Την τελευταία πενταετία οι προσπάθειες προβολής, γνωστοποίησης κι εκπαίδευσης γύρω από το ελληνικό κρασί, έχουν συντριπτικά, αν όχι εξ ολοκλήρου, επικεντρωθεί γύρω από τις τέσσερις ελληνικές τοποποικιλίες. Ασύρτικο, Ξινόμαυρο, Μοσχοφίλερο και Αγιωργίτικο. Με τις εξαγωγές σε σταθερά αυξανόμενους ρυθμούς και οδηγό το Ασύρτικο που πλέον φύεται εκτός Ελλάδος σε Αυστραλία, Καλιφόρνια, Βραζιλία, Β. Αφρική, Μέση Ανατολή και Ιταλία, τα πράγματα δείχνουν περισσότερο από ευοίωνα για το άμεσο μέλλον. Αρκεί ωστόσο η ύπαρξη τεσσάρων χαρισματικών ποικιλιών, για να καλύψει την εικόνα του ελληνικού κρασιού σ’ ένα παγκόσμιο και διαρκώς εξελικτικά μεταβαλλόμενο οινικό περιβάλλον; Σε ένα περιβάλλον όπου από την αμπελουργία και την οινοποίηση ως τη συσκευασία και τη λιανική πώληση έτοιμου προϊόντος έχουμε υπό συνθήκες αλληλεπίδρασης, διαρκώς εξελικτικά μεταβαλλόμενες γευστικές προτιμήσεις
Σύμφωνα με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου του Bordeaux και γεωπονικό υπεύθυνο του Chateau Cheval Blanc, Dr. Van Leeuwen, « οι προκλήσεις είναι πολλές. Σαφέστατα το νέο περιβάλλον και κατ’ επέκταση το νέο αμπελουργικό τοπίο είναι κάτι άγνωστο όπως διαμορφώνεται και δεν μπορούν να προβλεφθούν τα πάντα. Οι λεγόμενες εναλλακτικές-μεσογειακές ποικιλίες δείχνουν ένα σαφές προβάδισμα. Αυτό που μπορώ να πω είναι πως δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις, μπορεί να υπάρξουν λύσεις ανά οινοποιείο- ανά αμπελώνα όχι ανά περιοχή».
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο διευθυντής του Ινστιτούτου Geisenheim Dr. H. R Schultz, αποκαλύπτει: «Σύμφωνα με τριετή έρευνα που Ινστιτούτου η συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών μας θεωρεί μονοποικιλιακή χώρα, μας έχουν ταυτίσει με το Riesling. Δεν απέχει πολύ η εικόνα των καταναλωτών για το ελληνικό κρασί σε σχέση με τη μονοποικιλιακή εικόνα της Γερμανίας. Αυτό σίγουρα δεν θα είναι ενθαρρυντικό για τον πλούτο των ελληνικών ποικιλιών». Και συμπληρώνει: «Παρακολουθώ πολλές ελληνικές περιπτώσεις, αξιοποιημένες και μη από το ελληνικό κρασί. Θεωρώ πως υπάρχει μεγάλο μέλλον για κάποιες από τις λεγόμενες μεσογειακές ποικιλίες, τόσο σε θερμές όσο και σε ψυχρές περιοχές του πλανήτη, παραδοσιακές και μη».
Για να συμπληρώσει σε όλα αυτά ο Μαρκήσιος P. Antinori στο 8ο Συμπόσιο του IMW στη Φλωρεντία: «Στοχεύουμε να επανασχεδιάσουμε, σε βάθος δεκαετίας, για αρχή το 20% των εκτάσεων των αμπελοκαλλιεργειών, συνυπολογίζοντας τη συνάφεια των ποικιλιών και των καλλιεργητικών παραμέτρων, ωθούμενοι από τις ανάγκες των αγορών κι εκμεταλλευόμενοι τις ενδογενείς ποικιλίες»
Με τα σημάδια λοιπόν να είναι κάτι περισσότερο από εμφανή, το τρένο να κινδυνεύει να χαθεί για ακόμα μία φορά οδηγώντας έτσι το ελληνικό κρασί για ακόμα μία φορά σε ρόλο διεθνή κομπάρσου, μήπως ήρθε η ώρα να εμπλουτιστεί ο κατάλογος των τοποποικιλιών ή να παρουσιαστεί η δεύτερη φουρνιά ενδογενών ελληνικών ποικιλιών;
Ανάμεσα σε πολυάριθμες ελληνικές ενδογενείς ποικιλίες με μοναδικά και ξεχωριστά αμπελουργικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, μέχρι την εμπορική διάθεση της Μαύρης / Ερυθρής Μαλαγουζίας οι επόμενες 7 βρίσκονται ανάμεσα σε αυτές που θα μπορούσαν ν’ αποτελέσουν τη νέα κινητήριο δύναμη του ελληνικού κρασιού
ΛΕΥΚΕΣ1. ΖΑΚΥΝΘΙΝΟ:Όπως μαρτυρά και το όνομά της φύεται στα Επτάνησα και τη Δυτική Ελλάδα. Πρόκειται για ποικιλία με υψηλή γονιμότητα οφθαλμών, σταφύλι μετρίου έως μεγάλου μεγέθους, ρώγα μέτρια και χαρακτηριστικά παχύ φλοιό.
