Αυτά ανάφερε στο Agronews ο πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ακατέργαστου Καπνού, Βασίλης Μελενεκλής, λίγο μετά τη λήξη του «2nd Anti-Corruption Forum: Για μία βιώσιμη οικονομία στον κλάδο του καπνού» που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 13 Φεβρουαρίου στην Αθήνα υπό την αιγίδα της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος και με την υποστήριξη της Γενικής Γραμματείας για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς και του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος.
Οι δύο βασικές προτάσεις-λύσεις που κατατέθηκαν σχεδόν από το σύνολό των συμμετεχόντων στο φόρουμ - εμπλεκόμενους στην αλυσίδα παραγωγής και κρατικούς λειτουργούς - ήταν η ενίσχυση των ελεγκτικών και διωκτικών αρχών και η επαναξιολόγηση της φορολογίας για τα προϊόντα του κλάδου. Ίσως ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία της εκδήλωσης ήταν η στιγμή που η Προϊσταμένη της Δίωξης Ναρκωτικών του ΣΔΟΕ, Μαρία Πόγκα, κάλεσε στην κυβέρνηση να κινηθεί ανταγωνιστικά απέναντι στα παράνομα κυκλώματα. Πιο συγκεκριμένα, ανέφερε: «Δεν αρκεί η τεχνολογία, δεν αρκεί το ανθρώπινο δυναμικό όταν εμπλέκονται τόσα δισεκατομμύρια. Το κράτος πρέπει να γίνει ανταγωνιστικό έναντι των οργανωμένων κυκλωμάτων λαθρεμπορίου, να πάρει τη γενναία απόφαση να μειώσει τους φόρους για να καταστήσει τα νόμιμα προϊόντα πιο δελεαστικά».
Κατά τη διάρκεια των εργασιών του φόρουμ παρουσιάστηκαν τα μέτρα που έχουν ληφθεί και λαμβάνονται για την πάταξη του λαθρεμπορίου καπνού. Ο Σταύρος Θωμαδάκης, Ειδικός Γραμματέας της Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος, στάθηκε στην εφαρμογή, για πρώτη φορά, του κανονιστικού πλαισίου για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου με τον νόμο 4410/2016 που θέτει ως στόχο τον αυστηρότερο έλεγχο όλης της εφοδιαστικής αλυσίδας καπνού. Επίσης, αναφέρθηκε στη δημιουργία μητρώου όπου θα καταχωρούνται όλες οι άδειες που σχετίζονται με τα καπνικά προϊόντα και το οποίο σύμφωνα με τον προγραμματισμό θα είναι έτοιμο μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου, στις ρυθμίσεις για την ενίσχυση της ευθύνης των καπνοβιομηχανιών μέσα από την υιοθέτηση νέων συστημάτων ασφαλείας και ιχνηλασιμότητας και τέλος στην τοποθέτηση σκάνερ (X-RAY) σε σημαντικά σημεία εισόδου της χώρας. Να σημειώσουμε ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν πέντε σκάνερ σε όλη τη χώρα, ενώ έχει δρομολογηθεί η προμήθεια άλλων 12.
Ωστόσο, οι μέχρι τώρα πρωτοβουλίες δεν έχουν καταφέρει να αντιμετωπίσουν ριζικά το πρόβλημα, όπως αποδείχθηκε και από τα στοιχεία που επικαλέστηκαν οι συμμετέχοντες του 2ου φόρουμ κατά της διαφθοράς.
Στα 600 εκατ. ευρώ οι διαφυγόντες φόροι το 2016
Ένα στα πέντε πακέτα που καταναλώνονται αυτή τη στιγμή στη χώρα μας είναι παράνομα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μόνο το 2016 να χαθούν για την Ελλάδα 600 εκατ. ευρώ. Εφόσον υπάρξουν δράσεις που θα αυξήσουν την οικονομική και κοινωνική ανθεκτικότητα απέναντι σε αυτή την απειλή η Ελλάδα θα μπορούσε να εξοικονομήσει τουλάχιστον 1 δις ευρώ έως το 2019, σύμφωνα με τη Ζέφη Νικολάου, Μέλος Δ.Σ. Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος. Επιπλέον, η ανάπτυξη της παράνομης αγοράς καπνικών προϊόντων στη χώρα θέτει σε κίνδυνο 60.000 θέσεις εργασίας, όπως επεσήμανε ο γενικός διευθυντής του ΣΕΒ, Άκης Σκέρτσος.
Την τελευταία επταετία το ΣΔΟΕ με ελάχιστα τεχνικά μέσα και ανθρώπινο δυναμικό αλλά και σε άριστη σχέση και συνεργασία με τις τελωνειακές και λιμενικές αρχές κατόρθωσε να κατάσχει 1,5 δις λαθραία τσιγάρα, 27 τόνους λαθραίου καπνού με τους διαφυγόντες δασμούς και φόρους αυτών να υπερβαίνουν τα 250 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με την κ. Πόγκα.
