Γιατί μιλάμε για ευκαιρία; Η απάντηση είναι, γιατί βελτιώνεται σε σημαντικό βαθμό η διαπραγματευτική θέση των Ελλήνων παραγωγών και προσφέρεται η δυνατότητα να αναδειχθούν όχι μόνο τα ποσοτικά αλλά και τα ποιοτικά στοιχεία της εγχώριας παραγωγής. Εφόσον βέβαια, λειτουργήσουν στοιχειωδώς οι κανόνες της αγοράς.
Σε περιόδους μεγάλης παραγωγής, τουλάχιστον από τις χώρες της Μεσογείου, αυτό είναι πιο δύσκολο. Οι εναλλακτικές που έχουν στη διάθεσή τους οι μεγάλοι παίκτες είναι περισσότερες και τα περιθώρια διαπραγμάτευσης εκ μέρους των φορέων που διαχειρίζονται το ελληνικό ελαιόλαδο στενά. Ένα σοβαρό θέμα είναι, επίσης, ποιοι είναι οι φορείς που διαχειρίζονται την εγχώρια παραγωγή ελαιόλαδου, ποιον εκπροσωπούν και αν είναι σε θέση να ασκήσουν αποτελεσματική διαπραγμάτευση.
Ως γνωστόν, το εκτόπισμα των κλασικών οργανώσεων παραγωγών έχει περιοριστεί. Δεν υπάρχει κεντρική οργάνωση, όπως ήταν παλιότερα η Ελαιουργική, δεν υπάρχουν βέβαια και αξιόλογες Ενώσεις, όπως ήταν παλιότερα το Ηράκλειο και η Μεσσηνία. Το τι έφταιξε γι’ αυτό, δεν είναι της παρούσης. Τώρα, το θέμα είναι πώς αποτυπώνεται η θέση των παραγωγών, τι περιθώρια διαπραγμάτευσης έχουν οι πολύ μικρές τοπικές οργανώσεις (συνεταιρισμοί ή Ομάδες Παραγωγών).
Εκεί όπου υπάρχει ολοκληρωμένη διαχείριση, προφανώς υπάρχει ένα μεγαλύτερο περιθώριο αναζήτησης της υπεραξίας και επιστροφής μέρους αυτής στον παραγωγό. Εκεί που δεν υπάρχει τυποποίηση και βαρύ όνομα ταυτότητας (branding) τα πράγματα είναι πολύ οριακά. Οι συλλογικοί φορείς και οι οργανώσεις συγκέντρωσης του ελαιόλαδου έχουν ως πρώτη προτεραιότητα την κάλυψη των δικών τους λειτουργικών εξόδων, αποδίδοντας αυτό που μένει στους παραγωγούς. Το σκεπτικό είναι λάθος εξαρχής και η παθογένεια τους εγχειρήματος δεδομένη.
Αν μιλάμε για ευκαιρία, αυτή έχει να κάνει με την προτροπή και υποστήριξη των καταξιωμένων, έστω και μικρότερων οργανώσεων, για έναν πιο ολοκληρωμένο ρόλο στη διαχείριση της παραγωγής. Σε μια χρονιά που διεθνώς οι συνθήκες συνηγορούν στη ζήτηση του ελαιολάδου, το ρίσκο της τυποποίησης και διάθεσης επώνυμου προϊόντος υπεραξίας είναι μικρότερο. Εφόσον, για κάποιους τουλάχιστον, υπάρχουν υποδομές, αυτό που κατά βάση χρειάζεται, είναι επαρκής χρηματοδότηση. Κι εδώ, βέβαια, έχουν πεδίο δόξης και οι τράπεζες και το κράτος. Και φυσικά τα οφέλη θα είναι πολύ μεγαλύτερα απ’ αυτά που έδωσαν πριν από δύο χρόνια οι κορωνοενισχύσεις.
