Χαρακτηριστική είναι η θέση που καταθέτει στο Agronews o καθηγητής Μηχανολογία και Αυτοματισμών στη Γεωργία του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθήνας, Νικόλαος Συγριμής και στην οποία τονίζεται χαρακτηριστικά ότι «όλα τα σχέδια από τον Ανάδοχο για την επέκταση του συστήματος από τον Δημόσιο Φορέα άλλως η όλη προσπάθεια είναι παράνομη διότι κλειδώνει το Δημόσιο σε έναν πάροχο στο διηνεκές! Πράγμα το οποίο αντίκειται σε οποιαδήποτε σημερινή ψηφιακή εξέλιξη. Τα Ανοιχτά Συστήματα είναι ανοιχτά και στην εξέλιξη του Υλικού και του Λογισμικού και είναι σαφές ότι πρέπει να είναι εξελίξιμο διότι αυτό το Έργο πρέπει να δώσει μόνο το Έναυσμα και να δημιουργήσει «πεδίο εφαρμογών δόξης λαμπρό», εάν γίνει το αρχικό στήσιμο σωστά, με ανοιχτά όλα τα επίπεδα αλλά εποπτευόμενα από ΥΠΑΑΤ-Οργανισμο για συντονισμό και ασφάλεια».
Ολόκληρο το άρθρο – παρέμβαση του διακεκριμένου παγκοσμίως επιστήμονα έχει ως εξής:
Ο Νίκος Συγριμής, ομότιμος καθηγητής Μηχανολογίας και Αυτοματισμών στη Γεωργία (ΓΠΑ), ιδρυτής το 2000 του τομέα Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας (ICT) της Διεθνούς Ένωσης Γεωργικής Μηχανικής (CIGR) σχολιάζει σημείο προς σημείο για το agronews.gr την προκήρυξη για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Γεωργίας (ΥΠΑΑΤ, ΨΗΠΤΕ/ΚτΠ). Ο ίδιος εντοπίζει «ανεπίτρεπτη εξάρτηση» από τον πρώτο μειοδότη, καθώς και «ανεπίτρεπτη τεχνική ατέλεια» σχεδιασμού του όλου συστήματος στα θέματα ευελιξίας του υλικού στις μετρήσεις πεδίου. Κατά τη γνώμη του κ. Συγριμή, χρειάζεται σοβαρός σχεδιασμός του εγχειρήματος εξαρχής.
Περίληψη:
Η διάσταση της ευφυΐας έγινε αντιληπτό διεθνώς ότι είναι το απαραίτητο στοιχείο της Γεωργίας Ακριβείας, η οποία σήμερα βασίζεται στη σύγχρονη Γνώση των φυτών. Πλέον, η Έξυπνη Γεωργία (Smart Agriculture) είναι συνώνυμη με τη σύγχρονη γεωπονία και θα υπάρξει η κατάλληλη συμμετοχή σε όλες τις δράσεις και σε πρώτο επίπεδο. Ασφαλώς, χρειαζόμαστε τη σύγχρονη τεχνολογία (και ο Bill Gates έδωσε το στίγμα το 2012 για Επενδύσεις στη Γεωργία «Invest in Agriculture»), η οποία πρέπει να φιλοξενήσει αποδοτικά τη Γνώση, όπως επιχειρείται με το υπόψη έργο του ΥΠΑΑΤ. Η γνώση πρέπει να έχει την απαραίτητη βαρύτητα σε κάθε τέτοιο εγχείρημα, ενώ αντίστοιχα το τεχνικό μέρος μπορεί πλέον να είναι τέλειο και χαμηλού κόστους. Υπάρχουν, όμως, σοβαρές ατέλειες στην Προκήρυξη, οι οποίες οδηγούν:
1) Σε ανεπίτρεπτη εξάρτηση του ΥΠΑΑΤ από τον πρώτο μειοδότη, πράγμα το οποίο θα οδηγήσει όχι μόνο σε ολοσχερή απώλεια του κονδυλίου, αλλά και σε οπισθοδρόμηση και ολοσχερή απώλεια της όποιας καλοπροαίρετης αναπτυξιακής προσπάθειας του ΥΠΑΑΤ.
2) Σε ανεπίτρεπτη τεχνική ατέλεια σχεδιασμού του όλου συστήματος στα θέματα ευελιξίας του υλικού στις μετρήσεις πεδίου, η οποία αφενός ανεβάζει το κόστος του Έργου και αφετέρου οδηγεί σε αδυναμία εξυπηρέτησης του κάθε αγροτεμαχίου, με το ελάχιστο κόστος. Το όλο εγχείρημα χρειάζεται σοβαρό σχεδιασμό εξ αρχής (δεν υπάρχει κατάλληλος σχεδιασμός από πλευράς κρατικής δράσης) και με στόχο τόσο την ευελιξία στο υλικό και υπηρεσίες πεδίου (ανοιχτές για τις επιλογές του αγρότη) όσο και την ασφάλεια της κάθε εξυπηρετούμενης διεργασίας της καλλιέργειας.
Α. Εισαγωγικές διαπιστώσεις
Κατ’ αρχήν συγχαίρω τα σχετικά Υπουργεία, ΥΠΑΑΤ και ΨΗΠΤΕ, για την πρωτοποριακή αυτή (Δημόσια) Επένδυση και καταθέτω ότι:
1) Ο παρών σχολιασμός γίνεται με σκοπό τη διόρθωση κάποιων Γενικών και Ειδικών θεμάτων προκειμένου το εγχείρημα να διεκδικήσει πιθανότητες επιτυχίας σε ένα τόσο «δύσκολο» περιβάλλον
2) Λόγω της σημαντικότητας του εν λόγω αντικειμένου της Γεωργίας 4 πρέπει να προστατέψουμε τον χώρο (και τους αγρότες) από τυχόν λάθη που θα δημιουργήσουν σοβαρή απώλεια χρονο-εξέλιξης του πρωτογενούς τομέα, ο οποίος είναι και ο στυλοβάτης κάθε κοινωνίας.