Είναι μέσης χρονικά ωρίμανσης ποικιλία με οξύτητα μέτρια προς υψηλή και υψηλό εκχύλισμα φρούτου (συμπύκνωση). Δείχνει σαφή προτίμηση σε μη γόνιμα εδάφη, κυρίως πετρώδη και ρηχά
Το αρωματικό της προφίλ κυριαρχείται από πυρινόκαρπα φρούτα όπως το λευκόσαρκο ροδάκινο και το νεκταρίνι
2. ΒΙΔΙΑΝΟ: Πρόκειται για χαρακτηριστική ποικιλία του Κρητικού αμπελώνα με υψηλής ποιότητας δείγματα και από στην ευρύτερη περιοχή της Καβάλας πλέον. Παρουσιάζει μέτρια προς μεγάλη ευρωστία και μεγάλη ανισορροπία στη γονιμότητα οφθαλμών. Είναι μέσου χρόνου ωρίμανσης και παράγει μεγάλα σταφύλια τα οποία μπορούν να χαρακτηριστούν αραιόραγα. Ακολούθως, διαθέτει μέτριες προς μεγάλες ρώγες στις οποίες κυριαρχούν αρωματικά χαρακτηριστικά πυρηνόκαρπων φρούτων όπως το βερίκοκο και εσπεριδοειδή όπως το κίτρο και το περγαμόντο.
3. ΑΗΔΑΝΙ ΛΕΥΚΟ: Πρόκειται για ποικιλιά με καταγωγή από τις Κυκλάδες. Παρουσιάζει υψηλή γονιμότητα οφθαλμών και μέτρια ευρωστία. Παράγει σταφύλι μετρίου προς μεγάλου μεγέθους με μέτριου μεγέθους ρώγα.
Όψιμη ποικιλία που χαρακτηρίζεται από μέτρια συγκέντρωση οξέων και αρωματικό χαρακτήρα λευκών και τροπικών φρούτων με χαρακτηριστικότερα το αχλάδι και το πεπόνι.
Καλλιεργούμενη υπό καθεστώς υψηλού υδατικού στρές παρουσιάζει ένα φυτικότερο αρωματικό χαρακτήρα
ΕΡΥΘΡΕΣ1. ΛΗΜΝΙΩΝΑ: Πρόκειται για ποικιλία με χαρακτηριστικά μεγάλη ευρωστία και όψιμη
Παράγει μεγάλο σταφύλι με μεγάλες ρώγές που διαθέτουν υψηλή συγκέντρωση ανθοκυανών και μέτριο προς χαμηλό δυναμικό σε ταννίνες. Παρουσιάζει ευαισθησία και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή σε σχέση με την ευδεμίδα και βοτρύτη. Επιπλέον, θα πρέπει να αποφεύγονται τα γόνιμα και βαθιά εδάφη
Αρωματικά κυριαρχούν τα κόκκινα φρούτα όπως η φράουλα και το κεράσι συνεπικουρούμενα από νότε μπαχαρικών όπως το λευκό πιπέρι και η γλυκόριζα
2. ΜΑΥΡΟΤΡΑΓΑΝΟ:Πρόκειται για ποικιλία των Κυκλάδων με εξαιρετικά δείγματα και στην Επανομή και στη Θεσσαλία.
