Αν και ο πρώτος μήνας της χρονιάς για τον ελληνικό τουρισμό δεν θεωρείται ενδεικτικός για την πορεία των τουριστικών μεγεθών, εντούτοις έδειχνε τη δυναμική της ζήτησης: οι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 24,4%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 287 εκατ. ευρώ, έναντι 230 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2019. Αντιστοίχως, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση διαμορφώθηκε στις 790 χιλιάδες ταξιδιώτες, αυξημένη κατά 19,7% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα πέρσι. Και η μέση δαπάνη ανά τουρίστα ανέβηκε κατά 4%.
Όλα αυτά, τη στιγμή που κανονικά η τουριστική περίοδος ήδη θα είχε ξεκινήσει για την πλειονότητα των δημοφιλών προορισμών, οι νέες μονάδες θα μετρούσαν ημέρες μέχρι την υποδοχή των πρώτων πελατών και ο κλάδος θα προετοιμαζόταν για τις κρατήσεις του Πάσχα.
Η εξάπλωση του κορονοϊού, που επέβαλε μέτρα όπως την αναστολή λειτουργίας των μονάδων δωδεκάμηνης λειτουργίας –πλην όσων θα λειτουργούν κατ’ εξαίρεση ανά περιφερειακή ενότητα–, την αναστολή ανοίγματος όλων των εποχικών καταλυμάτων, τη διακοπή της αεροπορικής σύνδεσης με την Ιταλία, την Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, το κλείσιμο συνόρων με την Τουρκία, την Αλβανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, άλλαξε όλα τα δεδομένα, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για την παγκόσμια τουριστική οικονομία. Υπενθυμίζεται πως και η Aegean προχώρησε σε προσωρινή αναστολή των πτήσεων εξωτερικού έως τις 30 Απριλίου.
Όπως σημειώνουν στο "Κεφάλαιο" παράγοντες του χώρου που παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις, αυτήν τη στιγμή και όσο μεγαλώνει ο αριθμός των κρουσμάτων και των θανάτων από τον ιό, οι προβλέψεις είναι δύσκολες, αλλά είναι δεδομένο πως η ζημιά για την αγορά και την ελληνική οικονομία θα είναι τεράστια.
Το κακό και το χειρότερο
Επιχειρηματίες της αγοράς αναφέρουν πως αν η κρίση διαρκέσει μέχρι τον Μάιο, και αυτό είναι το πλέον αισιόδοξο σενάριο, υπάρχει μια πιθανότητα η θερινή περίοδος να μη χαθεί, τουλάχιστον χρονικά. Και αυτό γιατί οι απώλειες και σε αυτή την περίπτωση εκτιμάται πως θα είναι τεράστιες, καθώς και το τρίμηνο Μάρτιος, Απρίλιος και Μάιος έχει σημαντική συνεισφορά στις συνολικές εισπράξεις. Σημειώνεται, επιπλέον, πως είναι μια περίοδος που δεν προσελκύει σημαντικό μερίδιο μαζικού τουρισμού, αλλά τουρίστες με μεγαλύτερο budget.
Υπάρχει όμως και το χειρότερο σενάριο, το οποίο μάλιστα δείχνει να έρχεται πιο κοντά όσο περνούν οι μέρες και αποκαλύπτονται οι διαστάσεις της μετάδοσης της επιδημίας. Με τις σημαντικότερες χώρες- "δεξαμενές" τουριστών, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Ιταλία και η Γαλλία να έχουν πληγεί σημαντικά, ακόμη και αν τα σύνορα ανοίξουν και τα αεροπορικά αεροδρόμια αποκατασταθούν, υπάρχει πολύ μεγάλος προβληματισμός για το πόσοι τουρίστες θα προχωρήσουν σε κράτηση κάποια στιγμή μέχρι το τέλος της χρονιάς. Επιπλέον, με την οικονομία και την απασχόληση να έχουν χτυπηθεί σημαντικά σε αυτές τις χώρες, εγείρονται ερωτήματα για τη δυνατότητα που θα υπάρχει για ταξίδια.
Παράγοντες του τουρισμού εξηγούν πως η ταξιδιωτική κίνηση και εμπιστοσύνη θα αργήσουν πολύ να αποκατασταθούν, πιθανόν ούτε κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Πρόκειται για την πλέον αρνητική υπόθεση, μια εξέλιξη που θα μπορούσε να αφαιρέσει φέτος από τον ελληνικό τουρισμό τις μισές αφίξεις από το εξωτερικό, όπως λένε πληροφορίες από τον χώρο των ξενοδόχων.