Το θέμα μας είναι η Ψηφιακή Γεωργία ή καλύτερα ό,τι περιέχεται σε αυτό τον όρο, διότι ακούγονται όροι όπως Γεωργία Ακριβείας (ΓΑ), Έξυπνη, Ευφυής και τελευταίως Σοφή Γεωργία, και πρέπει να αποσαφηνιστούν διότι δίνουν την ουσία του Ψηφιακού Μετασχηματισμού. Τεχνητή νοημοσύνη είναι η πιο ισχυρή πηγή αλλαγών στον 21ο αιώνα. Μετασχηματίζει την οικονομία, την πολιτική, την κουλτούρα, ακόμη και τη διανόησή μας σε βαθμό που δεν μπορούμε να φανταστούμε. Η Ψηφιακή (γενικός όρος, διαχρονικής σημασίας) είναι το μέλλον και θα περάσει από πολλές μορφές, όπως προσβλέπουμε στη Γεωργία 4 και το IIOT (σήμερα πραγματοποιείται η Βιομηχανία 4, αρχίσαμε την Γεωργία 4 και τις Πόλεις 4 (flexible cities, Economist,) οπότε σε λίγο θα μιλάμε για World 4 (καλύτερα Life 3), όπου έχουμε υποχρέωση να δώσουμε τον απαραίτητο μετασχηματισμό και στη Γεωργία. Οι επενδύσεις γίνονται προς χάρη της εξασφάλισης (τροφή) των Πόλεων 4, γι’ αυτό η εν λόγω Δημόσια Επένδυση στην Ψηφιακή Γεωργία ουσιαστικά γίνεται για την ευημερία του καταναλωτή.
Για τους παραπάνω λόγους, είμαστε υποχρεωμένοι να προστατέψουμε σε κάθε προσπάθεια τη θετική «Εξέλιξη» του Αγρότη, και θα δώσουμε Γενικές και Ειδικές παρατηρήσεις στην Προκήρυξη, προκειμένου να διορθωθούν αρκετά σοβαρά θέματα του Μετασχηματισμού της Ελληνικής Γεωργίας.
Ιστορικό της Ψηφιακής Γεωργίας
Είναι σκόπιμο να αναφέρουμε μερικά στιγμιότυπα εξέλιξης στη βάση της ψηφιακής εξέλιξης. Στο Πανεπιστήμιο Cornell (ένα από τα εφτά Ivy League Universities, μαζί με Columbia, Yale, Harvard κ.ά) είχα την ευκαιρία της πρώτης στον κόσμο submicron facility (από HP+INTEL) και καταφέραμε δύο διεθνείς πατέντες: 1) RFID (USPO #4,510,495-/1985, EP0131581B1-/1988, εξέπνευσε μετά από 15 χρόνια), σε συνεργασία και με Εργαστήρια Los Alamos, και 2) ασύρματο παθητικό αισθητήρα κινητικότητας (US-PO# 4,618,861-1986) που είναι ο πρόδρομος των wearable sensors (να ενημερώσω ότι αυτά μνημονεύονται ως pioneer από HP-Lucent Technologies, Intel, Texas Instruments, κ.ά.).
Αυτές οι δυο τεχνολογίες σήμερα είναι η βάση της ιχνηλασιμότητας στην τροφική αλυσίδα (traceability) και αποτελούν τη βάση ατομικής διαχείρισης στο Precision Animal Farming (αλλά και άλλες πολλές εφαρμογές σήμερα όπως ανέπαφες κάρτες κλπ). Kαι βέβαια η τεχνολογία RFID ήταν η απαρχή του IOT (λίγο αργότερα τα SED=Speaking Electronic Devices) και στη νέα χιλιετηρίδα τα IOT και σήμερα ΙΙΟΤ και επιχειρούμε τα agΙΙΟΤ με το υπό σχολιασμό έργο.
Ηγήθηκα σε διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα με στόχο να αποδοθεί τεχνολογία στα πλαίσια της έξυπνης ΓΑ και πραγματώθηκε με τεχνοβλαστό το 2004 (www.geomations.com) και μεταφορά στην Κίνα (σε εξέλιξη σήμερα στο Πρόγραμμα του προέδρου της Κίνας Xi «Modernization of Agriculture»), όπως αποδόθηκε η Ενσωμάτωση της Γνώσης από το 2004. Υπόψη ότι στη σχολιαζόμενη προσπάθεια τα «ανοιχτά δεδομένα» δεν είναι ικανή προδιαγραφή στον σχεδιασμό του συστήματος για την απόληξη σε agIIOT (υπάρχει θέμα διασύνδεσης των δικτυακών κόμβων Τύπου 1 της Προκήρυξης με Τύπου 2 δορυφόρους κόμβους (Data and Management Nodes-DMN).
Βασική θέση για την (Ευφυή) Γεωργία Ακριβείας
Μετά τις όποιες ανταλλαγές απόψεων με τον John Stafford (UK), απ’ όπου προήλθε ο όρος Precision Agriculture στα μέσα του ’90, παραδέχθηκε τις παρατηρήσεις κατά πόσο το Field Variability δικαιολογεί το υπερυψηλό κόστος των μηχανών της ΓΑ, πράγμα το οποίο αποδείχθηκε στην πράξη με τη μη αποδοχή από τους αγρότες και επισημάνθηκε και σε αναφορά του USDA το 2012.
