Μάλιστα, ετώ έχουν αρχίσει να εξετάζονται τα σενάρια για περικοπές στις άµεσες ενισχύσεις που δεν αποκλείεται να φθάσουν και το 30%, οι ευρωπαίοι αγρότες (66%) ζητούν το νέο θεσµικό πλαίσιο να παρέχει διευκολύνσεις για αγορά ή µίσθωση αγροτικής γης. Εξάλλου, το 66% των ερωτηθέντων, εκτιµά ότι η άµεση στήριξη του εισοδήµατος των αγροτών θεωρείται ο καλύτερος τρόπος για να επιτευχθεί αυτό
Ενδιαφέρον πάντως, είχε το στοιχείο ότι το 50% των απαντήσεων προήλθε από τη Γερµανία, µια χώρα που ανήκει στους «πληρωτές» της ΚΑΠ και φέρεται να είναι αυτή που θα καλύψει το µεγαλύτερο µέρος του δηµοσιονοµικού κενού που θα αφήσει η αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ. Ενδεικτικό δε, είναι ότι στα συµπεράσµατα της διαβούλευσης υπογραµµίζεται η άποψη ότι πλέον, «η πρόκληση δεν είναι να διατηρείς δουλειές στην γεωργία, αλλά να στηρίζεις παραγωγικές δουλειές», κάτι που δείχνει προς τα πού θα κινηθεί το πράγµα µετά το 2020
Τα αποτελέσµατα της τρίµηνης διαβούλευσης, που κοινοποιήθηκαν στις 7 Ιουλίου, αναγνωρίζουν ως κύρια εµπόδια για τον τοµέα τα εξής
Από την άλλη, οι απαντήσεις των πολιτών εκτός αγροτικής παραγωγής κινούνταν µόνιµα στο φιλοπεριβαλλοντικό φάσµα, σηµαντική συνιστώσα που θα ληφθεί υπόψη στη νέα ΚΑΠ
Η διάσκεψη αναγνώρισε τις πολλές προκλήσεις που πρέπει να αντιµετωπίσει η επόµενη µεταρρύθµιση της ΚΑΠ, όπως γήρανση του κοινωνικού ιστού της γεωργίας, ανησυχίες για την ποιότητα και την ασφάλεια τροφίµων, περιβαλλοντική βιωσιµότητα και κλιµατική αλλαγή, ανεργία, ερήµωση στην ύπαιθρο και αστάθεια των αγορών
Ωστόσο, απέτυχε να εντοπίσει ένα κοινό µοντέλο στο οποίο θα προσανατολίζονται οι δηµόσιες πολιτικές για παραγωγή, εµπορία και κατανάλωση
Ανοίγοντας το συνέδριο για την παρουσίαση των αποτελεσµάτων της διαβούλευσης, ο Ευρωπαίος Επίτροπος Γεωργίας Φιλ Χόγκαν τόνισε ότι «πρέπει να υπάρξει στροφή από τη συµµόρφωση προς ένα προσανατολισµό βασισµένο στην επίτευξη αποτελεσµάτων» και τοποθετήθηκε υπέρ της αύξησης των επιδοτήσεων, όπου κριθεί απαραίτητο ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι. Ο Ιρλανδός επίτροπος µίλησε επανειληµµένα για τα κενά χρηµατοδότησης της επόµενης προγραµµατικής περιόδου αναφερόµενος στο χρηµατοδοτικό κενό που θα αφήσει η αποχώρηση του Ηνωµένου Βασιλείου από την ΕΕ αλλά και στις νέες χρηµατοδοτικές προκλήσεις που θα προκύψουν κυρίως από τη µείωση του προϋπολογισµού
Σχετικά µε τη µείωση κατά 4,5 δις ευρώ στη γεωργία, ο Πολωνός ευρωβουλευτής και µέλος της Επιτροπής Γεωργίας του Ευρωκοινοβουλίου Τσέσλοου Άνταµ Σιεκιέρσκι σηµείωσε ότι «πρέπει να είµαστε πολύ προσεκτικοί µε τον προϋπολογισµό καθώς το εισόδηµα των αγροτών είναι κατά πολύ χαµηλότερο από άλλους επαγγελµατικούς κλάδους, ενώ πολλές αγροτικές επιχειρήσεις κλείνουν και ο κόσµος εγκαταλείπει την ύπαιθρο»
