Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε στις 15 Μαρτίου 2022 τα αποτελέσματα της πιλοτικής μελέτης με τίτλο «Αναδιάρθρωση της αλυσίδας αξίας της μελισσοκομίας και του προγράμματος αναπαραγωγής και επιλογής ειδών μέλισσας με αντοχή στο παράσιτο της βαρρόα» που χρηματοδοτείται από την Ε.Ε.
Το έργο αυτό, που αποτελεί την μεγαλύτερη μελέτη για την επιλογή μελισσών που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ στην Ευρώπη, διερεύνησε τις δυνατότητες αύξησης της αντοχής των εμπορικά διαθέσιμων μελισσών στη δράση του παρασιτικού άκαρι βαρρόα μέσω επιλεκτικής αναπαραγωγής. Επίσης ανέλυσε τρόπους βελτίωσης της πρόσβασης των μελισσοκόμων σε ανθεκτικό πολλαπλασιαστικό υλικό. Τα αποτελέσματα των πιλοτικών δοκιμών έδειξαν ότι είναι δυνατή η ανάπτυξη αντοχής στη δράση του βαρρόα εάν αναπαραχθούν επιλεκτικά μέλισσες με αποδεδειγμένη ανθεκτικότητα στη δράση του άκαρι. Παράλληλα τα αποτελέσματά της μελέτης θα συμβάλουν στη μείωση της έκθεσης των μελισσών σε χημικά και φαρμακευτικά προϊόντα, αφού η αντιμετώπιση του παθογόνου εντόμου θα γίνεται φυσικά με επιλεκτική αναπαραγωγή.
Η βασική και εφαρμοσμένη έρευνα πραγματοποιήθηκε μεταξύ 2018 και 2021 και διεξήχθη από κοινοπραξία (EurBeST) επιστημόνων, μελισσοκόμων, ενώσεων κτηνοτρόφων και εμπειρογνωμόνων μελισσοκομίας από 11 χώρες της ΕΕ.
Οι μέλισσες υφίστανται τεράστιο άγχος εδώ και αρκετά χρόνια, λόγω της εντατικοποίησης των γεωργικών πρακτικών καθώς και των κλιματικών αλλαγών και της παγκοσμιοποίησης, που φέρνουν νέες ασθένειες στις μέλισσες. Μεταξύ αυτών είναι το παρασιτικό ακάρεα Varroa destructor, το οποίο οδηγεί στο θάνατο των περισσότερων μολυσμένων αποικιών μέσα σε λίγους μήνες, εάν δεν γίνει θεραπεία από τους μελισσοκόμους. Από την άφιξή της στην Ευρώπη στα τέλη της δεκαετίας του 1970, η βαρρόα προσβάλλει τις περισσότερες αποικίες και αντιπροσωπεύει την πιο επιδραστική απειλή παθογόνου για τις μέλισσες και τη μελισσοκομική βιομηχανία παγκοσμίως. Η βαρρόα έχει συνδεθεί με την μετάδοση στις μέλισσες του Ιού Παραμόρφωσης Πτερών (DWV), καθώς και άλλων ιών στην κυψέλη όπως ο Ιός Οξείας Παράλυσης Μελισσών (ABPV). Η μετάδοση ιών, σε συνδυασμό με την παρασιτική δράση της βαρροάτοσης εξαντλούν τη κυψέλη. Αυτό μπορεί να προκαλέσει ανοσολογική ανεπάρκεια στον πληθυσμό του μελισσιού μας, κάνοντάς τον ευάλωτο σε διάφορες εξωτερικές παθογόνους. Αυτός ο συνδυασμός πιστεύεται ακόμη πως συντελεί στο σύνδρομο CCD (Διαταραχή Κατάρρευσης Αποικίας).
Ουσιαστικά η έντονη παρουσία βαρρόα, εξασθενεί το μελίσσι πράγμα που συνεπάγεται από μείωση της παραγωγής ως και απώλεια του μελισσιού σε περιπτώσεις που δεν παρέμβει ο μελισσοκόμος και τα βαρρόα προσβάλουν μεγάλο ποσοστό ξενιστών, οδηγώντας τις μέλισσες σε ολοκληρωτική εγκατάλειψη της κυψέλης.
Η μελέτη έδειξε ότι ορισμένες μέλισσες είναι σε θέση να αναπτύξουν άμυνες και να επιβιώσουν από την προσβολή από ακάρεα. Καθώς αυτή η ικανότητα μπορεί να μεταδοθεί γονιδιακά στην επόμενη γενιά, υπάρχει πλέον η δυνατότητα στους μελισσοκόμους να επιλέξουν και να αναπαράγουν μέλισσες ανθεκτικές στη βαρρόα. Ωστόσο ενώ η μέθοδος έχει αποδειχθεί λειτουργική, είναι δαπανηρή. Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η επιτυχία των προγραμμάτων αναπαραγωγής θα εξαρτηθεί από τη διάστασή τους και τη συνεπή ανάπτυξή τους για αρκετά χρόνια, καθώς και από το επίπεδο της παρεχόμενης χρηματοδότησης.
Περισσότερες πληροφορίες για τη μελέτη διαθέσιμες εδώ
