Κι όμως, το Μέτρο 14 έδινε στα αιγοπρόβατα πριμ 61 ευρώ το ζώο

Εκεί που το γάλα έφευγε µε 70 λεπτά το κιλό και οι στάνες έκλειναν η µία µετά την άλλη, αν κάποιος ενηµέρωνε τους Έλληνες αιγοπροβατοτρόφους ότι υπάρχει η δυνατότητα πριµοδότησης 61 ευρώ ανά ζώο ετησίως για πέντε χρόνια ώστε να µειώσουν την πυκνότητα του ζωικού τους κεφαλαίου κατά 30% κρατώντας και λίγο πρωτόγαλα για τα νεογέννητα, σήµερα η τύχη του Μέτρου 14 «Καλή διαβίωση των ζώων» θα ήταν διαφορετική. Άλλωστε και οι Ιρλανδοί, το µέτρο αυτό το έχουν κάτι σαν συνδεδεµένη ενίσχυση για τους παραγωγούς τους, οι οποίοι µάλιστα ζητάνε για φέτος και αυξηµένη επιδότηση, λόγω δυσκολιών που αντιµετωπίζουν.

Ωστόσο την ώρα που κατέρρεε η κτηνοτροφία και το συγκεκριµένο εργαλείο µπορούσε να προκηρυχθεί, ΠΟΓΕ∆Υ (Πανελλήνια Οµοσπονδία Γεωτεχνικών ∆ηµοσίων Υπαλλήλων) και ΠΕΚ∆Υ (Πανελλήνια Ενωση Κτηνιάτρων ∆ηµοσίων Υπαλλήλων) ανησυχούσαν για το ποιος θα πάρει τη δουλειά των ελέγχων και της τεχνικής στήριξης, στέλνωντας το θεσµό του «κτηνιάτρου εκτροφής» που ήταν απαραίτητος για να τρέξει το Μέτρο, για έλεγχο από το Συµβούλιο της Επικρατείας. Όπου, µε τη σειρά του το ΣτΕ, έκκρινε τελικά ως συνταγµατικό το θεσµό (απόφαση 451/2018). Εντούτοις το Μέτρο µε απόφαση των διαχειριστικών αρχών πέρσι, τελικά καταργήθηκε, και σύµφωνα µε το αιτιολογικό: «Κατά την επόµενη προγραµµατική περίοδο το µέτρο θα ανασχεδιαστεί και θα προταθεί εκ νέου, λαµβάνοντας υπόψη και τα νέα δεδοµένα αντισυνταγµατικότητας ή µη της θεσµοθέτησης του κτηνιάτρου εκτροφής, που κατά την περίοδο του αρχικού σχεδιασµού του Μέτρου δεν υπήρχαν».

Το παράδειγµα της Ευζωίας στη Σαρδηνία

Ακριβώς µε αυτόν τον τρόπο, δηλαδή µε το Μέτρο για την Ευζωία, είχαν αντιµετωπίσει µε επιτυχία τις χαµηλές τιµές στο πρόβειο γάλα οι Ιταλοί. Ειδικά το 2006 που οι τιµές ήταν στα 50 λεπτά στη Σαρδηνία, ο διακεκριµένος ζωοτέχνης Guiseppe Pulina είχε καταθέσει προς τις ευρωπαϊκές αρχές φάκελο ενίσχυσης µε πριµ ανά ζώο που θα έχει σχέση µε την ευζωία, µε το πρόγραµµα 45 εκατ. ευρώ να εγκρίνεται. Σήµερα 12.000 κτηνοτρόφοι συµµετέχουν σε αυτό, η παραγωγικότητά τους έχει ανέβει κατά 20%, η τιµή είναι ικανοποιητική, περνάνε ετησίως σχολεία 20 ωρών, οι ασθένειες έχουν µειωθεί αρκετά, όπως και τα έξοδα για τους κτηνιάτρους, ενώ και η ποιότητα του γάλακτος βελτιώθηκε.

