Χωρίς απόλυτο έλεγχο του καρπού μένεις στα μισά του δρόμου

Όπως ο ίδιος επισηµαίνει, σε κάθε άλλη περίπτωση η επιδιωκόµενη αύξηση της παραγωγής θα γίνει θυσιάζοντας την ποιότητα αλλά και το σεβασµό στην αξεπέραστη οινοποιητική παράδοση του νησιού. Σύµφωνα µε τον κ. Βαλαµπού και τους συνεργάτες του οινολόγους Γιάννη Παπαοικονόµου και Ηλία Ρουσσάκη, είναι πάρα πολλές οι προκλήσεις που αντιµετωπίζουν το Ασύρτικο και ο σαντορινιός αµπελώνας, για να επαναπαυθούν στην καλή τους φήµ

Πότε και πώς ξεκινά η ιδέα του οινοποιείου;Γ.Β. Το 2010 µε την επιστροφή µου από την Αγγλία γνωρίζω τον Ηλία και βάζουµε µπρος την αναδιάρθρωση του αµπελώνα, ο οποίος ήταν πλέον σε κακή κατάσταση. Η ενασχόληση αυτή µε φέρνει πιο κοντά στο αµπέλι και αρχίζει και δίνει ουσία σε µια σκέψη που µέχρι τότε ξεκινούσε µόνο µε τη φράση "Ωραία θα ήταν κάποτε...”. Άλλωστε τα αµπέλια υπάρχουν στην οικογένεια πάνω από 30 χρόνια, οπότε η ιδέα δεν είναι καινούργια. Ένα χρόνο αργότερα, στα τέλη του 2011 το όνειρο παίρνει σάρκα και οστά µε την εκπόνηση του επενδυτικού πλάνου και τη δηµιουργία των αρχιτεκτονικών σχεδίων. Ήµουν (και παραµένω) πεπεισµένος ότι η ανάκαµψη της χώρας περνάει µέσα από την ανάπτυξη της πρωτογενούς παραγωγής και ότι η επιστροφή των νέων στη φύση είναι απαραίτητος παράγοντας της εξίσωσης

Ποια η σχέση σου µε το κρασί µέχρι τότε;Γ.Β. Από την πλευρά της παραγωγής µηδενική! Σαν καταναλωτής, βέβαια, πολύ στενή
Περιέγραψέ µας την αµπελουργική σας φιλοσοφία;Η.Ρ. Στη Σαντορίνη η αµπελουργία σήµερα βρίσκεται σε ένα καθεστώς πολλαπλών περιορισµών: Φυσικών, οικονοµικών και νοµοθετικών. Ένα ερηµικό οικοσύστηµα που δεν αφήνει περιθώρια δοκιµών και αλλαγών στον αµπελουργό, µια οικονοµία που βασίζεται όλο και περισσότερο στον τουρισµό και ζητά "ζωτικό χώρο" και µια νοµοθεσία που δεν υποστηρίζει τον πειραµατισµό. Εµείς εδώ και µια πενταετία, κάνοντας συνεχώς νέες φυτεύσεις και ενοικιάζοντας κάθε χρόνο νέα αµπέλια, δουλεύουµε στον περιορισµό των χηµικών ουσιών (κυρίως ζιζανιοκτόνων και µυκητοκτόνων), στην επίδραση του ποτίσµατος στην ποιότητα του καρπού και στη διαφοροποίηση των αµπελουργικών φροντίδων, ανάλογα µε τη θέση κάθε αµπελοτεµαχίου στα επιµέρους µικρά terroirs. Η δουλειά µας αυτή θα είναι πιο ολοκληρωµένη µε τη λειτουργία του νέου µας οινοποιείου, που θα επιτρέψει να δούµε την επίδραση των παραπάνω επεµβάσεων στο τελικό προϊόν.Επιπλέον, προσπαθούµε να δηµιουργήσουµε µια οµάδα συνεργαζόµενων παραγωγών σταφυλιού που θα δουλεύει µε πιο ενηµερωµένο επιστηµονικά τρόπο στο αµπέλι και που θα αυξήσει τα στρέµµατα των αµπελώνων της, κάτι που αυτή τη στιγµή αποτελεί το µεγάλο ζητούµενο