Μεταθέτουν τη σεζόν
Επί του παρόντος, η πλειονότητα των μεγάλων ευρωπαϊκών tour operators, όπως οι γερμανικοί DER Touristik και Alltours που φέρνουν στην Ελλάδα υψηλό όγκο τουριστών, έχουν προχωρήσει στην ακύρωση μέχρι τα τέλη του Απριλίου όλων των ταξιδιωτικών πακέτων και των ατομικών ταξιδιών. Την ίδια ώρα ο μεγαλύτερος τουριστικός οργανισμός της Ευρώπης, η TUI, έχει αναστείλει το παγκόσμιο πρόγραμμά της έως και τις 23 Απριλίου.
Θεωρείται εντούτοις σίγουρο, όπως υπογραμμίζουν παράγοντες από τον χώρο των ταξιδιωτικών γραφείων, πως η αναστολή των ταξιδιών θα επεκταθεί σημαντικά. Ενδεικτική του φόβου που επικρατεί στην ταξιδιωτική βιομηχανία είναι και η πρόσφατη απόφαση του φινλανδικού tour operator "Aurinkomatkat" να ξεκινήσει τη φετινή σεζόν από τον Ιούλιο, όπως ενημέρωσε τους Έλληνες ξενοδόχους με τους οποίους συνεργάζεται.
Η μεγάλη εποχικότητα του ελληνικού τουρισμού, διαχρονικά, είναι αυτό που προβληματίζει περισσότερο από κάθε άλλη φορά την τουριστική αγορά. Είναι ενδεικτικό πως σχεδόν τα 3/4 των ετήσιων τουριστικών εσόδων συλλέγονται τη θερινή περίοδο, από τον Ιούνιο έως και τον Σεπτέμβριο. Μόνο πέρσι, από τα 18,2 δισ. ευρώ των ετήσιων ταξιδιωτικών εισπράξεων το 2019, τα 13,3 δισ. ευρώ αφορούσαν το συγκεκριμένο τετράμηνο.
Παγωμένοι οι ξενοδόχοι
Κανείς πλέον δεν μπορεί να προβλέψει ποια θα είναι η επόμενη ημέρα για την ξενοδοχειακή αγορά, ακόμη κι όταν αρθούν τα προληπτικά μέτρα και δοθεί το πράσινο φως για τη λειτουργία τους. Όπως λέει το ρεπορτάζ, όλα τα σενάρια αυτήν τη στιγμή βρίσκονται πάνω στο τραπέζι.
Με τις κρατήσεις να βρίσκονται στο μηδέν, δεν είναι σίγουρο πως οι επιχειρηματίες θα προχωρήσουν τελικά σε άνοιγμα των μονάδων τους, για το οποίο θα πρέπει να έχουν εξασφαλιστεί ήδη οι εργαζόμενοι, η τροφοδοσία και πληρότητες που να καθιστούν συμφέρουσα τη λειτουργία. Οι πληροφορίες θέλουν μεγάλη μερίδα των ξενοδόχων, ειδικά σε τουριστικούς προορισμούς που εξαρτώνται από τις κρατήσεις των tour operators να εξετάζουν σοβαρά το πότε και εάν θα ανοίξουν.
Το ίδιο τοπίο επικρατεί και στις μονάδες των πόλεων, για τις οποίες η καλοκαιρινή περίοδος ούτως ή άλλως δεν θεωρείται σημαντική από πλευράς πληροτήτων, όσο η άνοιξη και το φθινόπωρο. Και πάλι, σε περίπτωση που ανοίξουν οι μονάδες, ποιες θα είναι οι τιμές κράτησης με βάση και τον μεγάλο ανταγωνισμό για τη διεκδίκηση των τουριστικών μεριδίων;
Υπό αυτές τις συνθήκες και με μηδενική ρευστότητα, καθώς επιστρέφονται τα χρήματα που είχαν δοθεί από τις προκρατήσεις, δεν είναι λίγοι όσοι προβλέπουν τσουνάμι λουκέτων στο ξενοδοχειακό τοπίο.