Εκτενής αναφορά στον προϋπολογισµό και στο επόµενο «πιο περιορισµένο» Πολυετές ∆ηµοσιονοµικό Πλαίσιο έκανε και ο Αντιπρόεδρος της Κοµισιόν και Επίτροπος για την Απασχόληση, την Ανάπτυξη και την Ανταγωνιστικότητα Γκίργκι Καϊτάνεν. «Οι αγρότες παράγουν και κοινωνικά αγαθά εκτός από τρόφιµα και ποτά συµβάλλοντας σε ένα ευνοϊκότερο περιβάλλον στις αγροτικές περιοχές»
Κατά τον ίδιο, «ο καλύτερος τρόπος για την ενίσχυση του αγροτικού τοµέα είναι να δώσουµε προσοχή στο εµπόριο» φέρνοντας ως παράδειγµα την πρόσφατη συµφωνία ελεύθερου εµπορίου ΕΕ µε Ιαπωνία, η οποία αφορά συναλλαγές 80 δισ. ευρώ ανά έτος και καταργεί δασµούς για το 99% των εξαγωγών. «Αν παράγουµε προϊόντα υψηλής ποιότητας χρειαζόµαστε και αγορές για να τα πουλάµε και προς αυτή την κατεύθυνση κινείται η Κοµισιόν», συµπλήρωσε
∆ιαφορετική σκοπιά αγρότες και πολίτες Οι γεωργοί θεωρούν τους εαυτούς τους υπεύθυνους για την παροχή ασφαλών και διαφοροποιηµένων προϊόντων και την εξασφάλιση επαρκούς διατροφής. Αντίθετα, οι άλλοι πολίτες βλέπουν τους αγρότες ως προµηθευτές ασφαλών προϊόντων, θεωρώντας πως ο παραγωγικός τους ρόλος θα πρέπει να συµβαδίζει µε την ευθύνη για την προστασία του περιβάλλοντος και την ευζωία των ζώων. Αντίστοιχα, οι γεωργοί εστιάζουν στην εξασφάλιση του δίκαιου βιοτικού επιπέδου τους, ενώ οι πολίτες δίνουν έµφαση στη φιλοπεριβαλλοντική διάσταση
∆εδοµένης της κεντρικής σηµασίας που έχει η Γερµανία στη διαµόρφωση της µελλοντικής Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, αξίζει να δοθεί προσοχή στις θέσεις του συνασπισµού του κόµµατος της Άγκελα Μέρκελ, CDU/ CSU για τη γεωργία όπως αυτές περιλαµβάνονται κυβερνητικό του πρόγραµµα για τις εκλογές του Σεπτεµβρίου. Το γεγονός δε, ότι οι δηµοσκοπήσεις δείχνουν ότι η Μέρκελ θα επιτύχει την επανεκλογή της οι εν λόγω προγραµµατικές δηλώσεις, σύµφωνα µε τον αγροοικονοµολόγο Άλαν Μάθιους, χρήζουν προσοχής καθώς µεταξύ άλλων θεµάτων, υπάρχουν δεσµεύσεις
Ενδιαφέρον πάντως, είχε το στοιχείο ότι το 50% των απαντήσεων προήλθε από τη Γερµανία, µια χώρα που ανήκει στους «πληρωτές» της ΚΑΠ και φέρεται να είναι αυτή που θα καλύψει το µεγαλύτερο µέρος του δηµοσιονοµικού κενού που θα αφήσει η αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ. Ενδεικτικό δε, είναι ότι στα συµπεράσµατα της διαβούλευσης υπογραµµίζεται η άποψη ότι πλέον, «η πρόκληση δεν είναι να διατηρείς δουλειές στην γεωργία, αλλά να στηρίζεις παραγωγικές δουλειές», κάτι που δείχνει προς τα πού θα κινηθεί το πράγµα µετά το 2020
Τα αποτελέσµατα της τρίµηνης διαβούλευσης, που κοινοποιήθηκαν στις 7 Ιουλίου, αναγνωρίζουν ως κύρια εµπόδια για τον τοµέα τα εξής
- Έλλειψη εκτάσεων (29%),
- Χαµηλό περιθώριο κέρδους (23%),
- ∆ιοικητικές απαιτήσεις (13%).
