Μ’ αυτά τα λόγια, άνοιξε τις πόρτες του νέου Μουσείου που δημιουργήθηκε στο πατρικό σπίτι του αείμνηστου συνεταιριστή Αλέξανδρου Μπαλτατζή, στο Νεοχώρι της Ξάνθης, ο πρόεδρος του ομώνυμου Κέντρου Μελετών Θεόδωρος Ρωμανίδης, την Κυριακή 23 Οκτωβρίου.
Το Μουσείο είναι καρπός επίμονης προσπάθειας πολλών ανθρώπων που έζησαν από κοντά τον ιστορικό ηγέτη των συνεταιρισμών, με πρώτη τη γραμματέα του Νίνα Ζωγράφου, ενώ καθοριστική σ’ αυτή την προσπάθεια υπήρξε για μια ακόμη φορά η συνεισφορά της ΣΕΚΕ και ειδικότερα του προέδρου της Παναγιώτη Ταρενίδη και του γενικού διευθυντή αυτής, πρώην υπουργού και επί σειρά ετών βουλευτή Ξάνθης Αλέξανδρου Κοντού.
Το Μουσείο εγκαινίασε η υπουργός Μακεδονίας – Θράκης (τυπικά υφυπουργός Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης) Μαρία Ευστρατίου Κόλλια – Τσαρουχά, με τις ευλογίες του Μητροπολίτη Ξάνθης Παντελεήμονα. Την εκδήλωση τίμησαν ο βουλευτής Σερρών Μιχάλης Τζελέπης, οι τοπικές αρχές, συνεταιριστικά στελέχη απ’ όλη τη χώρα και εκατοντάδες θαυμαστές του έργου του Αλέξανδρου Μπαλτατζή.
Τα εγκαίνια μουσείου από το Κέντρο Μελετών Αλέξανδρος Μπαλτατζής
Παρουσία πολύ κόσμου και των αρχών της Ξάνθης πραγματοποιήθηκαν σήμερα, 23/10/2016,από την Υφυπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης (Υπουργός Μακεδονίας-Θράκης ) κα. Μαρία Ευστρατίου Κόλλια – Τσαρουχά τα εγκαίνια του Μουσείου «Αλέξανδρος Μπαλτατζής» στο Νεοχώρι Σταυρούπολης Ξάνθης.
Στην προσφώνηση του ο πρόεδρος του Κέντρου Θεώδορος Ρωμανίδης Θεόδωρος είπε μεταξύ άλλων :
«Ο χώρος αυτός θα είναι χώρος τιμής, θύμησης και διαπαιδαγώγησης. Τόπος αναζήτησης αλλά και ερμηνείας τον σκοπού, του τρόπου και της πραγμάτωσης ενός οράματος. Του οράματος του Αλεξάνδρου Μπαλτατζή.
Ο Αλέξανδρος Μπαλτατζής ήταν ο άνθρωπος της δράσης και της πράξης. Είχε την ικανότητα να υπερβαίνει τα πάντα, να θέτει νέες προκλήσεις, να αναμετριέται με ότι ισχυρότερο μπορούσε να φαντασθεί ο καθείς μας.
Ο Αλέξανδρος Μπαλτατζής , αυτός ο πεισματάρης Καυκάσιος, με το επιχειρηματικό δαιμόνιο, την ακατάβλητη ζωτικότητα και εργατικότητα, την μοναδική ικανότητα να συλλαμβάνει πρωτοποριακές ιδέες και να τις υλοποιεί θα μπορούσε να ήταν ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους της πατρίδας μας.
Δεν έγινε γιατί τον συνεπήρε από νεαρό μαθητή ακόμα το πάθος για την συνεταιριστική ιδέα, ο μόνος δρόμος για να βγει από την αθλιότητα και να απαλλαγεί από την εκμετάλλευση ο αγροτικός κόσμος της χώρας.
Από αυτήν την αυλή, που ήταν ο χώρος των νεανικών του χρόνων, έβλεπε καθημερινά τους ξεριζωμένους πρόσφυγες του Πόντου, της Θράκης, της Ιωνίας, που ρίχτηκαν με πάθος και αποφασισμένων να δημιουργήσουν μια νέα ζωή . να πηγαίνουν με τα γαϊδουράκια και το αχνό φως της λάμπας στα χωράφια για το «σπάσιμο» του καπνού.
Αυτές οι «εικόνες» τον οδηγούν στο να εγκαταλείψει τις σπουδές του και την θέση του υπαλλήλου στην Εθνική Τράπεζα και αφοσιώνεται στην ιδέα του συνεργατισμού.
