«Η ∆υτική φιλοσοφία αρχίζει µε τον Θαλή», υποστήριξε κάποτε ο Βρετανός φιλόσοφος, µαθηµατικός και ειρηνιστής, Μπέρτραντ Ράσελ. Αν πράγµατι οι βάσεις της ανθρώπινης σκέψης του σήµερα µπορούν να εντοπιστούν στον Μιλήσιο σοφό της αρχαιότητας, εντοπίζεται σε αυτόν και ένα από τα πρώτα, πλαστό σε µεγάλο βαθµό, δίλληµα. Θεωρία ή πράξη; Ο ίδιος ο Θαλής όµως απέδειξε µε τη βοήθεια της ελαιοκοµίας, που βρέθηκε από νωρίς στο επίκεντρο του πολιτικού, οικονοµικού και κοινωνικού εν γένει αρχαιοελληνικού περιβάλλοντος, πως η ανθρώπινη σκέψη, ακόµη και αφηρηµένη, µπορεί να δαµάσει προς το συµφέρον της τον υλικό κόσµο.
Ωστόσο, ήδη από την αρχαιότητα, η λαϊκή σοφία µε τη γνωστή φιγούρα του «αφηρηµένου καθηγητή» ορίζει και ντύνει τους φιλοσόφους µε τον µανδύα του αιθεροβάµονα. Είναι γεγονός ότι ο Πλάτων στον Θεαίτητο διηγείται ότι ο Θαλής, καθώς εξέταζε τα άστρα και κοιτούσε ψηλά, έπεσε σε ένα πηγάδι. Μια παρόµοια αφήγηση εντοπίζεται και στους µύθους του Αισώπου, όπου ένας αστρονόµος «συνήθιζε κάθε βράδυ να βγαίνει απο το σπίτι του για να παρατηρεί τα αστέρια. Μιά φορά, καθώς τριγύριζε στη γειτονιά και είχε το νου του στα ουράνια σώµατα, έπεσε κατα λάθος σε ένα πηγάδι. Εκει µέσα καθώς βογγούσε και φώναζε, τον βρήκε ένας περαστικός, τον βοήθησε να βγεί απο το πηγάδι, και του είπε: «εσύ µε το να κοιτάς τα ουράνια σώµατα, δέν βλέπεις τα γήινα».
Έρχεται όµως ο Αριστοτέλης, σχεδόν για να γλιτώσει τον Θαλή από τη φήµη ενός σοφού που πετά στα σύννεφα, και εξιστορεί ότι, ενώ οι σύγχρονοί του τον ενέπαιζαν για το άσκοπο του φιλοσοφείν, αυτός παρατηρώντας τα άστρα προέβλεψε ότι η σοδειά της ελιάς θα ήταν άφθονη την επόµενη χρονιά, και καταµεσής του χειµώνα µε τα λίγα χρήµατα που είχε, προµίσθωσε όλα τα ελαιοτριβεία της Μιλήτου και της Χίου. Κι όταν έφτασε η εποχή της σοδειάς, τα υπενοικίασε στο πολλαπλάσιο αποδεικνύοντας ότι, εφόσον το ήθελαν, και οι φιλόσοφοι µπορούσαν να πλουτίσουν.
Διαβάστε αναλυτικό ρεπορτάζ στην εφημερίδα Agrenda που κυκλοφορεί το Σάββατο 4 Μαΐου, μαζί με το περιοδικό Profi