Από την άλλη, οι απαντήσεις των πολιτών εκτός αγροτικής παραγωγής κινούνταν µόνιµα στο φιλοπεριβαλλοντικό φάσµα, σηµαντική συνιστώσα που θα ληφθεί υπόψη στη νέα ΚΑΠ
Η διάσκεψη αναγνώρισε τις πολλές προκλήσεις που πρέπει να αντιµετωπίσει η επόµενη µεταρρύθµιση της ΚΑΠ, όπως γήρανση του κοινωνικού ιστού της γεωργίας, ανησυχίες για την ποιότητα και την ασφάλεια τροφίµων, περιβαλλοντική βιωσιµότητα και κλιµατική αλλαγή, ανεργία, ερήµωση στην ύπαιθρο και αστάθεια των αγορών
Ωστόσο, απέτυχε να εντοπίσει ένα κοινό µοντέλο στο οποίο θα προσανατολίζονται οι δηµόσιες πολιτικές για παραγωγή, εµπορία και κατανάλωση
Αυξημένες επιδοτήσεις όπου χρειάζεται για αποτέλεσμα
Το βελτιωµένο βιοτικό επίπεδο για τους αγρότες, η κλιµατική αλλαγή και το περιβάλλον, αλλά και η έλλειψη θέσεων εργασίας και επενδύσεων αναδείχτηκαν ως οι µεγαλύτερες προκλήσεις για την επόµενη προγραµµατική περίοδο της ΚΑΠ, που όπως αποκαλύφθηκε και από τους αρµόδιους των Βρυξελλών θα είναι πιο «σφικτή»Ανοίγοντας το συνέδριο για την παρουσίαση των αποτελεσµάτων της διαβούλευσης, ο Ευρωπαίος Επίτροπος Γεωργίας Φιλ Χόγκαν τόνισε ότι «πρέπει να υπάρξει στροφή από τη συµµόρφωση προς ένα προσανατολισµό βασισµένο στην επίτευξη αποτελεσµάτων» και τοποθετήθηκε υπέρ της αύξησης των επιδοτήσεων, όπου κριθεί απαραίτητο ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι. Ο Ιρλανδός επίτροπος µίλησε επανειληµµένα για τα κενά χρηµατοδότησης της επόµενης προγραµµατικής περιόδου αναφερόµενος στο χρηµατοδοτικό κενό που θα αφήσει η αποχώρηση του Ηνωµένου Βασιλείου από την ΕΕ αλλά και στις νέες χρηµατοδοτικές προκλήσεις που θα προκύψουν κυρίως από τη µείωση του προϋπολογισµού
Σχετικά µε τη µείωση κατά 4,5 δις ευρώ στη γεωργία, ο Πολωνός ευρωβουλευτής και µέλος της Επιτροπής Γεωργίας του Ευρωκοινοβουλίου Τσέσλοου Άνταµ Σιεκιέρσκι σηµείωσε ότι «πρέπει να είµαστε πολύ προσεκτικοί µε τον προϋπολογισµό καθώς το εισόδηµα των αγροτών είναι κατά πολύ χαµηλότερο από άλλους επαγγελµατικούς κλάδους, ενώ πολλές αγροτικές επιχειρήσεις κλείνουν και ο κόσµος εγκαταλείπει την ύπαιθρο»
Εκτενής αναφορά στον προϋπολογισµό και στο επόµενο «πιο περιορισµένο» Πολυετές ∆ηµοσιονοµικό Πλαίσιο έκανε και ο Αντιπρόεδρος της Κοµισιόν και Επίτροπος για την Απασχόληση, την Ανάπτυξη και την Ανταγωνιστικότητα Γκίργκι Καϊτάνεν. «Οι αγρότες παράγουν και κοινωνικά αγαθά εκτός από τρόφιµα και ποτά συµβάλλοντας σε ένα ευνοϊκότερο περιβάλλον στις αγροτικές περιοχές»
