Τη διαταραχή αυτή της αγοράς θα μπορούσαμε να την προσεγγίσουμε με τα εξής δεδομένα:
Μεγάλες τιμές παραγωγού μέχρι την ελαιοκομική περίοδο 2017/18, απόρροια των ελλειμματικών παραγωγών κατά τις προηγούμενες ελαιοκομικές περιόδους και της έντονης ζήτησης από πλευράς μεταποιητών / εξαγωγέων.
Την ελαιοκομική περίοδο 2018/19 η ηρτημένη εσοδεία των δένδρων της ποικιλίας «Καλαμάτα» είχε εκτιμηθεί στα επίπεδα μιας μέτριας έως κανονικής παραγωγής, η οποία με τα αποθέματα που υπήρχαν την 1η Σεπτεμβρίου 2018 θα κάλυπτε τις ανάγκες της χώρας (εξαγωγές, κατανάλωση). Ο ελαιόκαρπος της εσοδείας 2018/19 προσβλήθηκε από το δάκο λόγω των πολύ ευνοϊκών συνθηκών ανάπτυξης του εντόμου και της ελλειμματικής δακοπροστασίας από την πλημμελή καταπολέμηση που εφάρμοσαν οι Περιφέρειες και το Υπουργείο.
Η διάθεση του προϊόντος στην περίοδο 2018/19 παρουσίασε τα εξής χαρακτηριστικά:
Ξεκίνησε με απροθυμία των ελαιοπαραγωγών για τη διάθεση του προϊόντος τους , περιμένοντας μεγαλύτερες τιμές.
Έτσι σταδιακά από τον Φεβρουάριο 2019 μέχρι τον Ιούνιο 2019 οι τιμές έφτασαν στα 2,30 έως 2,50 €/Kg για την κατηγορία μεγέθους 200 ελιές / Kg (200άρι), με συνεχιζόμενη απροθυμία των παραγωγών για διάθεση του προιόντος σε αυτές τις τιμές, προσδοκώντας πιο υψηλές τιμές.
Οι εξαγωγείς, μην έχοντας τις απαραίτητες ποσότητες στα χέρια τους, όντας επιφυλακτικοί και όσον αφορά στην ποιοτική κατάσταση του προιόντος (δακοπροσβολή) και μη θέλοντας να πληρώσουν πάνω από αυτές τις τιμές (2,30 - 2,50€/Kg), δεν πραγματοποίησαν τα συμβόλαια με τους πελάτες του εξωτερικού, με αποτέλεσμα να πέσει η ζήτηση και να μείνουν οι τιμές παραγωγού από τον Ιούνιο 2019 σε 0,90 - 1,10 €/Kg.
Η κατάσταση των τιμών αυτή τη στιγμή παραμένει στο 1,10 €/Kg (200άρι) και μετά το ξεκίνημα της συλλογής (μέσα Νοεμβρίου 2019) της νέας εσοδείας 2019/20, η ηρτημένη εσοδεία η οποία εκτιμήθηκε (Δεκέμβριος 2019) σε 100.000 τόνους. Εξυπακούεται ότι η ποσότητα ελαιόκαρπου της ποικιλίας «Καλαμάτα» της νέας εσοδείας 2019/20 που θα οδηγηθεί στην επιτραπέζια χρήση δεν μπορεί να είναι ακόμη γνωστή, αφού εξαρτάται από πολλούς παράγοντες καθώς εκτιμάται ότι ένα μεγάλο ποσοστό της παραγωγής είναι ακόμη ηρτημένη στα δένδρα.
Μια παραφιλολογία που δημιουργεί ανασφάλεια
Μέσα σε αυτή την υφιστάμενη κατάσταση διαταραχής της αγοράς των επιτραπέζιων ελιών της ποικιλίας «Καλαμάτα» και της εύλογης ανασφάλειας και ανησυχίας των παραγωγών αναπτύσσεται μια παραφιλολογία, η οποία, αν δεν είναι εκ του πονηρού, είναι τουλάχιστον ανακριβής.