Ενδεικτικά της κατάστασης είναι τα στοιχεία που κατέθεσε στην ομιλία του ο βουλευτής των Ανεξαρτήτων Ελλήνων και υφυπουργός Εξωτερικών Τέρενς Κουίκ: «Ένα από τα πρώτα προβλήματα που απασχόλησαν την Επιτροπή για την πάταξη της διαφθοράς ήταν το λαθρεμπόριο των καπνικών προϊόντων. Η πρώτη κίνηση της ήταν να μεταφέρει την εκτύπωση των ταινιών ασφαλείας από το εξωτερικό στην Τράπεζα της Ελλάδος, θέμα για το οποίο αντιμετωπίσαμε σημαντικές αντιστάσεις καθώς μιλάμε για μαφία και οργανωμένες εγκληματικές οργανώσεις. Όταν υπογράψαμε το συμβόλαιο με την Τράπεζα της Ελλάδος, της ζητήσαμε να μας δηλώσει την ποσότητα χαρτιού που χρειαζόταν για την εκτύπωση. Τότε ανακαλύψαμε, βάσει των παραγγελιών που είχαμε στα αρχεία μας, ότι πλέον χρειαζόμασταν τη μισή ποσότητα χαρτιού. Δεν θέλω να υποθέσω ότι οι υπερβάλλουσες ποσότητες χαρτιού ήταν αυτές που δημιουργούσαν διπλές και τριπλές ταινίες με τους ίδιους κωδικούς».
Μείωση των φόρων ζητούν και οι καπνοπαραγωγοί
«Όλοι καταλήγουμε σε ένα κοινό συμπέρασμα, το οποίο τέθηκε και στο προηγούμενο φόρουμ, και αυτό δεν είναι άλλο από τη μείωση των φόρων», τόνισε στην ομιλία του ο εκπρόσωπος των καπνοπαραγωγών κ. Μελενεκλής και συνέχισε: «Η μείωση των φόρων πέρα από την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου θα επιτρέψει στους παραγωγούς και τις 16.000 οικογένειες που απασχολούνται στον καπνό να αυξήσουν τα έσοδά τους».
Η διεπαγγελματική οργάνωση έχει εκφράσει επανειλημμένως την ανησυχία της για τις διαστάσεις που έχει πάρει τα τελευταία χρόνια το λαθρεμπόριο, όχι μόνο των τσιγάρων αλλά και του χύμα καπνού, βλέποντας το κράτος να μην λαμβάνει την ανάλογη μέριμνα. Συγκεκριμένα, ο κ. Μελενεκλής ανέφερε: «Μπορούμε να διακρίνουμε τρεις κατηγορίες λαθραίου καπνού στην Ελλάδα. Η μία είναι τα παράνομα τσιγάρα που παράγονται σε τρίτες χώρες και εισάγονται λαθραία φέροντας τα γνωστά και επώνυμα σήματα. Άλλη κατηγορία είναι τα προϊόντα καπνού, κυρίως τσιγάρα, που παράγονται νόμιμα στη χώρα μας, εξάγονται αφορολόγητα, επανεισάγονται λαθραία και καταναλώνονται χωρίς να επιβαρύνονται από το ειδικό φόρο κατανάλωσης και τον ΦΠΑ.
Τέλος, μία ακόμη κατηγορία είναι τα προϊόντα καπνού, κυρίως με τη μορφή του ψιλοκομμένου καπνού σε πλαστικές σακούλες. Παράγονται στην Ελλάδα, προωθούνται σε παράνομα εργαστήρια και από εκεί στην κατανάλωση. Η μορφή αυτή είναι σχετικά καινούργια, καθώς εμφανίστηκε στη χώρα μας μετά το 2010 και δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού με δεδομένο ότι οι παραγωγοί δελεάζονται να πουλήσουν τα καπνά σε παράνομους διακινητές λόγω των σημαντικά υψηλότερων τιμών που τους προσφέρουν σε σχέση με τους νομίμους μεταποιητές. Επίσης, στερεί από την βιομηχανία πρώτη μεταποιήσιμη ύλη αυξάνοντας έτσι το πάγιο κόστος της.
Ωστόσο, παρ’ όλες τις προειδοποιήσεις μας το κράτος προχωρά σε αυξήσεις ακόμη και τώρα. Έχουμε φτάσει σε τέτοιο σημείο στην ελαστικότητα της ζήτησης για τα προϊόντα του καπνού, ώστε η ποσότητα της κατανάλωσης μειώνεται σε μεγαλύτερο ποσοστό από την αύξηση της τιμής. Έτσι το συνολικό πόσο φόρων που εισπράττει το κράτος μειώνεται. Και αυτό είναι φυσιολογικό αφού δεν υπάρχει ούτε υπήρξε ποτέ στο παρελθόν προϊόν στην τιμή πώλησης του οποίου ο φόρος να αντιπροσωπεύει το 90% και να απομένει ένα 10% για τα έσοδα όλων των άλλων εμπλεκομένων φορέων στην αλυσίδα παραγωγής».
Τέλος, ο κ. Μελενεκλής αναφέρθηκε στις προτάσεις του κλάδου που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τη δημιουργία ενός ενιαίου κεντρικού μητρώου όλων των παραγόντων της εφοδιαστικής αλυσίδας καπνού.
