Εντούτοις, µε δεδοµένο ότι σήµερα µόνο 9 κράτη-µέλη κάνουν χρήση της αναδιανεµητικής πληρωµής, η οποία ως τώρα ήταν προαιρετική, κάνει εξαιρετικά ενδιαφέρον, σύµφωνα µε τον καθηγητή αγροτικής οικονοµίας του πανεπιστηµίου του Τρίνιτι στο ∆ουβλίνο, Άλαν Μάθιους να δούµε ποια θα είναι η µίνιµουµ κατανοµή που θα οριστεί όταν το πρόγραµµα καταστεί υποχρεωτικό.
Μάλιστα, σύµφωνα µε την εµπειρία της Γαλλίας, µίας εκ των 9 χωρών που εφαρµόζουν τη σχετική δυνατότητα, τα ποσά που αναδιανέµονται είναι πολύ περιορισµένα. Σηµειωτέων ότι στα κράτη δόθηκε η επιλογή να ρυθµίσουν την κορυφή στο ποσοστό περίπου του 65% της µέσης εθνικής/τοπικής άµεσης πληρωµής ανά εκτάριο. Ωστόσο, αυτό το µάξιµουµ µέγεθος δεν εφαρµόζεται.
Η αναδιανεµητική, σύµφωνα µε τον καθηγητή, φαίνεται να είναι σηµαντικά πιο αποτελεσµατική στην αναδιανοµή από το πλαφόν. Ο λόγος για το µεγαλύτερο αντίκτυπο στην αναδιανοµή είναι ότι όλα τα εκτάρια πάνω από το όριο των 52 εκταρίων συµβάλλουν στην πληρωµή για τις µικρότερες φάρµες κι όχι µόνο για τα εκτάρια που έχουν οι πολύ µεγάλες φάρµες.
Βάσει της ανάλυσης Μάθιους, που ακουµπά σε έξι προσοµοιωτικά σενάρια στη Γαλλία, προκύπτουν τα εξής:
- Όσο µικρότερο το πλαφόν, τόσο µεγαλύτερο το όφελος για τις πολύ µικρές καλλιέργειες αλλά την ίδια στιγµή, τόσο µικρότερος θα είναι και ο αριθµός όσων θα ωφεληθούν.
- Οι προσοµοιώσεις υπογραµµίζουν και τον τρόπο που αντιµετωπίζονται οι δοµές ιδιοκτησίας ως προς το αναδιανεµητικό αποτέλεσµα. Για παράδειγµα, στη Γαλλία, αν οι µεγάλες συνεργατικές φάρµες αντιµετωπιστούν ως µία µονάδα, τότε τόσο η αναδιανεµητική πληρωµή όσο και το πλαφόν (ανάλογα µε το αν οι µισθοί θα υπολογιστούν ή όχι πριν την εφαρµογή του πλαφόν) έχουν µια σηµαντικά διευρυµένη επίδραση.
- Το 2015 οι καλλιέργειες κάτω των 100 εκταρίων έλαβαν το 37,2% των άµεσων πληρωµών στη Γαλλία.
- Ενώ ο στόχος της αναδιανεµητικής είναι να ευνοήσει τις µικρότερες φάρµες και θεωρητικά τους αγρότες µε περιορισµένα εισοδήµατα, πολλοί από τους δικαιούχους µε λιγότερα εκτάρια έχουν υψηλή παραγωγή και απολαβές ανά εκτάριο.
- Απαιτείται περισσότερη σαφήνεια και κατανόηση της δοµής ιδιοκτησίας των πολύ µεγάλων καλλιεργειών για να είµαστε σε θέση να προβλέψουµε τον αντίκτυπο του πλαφόν και της αναδιανεµητικής πληρωµής.
- Δεν θα θέλουν όλα τα κράτη-µέλη να υποστηρίξουν επί της αρχής τις µικρές φάρµες. Για τα συγκεκριµένα κράτη-µέλη θα είναι ενδιαφέρον να δούµε πόσο βάρος θα δώσει η Κοµισιόν στον στόχο της δικαιότερης διανοµής της ενίσχυσης όταν θα εγκρίνει τα Στρατηγικά Σχέδιά τους για την ΚΑΠ.
Έως 15% των άµεσων
Η αναδιανεµητική πληρωµή εφαρµόζεται σε εννιά κράτη-µέλη: στο Βέλγιο (Περιφέρεια της Βαλλωνίας), τη Βουλγαρία, τη Γερµανία, τη Γαλλία, την Κροατία, τη Λιθουανία, την Πολωνία, τη Ρουµανία και την Ουαλία στο Ηνωµένο Βασίλειο. Ο οικονοµικός επιµερισµός του προγράµµατος αντλεί από 0,5% έως 15% από το ανώτατο όριο για τις απευθείας πληρωµές στα κράτη. Η πληρωµή στοχεύει σε µια πιο αποτελεσµατική ενίσχυση του εισοδήµατος των αγροτών µικρού µεγέθους αποδίδοντας µια επιπλέον πληρωµή ανά εκτάριο (για τα πρώτα εκτάρια) κάτω από ένα συγκεκριµένο όριο.
Υψηλές απολαβές έδειξε η προσομοίωση
Μετά το 2020 το σχέδιο για αναδιανεµητικές ενισχύσεις καθίσταται υποχρεωτικό αλλά, ουσιαστικά, εναπόκειται στα κράτη-µέλη να αποφασίσουν και να αιτιολογήσουν όλες τις παραµέτρους (όρια, ποσόστωση) στα Στρατηγικά τους Πλάνα για την ΚΑΠ. Ο µόνος περιορισµός που θέτει η ΕΕ είναι ότι το αναδιανεµητικό ποσό στην κορυφή δεν µπορεί να ξεπερνά τον εθνικό µέσο όρο άµεσων πληρωµών ανά εκτάριο για τη χρονιά που γίνεται η αίτηση.
Η Γαλλία είναι ένα από τα 9 κράτη που έκαναν χρήση της αναδιανεµητικής το 2015, όπου καλλιέργειες κάτω από 100 εκτάρια έλαβαν το 37,2% των άµεσων πληρωµών. Στόχος ήταν να εισάγει σταδιακά την πληρωµή χρησιµοποιώντας το 5% από το εθνικό πλαφόν για τις απευθείας πληρωµές του 2015 που αντιστοιχούσαν σε 25 ευρώ ανά εκτάριο για τα πρώτα 52 εκτάρια και αυξάνονταν κατά 5% κάθε χρόνο για να φτάσουν στο 20% του πλαφόν από το 2018 και µετά. Ωστόσο, η γαλλική κυβέρνηση πήρε την απόφαση το 2017 να κρατήσει προσωρινά το ποσοστό στο 10% λόγω δυσκολίας µε τη σοδειά των σιτηρών το 2016 και να το αφήσει εκεί και για το 2018.
Ενώ ο στόχος της αναδιανεµητικής είναι να ευνοήσει τις µικρότερες φάρµες και αγρότες µε περιορισµένα εισοδήµατα, η προσοµοιωτική έκθεση στη Γαλλία δείχνει ότι πολλοί από τους δικαιούχους µε λιγότερα εκτάρια έχουν αµπέλια, είναι παραγωγοί φρούτων, λαχανικών και χοιροτρόφοι µε υψηλή παραγωγή και απολαβές ανά εκτάριο.