Το Μουσείο αυτό ευελπιστούμε ότι θα αποτελέσει ένα μικρό φάρο. Έναν φάρο μέσω του οποίου ζωντανεύει η περιοχή, φωτίζεται, χαίρονται οι γέροντες, καμαρώνουν οι νεώτεροι που ο τόπος τους ανέδειξε μια τέτοια προσωπικότητα.
Κάθε επισκέπτης αυτής της ευλογημένης περιοχής μπορεί να αποδράσει για λίγο από την καθημερινότητα , από την Ελλάδα μιας ιδιάζουσας παρακμής, και να βρεθεί σ' ένα χώρο όπου οι άνθρωποι νοιάζονται για τον τόπο και το μέλλον του.
Το ίδιο το μουσείο μπορεί να αναδειχθεί σε μια σημαντική εστία πολιτισμού και εκδηλώσεων για όλη τη γύρω περιοχή. .....»
Την εκδήλωση ευλόγησε ο του Μητροπολίτη Ξάνθης κ.κ. Παντελεήμων και τίμησαν με την παρουσία τους ο βουλευτής Σερρών κ. Μιχάλης Τζελέπης, ο πρώην Υπουργός και βουλευτής Ξάνθης Αλέξανδρος Κοντός, η γραμματέας του Αλέξανδρου Μπαλτατζή κ. Νίνα Ζωγράφου, ο Δήμαρχος Αβδήρων κ. Γιώργος Τσιτιρίδης, ο Δήμαρχος Τοπείρου κ. Θωμάς Μίχογλου, ο Περιφερειακός σύμβουλος κ. Γιάννης Μπούτος ως εκπρόσωπος του Αντιπεριφερειάρχη Ξάνθης κ. Κώστα Ζαγναφέρη , ο αντιδήμαρχος Ξάνθης κ. Κυριάκος Παπαδόπουλος ως εκπρόσωπος του Δημάρχου Ξάνθης, ο Πρόεδρος της ΣΕΚΕ κ. Παναγιώτης Ταρενίδης, ο Πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου κ. Γιάννης Δρεμσίζης, o Aστυνομικός διευθυντής κ.Γκίκας, εκπρόσωπος του Στρατηγού και της Πυροσβεστικής, ο Πρόεδρος του ΕΒΕ Ξάνθης κ. Στέλιος Μωραϊτης, οι αντιδήμαρχοι κ. Μιχάλης Λομβαρδέας και κ. Θωμάς Ηλιάδης, οι πολιτευτές κ.. Γεωργία Ανδρέου και κ. Σάκης Κριτσίνης, ο Πρόεδρος της ΝΟΔΕ κ. Νίκος Κιατίπης , ο πρώην Δήμαρχος Σταυρούπολής κ. Γιάννης Τσεγγελίδης, ο πρώην Πρόεδρος της ΝΟΔΕ κ. Γιώργος Ιγνατιάδης, ο πρώην Πρόεδρος της ΕΠΟ κ. Γιώργος Γκιρτζίκης, η Τομεάρχης των ΑΝΕΛ κα. Χρύσα Ούτση, ο πρώην Θεματικός Αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού κ. Μιχάλης Αμοιρίδης, ο Πρόεδρος της ΕΑΣ Ξάνθης κ. Κώστας Χατζηελευθεριάδης, οικότροφοι της ΣΕΚΕ από διάφορα μέρη της χώρας, ο Πρόεδρος της Τοπικής Νεοχωρίου κ. Θ. Κυριακούκ, ο Πρόεδρος του συνεταιρισμού «Αλ. Μπαλτατζής» Νεοχωρίου κ. Κυπαρίδης Δημήτρης, ο πρώην Πρόεδρος της ΣΕΒΑΘ κ. Γιάννης Ράπτης, ο Γ.Γ. του Δήμου Ξάνθης κ. Γιώργος Γκοδοσίδης, ο πρώην αντιδήμαρχος κ.Μανώλης Τσέπελης, δημοτικοί και Περιφερειακοί σύμβουλοι, ο κ. Γρηγόρης Σαββίδης υψηλόβαθμο στέλεχος της ΣΕΚΑΠ, συνεταιριστές από Τρίκαλα, Αγρίνιο , Κατερίνη, Κιλκίς, κάτοικοι του Νεοχωρίου και της γύρω περιοχής, κά.
Στην εκδήλωση παραβρέθηκε και ο κ. Χρήστος Ζουρνατζίδης, γνωστός ως Κίσσινγερ, ο οποίος τραγούδησε συνοδεία ποντιακής λύρας τραγούδι αφιερωμένο σε Εκείνον.