Θεωρείται, τέλος, δεδομένο πως πολλά επενδυτικά σχέδια και ανακαινίσεις είτε μετατίθενται για το μέλλον, είτε τελικά θα ακυρωθούν, αφού προτεραιότητα θα αποτελέσει η κάλυψη των απωλειών και η "ανάνηψη" της κερδοφορίας.
Τα έσοδα έβαζαν αυτήν τη χρονιά πλώρη για τα 20 δισ.
Ουκ ολίγες φορές ο τουρισμός χαρακτηρίστηκε "ατμομηχανή" της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία χρόνια, και όχι άδικα, αφού από το 2013 και μετά η πορεία του είναι εκρηκτική τόσο σε έσοδα, όσο και σε αφίξεις, με την περσινή χρονιά να είναι η καλύτερη όλων των εποχών.
Όπως έδειξαν τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος τα τουριστικά έσοδα το 2019 διαμορφώθηκαν στα 18,2 δισ. ευρώ. Το 2019 η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση αυξήθηκε κατά 4,1% και διαμορφώθηκε στις 31,3 εκατ. ταξιδιώτες, έναντι 30,1 εκατ. ταξιδιωτών το 2018. Η Ελλάδα πέτυχε αύξηση των διεθνών αεροπορικών αφίξεων κατά 3,9%, που σε απόλυτα νούμερα μεταφράζεται σε 21,5 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις και επιπλέον 803 χιλιάδες επιβάτες σε σχέση με το 2018.
Για το 2020, το υπουργείο Τουρισμού είχε θέσει ως προτεραιότητα τη διψήφια αύξηση των εισπράξεων, υπολογίζοντας πως στο τουριστικό "καλάθι" θα έμπαιναν επιπλέον τουλάχιστον 1,5-1,7 δισ. ευρώ, την αύξηση των αφίξεων κοντά στο 5%, την αύξηση στις τουριστικές αφίξεις κατά τους μήνες Απρίλη, Μάη, και Σεπτέμβρη, Οκτώβρη άνω του μέσου όρου του έτους, την αύξηση στις διανυκτερεύσεις κατά 5% στο τέλος του έτους, την αύξηση της κατά κεφαλήν δαπάνης κατά 4,5% και τέλος την αύξηση των κλινών καταλυμάτων 4 και 5 αστέρων κατά 3% στο τέλος του έτους. Στόχος ήταν επίσης η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου με "όχημα" τον εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος και την μετεξέλιξη του τουριστικού μοντέλου "ήλιος και θάλασσα", με στόχο την προσέλκυση επισκεπτών υψηλού εισοδηματικού επιπέδου, αλλά και άνοιγμα σε αγορές του εξωτερικού με υψηλές δαπάνες. Μια από αυτές ήταν και η Κίνα.
Το πλήγμα για την οικονομία φέτος διαγράφεται τεράστιο. Σύμφωνα με το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών, για κάθε 1 δισ. ευρώ απώλειας διεθνών ταξιδιωτικών εισπράξεων, προκαλείται μία συνολική (άμεση και έμμεση) μείωση του ΑΕΠ της οικονομίας κατά περίπου 1,076 δισ. ευρώ, μείωση της απασχόλησης στην οικονομία κατά περίπου 26.403 απασχολούμενους, επιβάρυνση του Ισοζυγίου Αγαθών και Υπηρεσιών κατά περίπου 675,52 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων πάνω από τα 2/3 οφείλονται σε απώλειες εισπράξεων από υπηρεσίες διαμονής και εστίασης.
Είναι, άλλωστε, ενδεικτικά τα στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων για τη συμβολή του κλάδου στο ΑΕΠ (τα στοιχεία αφορούν τις επιδόσεις του χώρου το 2018, με τις περσινές να αναμένονται). Ο τουρισμός το 2018 συνέβαλε άμεσα στη δημιουργία του 11,7% του ΑΕΠ της χώρας με 21,6 δισ. ευρώ. Η άμεση συνεισφορά του τουρισμού στο ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 13,3% ή κατά 2,5 δισ. ευρώ σε σύγκριση με το 2017. Συνολικά (άμεσα και έμμεσα) ο τουρισμός το 2018 συνέβαλε από 25,7% (47,4 δισ. ευρώ) έως 30,9% (57,1 δισ. ευρώ) στη δημιουργία του ΑΕΠ.
Πηγή: capital.gr