Πρόβλεψη για 2,5 δις ευρώ δαπάνες για το Μέτρο 14 στα Προγράµµατα 2014-2020

Η Ελλάδα είχε δεσµεύσει για το συγκεκριµένο µέτρο που αφορούσε παράλληλα και όλους τους υπόλοιπους κτηνοτροφικούς κλάδους, µόλις 10 εκατ. ευρώ, τα οποία, αναλόγως τη ζήτηση θα µπορούσαν να αυξηθούν. Μάλιστα, ως «ατού» του Μέτρου διαφηµιζόταν πως είναι το µόνο που µπορεί να συνδυαστεί µε τη Βιολογική Κτηνοτροφία. Για την περίοδο 2014-2020, 18 κράτη µέλη χορήγησαν 1,5 δισ. ευρώ για το µέτρο αυτό (1,5% των συνολικών προγραµµατισµένων δαπανών για όλα τα µέτρα).

Η Ρουµανία έχει µάλιστα δεσµεύσει κοντά στα 400 εκατ. ευρώ, ενώ κατά σειρά τις µεγαλύτερες δεσµεύσεις κονδυλίων έχουν πραγµατοποιήσει Φινλανδία, Ιταλία, Αυστρία και Ουγγαρία. Αυτά τα κεφάλαια συµπληρώνονται από εθνικές δαπάνες, οι οποίες φέρνουν συνολικό προϋπολογισµό για αυτό το µέτρο σε σχεδόν 2,5 δισ. ευρώ.

Οι τέσσερις δεσµεύσεις για την ενίσχυση

Γενικότερα, το Μέτρο αυτό, το οποίο κατά πάσα πιθανότητα θα το δουν οι κτηνοτρόφοι να προκηρύσσεται τη νέα προγραµµατική περίοδο, ενισχύει συγκεκριµένες δεσµεύσεις για την καλή µεταχείριση των ζώων, στα πρόβατα και στις αίγες, σύµφωνα µε τα διεθνή πρότυπα (Welfare Quality, 2009). Οι δεσµεύσεις αυτές αφορούν παρεµβάσεις σε διατροφή, σταβλισµό, υγεία και εκδήλωση χαρακτηριστικών φυσιολογικής συµπεριφοράς των ζώων. Οι δεσµεύσεις που είχαν προβλεφθεί και τα ποσά ενίσχυσης για τα αιγοπρόβατα περιελάµβαναν:

• ∆ιαµόρφωση κελιών γαλουχίας και αρσενικών γεννητόρων πριν από την αναπαραγωγική περίοδο, καθώς και ειδικών χώρων για τον προγραµµατισµών συζεύξεων. Μετατροπές στις υπάρχουσες σταβλικές εγκαταστάσεις και µείωση της πυκνότητας των ζώων. Για τα κελλιά αυτά απαιτούνται 3 τ.µ/ζώο και οµάδες των 5-6 ζώων σε µακριά απόσταση από τα θηλυκά ζώα. Μείωση πυκνότητας ζώων κατά 33% που υπολογίζεται σε απώλεια καθαρού εισοδήµατος 45 ευρώ το κεφάλι.
• Καθαρισµός απολυµάνσεις, αποπαρασιτώσεις, απεντοµώσεις, αλλαγή στρωµνής, προαύλιου χώρου, τέσσερις φορές ετησίως. Κόστος εργατικών και αναλωσίµων (απολυµαντικά, αντιπαρασιτικά, αντικουνουπικά, εντοµοπαγίδες): 5,3 ευρώ το ζώο.
• Χορήγηση πρωτογάλακτος σε όλα τα νεογέννητα. Κόστος εργατικών (3 ευρώ το ζώο) συν απώλεια εισοδήµατος από τη διατήρηση πρωτογάλακτος για τις 3 πρώτες ηµέρες µετά τη γέννηση αµνών και εριφίων (7 ευρώ ανά ζώο).
• Περιποίηση χηλών-ποδοκοµία όλων των ζώων της εκτροφής δύο φορές ετησίως. Κόστος εργατικών για πέντε ηµέρες εργασίας (20 ζώα/ηµέρα) 200 ευρώ.