Οι ευρωβουλευτές έδωσαν το πράσινο φως με 466 ψήφους υπέρ, 124 κατά και 50 αποχές στο νέο κανονισμό για τη βιολογική παραγωγή και την επισήμανση των βιολογικών προϊόντων, όπως αυτός συμφωνήθηκε από τους διαπραγματευτές του ΕΚ και τους υπουργούς της ΕΕ στις 28 Ιουνίου 2017. Ο νέος κανονισμός θα τεθεί σε ισχύ, εφόσον λάβει και την επίσημη έγκριση του Συμβουλίου, τον Ιανουάριο του 2021.
Οι κύριες διατάξεις του κανονισμού προβλέπουν τα εξής:
Α. Εξασφάλιση βιολογικών τροφίμων υψηλής ποιότητας
-Αυστηροί έλεγχοι θα πραγματοποιούνται κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού. Οι επιτόπιοι έλεγχοι θα διενεργούνται σε όλους τους φορείς εκμετάλλευσης, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο ή μία φορά κάθε δύο χρόνια, εάν δεν έχει διαπιστωθεί καμία πρακτική εξαπάτησης τα τελευταία τρία χρόνια.
-Τα εισαγόμενα προϊόντα θα συμμορφώνονται με τα πρότυπα της ΕΕ. Η παρούσα νομοθεσία προβλέπει το «καθεστώς αναγνώρισης ισοδυναμίας», το οποίο ουσιαστικά υποχρεώνει τις τρίτες χώρες να συμμορφώνονται με παρόμοιους αλλά όχι με πανομοιότυπους κανόνες. Το καθεστώς αυτό θα καταργηθεί σταδιακά εντός πέντε ετών.
Β. Ενίσχυση της παραγωγής βιολογικών τροφίμων στην ΕΕ
- Αύξηση της προσφοράς βιολογικών σπόρων και ζώων για την κάλυψη των αναγκών των παραγωγών βιολογικών τροφίμων: οι εξαιρέσεις που επιτρέπουν τη χρήση συμβατικών σπόρων και ζώων στη βιολογική παραγωγή θα καταργηθούν το 2035.
- Μικτές γεωργικές εκμεταλλεύσεις: θα εξακολουθήσουν να επιτρέπονται οι μικτές καλλιέργειες, δηλαδή εκείνες που παράγουν τόσο συμβατικά όσο και βιολογικά τρόφιμα, υπό την προϋπόθεση ότι οι δύο αυτές γεωργικές δραστηριότητες θα διαχωρίζονται σαφώς και αποτελεσματικά.
- Ευκολότερη πιστοποίηση για μικροκαλλιεργητές: η καθιέρωση συστήματος ομαδικής πιστοποίησης θα μειώσει τις δαπάνες ελέγχου και πιστοποίησης και το διοικητικό φόρτο για τους μικροκαλλιεργητές, εξοικονομώντας τους έτσι χρόνο και χρήμα όταν αποφασίζουν να ξεκινήσουν να παράγουν βιολογικά προϊόντα.
Γ. Αποφυγή της μόλυνσης των βιολογικών προϊόντων με χημικά φυτοφάρμακα ή συνθετικά λιπάσματα
- Προληπτικά μέτρα: οι γεωργοί και οι άλλοι φορείς στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων θα υποχρεωθούν να εφαρμόσουν μια σειρά νέων μέτρων για την αποφυγή μόλυνσης των προϊόντων τους. Εάν υπάρχει υποψία ότι το προϊόν περιέχει κάποιο μη εγκεκριμένο φυτοφάρμακο ή λίπασμα, δεν θα πρέπει να φέρει την επισήμανση βιολογικού προϊόντος μέχρις ότου διεξαχθεί περαιτέρω έρευνα. Εάν αποδειχθεί ότι η μόλυνση ήταν εσκεμμένη ή ότι ο παραγωγός δεν εφάρμοσε τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα, τότε το προϊόν θα χάσει το καθεστώς βιολογικού προϊόντος.
- Τα κράτη μέλη που εφαρμόζουν επί του παρόντος κατώτατα επιτρεπόμενα όρια για τις μη εγκεκριμένες ουσίες (π.χ. φυτοφάρμακα) σε βιολογικά τρόφιμα, θα μπορούν να συνεχίσουν να εφαρμόζουν τα ίδια όρια, ωστόσο θα υποχρεούνται να επιτρέπουν στα βιολογικά τρόφιμα που παράγονται σε άλλες χώρες τις ΕΕ και συμμορφώνονται με τους γενικούς ευρωπαϊκούς κανόνες, να έχουν πρόσβαση στις αγορές τους.
Τέσσερα χρόνια μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση σχετικά με το πόσο αποτελεσματικοί είναι οι κανόνες της ΕΕ για την καταπολέμηση της μόλυνσης των βιολογικών προϊόντων και τα κατώτατα επιτρεπόμενα όρια και, αν χρειαστεί, θα καταθέσει νέα νομοθετική πρόταση για την εναρμόνισή τους.