Το Μουσείο Μπαλτατζή μπορούν να επισκεφθούν επισκέπτες, φορείς, σχολεία ύστερα από προ συνεννόηση με το ΔΣ του Κέντρου Μελετών αλλά και φορέων της περιοχής ώστε εξουσιοδοτημένα άτομα να τους ξεναγούν στους χώρους ναι να τους ενημερώνουν για το έργο και την Ιστορία του κορυφαίου Αγροτικού Ηγέτη.
Σύντομα θα υπάρχει σελίδα στο διαδίκτυο για πληρέστερη ενημέρωση και διευκόλυνση για ευκολότερη πρόσβαση στο μουσείο.
Η ομιλία του προέδρου του Κέντρου Μελετών Θεόδωρου Ρωμανίδη
Αναλυτικά στην προσφώνησή του ο πρόεδρος του Κέντρου Μελετών Θεόδωρος Ρωμανίδης τόνισε τα εξής:
Αισθήματα χαράς μας πλημυρίζουν σήμερα που αξιωνόμαστε να εγκαινιάσουμε το μουσείο αυτό.
Αυτό το μουσείο που τον Σεπτέμβρη του 2006 θεμελίωσε, σε μια από τις τελευταίες επισκέψεις του στην Θράκη, ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χριστόδουλος, άξιο τέκνο της Ξανθιώτικης γης.
Στη σύντομη ομιλία μου τότε απευθυνόμενος στον αοίδιμο Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο είχα τονίσει ότι «Η αναπαλαίωση της πατρικής του οικίας και η δημιουργία «Μουσείου Αγροτικής και Συνεταιριστικής Ιστορίας », όπου θα εκτεθούν προσωπικά του αντικείμενα, πρακτικά της Βουλής των Ελλήνων της πολιτικής του περιόδου και η δημιουργία βιβλιοθήκης αναλόγου περιεχομένου, θα αποτελεί χώρο αγροτικής και συνεταιριστικής μυσταγωγίας και μνήμης που εξασφαλίζει τη διαφύλαξη της στο νου και στις καρδιές των παιδιών μας.
Έχουμε υποχρέωση ο τόπος μας, με τις τόσες δυνατότητες, να αξιοποιήσει την πλούσια και μοναδική αγροτοσυνεταιριστική, πολιτιστική και πολιτική του παράδοση.
Ο χώρος αυτός θα είναι χώρος τιμής, θύμησης και διαπαιδαγώγησης.
Τόπος αναζήτησης αλλά και ερμηνείας τον σκοπού, του τρόπου και της πραγμάτωσης ενός οράματος. Του οράματος του Αλεξάνδρου Μπαλτατζή.»
Και να σήμερα η προσπάθεια εκείνη ολοκληρώνεται και με τις ευλογίες της Εκκλησίας πραγματοποιούμε τα εγκαίνια.
Θα τολμήσω να πω ότι είναι μια νίκη της μνήμης απέναντι στην λήθη.
Δεν είναι εύκολο το εγχείρημα να εγκιβωτίσεις μέσα σε ένα κτίριο λίγων τετραγωνικών μέτρων τον Αλέξανδρο Μπαλτατζή.
Αυτό είναι ούτως ή άλλως κάτι το ακατόρθωτο γιατί ο Αλέξανδρος Μπαλτατζής δεν χωράει σε καμία περιγραφή, σε καμία έκθεση, σε καμιά αγροτοσυνεταιριστική ή πολιτική συζήτηση.
Ο Αλέξανδρος Μπαλτατζής ήταν ο άνθρωπος της δράσης και της πράξης. Είχε την ικανότητα να υπερβαίνει τα πάντα, να θέτει νέες προκλήσεις, να αναμετριέται με ότι ισχυρότερο μπορούσε να φαντασθεί ο καθείς μας.
Ο Αλέξανδρος Μπαλτατζής , αυτός ο πεισματάρης Καυκάσιος, με το επιχειρηματικό δαιμόνιο, την ακατάβλητη ζωτικότητα και εργατικότητα, την μοναδική ικανότητα να συλλαμβάνει πρωτοποριακές ιδέες και να τις υλοποιεί θα μπορούσε να ήταν ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους της πατρίδας μας.
Δεν έγινε γιατί τον συνεπήρε από νεαρό μαθητή ακόμα το πάθος για την συνεταιριστική ιδέα, ο μόνος δρόμος για να βγει από την αθλιότητα και να απαλλαγεί από την εκμετάλλευση ο αγροτικός κόσμος της χώρας.