Είναι ποικιλία μεγάλης ευρωστίας με μικρή γονιμότητα οφθαλμών. Μπορεί να χαρακτηριστεί μέσης ωρίμανσης χρονικά, παράγει μεγάλο σταφύλι με μέτριες ρώγες που χαρακτηρίζονται από υψηλή συγκέντρωση μεγάλη ταννινών, μικρή γονιμότητα οφθαλμών, ποικιλία μεγάλης ευρωστίας.
Ο αρωματικός της χαρακτήρας κυριαρχείται από μαύρα φρούτα, όπως το δαμάσκηνο το βύσσινο και η μαύρη σταφίδα παρουσιάζοντας μια βοτανική κατεύθυνση όταν καλλιεργείται υπό καθεστώς έντονου υδατικού στρες
3. ΒΕΡΤΖΑΜΙ: Πρόκειται για όψιμη ποικιλία της Δυτικής Ελλάδος με μεγάλη γονιμότητα οφθαλμών ιδιαίτερη ευαισθησία στο υδατικό στρες. Παράγει σταφύλι μέτριο σε μέγεθος με μετρίου μεγέθους ρώγες που χαρακτηρίζονται από υψηλή συγκέντρωση ταννινών. Ο αρωματικός της χαρακτήρας κυριαρχείται από φρέσκα φυτικά χαρακτηριστικά όπως ο ευκάλυπτος, η μέντα και το πεύκο υποστηριζόμενα από νότες βοτάνων όπως το θυμάρι
4. ΜΑΥΡΟΘΗΡΙΚΟ:Πρόκειται για ποικιλία των Δωδεκαννήσων η οποία χαρακτηρίζεται από μέσο χρόνο ωρίμανσης. Διαθέτει μεγάλη γονιμότητα οφθαλμών και αρέσκεται στις μεγάλες συγκεντρώσεις εδαφικού καλίου. Παράγει σταφύλι μέτριο με ρώγες μέτριου προς μεγάλου μεγέθους που εκφράζουν έναν ευγενικό χαρακτήρα κόκκινων φρούτων με κυρίαρχο το κεράσι.
ΔΕΝ ΕΚΦΡΑΖΕΤΑΙ Ο ΠΛΟΥΤΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΟΙΚΙΛΙΩΝDr. H. R Schultz: «Σύµφωνα µε τριετή έρευνα που Ινστιτούτου Geisenhiem, η συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών θεωρεί τη Γερµανία µονοποικιλιακή χώρα, µας έχουν ταυτίσει µε το Riesling. ∆εν απέχει πολύ η εικόνα των καταναλωτών για το ελληνικό κρασί σε σχέση µε την µονοποικιλιακή εικόνα της Γερµανίας. Αυτό σίγουρα δεν θα είναι ενθαρρυντικό για τον πλούτο των ελληνικών ποικιλιών».
Κείμενο: Λάζαρος Γατσέλος (Οινολόγος Dip. WSET), από το περιοδικό Wine Trails, μηνός Μαρτίου 201
Σύμφωνα με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου του Bordeaux και γεωπονικό υπεύθυνο του Chateau Cheval Blanc, Dr. Van Leeuwen, « οι προκλήσεις είναι πολλές. Σαφέστατα το νέο περιβάλλον και κατ’ επέκταση το νέο αμπελουργικό τοπίο είναι κάτι άγνωστο όπως διαμορφώνεται και δεν μπορούν να προβλεφθούν τα πάντα. Οι λεγόμενες εναλλακτικές-μεσογειακές ποικιλίες δείχνουν ένα σαφές προβάδισμα. Αυτό που μπορώ να πω είναι πως δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις, μπορεί να υπάρξουν λύσεις ανά οινοποιείο- ανά αμπελώνα όχι ανά περιοχή».
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο διευθυντής του Ινστιτούτου Geisenheim Dr. H. R Schultz, αποκαλύπτει: «Σύμφωνα με τριετή έρευνα που Ινστιτούτου η συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών μας θεωρεί μονοποικιλιακή χώρα, μας έχουν ταυτίσει με το Riesling. Δεν απέχει πολύ η εικόνα των καταναλωτών για το ελληνικό κρασί σε σχέση με τη μονοποικιλιακή εικόνα της Γερμανίας. Αυτό σίγουρα δεν θα είναι ενθαρρυντικό για τον πλούτο των ελληνικών ποικιλιών». Και συμπληρώνει: «Παρακολουθώ πολλές ελληνικές περιπτώσεις, αξιοποιημένες και μη από το ελληνικό κρασί. Θεωρώ πως υπάρχει μεγάλο μέλλον για κάποιες από τις λεγόμενες μεσογειακές ποικιλίες, τόσο σε θερμές όσο και σε ψυχρές περιοχές του πλανήτη, παραδοσιακές και μη».