Αµπελουργία-Οινολογία, σχέση συµπληρωµατική η συγκρουόµενη;Η.Ρ. Η απάντηση στην παραπάνω ερώτηση είναι κατηγορηµατικά συµπληρωµατική, αν και, για να πούµε την αλήθεια, υπάρχουν φορές που, λόγω των πολύ υψηλών και ιδιαίτερων απαιτήσεων της αγοράς πάνω στο τελικό προϊόν, ο οινολόγος περιόρισε τους χειρισµούς του αµπελουργού στα φυτά. Τα παραπάνω είναι ένας ακόµα λόγος για τον οποίο θεωρούµε ότι, χωρίς τον απόλυτο έλεγχο στην ποιότητα του καρπού, η δουλειά του οινοποιού µέσα στην κάβα δεν µπορεί να είναι ποτέ ολοκληρωµένη.

Υπάρχει κάτι που θα άλλαζες άµεσα ή µακροπρόθεσµα στο σαντορινιό κρασί;Γ.Β. Πολλά και τίποτα. Ο λόγος που το κρασί συνεχίζει να υπάρχει στην ανθρώπινη διατροφή µέσα από τους αιώνες, είναι γιατί εξελίσσεται και προσαρµόζεται. Το κρασί της αρχαίας Ελλάδας δεν έχει σχέση µε το κρασί σήµερα. Με αυτήν τη σκέψη νοµίζω είναι καθήκον µας να πατάµε πάνω στην παράδοση και τις γνώσεις που έχουµε για να εξελίσσουµε το κρασί και τον αµπελώνα. Ήδη, οι τεχνολογικές εξελίξεις µέσα στο οινοποιείο έχουν βοηθήσει πολύ στην πρόσφατη βελτίωση της ποιότητας των ελληνικών κρασιών αλλά και των σαντορινιών πιο συγκεκριµένα. Πλέον πρέπει να στραφούµε στον αµπελώνα και να τον εξελίξουµε. Η δηµιουργία αµπελουργικού µητρώου για παράδειγµα είναι επιτακτική ανάγκη. Οι πειραµατισµοί είναι ένα ακόµα θέµα. Το Ασύρτικο και ο σαντορινιός αµπελώνας αντιµετωπίζουν πολλές προκλήσεις, για να επαναπαυθούν στην καλή τους φήµη. Από την άλλη, σεβόµαστε αυτό που βρίσκουµε από τους προγόνους µας και µε τον ίδιο σεβασµό κοιτάµε να το παραδώσουµε στους απογόνους µας. Έτσι, προσέχουµε να µην αλλοιώσουµε το ύφος, το χαρακτήρα και την ιδιαιτερότητα του αµπελώνα που παραλάβαµε.