Από αυτήν την αυλή, που ήταν ο χώρος των νεανικών του χρόνων, έβλεπε καθημερινά τους ξεριζωμένους πρόσφυγες του Πόντου, της Θράκης, της Ιωνίας, που ρίχτηκαν με πάθος και αποφασισμένων να δημιουργήσουν μια νέα ζωή . να πηγαίνουν με τα γαϊδουράκια και το αχνό φως της λάμπας στα χωράφια για το «σπάσιμο» του καπνού.
Στις γύρω αυλές και σε πρόχειρα υπόστεγα να κάθονται μεγάλοι και μικροί για να «τιζεύνε» τα καπνά. Να τα βάλουν φύλλο φύλο στο σχοινί για να ξεραθούν.
Σε αυτή την αυλή θα καθόταν και θα έτρεχε να βοηθήσει και αυτός, το ξεσηκωμένο στην κυριολεξία χωριό στις ξαφνικές καλοκαιρινές βροχές, να μαζέψουν τια απλωμένα στον ήλιο καπνά για να μην βραχούν και υποβαθμισθεί η ποιότητα τους.
Σ αυτούς τους δρόμους θα έβλεπε να περνούν οι καπνομεσίτες και οι εκπρόσωποι των εμπόρων για να πάνε στις αποθήκες των σπιτιών να δουν και να εκτιμήσουν την ποιότητα των καπνών. Και σίγουρα θα ένοιωθε την αγωνία της απόφασης τους , θα άκουγε το κλάμα και θα έβλεπε τα δάκρυα των νοικοκυραίων όταν η απόφαση τους, πολλές φορές άδικη, τους καταδίκαζε σχετικά με την ποιότητα και φυσικά την τιμή πώλησης του καπνού.
Αυτές οι «εικόνες» τον οδηγούν στο να εγκαταλείψει τις σπουδές του και την θέση του υπαλλήλου στην Εθνική Τράπεζα και αφοσιώνεται στην ιδέα του συνεργατισμού.
Υπηρετώντας αυτό το πάθος αναμειγνύεται και στην πολιτική. «Θα μπούμε στην Βουλή να αναδείξουμε τα προβλήματα της αγροτιάς, να δείξουμε την δύναμη μας και να διεκδικήσουμε».
«Ασχολήθηκα με την πολιτική γιατί με βοηθάει στον πρωταρχικό μου σκοπό που είναι οι αγρότες της πατρίδας μας», θυμάμαι που μας έλεγε.
Μετά την πολυσέλιδη και καλογραμμένη βιογραφία του που επιμελήθηκε ο εξαίρετος δημοσιογράφος Βίκτωρας Νέττας με την δημιουργία και τα εγκαίνια αυτού εδώ του Ιστορικού Μουσείου στο Νεοχώρι Ξάνθης , ένα χρέος τιμής και μνήμης στον Αλέξανδρο Μπαλτατζή εκπληρώνεται. Ένας φόρος τιμής όχι μόνο των συμπατριωτών του αλλά και όλων των Ελλήνων.
Ασφαλώς, η δουλειά ενός Μουσείου δεν τελειώνει εδώ. Το Μουσείο μας έχει πολλά περιθώρια εμπλουτισμού και ευελπιστούμε ότι όσοι έχουν ένα ξεχασμένο κειμήλιο από γονείς ή παππούδες, που έχει σχέση με τον Αλέξανδρο Μπαλτατζή θα θελήσουν να το δωρίσουν για να προσθέσει ένα ακόμη λιθαράκι στην ιστορική μνήμη.
Πολλοί βέβαια θα αναρωτηθούν και θα σχολιάσουν . Αξίζει μια τέτοια προσπάθεια εδώ σ αυτόν τον σχετικά απομονωμένο χώρο? Η απάντηση μας είναι ναι.
Το Μουσείο αυτό ευελπιστούμε ότι θα αποτελέσει ένα μικρό φάρο. Έναν φάρο μέσω του οποίου ζωντανεύει η περιοχή, φωτίζεται, χαίρονται οι γέροντες, καμαρώνουν οι νεώτεροι που ο τόπος τους ανέδειξε μια τέτοια προσωπικότητα.
Κάθε επισκέπτης αυτής της ευλογημένης περιοχής , μπορεί να αποδράσει για λίγο από την καθημερινότητα από την Ελλάδα μιας ιδιάζουσας παρακμής και να βρεθεί σ' ένα χώρο όπου οι άνθρωποι νοιάζονται για τον τόπο και το μέλλον του.