Για να συμπληρώσει σε όλα αυτά ο Μαρκήσιος P. Antinori στο 8ο Συμπόσιο του IMW στη Φλωρεντία: «Στοχεύουμε να επανασχεδιάσουμε, σε βάθος δεκαετίας, για αρχή το 20% των εκτάσεων των αμπελοκαλλιεργειών, συνυπολογίζοντας τη συνάφεια των ποικιλιών και των καλλιεργητικών παραμέτρων, ωθούμενοι από τις ανάγκες των αγορών κι εκμεταλλευόμενοι τις ενδογενείς ποικιλίες»
Με τα σημάδια λοιπόν να είναι κάτι περισσότερο από εμφανή, το τρένο να κινδυνεύει να χαθεί για ακόμα μία φορά οδηγώντας έτσι το ελληνικό κρασί για ακόμα μία φορά σε ρόλο διεθνή κομπάρσου, μήπως ήρθε η ώρα να εμπλουτιστεί ο κατάλογος των τοποποικιλιών ή να παρουσιαστεί η δεύτερη φουρνιά ενδογενών ελληνικών ποικιλιών;
Ανάμεσα σε πολυάριθμες ελληνικές ενδογενείς ποικιλίες με μοναδικά και ξεχωριστά αμπελουργικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, μέχρι την εμπορική διάθεση της Μαύρης / Ερυθρής Μαλαγουζίας οι επόμενες 7 βρίσκονται ανάμεσα σε αυτές που θα μπορούσαν ν’ αποτελέσουν τη νέα κινητήριο δύναμη του ελληνικού κρασιού
ΛΕΥΚΕΣ1. ΖΑΚΥΝΘΙΝΟ:Όπως μαρτυρά και το όνομά της φύεται στα Επτάνησα και τη Δυτική Ελλάδα. Πρόκειται για ποικιλία με υψηλή γονιμότητα οφθαλμών, σταφύλι μετρίου έως μεγάλου μεγέθους, ρώγα μέτρια και χαρακτηριστικά παχύ φλοιό.
Είναι μέσης χρονικά ωρίμανσης ποικιλία με οξύτητα μέτρια προς υψηλή και υψηλό εκχύλισμα φρούτου (συμπύκνωση). Δείχνει σαφή προτίμηση σε μη γόνιμα εδάφη, κυρίως πετρώδη και ρηχά
Το αρωματικό της προφίλ κυριαρχείται από πυρινόκαρπα φρούτα όπως το λευκόσαρκο ροδάκινο και το νεκταρίνι
2. ΒΙΔΙΑΝΟ: Πρόκειται για χαρακτηριστική ποικιλία του Κρητικού αμπελώνα με υψηλής ποιότητας δείγματα και από στην ευρύτερη περιοχή της Καβάλας πλέον. Παρουσιάζει μέτρια προς μεγάλη ευρωστία και μεγάλη ανισορροπία στη γονιμότητα οφθαλμών. Είναι μέσου χρόνου ωρίμανσης και παράγει μεγάλα σταφύλια τα οποία μπορούν να χαρακτηριστούν αραιόραγα. Ακολούθως, διαθέτει μέτριες προς μεγάλες ρώγες στις οποίες κυριαρχούν αρωματικά χαρακτηριστικά πυρηνόκαρπων φρούτων όπως το βερίκοκο και εσπεριδοειδή όπως το κίτρο και το περγαμόντο.
3. ΑΗΔΑΝΙ ΛΕΥΚΟ: Πρόκειται για ποικιλιά με καταγωγή από τις Κυκλάδες. Παρουσιάζει υψηλή γονιμότητα οφθαλμών και μέτρια ευρωστία. Παράγει σταφύλι μετρίου προς μεγάλου μεγέθους με μέτριου μεγέθους ρώγα.
Όψιμη ποικιλία που χαρακτηρίζεται από μέτρια συγκέντρωση οξέων και αρωματικό χαρακτήρα λευκών και τροπικών φρούτων με χαρακτηριστικότερα το αχλάδι και το πεπόνι.