Η προώθηση του φακέλου του σαντορινιού αµπελώνα στην Unesco, θα βοηθήσει το σαντορινιό και κατ' επέκταση το ελληνικό κρασί; Σε ποια κατεύθυνση;Γ.Β. Η κατάθεση του φακέλου θα µπορούσε να βοηθήσει σε δύο κατευθύνσεις, την προστασία και την ανάδειξη του αµπελώνα. Και τα δύο είναι πράγµατα όµως που δεν χρειαζόµαστε την Unesco για να τα κάνουµε. Υποδεχόµαστε 2.000.000 τουρίστες το χρόνο και εξάγουµε πάνω από το 50% της παραγωγής µας, στατιστικά αρκετά για να αναδείξουµε τον αµπελώνα και το κρασί µας µόνοι µας. Συνεχίζουµε να χτίζουµε ό,τι βρούµε και όπου βρούµε καταστρέφοντας τον αµπελώνα. Ταΐζουµε αυτήν την αλόγιστη τουριστική ανάπτυξη που καταστρέφει τον αµπελώνα και µετά τρέχουµε στην Unesco να τον σώσει. ∆εν είναι οξύµωρο; Αυτό που χρειάζεται ο αµπελώνας είναι ένα σωστό χωροταξικό - πολεοδοµικό σχέδιο. Αυτό, και η θέληση της τοπικής κοινωνίας να προστατεύσει το αντικείµενο, νοµίζω είναι αρκετά. Άλλωστε, οπουδήποτε προστατεύτηκαν µνηµεία από την Unesco αυτό ήρθε µέσα από την αγάπη του κόσµου
Ποιο θεωρείς πως µπορεί να είναι το σηµαντικότερο εµπόδιο του σαντορινιού κρασιού την επόµενη 5ετία;Γ.Β. Νοµίζω η συρρίκνωση του αµπελώνα και η έλλειψη πρώτης ύλης είναι τα µεγαλύτερα εµπόδια. Αυτά µε τη σειρά τους θα φέρουν ακόµα υψηλότερες τιµές σταφυλιού και κρασιού για τους καταναλωτές. Χρειάζεται πολλή και συστηµατική δουλειά στο αµπέλι τις επόµενες δεκαετίες ούτως ώστε να αυξηθεί η παραγωγή (και το εισόδηµα του Σαντορινιού παραγωγού) χωρίς να θυσιαστεί η ποιότητα. Εµείς, στο βαθµό που µπορούµε, έχουµε στόχο να είµαστε δίπλα στον Σαντορινιό αγρότη

Ποιοι είναι οι στόχοι σας για το 2016 και ποιοι για το 2026;Γ.Β. Για το 2016 θέλουµε να µας γνωρίσει ο κόσµος. Είτε µέσα από το οινοποιείο και του οινοτουρισµού είτε µέσα από τα εστιατόρια, θέλουµε να έρθουµε κοντά στον επαγγελµατία του κρασιού και τον καταναλωτή για να αγκαλιάσουν την προσπάθειά µας. Άλλωστε η δηµιουργία ενός καινούργιου οινοποιείου εν µέσω της κατάστασης της χώρας  
την τελευταία πενταετία δεν είναι καθόλου εύκολο πράγµα. Για το 2026 ο στόχος µας είναι να βάλουµε το λιθαράκι µας στην εξαίρετη προσπάθεια που έχει γίνει από τους προϋπάρχοντες συναδέλφους µας και να πάµε το σαντορινιό κρασί ένα ή και δύο βήµατα παρακάτω

Θεωρείς πως το ελληνικό κρασί κερδίζει έδαφος στα µάτια των καταναλωτών του εξωτερικού;Η.Ρ. Στο ζήτηµα αυτό βρισκόµαστε ξεκάθαρα σε µια περίοδο όπου η µεγάλη προσπάθεια των προηγούµενων δεκαετιών έχει αρχίσει να αποδίδει καρπούς και για το σαντορινιό κρασί ειδικά και για το ελληνικό γενικότερα. Νέες αγορές που κάποτε θεωρούνταν απλησίαστες, ισχυροποίηση των ελληνικών brands κρασιού στις ήδη υπάρχουσες αγορές, εµπέδωση των χαρακτηριστικών των βασικών ελληνικών ποικιλιών και µαζί µε αυτών και των κύριων περιοχών καλλιέργειάς τους, ουσιαστική εξωστρέφεια από την πλευρά των Ελλήνων παραγωγών και τελικά καθορισµός της θέσης του ελληνικού κρασιού και αµπελώνα στον παγκόσµιο οινικό χάρτη, είναι πλέον κεκτηµένα. Και βέβαια όλα τα παραπάνω µε ασταµάτητη δουλειά στο εµπορικό κοµµάτι από πλευράς πολλών Ελλήνων οινοπαραγωγών, ενταγµένη σε ένα καλοστηµένο πλάνο προώθησης
Ποιο θα πρέπει να είναι το επόµενο στάδιο του ελληνικού οινοτουρισµού;Η.Ρ. Κατά τη γνώµη µας το επόµενο στάδιο του οινοτουρισµού στην Ελλάδα θα πρέπει να είναι η ποσοτική ανάπτυξή του. Ήδη, οι βάσεις της ποιοτικής δουλειάς έχουν τεθεί µε τη λειτουργία τουριστικών γραφείων στα περισσότερα µέρη της Ελλάδας, όπου η τοπική γαστρονοµία περιλαµβάνει και το εµφιαλωµένο κρασί. Πάντα σε συνδυασµό µε όλα τα παραδοσιακά προϊόντα, το φυσικό τοπίο και την πολιτιστική δηµιουργία, πολλοί ξένοι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν πακέτα οινοτουρισµού και γαστροτουρισµού γνωρίζοντας έτσι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κοµµάτια του ελληνικού τουριστικού πακέτου. Το ζητούµενο είναι να µπορέσουµε να αυξήσουµε τη ροή των επισκεπτών προς αυτό το θεµατικό κοµµάτι, γιατί τα ποσοστά συµµετοχής σε τέτοια πακέτα, συγκριτικά µε τους επισκέπτες, είναι πολύ χαµηλά.