Κατά τον ίδιο, «ο καλύτερος τρόπος για την ενίσχυση του αγροτικού τοµέα είναι να δώσουµε προσοχή στο εµπόριο» φέρνοντας ως παράδειγµα την πρόσφατη συµφωνία ελεύθερου εµπορίου ΕΕ µε Ιαπωνία, η οποία αφορά συναλλαγές 80 δισ. ευρώ ανά έτος και καταργεί δασµούς για το 99% των εξαγωγών. «Αν παράγουµε προϊόντα υψηλής ποιότητας χρειαζόµαστε και αγορές για να τα πουλάµε και προς αυτή την κατεύθυνση κινείται η Κοµισιόν», συµπλήρωσε
Η στάση της Μέρκελ για τη γεωργική πολιτική
∆εδοµένης της κεντρικής σηµασίας που έχει η Γερµανία στη διαµόρφωση της µελλοντικής Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, αξίζει να δοθεί προσοχή στις θέσεις του συνασπισµού του κόµµατος της Άγκελα Μέρκελ, CDU/ CSU για τη γεωργία όπως αυτές περιλαµβάνονται κυβερνητικό του πρόγραµµα για τις εκλογές του Σεπτεµβρίου. Το γεγονός δε, ότι οι δηµοσκοπήσεις δείχνουν ότι η Μέρκελ θα επιτύχει την επανεκλογή της οι εν λόγω προγραµµατικές δηλώσεις, σύµφωνα µε τον αγροοικονοµολόγο Άλαν Μάθιους, χρήζουν προσοχής καθώς µεταξύ άλλων θεµάτων, υπάρχουν δεσµεύσεις
- για τη διατήρηση των άµεσων πληρωµών µετά το 2020 (αν και δεν υπάρχει δέσµευση να επιδιωχθεί η επίτευξη συγκεκριµένου µεγέθους του προϋπολογισµού της ΚΓΠ),
- να διατηρηθεί η δοµή των δύο πυλώνων της ΚΑΠ,
- να βελτιωθούν τα µέσα κρίσης που διαθέτει η Επιτροπή,
- να αντισταθµιστεί η απώλεια της βιοποικιλότητας που προκύπτει από τη γεωργική παραγωγή µέσω οικονοµικής αντιστάθµισης αντί της παύσης της καλλιέργειας γαιών (αν και αυτό δεν µπορεί να εφαρµοστεί στην πράξη).
- να προστατευθεί η αγροτική ιδιοκτησία
- να υπάρξουν περισσότερες εξαιρέσεις για τις µικρές αγροτικές επιχειρήσεις ώστε να αποτραπούν πολλαπλοί έλεγχοι που αυξάνουν την γραφειοκρατία.
- να υπάρξει ένα µόνιµο αποθεµατικό εξισορρόπησης των κινδύνων, έτσι ώστε οι εκµεταλλεύσεις να µπορούν να παρακρατούν ένα ποσό αφορολόγητο σε καλά χρόνια για να αντλούν χρήµατα σε χρόνια µε χαµηλότερα εισοδήµατα.».
- να δοθεί προσοχή στους στόχους των γεωργικών δοµών και να στηριχθούν ιδιαίτερα οι δραστήριοι αγρότες, οι Νέοι Αγρότες και οι µικρές και µεσαίες επιχειρήσεις.
- να δηµιουργηθεί ένα ταµείο καινοτοµίας για τους αγρότες και να ενθαρρυνθεί η γεωργία ακριβείας.
