Όπως μας εξήγησε ο πολύπειρος συνεταιριστής οι τιμές για τα πρώτα δύο χέρια, στην ουσία, είναι στα περυσινά επίπεδα. «Αν και υπήρχαν υποσχέσεις από το εμπόριο ότι θα υπάρξει μια αύξηση της τάξης του 20%. Αυτό δεν είναι καλό σημάδι. Θα περιμένουμε, όμως, να δούμε τί θα γίνει στη δεύτερη δόση, με τις πληρωμές του τρίτου και τέταρτου χεριού, που παραδοσιακά γίνονται τον Οκτώβριο», ανέφερε.
Ο συνομιλητής μας, ωστόσο, θεωρεί εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση τη στήριξη του προϊόντος φέτος από τη μεταποίηση, για να μπορέσουν οι αγρότες να ξανακαλλιεργήσουν. Κι αυτό διότι η φετινή καλλιεργητική σεζόν εξελίχθηκε χειρότερα από το αναμενόμενο ως προς τις αποδόσεις και την ποιότητα καπνού, λόγω των ζημιών από τις καιρικές συνθήκες.
«Από τις εκτεταμένες βροχοπτώσεις του Ιουνίου και του Ιουλίου, πολλά χωράφια πιέστηκαν. Το χώμα έσφιξε και έπνιξε τα φυτά με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να μην πάρουν την απόδοση που παίρνουν συνήθως, ενώ σε άλλες περιπτώσεις τα καπνά μεγάλωσαν άκαιρα κι έμειναν άπαχα σε σημείο που να έχει υποβαθμιστεί πολύ η ποιότητά τους», επισήμανε ο κ. Κατσάρας και πρόσθεσε: «Αν μείνουμε στον τιμοκατάλογο του 2017 θα είναι δραματικό, αφού πέρσι που είχαμε μεγαλύτερες αποδόσεις και καλύτερη ποιότητα και πάλι με το ζόρι βγήκαν τα έξοδα. Φανταστείτε τί θα γίνει φέτος, που οι παραγωγοί πλήρωσαν και υψηλότερο εργατικό κόστος, στα 1,20-1,30 ευρώ το ράμμα, από 1 ευρώ πέρυσι, δεδομένου ότι υπάρχει έλλειψη χεριών και αυτό το εκμεταλλεύονται οι εργάτες».
Σημαντικές απώλειες στις στρεμματικές αποδόσεις κατέγραψαν και οι καπνοπαραγωγοί – μέλη της ΣΠΕΚΟ Βροντούς, που καλλιεργούν γύρω στα 3.000 στρέμματα ποικιλίας «Κατερίνη», στον ομώνυμο οικισμό. «Η παραγωγή είναι μειωμένη περίπου 25% και έτσι ενώ παραδοσιακά στο στρέμμα πιάνουμε 230-240 κιλά, φέτος το στήσιμο δεν ξεπερνά τα 180 κιλά το στρέμμα», τόνισε στην Agrenda ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Γιώργος Νάτσιος, διευκρινίζοντας πως «τα δύο πρώτα χέρια σε μεγάλο βαθμό χάθηκαν λόγω πρόωρης ανάπτυξης, από τις βροχές, κι έλλειψης εργατών την κρίσιμη εκείνη περίοδο, ενώ στο τρίτο και το τέταρτο χέρι εξαιτίας ασθενειών όπως ο περονόσπορος κι όχι μόνο, υποβαθμίστηκε η ποιότητά τους. Σε κάθε περίπτωση είναι μια δύσκολη χρονιά».
Για τις τιμές ο κ. Νάτσιος εμφανίζεται βέβαιος πως θα πιαστούν τα 4,46 ευρώ το κιλό, που ήταν η μεσοσταθμική αξία των συναλλαγών το 2017, όμως, όπως επισημαίνει, αυτό δεν αρκεί διότι «το κόστος παραγωγής είναι μετρημένο στα 3,30 ευρώ το κιλό, που σημαίνει ότι για πολλούς το ατομικό εισόδημα στην ουσία, αν το δούμε σε ετήσια βάση, είναι 150-200 ευρώ το μήνα. Τί να πρωτοκάνουν με αυτά τα χρήματα;».