Πείτε µου ένα (ο καθένας) ελληνικό κρασί κι ένα µη που θα πίνατε µε ένα φίλο και γιατί;Γ.Β. Το Roussane του Μανουσάκη και ιδιαίτερα κάποιες παλιές χρονιές για µένα είναι ένα εξαιρετικό κρασί µε την πολυπλοκότητα που µου αρέσει σε λευκά κρασιά. Από ξένο κρασί θα διάλεγα το Cote-Rotie του Pierre Gaillard
Η.Ρ. Ροδίτης δεξαµενής Τετράµυθος, ένα κρασί που µε εντυπωσιάζει κάθε χρόνο για την ισορροπία και την εκφραστικότητά του. La Spinetta, Barolo Campe 2006, αιώνιος έρωτας µε το Nebbiolo
Γ.Π.: Νάουσα Φουντή, γιατί είναι ενα εξαιρετικό δείγµα οινοποίησης του Ξινόµαυρου µε άριστη ισορροπία µεταξύ σύγχρονης και παραδοσιακής οινοποίησης. Vin jaunne απο τον Stephan Tissot µε απόλυτη έκφραση ενός αληθινού terroir και απόλυτη ισορροπία µεταξύ οξειδωτικής παλαίωσης, οξύτητας και υψηλής αλκοόλης

Ποια µη σαντορινιά ποικιλία σταφυλιού θεωρείς πως "χωράει" στο νησί;Λευκή θα επέλεγα µάλλον το Chardonnay λόγω της προσαρµοστικότητάς του αν και δεν νοµίζω ότι θα µπορούσε να ανταγωνιστεί σε κανένα επίπεδο το Ασύρτικο. Από ερυθρές το Grenache noir και το Syrah που θεωρώ πως θα µπορούσαν να δώσουν µεγάλα κόκκινα κρασιά ακόµα και σε ένα τόσο "εχθρικό", για τα ερυθρά σταφύλια, οικοσύστηµα
Πώς κρίνεις την τιµολόγηση του  ελληνικού κρασιού; Είναι τελικά πραγµατικά ακριβό όπως ισχυρίζονται αρκετοί επαγγελµατίες και οινόφιλοι; θα µπορούσες να το χαρακτηρίσεις  value for money -γιατί;Η.Ρ. Είναι πραγµατικά δύσκολο και σίγουρα άδικο να κρίνουµε την τιµολόγηση του ελληνικού κρασιού συνολικά. Γενικά, θεωρώ ότι το ευχάριστο γεγονός αυτή τη στιγµή είναι ότι ο ελληνικός εµφιαλωµένος οίνος έχει αρχίσει να αποκτά συγκεκριµένες κατηγορίες τιµής, όπως συµβαίνει µε άλλες αγορές του εξωτερικού. Ειδικά στις χαµηλότερες κατηγορίες τιµής πληθαίνουν τα δείγµατα πραγµατικών value for money κρασιών, κάτι που για την ελληνική αγορά σε κρίση είναι ιδιαίτερα σηµαντικό. Στη µεσαία κατηγορία σίγουρα κάποιος θα µπορούσε να βρει υπερτιµολογηµένα κρασιά, τα οποία παραµένουν πάντως εξαιρέσεις, ενώ οι υψηλότερες κατηγορίες αφορούν σε κρασιά που είτε είναι πολύ περιορισµένης ποσότητας, είτε ανταποκρίνονται πολύ καλά σε µεγάλες αγορές του εξωτερικού, όπως οι Σαντορίνες και κάποια Ξινόµαυρα. Οι συνθήκες έλλειψης που δηµιουργούνται ανεβάζουν φυσιολογικά τις τιµές, κάτι που προσωπικά δεν το θεωρούµε αρνητικό εφόσον τα ίδια τα προϊόντα και οι παραγωγοί τους το έχουν κερδίσει µε την αξία τους. Συµπερασµατικά, δεν θεωρώ το ελληνικό κρασί ακριβό δεδοµένης και της µεγάλης ποιοτικής του ανάπτυξης.

