεις για την εναλλακτική διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων συσκευασιών από τους Δήμους, όπου μεταξύ άλλων ορίζεται πλέον η υποχρεωτική σύναψη 6ετούς σύμβασης συνεργασίας τους με τους φορείς ΣΣΕΔ
Αιτιολογική έκθεση
Άρθρο 6
Σε εναρμόνιση με τις διατάξεις της οδηγίας 2015/720/ΕΕ, λαμβάνονται μέτρα διαχείρισης των πλαστικών σακουλών μεταφοράς. Προβλέπεται ως υποχρεωτική για όλες τις πλαστικές σακούλες μεταφοράς η αναγραφή των στοιχείων προέλευσης, τόπου και ημερομηνίας παραγωγής και του Αριθμού Εθνικού Μητρώου Παραγωγού (ΕΜΠΑ) και προβλέπεται ότι οι αναγκαίες λεπτομέρειες και η εξειδίκευση των λοιπών μέτρων και του τρόπου εφαρμογής τους θα καθορίζονται με Κοινή Υπουργική Απόφαση.
Οι διατάξεις της εν λόγω οδηγίας ενσωματώθηκαν στην εθνική έννομη τάξη με την με αριθμό Κ.Υ.Α. 180036/952/10.8.2017 (Β’ 2812), η οποία διατηρείται σε ισχύ, με τροποποίηση της διαδικασία βεβαίωσης του ποσού του τέλους που δεν δηλώθηκε και του προστίμου, το οποίο θα βεβαιώνεται από τον Ε.Ο.ΑΝ., αντί της αρμόδιας διεύθυνσης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, βάσει του προτεινόμενου με το παρόν άρθρου 20Α. Ομοίως, οι ορισμοί ισχύουν ως ορίζονται στο προτεινόμενο άρθρο 2.
Διάταξη νόμου
Άρθρο 6
Μετά το άρθρο 6 του ν. 2939/2001 προστίθεται άρθρο 6Αως εξής:
«Άρθρο 6Α
Μέτρα διαχείρισης των πλαστικών σακουλών μεταφοράς
1. Οι παραγωγοί των πλαστικών σακουλών μεταφοράς υποχρεούνται να διαθέτουν στην αγορά τις πλαστικές σακούλες μεταφοράς με σήμανση, η οποία φέρει τον τόπο και την ημερομηνία παραγωγής και τον Αριθμό Εθνικού Μητρώου Παραγωγού (ΕΜΠΑ), με ευκρινή τρόπο και σε εμφανή θέση στο σώμα της πλαστικής σακούλας.
2. Από την 1η Ιανουάριου 2018 επιβάλλεται στους καταναλωτές η καταβολή περιβαλλοντικού τέλους ανά τεμάχιο λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς, με εξαίρεση τις πολύ λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς της παρ. 27 του άρθρου 2 και τις βιοαποδομήσιμες (ή βιοαποκοδομήσιμες)/λιπασματοποιήσιμες πλαστικές σακούλες μεταφοράς της παρ. 29 του ίδιου άρθρου.
Το τέλος ορίζεται από την 1 Ιανουαρίου του 2018 στα τρία (3) λεπτά και από την 1η Ιανουαρίου 2019 στα επτά (7) λεπτά.
Το ποσό του περιβαλλοντικού τέλους αναγράφεται με τρόπο διακριτό και ευανάγνωστο στα παραστατικά πώλησης προ του ΦΠΑ. Το περιβαλλοντικό τέλος έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα και τα έσοδα από αυτό αποτελούν δημόσιο έσοδο, το οποίο εισπράττεται από την Α.Α.Δ.Ε. και στη συνέχεια αποδίδεται υπέρ του Ε.Ο.ΑΝ..
Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Οικονομίας και Ανάπτυξης και Οικονομικών, η οποία εκδίδεται μετά από εισήγηση του Ε.Ο.ΑΝ.
α) καθορίζονται
αα) οι πλαστικές σακούλες μεταφοράς, για τις οποίες δεν επιτρέπεται η δωρεάν διάθεση ανάλογα με το είδος τους και το πάχος του τοιχώματος τους,
ββ) ύστερα και από γνώμη της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), ο τρόπος και η διαδικασία καταβολής, είσπραξης και απόδοσης του περιβαλλοντικού τέλους που αναφέρεται στο δεύτερο εδάφιο της παρούσας παραγράφου,
γγ) οι δράσεις ανταποδοτικού χαρακτήρα που χρηματοδοτούνται από τα περιβαλλοντικά τέλη, οι φορείς διαχείρισης και ο τρόπος διάθεσης των εσόδων από τα περιβαλλοντικά τέλη,
δδ) οι υποχρεώσεις των εμπόρων, των παραγωγών πλαστικών σακουλών μεταφοράς, των διακινητών και διανομέων πλαστικών σακουλών μεταφοράς για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου,
εε) τα σημεία πώλησης στα οποία εφαρμόζονται τα ως άνω μέτρα,
στστ) οι έλεγχοι και οι επιβαλλόμενες κυρώσεις για την παράβαση των μέτρων,
β) ρυθμίζεται κάθε άλλο θέμα σχετικό με τη διαχείριση των πλαστικών σακουλών μεταφοράς για την εναρμόνιση της νομοθεσίας με την Οδηγία 2015/720/ΕΕ, όπως ο τρόπος παρακολούθησης και αξιολόγησης της εφαρμογής των μέτρων, η πρόβλεψη της δυνατότητας επιβολής πρόσθετων περιορισμών εμπορίας ή απαγόρευσης της εμπορίας,
γ) ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τη σήμανση των σακουλών και την παροχή κινήτρων στους παραγωγούς βιοαποδομήσιμων και λιπασματοποιήσιμων πλαστικών σακουλών.
Μέχρι την έκδοση της ως άνω ΚΥΑ διατηρείται σε ισχύ η 180036/952/10.8.2017 (Β' 2812) κοινή υπουργική απόφαση, εκτός αν έρχεται σε αντίθεση με τις διατάξεις του παρόντος νόμου.
4. Οι ΟΤΑ υποχρεούνται κατά την κατάρτιση των Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων (ΤΣΔΑ) να μεριμνούν για την υλοποίηση των εθνικών μέτρων μείωσης της χρήσης των λεπτών πλαστικών σακουλών μεταφοράς από τους καταναλωτές και να τοποθετούν στα Πράσινα Σημεία υποδοχείς προσωρινής αποθήκευσης πλαστικών σακουλών.»