Σε keynote ομιλία στο CIGR Millennium World Congress 2000 Tsukuba Japan, προσπάθησα να δώσω τη διάσταση της Έξυπνης (άλλως Ευφυούς) Γεωργίας, λέγοντας ότι το σημαντικό για Sustainable Agriculture δεν είναι οι <ΧΨ> διαστάσεις (που μας δίνει το GPS) αλλά η κάθετη διάσταση <Ζ>. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να γνωρίζουμε με ακρίβεια τι να κάνουμε σε κάθε σημείο <ΧΨ>, ή καλύτερα σε κάθε ζώνη σήμερα, όπου τα υψηλού κόστους ΓΑ μηχανήματα εφαρμογής δεν χρειάζονται. Έτσι, δόθηκε η διάσταση της ευφυΐας, η οποία σήμερα βασίζεται στη Γνώση των φυτών, και πλέον η Γεωργία Ακριβείας είναι συνώνυμη με τη σύγχρονη γεωπονία. Ασφαλώς, χρειαζόμαστε τη σύγχρονη Τεχνολογία (και ο Bill Gates έδωσε το στίγμα το 2012 για Επενδύσεις στη Γεωργία «Invest in Agriculture»), η οποία πρέπει να φιλοξενήσει αποδοτικά τη Γνώση, όπως επιχειρείται με το υπόψιν έργο του ΥΠΑΑΤ.
Η Ενσωμάτωση της Γνώσης κατέχει τη βασική θέση στην εξέλιξη της ΓΑ (προστατεύεται η Γνώση) και η θέση αυτή υιοθετείται στον διεθνή χώρο. Τελικά, έγινε αντιληπτό και γι’ αυτό πλέον μιλάμε για Έξυπνη (Ευφυή) Γεωργία και πάμε στη Γεωργία 4 και τη Σοφή Γεωργία (επισημαίνω την πρόβλεψη στο 2000 CIGR ότι η Γεωργία θα γίνει ο μεγάλος καταναλωτής της Ηλεκτρονικής (γίνεται ήδη, πολλοί οι αισθητήρες) και ότι το RFID θα φτάσει το 1 cent ανά chip και ήδη έφτασε τα 2 cents σήμερα). Υπόψη ότι η Ψηφιακή Γεωργία δίνει τις δυνατότητες για αποδοτικότητα και ποιότητα αλλά και το branding, το οποίο προϋποθέτει την ιχνηλασιμότητα και θα φέρει το tagging (RFID) από τα συσκευαστήρια μέσα στη φάρμα.
Β. Γενικά και Ειδικά Σχόλια
Β1. Γενικά Σχόλια
1) Κατ' αρχήν, πρέπει να υπάρχει ένα συνολικό Σχεδιο Ψηφιοποίησης σε όλα τα επίπεδα του υλικού και του λογισμικού, τόσο σε χωρικό (χρειάζεται μελέτη για Αγροκλιματική Ζωνοποίηση) όσο και σε διαχρονικό πλάνο πραγμάτωσης και με ποιες διαχρονικές χρονο-προτεραιότητες σε καλλιέργειες και προσφερόμενες λειτουργίες (υπηρεσίες προς την παραγωγή).
Η μελέτη ζωνοποίησης της επικράτειας θα δώσει: α) τη χώρα σε χάρτες ζωνών με κριτήρια τις κρατούσες καλλιέργειες και τις απαιτήσεις ανάλογα με ζώνες αγροκλιματικές και εδαφολογικές, και β) με βάση τη ζωνοποίηση και τις ανάγκες σε μετρήσεις και data load θα γίνει ο καθορισμός σε αριθμό Μετεωρολογικών Σταθμών του έργου αυτού (Τύπου 1 παρακάτω). Αυτός ο σχεδιασμός θα εξασφαλίσει επιτυχία και θα εδραιώνει την εμπιστοσύνη των χρηστών. Στον σχεδιασμό πρέπει να συνυπολογιστούν και οι αυτοματισμοί που κάθε αγρότης θα πραγματώσει με δικές του δράσεις και αυτό θα είναι το πλέον αποδοτικό σημείο (Ανοιχτη Τεχνολογία με προσπελασιμότητα του Λογισμικού και της Επικοινωνίας -APIs). Πλέον, στο σημείο αυτό πρέπει να υπάρξει και συστηματική εκπαίδευση των αγροτών στο πλαίσιο μιας νέας μορφής Γεωργικών Εφαρμογών.