Η ΟΜΑ∆ΑΓιάννης Βαλαµπούς Έχει σπουδάσει Οικονοµικά και Λογιστική και έχει εργαστεί επί σειρά ετών σε διάφορους χρηµατοπιστωτικούς οργανισµούς του εξωτερικού. Από το 2010 ασχολείται αποκλειστικά µε την ανάπτυξη του οινοποιείου Vassaltis

Γιάννης ΠαπαοικονόµουΟινολόγος, έχει εργαστεί στο παρελθόν ως ζυθοποιός, έχει εµπειρία στην οινοποίηση, απόσταξη και διαχείριση αµπελώνα στη Σαντορίνη, µετά την 5ετή του παρουσία στο Κτήµα Σιγάλα. Επίσης, έχει αποκοµίσει πολύτιµες εµπειρίες και από το εξωτερικό, αφού έχει εργαστεί στην Colchagua Valley της Χιλής (Vina Maquis), στο Marlborough της Ν. Ζηλανδίας (Oyster Bay), αλλά και στην κοιλάδα του Ροδανού (M. Chapoutier)

Ηλίας ΡουσσάκηςΑπόφοιτος του ΓΠΑ µε µεταπτυχιακές σπουδές Οινολογίας στο Montpelier, µε προυπηρεσία στους Τηνιακούς Αµπελώνες, στο Κτήµα Σιγάλα, στο Οινοποιείο Χατζηδάκη, ως οινολόγος παραγωγής και διαχειριστής αµπελώνα. Επίσης κάλυψε το φάσµα του χώρου ασχολούµενος µε πολλές άλλες οινο-δραστηριότητες. Συνεχίζει παράλληλα να ασχολείται και µε τη Συµβουλευτική


Το Vassaltis είναι το νεότερο οινοποιείο της Σαντορίνης και βρίσκεται στη θέση Αγ. Ειρήνη στο χωριό Βουρβούλος. Η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 2015. Έχει δυναµικότητα 100.000 φιαλών και για την πρώτη χρονιά θα παραχθούν 5 ετικέτες. Εκτός από τη «ναυαρχίδα» του οινοποιείου, τη Σαντορίνη, θα εµφιαλωθεί και µια εκδοχή της από βαρέλι. Θα κυκλοφορήσουν επίσης  δύο ετικέτες ΠΓΕ. Η λευκή θα αποτελείται από 90% Αθήρι και Αηδάνι και 10% Ασύρτικο ενώ η ερυθρή 100% Μανδηλαριά. Η οµάδα απαρτίζεται από τον ιδρυτή Γιάννη Βαλαµπούς και τους οινολόγους Ηλία Ρουσσάκη και Γιάννη Παπαοικονόµου.
Συνέντευξη στη Μαρία Κρόκου, από το περιοδικό Wine Trails μηνός Μαρτίου 201