Το αναιμικό εισόδημα που αφήνει, πλέον, ο καπνός, κατά τον κ. Νάτσιο, είναι και η βασική αιτία που κάθε χρόνο φεύγει ένας αριθμός αγροτών από την καπνοκαλλιέργεια. «Ο κόσμος είναι απελπισμένος με αυτές τις τιμές και φτάσαμε οι συνολικές εκτάσεις της ποικιλίας «Κατερίνη» να έχουν περιοριστεί, στην περιοχή της Πιερίας, σε λιγότερο από 35.000 στρέμματα και τη συνολική παραγωγή να υπολογίζεται φέτος στα 4,5 εκατομμύρια κιλά.
Την ανάγκη το εμπόριο να στηρίξει, φέτος, τους καπνοπαραγωγούς της χώρας την επισημαίνει και ο πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Καπνού, Βασίλης Μελενεκλής, καθώς όπως επισημαίνει, οι ζημίες είναι σημαντικές στις ποικιλίες «Κατερίνη» και «Μπασμά» και δεν πρέπει να το εκμεταλλευτούν αυτοί οι μεταποιητές για να πιέσουν τις τιμές. Στην ποικιλία «Βιρτζίνια», που καλλιεργείται κυρίως στην Καρδίτσα και στα Τρίκαλα η εικόνα φαίνεται να είναι καλύτερη κι οι αποδόσεις εκτιμάται πως κινούνται γύρω στα 200 κιλά το στρέμμα.
Μετά τη νεκρωτική ίωση, ήρθε και ο περονόσπορος στο Μπασμά
Ακόμη μεγαλύτερο, από ό,τι είχε εκτιμηθεί αρχικά, είναι το πλήγμα που δέχθηκε φέτος η παραγωγή του «Μπασμά» στην περιοχή της Ροδόπης, με τη ζημιά, όσο περνά ο καιρός, να αυξάνει στο σχεδόν 80%. «Ελάχιστα είναι τα χωράφια στα οποία η μείωση της παραγωγής περιορίζεται στο 50%. Για την πλειονότητα οι καταστροφές φτάνουν το 80% της σοδειάς» τόνισε στην Agrenda ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Καπνοπαραγωγών Ροδόπης, Εσάτ Χουσεΐν, θυμίζοντας πως «στην αρχή είχαμε πρόβλημα με τη νεκρωτική ίωση και επειδή πολλοί καλλιεργητές σταμάτησαν τις καλλιεργητικές φροντίδες προκλήθηκε περονόσπορος που υποβάθμισε το προϊόν». Αποτέλεσμα είναι στη Θράκη η συνολική παραγωγή καπνών ανατολικού τύπου, ποικιλίας «Μπασμά» να αναμένεται στα 3–3,2 εκατ. κιλά, από καλλιεργημένες εκτάσεις 57.000 στρεμμάτων, έναντι 8,1 εκατ. κιλών, την περσινή χρονιά.
«Έχει συγκομιστεί ήδη περί το 80% της φετινής σοδειάς και μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου αναμένεται να έχει συγκομιστεί το 100% της παραγωγής. Ο κόσμος, ωστόσο, είναι απογοητευμένος και το σκέφτεται αν θα βάλει ξανά καπνά. Για αυτό είναι ανάγκη οι βιομηχανίες να στηρίξουν. Για 10-15 χρόνια είχαμε πολύ καλή ποιότητα. Φέτος είναι μια κακή χρονιά και το εμπόριο πρέπει να σταθεί δίπλα μας», είπε ο κ. Χουσεΐν, ζητώντας, ταυτόχρονα και από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων να αξιοποιήσει κατ’ εξαίρεση τα ΠΣΕΑ (σ. σ. ο ΕΛΓΑ δεν αποζημιώνει τη νεκρωτική ίωση) και να βοηθήσει τους καλλιεργητές, αλλά να πιέσει και στον ΕΛΓΑ να στείλει γεωπόνους να κάνουν αυτοψία για τις ζημίες που έγιναν από τα χαλάζια και τις ανεμοθύελες του καλοκαιριού. «Έχουν περάσει 40 ημέρες και δεν ήρθε ακόμη κανείς», είπε με παράπονο.
Όσο για τις τιμές, προς το παρόν δεν υπάρχει σαφής εικόνα, δεδομένου ότι τα πρώτα ζυγίσματα θα ξεκινήσουν περί τα τέλη Σεπτεμβρίου ή στις αρχές Οκτωβρίου. Τα φετινά συμβόλαια πάντως, προβλέπουν μια μικρή αύξηση από τα 5,17 ευρώ το κιλό, που ήταν μεσοσταθμικά η τιμή πέρσι και μένει να φανεί που ακριβώς θα σταθεροποιηθεί.