Ο νέος κανονισμός θα τεθεί σε ισχύ, εφόσον λάβει και την επίσημη έγκριση του Συμβουλίου, τον Ιανουάριο του 2021.
Bρείτε εδώ τα κείμενα που εγκρίθηκαν
Αναλυτικότερα, οι κύριες διατάξεις του κανονισμού όσον αφορά την εξασφάλιση βιολογικών τροφίμων υψηλής ποιότητας, προβλέπουν επιτόπιους ελέγχους σε όλους τους φορείς εκμετάλλευσης, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο ή μία φορά κάθε δύο χρόνια, εάν δεν έχει διαπιστωθεί καμία πρακτική εξαπάτησης τα τελευταία τρία χρόνια. Επιπλέον ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει το «καθεστώς αναγνώρισης ισοδυναμίας», το οποίο ουσιαστικά υποχρεώνει τις τρίτες χώρες να συμμορφώνονται με παρόμοιους αλλά όχι με πανομοιότυπους κανόνες. Το καθεστώς αυτό θα καταργηθεί σταδιακά εντός πέντε ετών, ώστε τα εισαγόμενα προϊόντα να συμμορφώνονται πλήρως με τα πρότυπα της ΕΕ.
Στο επίπεδο της ενίσχυσης της παραγωγής βιολογικών τροφίμων στην Ε.Ε προβλέπεται η αύξηση της προσφοράς βιολογικών σπόρων και ζώων για την κάλυψη των αναγκών των παραγωγών βιολογικών τροφίμων. Σημειώνεται εδώ πως οι εξαιρέσεις που επιτρέπουν τη χρήση συμβατικών σπόρων και ζώων στη βιολογική παραγωγή θα καταργηθούν το 2035. Παράλληλα θα εξακολουθήσουν να επιτρέπονται οι μεικτές καλλιέργειες, δηλαδή εκείνες που παράγουν τόσο συμβατικά όσο και βιολογικά τρόφιμα, υπό την προϋπόθεση ότι οι δύο αυτές γεωργικές δραστηριότητες θα διαχωρίζονται σαφώς και αποτελεσματικά. Τέλος, απλοποιείται η διαδικασία πιστοποίησης για τους μικροκαλλιεργητές, αφού η καθιέρωση συστήματος ομαδικής πιστοποίησης θα μειώσει τις δαπάνες ελέγχου και πιστοποίησης καθώς και το διοικητικό φόρτο για τους μικροκαλλιεργητές, εξοικονομώντας τους έτσι χρόνο και χρήμα όταν αποφασίζουν να ξεκινήσουν να παράγουν βιολογικά προϊόντα.
Για την αποφυγή της μόλυνσης των βιολογικών προϊόντων με χημικά φυτοφάρμακα ή συνθετικά λιπάσματα οι γεωργοί και οι άλλοι φορείς στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων θα υποχρεωθούν να εφαρμόσουν μια σειρά νέων προληπτικών μέτρων για την αποφυγή μόλυνσης των προϊόντων τους. Εάν υπάρχει υποψία ότι το προϊόν περιέχει κάποιο μη εγκεκριμένο φυτοφάρμακο ή λίπασμα, δεν θα πρέπει να φέρει την επισήμανση βιολογικού προϊόντος μέχρις ότου διεξαχθεί περαιτέρω έρευνα. Εάν αποδειχθεί ότι η μόλυνση ήταν εσκεμμένη ή ότι ο παραγωγός δεν εφάρμοσε τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα, τότε το προϊόν θα χάσει το καθεστώς βιολογικού προϊόντος. Ταυτόχρονα, τα κράτη μέλη που εφαρμόζουν επί του παρόντος κατώτατα επιτρεπόμενα όρια για τις μη εγκεκριμένες ουσίες (π.χ. φυτοφάρμακα) σε βιολογικά τρόφιμα, θα μπορούν να συνεχίσουν να εφαρμόζουν τα ίδια όρια, ωστόσο θα υποχρεούνται να επιτρέπουν στα βιολογικά τρόφιμα που παράγονται σε άλλες χώρες τις ΕΕ και συμμορφώνονται με τους γενικούς ευρωπαϊκούς κανόνες, να έχουν πρόσβαση στις αγορές τους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύτηκε να υποβάλλει έκθεση σχετικά με το πόσο αποτελεσματικοί είναι οι κανόνες της ΕΕ για την καταπολέμηση της μόλυνσης των βιολογικών προϊόντων και τα κατώτατα επιτρεπόμενα όρια τέσσερα χρόνια μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού. Αν χρειαστεί θα καταθέσει νέα νομοθετική πρόταση για την εναρμόνισή τους.