Το ίδιο το μουσείο μπορεί να αναδειχθεί σε μια σημαντική εστία πολιτισμού και εκδηλώσεων για όλη τη γύρω περιοχή.
Στις υπηρεσίες της δημοτικής ενότητας Σταυρούπολής, τους πολιτιστικούς συλλόγους, τους συνεταιρισμούς, τα ξενοδοχεία και καταλύματα της περιοχής , στους ίδιους λίγους κατοίκους αυτού του τόπου απομένει το χρέος να αξιοποιήσουν αυτήν μας την προσπάθεια μαζί με τόσα άλλα ωραία και θαυμαστά που έχει αυτός ο τόπος.
Μην περιμένουμε να γίνονται όλα στο κέντρο και από το κέντρο.
Εμείς ως Κέντρο Μελετών αλλά και άλλοι φορείς θα είμαστε αρωγοί και συμπαραστάτες τους.
Κυρίες και κύριοι.
Στην ολοκλήρωση του έργου συνέβαλαν πολλοί. Τους ευχαριστούμε θερμά.
Νοιώθουμε όμως την ανάγκη δημόσια και ιδιαίτερα να ευχαριστήσουμε.
Τον τέως Δήμαρχο Σταυρούπολής κ Γιάννη Τσεγγελίδη που ενστερνίσθηκε την επιθυμία μας και ενέταξε σε ευρωπαϊκά προγράμματα την αναπαλαίωση του κτιρίου
Τον Δήμαρχο Ξάνθης κ Δημαρχόπουλο και το Δημοτικό Συμβούλιο που παρεχώρησαν την μακρόχρονη χρήση του στο Κέντρο Μελετών
Τον Πρόεδρο κ. Αλαμανή Νικόλαο και τα μέλη του ΔΣ του Πανελλήνιου Συνδέσμου Βιομηχανιών Μεταποίησης και Εταιρειών Εμπορίας καπνού για την γενναιόδωρη οικονομική συνδρομή τους στην δημιουργία του μουσείου
Να αποτίσουμε φόρο τιμής στον αείμνηστο πρόεδρο της ΣΕΚΑΠ Ηλία Σεϊτανίδη ο οποίος επι προεδρίας του χρηματοδότησε γενναία το Κέντρο και με τα χρήματα εκείνα πραγματοποιούμε το έργο αυτό.
Να ευχαριστήσουμε τους κατά καιρούς δωρητές προς το Κέντρο μας, μεταξύ αυτών θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρω την επί χρόνια γραμματέα του αειμνήστου Προέδρου μας κ. Νίνα Ζωγράφου η οποία εκτος από τι δωρεές συνέβαλα τα μέγιστα με το αρχειακό υλικό, τα προσωπικά αντικείμενα και αλληλογραφία του Αλ μπαλτατζή τα οποία φύλαξε και μας παρέδωσε.
Την ΣΕΚΕ, τον Πρόεδρο της κ. Ταρενίδη Παναγιώτη και τον Γ. Διευθυντή, πρώην υπουργό, κ. Κοντό Αλέξανδρο που στάθηκαν κοντά μας σε κάθε μας βήμα.
Τον Κ. Γεώργιο Αβραμίδη ο οποίος με τις συμβουλές και οδηγίες του μας καθοδήγησε στα πρώτα βήματα υλοποίησης του έργου
Τον μουσειολόγο κ. Δαδαλιάρη Ιωάννη ο οποίος με τις ιδέες του και την επιστασία του μας παραδίδει σήμερα ένα ξεχωριστό δημιούργημα.
Την κ. Πηνελόπη Κερεστετζή γραφίστρια και τον κ Τσακίρη Σωτήριο εργαστήριο επιγραφών που εργάστηκαν και αφιερώθηκαν στον σκοπό της λειτουργίας του.
Την κ. Κική Παπαδοπούλου η οποία μας παρεχώρησε εξαιρετικό φωτογραφικό υλικό που σύντομα θα αξιοποιήσουμε εντός του μουσείου
Τα ΔΣ του Κέντρου και ιδιαίτερα τον πρώην ταμία του συλλόγου κ. Τσαντίδη Δημήτριο για την αμέριστη βοήθεια τους .
Κυρίες και κύριοι
Με αισθήματα μεγάλης τιμής, και ιδιαίτερης χαράς ως Πρόεδρος του Κέντρου Μελετών «ΑΛ Μπαλτατζής» σας καλωσορίζω σήμερα στον ιστορικό αυτό τόπο και σας ευχαριστώ για την παρουσία σας.