2) Δίκτυο με δυο κλάσεις Σταθμών:
Τύπος 1) Με μεγάλη εμβέλεια (πέραν των δύο Km) και χωρητικότητα σε αισθητήρες και άλλες δυνατότητες υλικού και λογισμικού και ασφάλειας λειτουργίας και πληροφοριών, και
Τύπος 2) Μικρότεροι σταθμοί (δικτυακοί κόμβοι-Nodes) μικρότερων δυνατοτήτων, δικτυακοί δορυφόροι στα Gateway των Τύπου 1 (όλοι οι Σταθμοί Τύπου 1 του Έργου αυτού θα είναι και Smart Gateways). Τύπου 2 με λιγότερες δυνατότητες και σαφώς χαμηλότερου κόστους για ειδικές εγκαταστάσεις μέχρι και κατά αγροτεμάχιο με αισθητήρες εδάφους, κλίματος κ.α. (Για τα σχέδια και αναπαραγωγή θα έχει υποχρέωση «απορρήτου» ο Οργανισμός Αξιοποίησης και Λειτουργίας, αλλά και δυνατότητα υιοθέτησης άλλων μελλοντικών μειοδοτών, εφόσον αποφασίσει την όποια πύκνωση δικτύου). Οι Τύπου 2 θα είναι σταθμοί-κόμβοι ελαφράς μορφής αλλά με πληθώρα δυνατοτήτων και με «δημοσιοποίηση» του Interface προς Τύπο 1 (το εν εξελίξει έργο αφορά τους Τύπου 1, οι οποίοι δεν θα χρειάζονται πύκνωση (WAN με ειδική σύμβαση με την Κινητή Τηλεφωνία) ενώ όπου χρειάζεται θα υπάρχει δυνατότητα για απλούς Repeaters. Οι Τύπου 2 θα μπορούν να εγκαθίστανται και από ιδιώτες αγρότες (ad hoc δίκτυο με τις παραλλαγές του) από άλλους παρόχους της τεχνολογίας, και εφόσον τα συστήματα αυτά έχουν πάρει σήμα-άδεια καταλληλότητας από τον Οργανισμό (ΥΠΑΑΤ).
Είναι σαφές ότι δεν δημιουργούμε μονοπώλια παρά μόνο αν αποφασίσουμε για κρατικο μονοπώλιο. Είναι προφανές ότι αυτό το σχήμα είναι το περιβάλλον όπου αναπτύσσεται η τεχνολογία όλου του κόσμου και κάθε τομέα εφαρμογής, άλλως θα υπάρξει παράνομη ιδιωτική μονοπώληση και σε αυτό επιθυμώ να προστατέψω την Ψηφιακή Γεωργία της χώρας διότι θα αποτύχει και θα δημιουργήσουμε χάσμα αντί γέφυρα, όπως είναι ο στόχος αυτού του Έργου. Βεβαίως, με τα ανοιχτά δεδομένα δίνεται η δυνατότητα «γέφυρας διασύνδεσης» σε κάποια data hubs αλλά γιατί να μην αποτελεί ο Σταθμός Τύπου 1 και data hub (προτέρημα μειοδότη);
3) Όλα τα σχέδια από τον Ανάδοχο για την επέκταση του συστήματος από τον Δημόσιο Φορέα άλλως η όλη προσπάθεια είναι παράνομη διότι κλειδώνει το Δημόσιο σε έναν πάροχο στο διηνεκές! Πράγμα το οποίο αντίκειται σε οποιαδήποτε σημερινή ψηφιακή εξέλιξη. Τα Ανοιχτά Συστήματα είναι ανοιχτά και στην εξέλιξη του Υλικού και του Λογισμικού και είναι σαφές ότι πρέπει να είναι εξελίξιμο διότι αυτό το Έργο πρέπει να δώσει μόνο το Έναυσμα και να δημιουργήσει «πεδίο εφαρμογών δόξης λαμπρό», εάν γίνει το αρχικό στήσιμο σωστά, με ανοιχτά όλα τα επίπεδα αλλά εποπτευόμενα από ΥΠΑΑΤ-Οργανισμο για συντονισμό και ασφάλεια.
4) Και βέβαια ασφαλώς και πρέπει να ανοίξουμε την πόρτα στην καινοτομία (innovation) και την ιδιωτική πρωτοβουλία. Αλλά τους θέλουμε να κινούνται με κερδοφορία που δεν χρειάζεται κρατική ενίσχυση. Από προσωπική μου εμπειρία έχω καταλήξει ότι «ο Αγρότης ξέρει να αγοράζει αυτό που πραγματικά χρειάζεται και του αποδίδει». Κρατικές επενδύσεις ασφαλώς και πρέπει στο πλαίσιο της Δίκαιης Ανάπτυξης να γίνουν με πραγματικά και επιτυχημένα έργα. Αλλά αυτό το Έργο είναι αυτής της φύσης; Προφανώς ναι! Και έχω κάποιες παρατηρήσεις που αναλύω παρακάτω. Καλύτερα να αποφύγουμε πιθανά λάθη διότι έχουν πολλές χρονικές διαστάσεις και συνέπειες για τον αγροτικό χώρο, και πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί λόγω της πολυπλοκότητας, ασαφούς περιβάλλοντος και μειωμένης αντοχής στον οικονομικό χώρο. Το Έργο χρειάζεται καλύτερο σχεδιασμό με επίκεντρο την πλήρη αυτονομία του Οργανισμού Λειτουργίας.
Β2. Ειδικά Σχόλια (bold italics μεγεθος 10.5 για αποκοπες απο Κείμενο)
Σελ. 9 Τα κύρια δομικά στοιχεία της πλατφόρμας θα είναι οι σταθμοί συλλογής δεδομένων, οι οποίοι θα ... Οι ηλεκτρονικές εφαρμογές που θα πλαισιώνουν τη λειτουργία της πλατφόρμας, θα αξιοποιούν τα … επιτρέποντας:
- Την ψηφιακή διαχείριση των καλλιεργητικών εφαρμογών και χαρακτηριστικών των εκμεταλλεύσεων σε επίπεδο αγροτεμαχίου....
- Την παρακολούθηση των περιβαλλοντικών και εδαφικών παραμέτρων κάθε αγροτεμαχίου.
