Νέο «καμπανάκι» από ΣΕΒΕ για τις εξαγωγές

Χωρίς φρένο σε κατηφόρα, μοιάζουν να κινούνται και στο πρώτο πεντάμηνο του τρέχοντος έτους οι ελληνικές εξαγωγές, συνεχίζοντας μια διαρκή καθοδική πορεία, που ξεκίνησε από τον Οκτώβριο του 2013, προκαλώντας έντονο προβληματισμό, καθώς, πλέον, «πιάνει» και κλάδους με δυναμική, όπως τα τρόφιμα που παραδοσιακά εμφάνιζαν αντοχές στις πιέσεις.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα δημοσιευμένα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που επεξεργάστηκε ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Β. Ελλάδος, οι ελληνικές εξαγωγές συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, κατέγραψαν συνολική πτώση 7,8%, ποσοστό που μεταφράζεται σε ένα ποσό της τάξης των 906 εκατ. ευρώ.

Λόγω της στασιμότητας των εισαγωγών δε, το εμπορικό έλλειμμα επιδεινώθηκε κατά 9,5%, και διαμορφώθηκε σε αξία σε 8,8 εκατ. ευρώ. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, πάντως, η αξία των εξαγωγών παρουσιάζει μικρότερη μείωση, κατά 4,9% σε ετήσια βάση, για το διάστημα από τον Ιανουάριο έως και το Μάιο του 2014, ενώ λόγω της μεγάλης ανόδου των εισαγωγών σε ποσοστό 7,5%, το εμπορικό έλλειμμα αυξήθηκε κατά 23,7%.

Ο μόνος βιώσιμος δρόμος για την έξοδο από την κρίση, κατά το ΣΕΒΕ, είναι η στήριξη της παραγωγής και των εξαγωγών και προκειμένου να γίνει αυτό χρειάζεται άμεσα αύξηση της  χρηματοδότησης των επιχειρήσεων από τις τράπεζες με ευνοϊκούς ανταγωνιστικούς όρους, ανάλογους των υπόλοιπων χωρών-μελών της ΕΕ, καθώς και η δημιουργία εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης εξωτραπεζικού χαρακτήρα».

Πίνακας 1. Ελληνικό εξωτερικό εμπόριο εμπορευματικών συναλλαγών

Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο ΣΕΒΕ, «η πτώση των εξαγωγών κατά 7,8% το πρώτο πεντάμηνο 2014, οφείλεται, κατά κύριο, λόγο στην μείωση των εξαγωγών πετρελαιοειδών κατά 13,6%, των τροφίμων κατά 14,2% και των μετάλλων κατά 17,9%, ενώ την περαιτέρω πτώση συγκρατεί η ανοδική πορεία των εξαγωγών μας σε χημικά – πλαστικά, με άνοδο κατά 7% και σε μηχανές-συσκευές, με αύξηση κατά 7,8% (αναλυτικά η πορεία των 10 βασικότερων εξαγωγικών προϊόντων στον πίνακα 2).

Ποιες αγορές χάνουν έδαφος και ποιες κερδίζουν

Σε επίπεδο αγορών, το εξεταζόμενο διάστημα οι ελληνικές επιχειρήσεις έχασαν έδαφος στις εξής βασικές αγορές: Ιταλία (πτώση κατά 14,9%), Βουλγαρία (3,5%), ΗΠΑ (22,3%), Ολλανδία (11,4%) και Τουρκία (5,9%). Αντίθετα, η παρουσία των ελληνικών προϊόντων ενισχύθηκε στις: Κύπρο (14,3%), Ην. Βασίλειο (5,6%), Αίγυπτο (11,1%) και ΠΓΔΜ (6,8%).

Ο μέσος ρυθμός αύξησης εισαγωγών των χωρών του ΟΟΣΑ το διάστημα Ιαν-Μάρτιος 2009-14 υπολογίζεται σε 5%, γεγονός που αναδεικνύει την αυξανόμενη ζήτηση σε βασικές αγορές – στόχους των ελληνικών επιχειρήσεων. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι υπάρχει σημαντικό περιθώριο περαιτέρω διείσδυσης των ελληνικών εξαγωγικών επιχειρήσεων στις διεθνείς αγορές και σαφώς υπάρχει δυνητική ζήτηση για τα ελληνικά προϊόντα, ειδικά σε αγορές όπως αυτές της Δυτικής Ευρώπης. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι περίπου το 30% των ελληνικών εξαγωγών προέρχεται από την ζήτηση των εισαγωγέων. Ωστόσο, λόγω της έλλειψης ρευστότητας, οι ελληνικές ΜμΕ αδυνατούν να εκμεταλλευθούν αυτή τη δυνητική ζήτηση.

Σύμφωνα με την εξαμηνιαία έρευνα συγκυρίας της Εθνικής Τράπεζας για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜμΕ), το ποσοστό εξαγωγών ως προς τις πωλήσεις αυξήθηκε μόνο για το 33% των εξωστρεφών ΜμΕ και η κύρια αιτία για τη χαμηλή αυτή δυναμική, είναι η δυσκολία πρόσβασης σε πηγές χρηματοδότησης. Μάλιστα βάσει της ίδιας έρευνας, υπάρχει και ένα 16% των ΜμΕ, οι οποίες είναι δυνητικά εξωστρεφείς κι έχουν πρόθεση να διεθνοποιηθούν σε περίπτωση που βρουν πρόσβαση σε ειδικές χρηματοδοτήσεις εξαγωγών.

Από την άλλη, παρατηρείται ένα αδιαμφισβήτητο χρηματοδοτικό κενό για τις ελληνικές ΜμΕ. Από τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν από την Τράπεζα της Ελλάδος, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της συνολικής χρηματοδότησης του εγχώριου ιδιωτικού τομέα τον Ιούνιο 2014 διαμορφώθηκε στο -3,5%, ενώ ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης παραμένει αρνητικός για 42 συνεχόμενους μήνες, από το Δεκέμβριο του 2010.

Στον τομέα των επιχειρηματικών δανείων παρατηρείται ότι η καθαρή ροή χρηματοδότησης ήταν αρνητική κι ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής διαμορφώθηκε σε -4,7%, από -4,5% το Μάιο του 2014. Πιο συγκεκριμένα, οι πιστώσεις προς τη βιομηχανία μειώθηκαν κατά 5,5%, προς το εμπόριο κατά 4,7%, προς τη ναυτιλία κατά 4,8%, στις κατασκευές κατά 2,2% και τα δάνεια προς τον τουρισμό μειώθηκαν κατά 1,5%.

Πίνακας 2. Top 10 ελληνικών εξαγωγικών προϊόντων & διαχρονική πορεία

Λεωνίδας Λιάμης