Η αποψίλωση των δασών στη Βραζιλία, τη χώρα όπου βρίσκεται το μεγαλύτερο τμήμα του τροπικού δάσους του Αμαζονίου, αυξήθηκε τον τελευταίο χρόνο και χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα παρθένας βλάστησης εξακολουθούν να καταστρέφονται. Έχει έρθει η ώρα να δούμε τα δένδρα υπό ένα νέο πρίσμα, υποστηρίζει η έκθεση: Ως τα τελευταία θύματα της αδυσώπητης εκβιομηχάνισης που επέβαλε η πρόοδος του δυτικού πολιτισμού στον πλανήτη.
Επιτυγχάνει τον σκοπό της με εξαιρετικό τρόπο, αφού για χάρη των «Δένδρων» το Ιδρυμα Cartier έφερε κοντά καλλιτέχνες, επιστήμονες, και φιλοσόφους. Δημιουργώντας ετερογενείς αλλά πολύ ενδιαφέρουσες ομάδες εργασίας στις οποίες συμμετείχαν ερευνητές, οικολόγοι, καλλιτέχνες και αυτόχθονες κάτοικοι του Αμαζονίου, κατάφερε να συνδυάσει γνώσεις, ανακαλύψεις, αισθητικές αναζητήσεις και δράσεις σε μεγάλα εκθεσιακά σύνολα. Από τη μια πλευρά βρίσκεται η τέχνη –το σχέδιο, η φωτογραφία, η ζωγραφική, οι εγκαταστάσεις (installations), το φιλμ και το βίντεο– και από την άλλη οι πιο προωθημένες θέσεις της σύγχρονης ερευνητικής βοτανολογίας. Ετσι τα δένδρα δεν απεικονίζονται απλώς, αλλά ουσιαστικά ζουν στον εκθεσιακό χώρο του Ιδρύματος και τον μεγάλο κήπο, επιτρέποντας στον επισκέπτη να τα αγγίξει, να τα αφουγκραστεί και να τα μελετήσει σαν ζωντανά πλάσματα.
Οι καλλιτέχνες προέρχονται από τη Λατινική Αμερική, την Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ιράν. Οι κοινότητες των αυτοχθόνων που συμμετέχουν έρχονται από την Παραγουάη (οι Νιβακλέ και οι Γκουαρανί) αλλά κι από την καρδιά των δασών του Αμαζονίου (οι Ινδιάνοι Yanomami). Οι επιστήμονες, διεθνείς και αυτοί, συνδέουν τη δημιουργικότητα και τη βιωμένη εμπειρία των παραπάνω με τις πιο προωθημένες απόψεις του κλάδου τους. Το αποτέλεσμα είναι μοναδικές εγκαταστάσεις όπως για παράδειγμα αυτή που έφτιαξε ο βοτανολόγος Στέφανο Μανκούζο, πρωτοπόρος της νευροβιολογίας των φυτών και υποστηρικτής της θεωρίας για την ευφυΐα των φυτικών οργανισμών, και η οποία «δίνει φωνή» στα δένδρα: Χάρη σε μία σειρά από αισθητήρες αποκαλύπτει στον επισκέπτη τις αντιδράσεις τους στο περιβάλλον και στη ρύπανση, όπως και τους ήχους της φωτοσύνθεσης, της επικοινωνίας που έχουν οι ρίζες καθώς και τη μνήμη των φυτών, μια ιδέα της οποίας είναι επίσης θιασώτης.
Η έκθεση «Εμείς τα δένδρα» καταφέρνει τελικά να τους ξαναδώσει τη θέση που τους στέρησε ο ανθρωποκεντρικός πολιτισμός μας. Η επιτυχία του εγχειρήματος οφείλεται στη συνεργασία διαφορετικών ανθρώπων, με άλλες κουλτούρες και ικανότητες, οι οποίοι όμως κοιτούν το κόσμο των φυτών με θαυμασμό και επίγνωση της αξίας του.