Εφαρμογές στο επίπεδο αγροτεμαχίου; Θα υπάρχει τέτοια χωρική ανάλυση με επίγειες μετρήσεις, .. με τις δορυφορικές πληροφορίες; Προσπαθούμε να δώσουμε support vectors με πιο απλές πληροφορίες αγροτεμαχίου (near field sensors and drones surveying) ... για να έχουμε καλιμπράρισμα των δορυφορικών δεδομένων, αλλά μήπως πρέπει να σχεδιαστεί το όλο θέμα όπως Α) παρακάτω ...
Σελ. 9 το πρόγραμμα Copernicus της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος (ESA)
Μόνο το Copernicus υπάρχει;
Σελ. 20 Μέγεθος της καλλιεργήσιμης έκτασης. Τα υποβαλλόμενα έργα θα πρέπει να καλύπτουν αθροιστικά καλλιεργήσιμη έκταση τουλάχιστον 500.000 στρεμμάτων
Αν κάποιος φορέας κατασκεύασε πρόσφατα έναν πολύ πρωτοποριακό σταθμό με άριστες επιδόσεις σε ακρίβεια, αξιοπιστία, σταθερότητα και ελάχιστη τιμή και με αποδείξιμη δυνατότητα για scale-up και με πιστοποιητικό από επιφανή Οργανισμό Πιστοποίησης, γιατί να στερηθούμε αυτή την ευκαιρία για τελειότητα και ίσως και απαράμιλλη τιμή; Η κάλυψη των 500.000 στρεμμάτων είναι με στηρίξιμη απαίτηση. Η αξιοπιστία οργάνων και εμπειρίας εγκαταστάσεων δεν χρειάζονται τέτοια κριτήρια. Αν κάποιος εγκατέστησε πάλι 10.000 σταθμούς ανά στρέμμα σε τρεις απόμακρες περιοχές, πάλι δεν ικανοποιεί το κριτήριο, το οποίο δεν εξασφαλίζει κάποια τεχνική ικανότητα παρά μόνο κάποιον που έχει κάνει κάτι τέτοιο. Είναι μη τεχνικό αυτό το κριτήριο και ούτε αποδεικνύει κάποια απαραίτητη ικανότητα. Επίσης, η απαιτούμενη εμπειρία τριών ετών (2015, 2016, 2017) δεν θεωρείται επαρκής για τη Γεωργία Ακριβείας. Χρειάζεται μεγαλύτερο βάθος χρόνου, και βέβαια διάφορες καλλιέργειες σε διαφορετικά μικροκλίματα, ώστε μετά από σειρά ετών να μπορεί κάποιος να επικαλεσθεί επιχειρησιακά αποτελεσματικότητα της Γεωργίας Ακριβείας με μείωση της κατανάλωσης, πχ αρδευτικού νερού, που να τεκμηριώνεται βέβαια με επιστημονικό αδιάσειστο τρόπο. Η τελική απόδειξη είναι η αποδοχή από τον αγρότη, ο οποίος «δέχεται να πληρώσει αυτά που πραγματικά αποδίδουν».
Σελ. 21 Ανάπτυξη ή / και προσαρμογή επιστημονικών αλγοριθμικών μεθόδων πρόγνωσης επικινδυνότητας ασθενειών και εχθρών για συγκεκριμένη καλλιέργεια και συγκεκριμένη περιοχή.
Ανάπτυξη επιστημονικών αλγοριθμικών μεθόδων προσδιορισμού αρδευτικών αναγκών βασισμένων σε ... παραμέτρων αρδευτικού νερού.
Θα παραδοθεί και το λογισμικό ή απλά ζητάμε από τον ανάδοχο να παραδώσει υλικό, αλλά να έχει και δραστηριότητα στην Έξυπνη Γεωργία, για ποιο λόγο; Για να μπορεί να παραδώσει και τέτοιο λογισμικό αργότερα σε άλλο διαγωνισμό; Γιατί δεν περιγράφουμε την υποδομή σε λογισμικό της πλατφόρμας και <API> όπου θα μπορούν να στηθούν πολλές εφαρμογές στο μέλλον; Δηλαδή, ψάχνουμε για ανάδοχο που θα μας εξασφαλίσει ότι τουλάχιστον αυτός θα μπορεί να αναρτήσει εφαρμογές για υπηρεσίες ΓΑ; Δεν είναι σαφείς οι προδιαγραφές σε απαιτήσεις Έξυπνων Εφαρμογών. Αυτό σημαίνει ότι θα βαθμολογηθούν ανάλογα με την προσφορά αλλά δεν βλέπω ελάχιστες απαιτήσεις στις έξυπνες εφαρμογές.
Σελ. 23-24 ... Αναλυτές / Προγραμματιστές: Δεκατρία (13) τουλάχιστον στελέχη με πανεπιστημιακό τίτλο
Για ποιο λόγο υπάρχουν τέτοια νούμερα (13, 26 κλπ) για απόδειξη ικανότητας εκτέλεσης; Για ποιο λόγο δεν περιοριζόμαστε σε προδιαγραφή χρόνου εκτέλεσης; Είναι βέβαια δυνατό κάποιος να έχει δημιουργήσει λογισμικό πακέτο υψηλής στάθμης προγραμματισμού και να αποδίδει το προσωπικό του 1 προς 10 κάποιου άλλου. Δε νομίζω ότι έχουν θέση τέτοιες απαιτήσεις, πλην του να υπάρχει αρκετή επάνδρωση όλων των παράλληλων δράσεων, αν και εφόσον υπάρχει τέτοια οργάνωση και σχεδιασμός.