Καλλιεργούμενη υπό καθεστώς υψηλού υδατικού στρές παρουσιάζει ένα φυτικότερο αρωματικό χαρακτήρα
ΕΡΥΘΡΕΣ1. ΛΗΜΝΙΩΝΑ: Πρόκειται για ποικιλία με χαρακτηριστικά μεγάλη ευρωστία και όψιμη
Παράγει μεγάλο σταφύλι με μεγάλες ρώγές που διαθέτουν υψηλή συγκέντρωση ανθοκυανών και μέτριο προς χαμηλό δυναμικό σε ταννίνες. Παρουσιάζει ευαισθησία και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή σε σχέση με την ευδεμίδα και βοτρύτη. Επιπλέον, θα πρέπει να αποφεύγονται τα γόνιμα και βαθιά εδάφη
Αρωματικά κυριαρχούν τα κόκκινα φρούτα όπως η φράουλα και το κεράσι συνεπικουρούμενα από νότε μπαχαρικών όπως το λευκό πιπέρι και η γλυκόριζα
2. ΜΑΥΡΟΤΡΑΓΑΝΟ:Πρόκειται για ποικιλία των Κυκλάδων με εξαιρετικά δείγματα και στην Επανομή και στη Θεσσαλία.
Είναι ποικιλία μεγάλης ευρωστίας με μικρή γονιμότητα οφθαλμών. Μπορεί να χαρακτηριστεί μέσης ωρίμανσης χρονικά, παράγει μεγάλο σταφύλι με μέτριες ρώγες που χαρακτηρίζονται από υψηλή συγκέντρωση μεγάλη ταννινών, μικρή γονιμότητα οφθαλμών, ποικιλία μεγάλης ευρωστίας.
Ο αρωματικός της χαρακτήρας κυριαρχείται από μαύρα φρούτα, όπως το δαμάσκηνο το βύσσινο και η μαύρη σταφίδα παρουσιάζοντας μια βοτανική κατεύθυνση όταν καλλιεργείται υπό καθεστώς έντονου υδατικού στρες
3. ΒΕΡΤΖΑΜΙ: Πρόκειται για όψιμη ποικιλία της Δυτικής Ελλάδος με μεγάλη γονιμότητα οφθαλμών ιδιαίτερη ευαισθησία στο υδατικό στρες. Παράγει σταφύλι μέτριο σε μέγεθος με μετρίου μεγέθους ρώγες που χαρακτηρίζονται από υψηλή συγκέντρωση ταννινών. Ο αρωματικός της χαρακτήρας κυριαρχείται από φρέσκα φυτικά χαρακτηριστικά όπως ο ευκάλυπτος, η μέντα και το πεύκο υποστηριζόμενα από νότες βοτάνων όπως το θυμάρι
4. ΜΑΥΡΟΘΗΡΙΚΟ:Πρόκειται για ποικιλία των Δωδεκαννήσων η οποία χαρακτηρίζεται από μέσο χρόνο ωρίμανσης. Διαθέτει μεγάλη γονιμότητα οφθαλμών και αρέσκεται στις μεγάλες συγκεντρώσεις εδαφικού καλίου. Παράγει σταφύλι μέτριο με ρώγες μέτριου προς μεγάλου μεγέθους που εκφράζουν έναν ευγενικό χαρακτήρα κόκκινων φρούτων με κυρίαρχο το κεράσι.
ΔΕΝ ΕΚΦΡΑΖΕΤΑΙ Ο ΠΛΟΥΤΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΟΙΚΙΛΙΩΝDr. H. R Schultz: «Σύµφωνα µε τριετή έρευνα που Ινστιτούτου Geisenhiem, η συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών θεωρεί τη Γερµανία µονοποικιλιακή χώρα, µας έχουν ταυτίσει µε το Riesling. ∆εν απέχει πολύ η εικόνα των καταναλωτών για το ελληνικό κρασί σε σχέση µε την µονοποικιλιακή εικόνα της Γερµανίας. Αυτό σίγουρα δεν θα είναι ενθαρρυντικό για τον πλούτο των ελληνικών ποικιλιών».
Κείμενο: Λάζαρος Γατσέλος (Οινολόγος Dip. WSET), από το περιοδικό Wine Trails, μηνός Μαρτίου 201