Ακούγεται ότι για την κατάσταση που δημιουργήθηκε φταίει η Απόφαση 331/20735/26.2.2018/ΦΕΚ 648/Β του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, που επιτέλους μετά από 25 χρόνια (1993/1996) διόρθωσε ένα εφιαλτικό λάθος που πα’ ολίγο να στοιχήσει την καταστροφή των εξαγωγών επιτραπέζιων ελιών της χώρας μας, η οποία σήμερα κατέχει την 2η θέση στις εξαγωγές σε παγκόσμια κλίμακα, αξίας 500+ εκατ.ευρώ . Η Απόφαση αυτή επέτρεψε, ευτυχώς την τελευταία στιγμή πριν χαθούν οι αγορές, την εξαγωγή των ελληνικών επιτραπέζιων ελιών της ποικιλίας «Καλαμάτα» (65.000 τον.) με το όνομα «Kalamata olives» που είχαν χτίσει απο τη δεκαετία του 1930.
Όμως, συνεχίζει η παραφιλολογία, το brand name που δημιούργησε η ποικιλία «Kalamata olives» δεν περιέχει το στοιχείο της Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης και επομένως οι ελιές της ποικιλίας «Καλαμάτα» τρίτων χωρών (Αίγυπτος, Τουρκία, Περού, Χιλή) που σήμερα στο σύνολο τους δεν φτάνουν ακόμη το μέγεθος της ελληνικής παραγωγής, θα μπορούσε να δημιουργήσει σύγχιση είτε εισαγόμενες και πωλούμενες σαν ελληνικές, είτε απ΄ευθείας από τις χώρες παραγωγής με την ονομασία «Kalamata olives».
Διαπιστώνεται επίσης ότι εκπρόσωποι της περιοχής της Μεσσηνίας η οποία εκπροσωπεί το 2-3% της ελληνικής παραγωγής και η οποία έχει και την παραγωγή του εμπορικού τύπου Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης ΠΟΠ «Ελιά Καλαμάτας»/PDO «ELIA KALAMATAS» εμφανίζονται ιδιαίτερα ευαίσθητοι παρά την μηδενική παραγωγή του ΠΟΠ «Ελιά Καλαμάτας»/PDO «ELIA KALAMATAS» (δεν ξεπερνά τους 300 τόνους ετησίως επί 24 χρόνια).
Όμως αυτό που επιδιώκουν οι εκπρόσωποι της Μεσσηνίας για την προστασία της ονομασίας του προϊόντος, θα μπορούσε θαυμάσια να γίνει πράξη με την αναγνώριση Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) για όλο το ελληνικό προϊόν της ποικιλίας «Καλαμάτα».
Με ΠΓΕ οι πιο εμπορικοί τύποι
Άλλωστε είναι γνωστό ότι, οι εμπορικοί τύποι «ονομαστών» ποικιλιών όπως οι ισπανικές ποικιλίες «Manzanilla», «Hoziblanka» και «Gordal» αναζήτησαν να προστατευθούν μέσω της Προστατευόμενης Γεωργραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) και όχι μέσω των Προστατευόμενων Ονομασιών Προέλευσης (ΠΟΠ).
Δίδεται επομένως η ευκαιρία μέσα σ΄αυτό τον προβληματισμό που έχει δημιουργηθεί από τη διαταραχή της αγοράς του εμπορικού τύπου επιτραπέζιων ελιών της ποικιλίας «Καλαμάτα», να προσεγγίσουμε το θέμα της Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) και να σκεφθούν και οι εκπρόσωποι της Μεσσηνίας να δεχθούν αυτή την προσέγγιση.
Ιδού δε πεδίον δόξης λαμπρόν και για τον υπουργό μας Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Μ. Βορίδη, να μας καλέσει όλους τους ενδιαφερόμενους, να μας «κλείσει» σε μία «σύσκεψη» στο ΥπΑΑΤ και να μην μας αφήσει να εξέλθουμε πριν βγει λευκός καπνός.
Δεν είναι μόνο η ελληνική φέτα που χρήζει φροντίδας. Θα μπορούσε να είναι κάλλιστα και ο ονομαστός εμπορικός τύπος επιτραπέζιων ελιών «Kalamata olives» της ποικιλίας «Καλαμάτα» του δένδρου.