Απαιτούνται και επιστήμονες ικανοί για την ανάπτυξη και εκπαίδευση μοντέλων φυτών και εχθρών ο λόγος; Απαιτούνται και αναπτύξεις προς παράδοση; Μήπως αυτοί οι επιστήμονες απαιτούνται για την παραλαβή του έργου; Αντί να προδιαγράψουμε τις απαιτήσεις, προδιαγράφουμε το προσωπικό; Και αν αυτό δεν αποδώσει; Ή κάνουμε διπλή κατοχύρωση, και με προσωπικό και με απαιτήσεις; Οι απαιτήσεις, όμως, δεν έχουν προδιαγραφεί ολοκληρωμένα αλλά αυτό προέχει.
Σελ. 25 & 2.2.7 Περιγραφές
Περιγράφουμε τα επιχειρηματικά ISO που πρέπει να έχει ο ανάδοχος (καλώς και σημαντικό) αλλά αυτό δεν εξασφαλίζει τον χρήστη αγρότη. Γιατί δεν περιγράφουμε το σύστημα ασφάλειας δεδομένων και cybersecurity που πρέπει να εφαρμόσει ο ανάδοχος και πώς θα εξασφαλιστεί ο αγρότης από Fraud Data και πώς θα υπάρχει εξασφάλιση έναντι ζημίας; Και πώς θα υπάρχει online data fraud detector system; (Detecting and Preventing Fraud with Data Analytics). Γιατί να βιαστούμε να εγκαταστήσουμε ένα σύστημα χωρίς να έχουμε περιγράψει τις απαιτήσεις (οι οποίες μπορεί να είναι πολλές! για τέτοιο προϋπολογισμό έργου);
Α) Ένα πλήρες πλάνο σταδιακής χρονοχωρικής εξέλιξης; Ώστε να υπάρχει δυνατότητα διόρθωσης στρεβλής κατεύθυνσης - αποθάρρυνσης αγροτών αλλά και διαρκούς εξέλιξης του συστήματος με ένα τρόπο αποδοτικό για τη χώρα! Πχ. να συσταθεί σύνθετος Οργανισμός Λειτουργίας στο ΥΠΑΑΤ από ειδικούς από διάφορα Ιδρύματα (Πανεπιστήμια Γεωπονικά και Τεχνικά, ΥΠΑΑΤ, εκπρόσωποι γεωπόνων, εκπρόσωποι αγροτών) το οποίο θα έχει ικανότητα να αυτοσυντηρείται και να χρηματοδοτεί συγκεκριμένα έργα (στα Πανεπιστήμια) για ανάπτυξη-εξέλιξη συγκεκριμένων εφαρμογών που θα εξελίσσεται το σύστημα διαχρονικά, όπως απαιτείται για πολλούς λόγους (Νέα γνώση, νέα φυτοπροστασία, νέοι εχθροί, νέες ποικιλίες κλπ).
Β) Cybersecurity
Γνωρίζουμε και διαπιστώνουμε καθημερινά θέματα «ψευδών δεδομένων» που ζημιώνουν πολλές εταιρείες, κάθε χρόνο και περισσότερο. (H απάτη είναι υπόθεση δις, Fraud is a billion-dollar business) και θα φτάσει σε άπειρα σημεία στον αγρό παραγωγής, στην αγοραπωλησία και στη διατροφική αλυσίδα. Είναι απόλυτα απαραίτητο να προδιαγραφεί η ασφάλεια δεδομένων και η ανίχνευση ψευδών δεδομένων με αναλυτικά εργαλεία που θα ακλουθούν τη συνεχή αλλαγή του συστήματος encryption-decryption. Θα αρκεστούμε στην επίδειξη ενός πιστοποιητικού 27001:2013; Θα ζητήσουμε Business Intelligence για κάθε αγρότη. Τα πρωτόκολλα data security δεν ανιχνεύουν τη συστηματική απόκλιση ενός αισθητήρα που μπορεί να οδηγήσει πχ. σε υπερβολική οικονομία νερού και μείωση παραγωγής!
Γ) Ένα τέτοιο σύστημα πώς θα συντηρείται διαχρονικά; Το σύστημα αναπτύσσεται top-down, δηλαδή παρ’ ότι είναι μια αξιόλογη κίνηση υποστήριξης της Νέας Γεωργίας, θα ήταν πολλαπλώς πιο επιτυχές να αρχίσει bottom-up με την αποδοχή από τους αγρότες σε ατομική βάση μονάδων ΓΑ και σε ιδιωτική βάση αγροτεμαχίου και να συμπληρώνεται με υπηρεσίες ανοιχτών δεδομένων περιοχής. Eφόσον όλα δουλεύουν φιλικά προς τον χρήστη θα μπορούσε να γίνει σταδιακή προαιρετική «ενοποίηση», η οποία θα ήταν επιτυχής εφόσον ο κάθε αγρότης έχει εκπαιδευτεί σε κρατική και ιδιωτική βάση και βρίσκει πλεονεκτήματα από την ενοποίηση (και βέβαια δεν θα ήταν και απαραίτητη η ενοποίηση όλων των αγροτών αλλά με προφανή πλεονεκτήματα όλοι θα παρακαλούσαν το συντομότερο να μπουν σε ενοποίηση, πράγμα που θα είχε δεδηλωμένη επιτυχία).
Δ) Για το προκηρυγμένο έργο, είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί ανάδοχος πλήρης στις επιβαλλόμενες προδιαγραφές, πλην αν υπήρχε διαχρονικά κάποιο σχέδιο δράσης. Θεωρώ ότι η πρόθεση του φορέα χρηματοδότησης και λειτουργίας του Έργου έπρεπε να γίνει γνωστή και να δοθεί τουλάχιστον διετία ολοκλήρωσης δράσεων από εξειδικευμένες εταιρείες, αλλά και πολλαπλά φόρουμ κατάθεσης προτάσεων από ερευνητές και πανεπιστημιακά ιδρύματα και να μεθοδεύεται πλάνο δράσης (Α) από τον Οργανισμό Λειτουργίας του συστήματος.
