του Σκοτ Σάμνερ*
Ο Μάντελ υποστήριξε τη χρήση νοµισµατικής πολιτικής για τη σταθεροποίηση των συναλλαγµατικών ισοτιµιών, ενώ ο Φρίντµαν αντέτεινε ότι αυτού του είδους ο έλεγχος των τιµών παρεµβαίνει στη λειτουργία της ελεύθερης αγοράς και συνεπώς είναι µια κακή ιδέα. Κατά πάσα πιθανότητα δίκιο είχε ο Φρίντµαν και οι σταθερές συναλλαγµατικές ισοτιµίες είναι µια κακή ιδέα, όµως το επιχείρηµά του παρουσιάζει δύο πολύ σηµαντικά σφάλµατα.
Πρώτον, ο Μάντελ υποστήριζε τη στοχοθέτηση ονοµαστικών συναλλαγµατικών ισοτιµιών. Οι πραγµατικές συναλλαγµατικές ισοτιµίες θα συνέχιζαν να καθορίζονται από την ελεύθερη αγορά. Αυτό διαφέρει πολύ από µέτρα όπως το ενοικιοστάσιο και οι νόµοι περί κατώτατων µισθών, όπου το κράτος ελέγχει την πραγµατική τιµή ενός αγαθού ή µίας υπηρεσίας. ∆εύτερον, η ίδια η νοµισµατική πολιτική που προτιµούσε ο Φρίντµαν περιλαµβάνει τη σταθεροποίηση του ρυθµού αύξησης της παροχής χρήµατος, το οποίο είναι εξίσου παρεµβατικό όσο και η σταθεροποίηση της συναλλαγµατικής ισοτιµίας.[…]. Όποιος έχει την ευθύνη του νοµίσµατος, αποφασίζει και το πώς αυτό θα διοικηθεί.
Όταν οι άνθρωποι χρησιµοποιούν τον όρο «κεντρικός σχεδιασµός», συνήθως έχουν υπόψη κάτι εντελώς διαφορετικό. Φαντάζονται ένα σοβιετικό γραφείο σχεδιασµού που λέει σε κάθε επιχείρηση τι τιµές και παραγωγή πρέπει να επιδιώξουν - πόσα παπούτσια πρέπει να παράγει, πόσο ατσάλι πρέπει να πουλήσει η χαλυβουργία στην εταιρία κατασκευής τρακτέρ και πάει λέγοντας. Αντιθέτως, ο καθορισµός µιας νοµισµατικής πολιτικής σηµαίνει απλώς τον καθορισµό µιας πολιτικής για το πράγµα εκείνο που ο συγκεκριµένος θεσµός έχει την ευθύνη να παράγει. Φανταστείτε ότι επισκέπτεστε µια νοµισµατική αρχή και ρωτάτε πώς τα στελέχη της προσδιορίζουν όσο χρήµα τυπώνουν - και ακούτε την εξής απάντηση: «∆εν έχουµε καµία πολιτική, απλώς παράγουµε χρήµα στην τύχη». Όποια πολιτική έχει µια νοµισµατική αρχή, αυτή είναι µια νοµισµατική πολιτική, ανεξαρτήτως αν αυτή αφορά καθορισµό ενός επιτοκίου, µιας ποσότητας χρήµατος, µιας συναλλαγµατικής ισοτιµίας ή της στοχοθέτησης της τιµής ενός συµβολαίου µελλοντικής εκπλήρωσης του ονοµαστικού ΑΕΠ. […].
* Oικονοµολόγου, διευθυντή του προγράµµατος νοµισµατικής πολιτικής στο Mercatus Center του G. Mason University, καθηγητή Bentley University
