του Πέτρου Γκόγκου
Λόγος γίνεται για τον Βασίλη Φραντζολά, δοκιµαστή και σύµβουλο ποιότητας ελαιολάδου, ο οποίος σε µια σύσκεψη που διοργάνωσε πρόσφατα, υποστήριξε πως το υφιστάµενο σύστηµα δακοπροστασίας είναι αναποτελεσµατικό, αντίθετο µε το ρεύµα της ολοκληρωµένης φυτοπροστασίας που προωθείται τελευταία από τις Βρυξέλλες και από τις προδιαγραφές που ζητά η αγορά, αλλά ταυτόχρονα και επικίνδυνο, αφού στις περισσότερες περιπτώσεις το µόνο που επιτυγχάνεται είναι οι διπλοί ψεκασµοί.
Αυτό που αντιπροτείνει, είναι ένα µοντέλο οργάνωσης των προσπαθειών καταπολέµησης του δάκου, αντίστοιχο µε αυτό που ακολουθούν εδώ και χρόνια χώρες µε τεράστιο εκτόπισµα στο ελαϊκό γίγνεσθαι, όπως η Ιταλία και η Ισπανία ή και άλλες µε µικρότερη αναφορά στον κλάδο, όπως η Γαλλία. Πυρήνας δράσης εδώ είναι η ολοκληρωµένη φυτοπροστασία αλλά και η διαρκής παρακολούθηση και αξιολόγηση της κατάστασης από τις κρατικές δοµές.
Ενδεικτικό είναι το σύστηµα που έχει αναπτυχθεί στην Τοσκάνη, όπου γίνεται συλλογή δεδοµένων σε πραγµατικό χρόνο σε µια δηµόσια πλατφόρµα, η οποία δείχνει την ανάπτυξη του πληθυσµού του δάκου (µαζί µε ένα σύνολο άλλων εχθρών και ασθενειών της ελιάς). Τα δεδοµένα αποτυπώνονται πάνω σε έναν χάρτη της περιοχής και µε βάση το ποσοστό προσβολής των καρπών από τον δάκο, εκδίδονται από την υπηρεσία οι προκρινόµενες δράσεις που καλούνται να πάρουν οι παραγωγοί. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι µπορεί στο ένα χωριό ο πληθυσµός του δάκου να καλεί σε µια επιθετική παρέµβαση µε τη χρήση χηµικών µέσων ενώ την ίδια στιγµή, στον διπλανό ελαιώνα, ο πληθυσµός να είναι τέτοιος που να προτείνεται µια προαιρετική και ήπια παρέµβαση.
«Περάσανε 65 χρόνια κρατικής δολωµατικής δακοκτονίας και αυτή κρίνεται ως επιτυχής µόνο τις χρονιές όπου δεν υπάρχει δάκος λόγω υψηλών θερµοκρασιών και χαµηλής υγρασίας» σχολιάζει ο ίδιος, επισηµαίνοντας ότι είναι καιρός να εδραιωθεί στην Ελλάδα η κουλτούρα αλλά και οι υπαρκτοί ευρωπαϊκοί κανονισµοί για την ολοκληρωµένη φυτοπροστασία. «Άλλωστε, οι δολωµατικοί ψεκασµοί για το δάκο, που εφαρµόζουν οι κρατικές υπηρεσίες, είναι εκ των πραγµάτων χηµική, άρα µε σύγχρονους όρους, λάθος» συνεχίζει ο ίδιος.
Σύµφωνα µε τις αρχές της ολοκληρωµένης φυτοπροστασίας ακόµα και η εφαρµογή της προληπτικής µεθόδου των δολωµατικών ψεκασµών πρέπει να βασίζεται στην υιοθέτηση και τήρηση ορίων ανάληψης δράσης ή κινδύνου κατά περίπτωση, τουλάχιστον για την πρώτη επέµβαση. Στην Ελλάδα το όριο για τις ελαιοποιήσιµες ποικιλίες είναι 5%, ενώ στην Ιταλία είναι 8 µε 12%.
Οι 5 αρχές για άµυνα κατά του δάκου
Πάνω στους άξονες της σύγχρονης ολοκληρωµένης φυτοπροστασίας προσαρµόζει πέντε αρχές καταπολέµησης του δάκου ο Βασίλης Φραντζολάς. Στην πρώτη αρχή, η αντιµετώπιση των εντοµολογικών και µυκητολογικών εχθρών ξεκινά πάντα µε χρήση µέσων φιλικών προς το περιβάλλον, χωρίς χρήση χηµικών.
Η δεύτερη αρχή θέλει έναν συνδυασµό δύο ή τριών µη χηµικών µέσων, µε εναλλαγές εφαρµογής ανάλογα µε τα αποτελέσµατα, ακόµη και µέσα στην ίδια καλλιεργητική περίοδο, προς αποφυγή ανθεκτικότητας. Στην τρίτη αρχή γίνεται συνεχής παρακολούθηση των πληθυσµών και συστηµατική καταγραφή βλαβών στους καρπούς. Στην τέταρτη αρχή ορίζεται Ανώτατο Αποδεκτό Όριο Βλάβης των Καρπών, δηλαδή γίνεται αποδεκτό ότι θα υπάρξει απώλεια στην παραγωγή, λόγω εφαρµογής ήπιων µέσων αντιµετώπισης. Η πέµπτη αρχή υπαγορεύει την ανάρτηση στο διαδίκτυο όλων των συλλεγόµενων στοιχείων µε ελεύθερη πρόσβαση και ταυτόχρονη παροχή συµβουλών αντιµετώπισης των εχθρών.