Σελ. 32 συνιστά τεκμήριο καταλληλότητας όσον αφορά τις απαιτήσεις ποιοτικής επιλογής
Ένα πιστοποιητικό του Φορέα τον απαλλάσσει από πιστοποιητικό για το κάθε τεχνικό προϊόν;
Σελ. 34 πίνακας αξιολόγησης
Τα κριτήρια δεν μιλούν για επεξεργασία κλπ, προειδοποιήσεις κλπ... αυτά θα είναι άλλο έργο; Μόνο σταθμοί δεδομένων; Πολλοί! Για πρώτη φάση και αρχιτεκτονική δικτύου; Τύπος δικτύου; Ιδιωτικοί Δορυφόροι-σταθμοί μετρήσεων (Τύπου 2) σε ιδιωτικά αγροτεμάχια;
Σελ 63 1.1.2. Συνοπτική παρουσίαση Φορέα Λειτουργίας
Καλώς αναφέρονται οι υποδομές του Εθνικού «Κυβερνητικό Υπολογιστικό Νέφος (G-Cloud)» και ο ρόλος του ΥΠΑΑΤ για την Εθνική Οικονομία και Υπηρεσίες προς Αγρότες. Αφού θα είναι ο Φορέας Λειτουργίας γιατί δεν σχεδιάζεται καθοριστικά το σχήμα με το οποίο θα λειτουργήσει το σύστημα και με ποιες συνεργασίες το Σύστημα θα είναι συντηρήσιμο και επεκτάσιμο από το ΥΠΑΑΤ; Αν αυτό δεν προκαθοριστεί, σημαίνει ότι δημιουργούμε εξάρτηση και αυτό δεν είναι αποδεκτό για καμία έννοια «τεχνικής έλλειψης» ή σπουδή χρονική. Καταφανώς πρέπει να υπάρξει σχεδιασμός του συστήματος Υλικό και Επεκτασιμότητα, Λογισμικό και Επεκτασιμότητα - Νέες Υπηρεσίες και Λειτουργικό Περιβάλλον και επάνδρωσή του. Σαφέστατα υπάρχει δυνατότητα συνεργασίας με τα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα τα οποία μπορούν να παράγουν Νέες Εφαρμογές για τους Αγρότες αλλά και να υπάρχουν δικλείδες ασφαλείας για απάτη (fraud), που πληθαίνει προοδευτικά. Χρειάζεται ένας ημιδημόσιος Οργανισμός, πχ. ΨΥΠΑΑΤ-Ψηφιακες Υπηρεσίες ΥΠΑΑΤ όπου θα συμμετέχουν με μια υγιή εκπροσώπηση οι αγρότες (ειδική εκλογή μέσω Ίντερνετ εκπροσώπων ικανών, χωρίς περιθώρια εκμετάλλευσης θέσης αλλά και άλλα θεσμικά μέλη από Πανεπιστήμια κλπ).
Η ψηφιακή στρατηγική του ΥπΑΑΤ περιλαμβάνει:
-παρακολούθηση των αμπελουργικών και ελαιοκομικών δεδομένων
Ευγενείς στόχοι (γνωστοί και σεβαστοί) αλλά δεν σχεδιάζεται το όλο σύστημα που θα κληθεί να λειτουργήσει. Και βέβαια, όπως παραπάνω, εξαγορά κάθε τεχνικής λεπτομέρειας για αναπαραγωγή οποιουδήποτε υποσυστήματος. (Να μπει στις προδιαγραφές και όποιος Φορέας δεν το αποδέχεται απλά δεν υποβάλει). Δεν θα επιτρέπεται να υπάρξουν περιθώρια εξάρτησης του ΥΠΑΑΤ (και κατ’ επέκταση των αγροτών). Προσωπικά, είμαι απόλυτα αντίθετος και θα συνδράμω τεχνικά οποιαδήποτε αντίθεση σε αυτό το σημείο. Το οικονομικό του Έργου είναι αρκετό για να σχεδιαστεί το σύστημα αποκλειστικά για το ΥΠΑΑΤ (άλλως υπάρχουν και άλλες λύσεις και δεν υπάρχει τόση ανάγκη για εγρήγορση διότι πολλά άλλα θέματα χρειάζονται να οργανωθούν, μέχρι και σεμινάρια Sustainable Crop Production Intensification (SCPI-FAO) και IPM από τα Πανεπιστήμια. Ακόμη και αν είναι καλό το τελικό σύστημα και αγαθή η προαίρεση του τελικού μειοδότη δεν θα μπορέσει το σύστημα να αποδώσει άμεσα.
Σελ. 64-66. 1.2. Υφιστάμενη Κατάσταση Αντικειμένου της Σύμβασης
- Προσκόλληση στον παραδοσιακό τρόπο καλλιέργειας και περιορισμένη γνώση παραγωγών
- Χαμηλή ανταγωνιστικότητα του πρωτογενούς τομέα
- Επιβάρυνση περιβάλλοντος από την εντατική χρήση γης
- Έλλειψη εθνικής ψηφιακής υποδομής συλλογής, διάθεσης και επεξεργασίας δεδομένων
Έκθεση της κατάστασης η οποία δικαιολογεί για ποιο λόγο γίνεται η επένδυση αλλά δεν αναφέρεται ποιο άλλο κράτος έχει κάνει αυτή την κίνηση (δεν αποκλείεται να είμαστε πρωτοπόροι στην ψηφιακή πολιτική αλλά να γίνει με τρόπο εξοικονόμησης και απεξάρτησης). Δεν είναι τυχαίο που δεν έχουμε παρόμοιο και προσωπικά συγχαίρω!! διότι ο πρωτογενής τομέας μας κρατά μέσα στην κρίση και από εκεί θα αρχίσουμε ανάπτυξη, αλλά να γίνει σωστά! Και γνωρίζουμε ποιο είναι το σωστό. Να αποφύγουμε τις εξαρτήσεις.
