O Αρτινός, Πέτρος Οικονόμου επισκέφθηκε τη Σαντορίνη στη δεκαετία του ‘80. Κάποια χρόνια αργότερα κι ενώ η βιομηχανική παραγωγή ντομάτας στο νησί φυλλορροούσε, ο ίδιος αποφάσισε να κάνει ακριβώς το αντίθετο. Να καλλιεργήσει και να συσκευάσει άνυδρο ντοματάκι Σαντορίνης. Πριν από αρκετά χρόνια καλλιεργούνταν στο νησί έως και 40.000 στρέμματα, ενώ υπήρχαν συνολικά εννέα εργοστάσια επεξεργασίας για το συγκεκριμένο προϊόν. Επιχειρηματικό καταφύγιό για τον ίδιο αποτελεί η εταιρεία Άνυδρο, η οποία εκτός από τον πρωτογενή τομέα παρέχει και την εμπειρία της γεύσης και της τοπικής κουζίνας προς τους επισκέπτες με κύριο συστατικό τα προϊόντα που ο ίδιος παράγει.
Γεωπόνος και εκπαιδευτικός ταυτόχρονα, δελεάστηκε από τις ξεχωριστές εδαφικές και κλιματολογικές συνιστώσες του νησιού γι’ αυτό και αφοσιώθηκε στη συγκεκριμένη μορφή καλλιέργειας. «Ήρθα στη Σαντορίνη το 1987 για πρώτη φορά. Κι αυτό που κατάλαβα ήταν πως ό,τι ήξερα μέχρι εκείνη τη στιγμή για την αγροτική παραγωγή, θα έπρεπε να το “σπουδάσω” από την αρχή λόγω της ιδιαιτερότητας που παρουσιάζει το αγροτικό τοπίο της Σαντορίνης. Το 1997 αποφάσισα να ασχοληθώ με το ντοματάκι. Ήταν η χρονιά που έκλεινε και το τελευταίο εργοστάσιο ντομάτας στο νησί, αυτό της Ένωσης Συνεταιρισμών της Σαντορίνης. Ξεκίνησα να καλλιεργώ, ενώ δημιούργησα και μία μικρή μονάδα αρχικά για την παραγωγή ντοματοπολτού. Στη συνέχεια έβγαλα και λιαστό ντοματάκι αλλά και γλυκό», περιγράφει ο κύριος Οικονόμου.
Ο Πέτρος Οικονόμου λέει πως η δυνατότητα παραγωγής είναι απεριόριστη, ωστόσο κύριο ανασταλτικό παράγοντα αποτελεί ότι πλέον τα αγροτεμάχια, πωλούνται ως οικόπεδα λόγω της έντονης τουριστικής ανάπτυξης της Σαντορίνης και επομένως είναι ασύμφορη η αγορά τους από έναν αγρότη.
Παρά το γεγονός ότι κατά τα πρώτα χρόνια δραστηριοποίησής του στο νησί, εφάρμοσε τις καλλιεργητικές μεθόδους που ο ίδιος γνώριζε από την πρότερη εμπειρία του, στη συνέχεια ακολούθησε την παραδοσιακή καλλιεργητική μέθοδο των Σαντορινιών παραγωγών, όπου όλα γίνονται με το χέρι από την φύτευση απευθείας στο χώμα, έως την ζιζανιοκτονία και το “στύλωμα”.
Τα δύο κύρια στοιχεία που χαρακτηρίζουν το ντοματάκι Σαντορίνης* είναι ότι η στρεμματικές αποδόσεις είναι ιδιαίτερα περιορισμένες, ενώ το προϊόν είναι άνυδρο λόγω της μορφολογίας του εδάφους. «Η στρεμματική απόδοση δεν υπερβαίνει τα 300 με 400 κιλά ανά στρέμμα, ενώ η τιμή της ανέρχεται σε περίπου 2 ευρώ το κιλό».
Έως και το 2010 η συνολική καλλιέργεια του Πέτρου Οικονόμου είχε φτάσει περίπου τα 100 στρέμματα. «Ήταν μία περίοδος που ο κόσμος χαρακτηριζόταν από οικονομική ευμάρεια και πλήρωνε για να φάει κάτι ποιοτικό. Από το 2010 και ύστερα τα πράγματα άλλαξαν καθότι ο άνθρωπος που έκανε την διανομή των προϊόντων μου έπεσε έξω, αφήνοντάς μου ως παρακαταθήκη ένα πολύ μεγάλο χρέος».
Η επαναφορά και η δημιουργία επισκέψιμων εγκαταστάσεων
Μετά το πέρας της δεκαετούς κρίσης, άρχισε να δημιουργεί και πάλι από την αρχή αυτό που ήξερε καλά και που είχε χτίσει όλα τα προηγούμενα χρόνια. «Ξεκίνησα να αναπτύσσω και πάλι την καλλιέργεια της ντομάτας, ενώ έκανα επισκέψιμες τις εγκαταστάσεις της εταιρείας μου». Το 2017 επισκέφθηκαν τους χώρους της «Άνυδρο» περί τα 500 άτομα, τον επόμενο χρόνο 1.000, τον μεθεπόμενο 1.500. Κι εκεί που όλα έδειχναν ότι έχει αρχίσει και πάλι να ακολουθεί ανοδική διαδρομή η ανάπτυξη της εταιρείας ανακόπηκε από την εξάπλωση της πανδημίας.
Το ταξίδι στην Αμερική
Ο Πέτρος Οικονόμου είχε στείλει τα προϊόντα του και στην Αμερική, συμμετέχοντας σε διεθνή διαγωνισμό τροφίμων. Εκεί έχασε το πρώτο βραβείο, λόγω της υψηλής τιμής του προϊόντος. «Αυτό που έλειπε και συνεχίζει να λείπει είναι η ενημέρωση του καταναλωτή για τα εξέχοντα χαρακτηριστικά που έχει το ντοματάκι Σαντορίνης. Μάλιστα και στην Αμερική μου είχαν πει ότι πρέπει να στηριχθεί το προϊόν, για να μπορέσει να φτάσει εκεί που του αξίζει».
*Θρυλείται πως το ΠΟΠ ντοματάκι Σαντορίνης έφτασε στο νησί των Κυκλάδων από την Αίγυπτο. Το πρώτο εργοστάσιο ντομάτας στη Σαντορίνη ήταν αυτό του Δημήτρη Νομικού το 1926.