Δέσμιοι της κατάρρευσης της «Καπνική Μιχαηλίδη» 1.110 παραγωγοί
Δύο χρόνια «ομηρείας» συμπληρώθηκαν, ήδη, για τους περίπου 1.110 καπνοπαραγωγούς της χώρας που είχαν παραδώσει τη σοδειά του 2016 στην «Καπνική Μιχαηλίδη», πριν η καπνοβιομηχανία να καταρρεύσει οικονομικά και παρά τις δικαστικές νίκες που έχουν πετύχει έκτοτε, δεν έχουν καταφέρει ακόμη να πάρουν τα χρήματα που τους οφείλονται.
Η τελευταία θετική εξέλιξη σημειώθηκε τον περασμένο Μάιο και Ιούνιο, όταν με χειρισμούς της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Καπνού, οι περίπου 1.340 τόνοι καπνού, που είχαν προλάβει οι καπνοπαραγωγοί να τους πάρουν πίσω από τις αποθήκες της «Καπνική Μιχαηλιδη», εν τέλει πουλήθηκαν. Αγοραστές ήταν η ΣΕΚΕ, η Μισσιριάν, η Γλεούδης και Ναξιάδης, παραλαμβάνοντας ίδιες ποσότητες κι ίδιες ποιότητες, ενώ το ποσό της συναλλαγής ανήλθε στα 4,4 εκατ. ευρώ, πλην, όμως, αντί για τις τσέπες των παραγωγών, τα χρήματα κατατέθηκαν σε λογαριασμό στο Παρακαταθηκών και Δανείων, μέχρι να τελεσιδικήσει η δικαστική διαμάχη που έχουν οι παραγωγοί με πιστωτές της Καπνική Μιχαηλίδη.
«Είμαστε σε αναμονή ορισμού ημερομηνίας για την τακτική δικάσιμο. Αυτή είναι η διαδικασία. Μέχρι στιγμής, πάντως, έχουμε κερδίσει όλα τα προσωρινά μέτρα, αλλά και την οριστική δίκη επί των προσωρινών μέτρων», ανέφερε στην Agrenda ο πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Καπνού, Βασίλης Μελενεκλής, επαναλαμβάνοντας πως πρόκειται για ένα δίκαιο αίτημα των παραγωγών και πως ο ίδιος εμπιστεύεται την ελληνική Δικαιοσύνη και στους επόμενους βαθμούς της.
Ο επικεφαλής της Διεπαγγελματικής του κλάδου θύμισε πως αντίδικοι στην περίπτωση αυτή είναι οι τράπεζες και η ΠΑΕΓΑΕ και επισήμανε ότι «ακόμη κι αν δικαιωθούν οι παραγωγοί στο τακτικό δικαστήριο, κανείς δεν εγγυάται ότι δεν θα προσφύγουν οι αντίδικοι στο Εφετείο ή ακόμη και στον Άρειο Πάγο. Ελπίζουμε ωστόσο να σταματήσουν αυτές τους τις διεκδικήσεις και να σεβαστούν τους παραγωγούς, γιατί δεν φταίνε σε τίποτα να χάσουν τους κόπους μιας ολόκληρης χρονιάς».
Επειδή, ωστόσο, η Καπνική Μιχαηλίδης χρωστούσε συνολικά 6,3 εκατ. ευρώ στους καπνοπαραγωγούς, ενώ η αξία των 1.340 τόνων καπνού ήταν 4,4 εκατ. ευρώ, υπήρξε συνεννόηση και ο επιχειρηματίας δέχθηκε να δοθεί ένα ποσό περίπου 1 εκατ. ευρώ, από επιστροφή ΦΠΑ, έναντι των οφειλόμενων προς τους παραγωγούς. Τα χρήματα αυτά, κατά τον κ. Μελενεκλή, ήδη έχουν πιστωθεί στους λογαριασμούς των δικαιούχων. «Για τα υπόλοιπα είμαστε σε αναμονή. Η οδός που ακολουθήσαμε, παρά την ταλαιπωρία που καταγράφεται, ήταν η μόνη για να πάρουν κάποια στιγμή τα χρήματά τους οι παραγωγοί», είπε χαρακτηριστικά.