Σελ 73 Ο προσδιορισμός των καλλιεργειών αυτών θα οριστικοποιηθεί κατά την έναρξη των εργασιών υλοποίησης του έργου. Ωστόσο, στο πλαίσιο των τεχνικών προσφορών των υποψήφιων αναδόχων, απαιτείται μία αρχική τεκμηριωμένη πρόταση για τις συγκεκριμένες είκοσι (20) καλλιέργειες με κριτήριο την υψηλή παραγωγικότητα τους. Βασική προϋπόθεση αποτελεί η επιλογή καλλιεργειών από κατ’ ελάχιστο μία ομάδα καλλιεργειών για κάθε περιφέρεια.
Η προδιαγραφή αυτή αποδεικνύει την απαράδεκτα βεβιασμένη Προκήρυξη διότι το αίτημα αυτό προδιαγράφεται λεπτομερώς από τον Οργανισμό Αξιοποίησης (ΥΠΑΑΤ) και δεν βαθμολογείται σε αυτό ο κάθε μειοδότης. Αυτό τεκμηριώνει και την ανετοιμότητα του Οργανισμού Αξιοποίησης και Λειτουργίας (ίσως λόγω βιαστικής ανάρτησης;). Βλέπε και Γενικά Σχόλια 1).
Σελ. 131 22. Ενσωμάτωση συστήματος απομακρυσμένου ελέγχου ανοίγματος και κλεισίματος υδραυλικών βαλβίδων για τον έλεγχο άρδευσης, μέσω διαδικτυακής πρόσβασης σε πλατφόρμα ελέγχου, από διαβαθμισμένους χρήστες. Ο σταθμός θα πρέπει να προσφέρει μηχανισμό για διάγνωση προβλημάτων στην εκτέλεση εντολών, καθώς και μηχανισμό εξασφάλισης έναντι αστοχίας (fail‐safe), ο οποίος θα εγγυάται την αυτόματη διακοπή της παροχής άρδευσης σε περίπτωση σφάλματος, χωρίς την ανάγκη επέμβασης από χρήστη.
ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Αυτή η προδιαγραφή είναι μη αποδεκτή! Απαράδεκτη έλλειψη τεχνικής γνώσης και εμπειρίας από τον συγγράψαντα τις προδιαγραφές (υπάρχει αυτό το λάθος σε πολλές πειραματικές εγκαταστάσεις αλλά προσωπικά διορθώνω την κατάσταση αυτή). Δεν επιτρέπεται να μιλάμε για Βαλβίδες Ιστού που παίρνουν εντολή από απομακρυσμένο πρόγραμμα. Κάθε βαλβίδα ελέγχεται από τοπικό κοντρόλερ, ο οποίος διαθέτει στοιχειώδες παραμετροποιημένο πρόγραμμα και οι παράμετροι ελέγχου παίρνουν τιμές από απομακρυσμένο πρόγραμμα αλλά και με δυνατότητα να πάρουν τιμή από τον παραγωγό (μέσω πρόσβασης από τον ιστό, όπως προδιαγράφεται η προσβασιμότητα ή και άμεσο UI). Ασφαλώς τα θέματα ελέγχου με ανατροφοδότηση από αισθητήρες γίνονται από τον ίδιο τον κοντρόλερ διαφορετικά μπορεί να ανοίξει η βαλβίδα και να μην έρθει ποτέ η εντολή να κλείσει (Επικίνδυνη προδιαγραφή για ζημιές). Βεβαίως, προσωπικά υποστηρίζω την embedded intelligence, η οποία αναπροσαρμόζεται από τον Ιστό (Models and Data Analytics είναι στον Ιστό και όταν η πληροφορία είναι αρκετή για να γίνει προσαρμογή ενός μοντέλου που λειτουργεί στον κοντρόλερ τότε ο κοντρόλερ λαμβάνει και προσαρμόζεται (πχ. μια φορά τη μέρα αλλά τα δεδομένα αποστέλλονται στον ιστό (ΥΠΑΑΤ server) σε χρόνους όπως έχει προδιαγραφεί).
Σελ 73-130
Παρατήρηση για όλο το Έργο. Είναι απορίας άξιον γιατί σε ένα τόσο τεχνικό Έργο που συνήθως εκφράζουμε τις διάφορες λειτουργίες με σχετικά σχήματα δεν υπάρχει κάποιο σχέδιο που να διευκολύνει το λεκτικό και να το κάνει και πιο σαφές. Ειδικά όταν μιλάμε για ηλεκτρονικά συστήματα (σχέδια διασύνδεσης) και Λογισμικό (διαγράμματα flow). Η προδιαγραφή αυτή δεν γίνεται αποδεκτή σε κανένα τεχνικό έργο στον Κόσμο! Προσωπικά πρέπει να το δώσω αυτό το θέμα για αναπροσαρμογή όλου του Έργου αφού είδα την Προκήρυξη και αποφάσισα να εκφράσω παρατηρήσεις.
