Στον κλάδο του ελαιολάδου εμφανίζονται πολλές από τις παθογένειες που πλήττουν γενικότερα τις εξαγωγικές επιχειρήσεις. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης προκύπτει ότι:
- Το 2015 η Ιταλία απορρόφησε το 70% των ελληνικών εξαγωγών του ελαιολάδου σε χύμα μορφή. Οι Ιταλοί εξαγωγείς τυποποιούν το χύμα ελληνικό ελαιόλαδο και το επανεξάγουν ως ιταλικό.
- Είναι χαρακτηριστικό ότι το μερίδιο της Ιταλίας στις εισαγωγές των ΗΠΑ (η δεύτερη μεγαλύτερη εισαγωγέας ελαιολάδου παγκοσμίως) ήταν 43,5% το 2015, ενώ της Ελλάδας μόλις 3,1%.
Σημειώνεται ότι η διαΝΕΟσις επιχειρεί να δώσει απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα που αφορούν τις ελληνικές εξαγωγές και να προτείνει ένα σχέδιο για την προώθηση των ελληνικών εξαγωγών με δύο νέες έρευνες:
Η πρώτη έρευνα αποτελεί μια ευρύτατη χαρτογράφηση του ελληνικού εξαγωγικού τομέα και κατ’ επέκταση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, η οποία διενεργήθηκε από ομάδα ερευνητών του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, τους καθηγητές Σαράντη Καλυβίτη, Μαργαρίτα Κατσίμη και Θωμά Μούτο, στο διάστημα Μάρτιος-Ιούλιος 2018. Βασίστηκε δε σε ανάλυση ευρύτατης βάσης στατιστικών δεδομένων της ΕΛΣΤΑΤ και άλλων εγχώριων και διεθνών πηγών και αφορά 2.694 προϊόντα και 19.720 επιχειρήσεις που καλύπτουν περίπου το 81% του συνόλου των εξαγωγών που έγιναν σε 190 προορισμούς. Αυτή η χαρτογράφηση πλαισιώνεται από μια δεύτερη, ποσοτική έρευνα, που εκπονήθηκε σε συνεργασία με την ICAP. Η έρευνα καταγράφει και αναλύει τις απόψεις των ίδιων των επιχειρήσεων σχετικά με τη λειτουργία και τη στρατηγική εξαγωγών που εφαρμόζουν. Εκπρόσωποι 525 εξαγωγικών επιχειρήσεων απάντησαν σε ένα δομημένο ερωτηματολόγιο τον Οκτώβριο του 2018. Μπορείτε να δείτε όλες τις απαντήσεις τους εδώ.
Τι εμποδίζει τις εξαγωγές στη χώρα μας;
Από πλευράς Πολιτείας:
1. Δυσλειτουργίες του δημόσιου τομέα (η υπολειτουργία αρμόδιων φορέων, η έντονα γραφειοκρατική εξαγωγική διαδικασία, η καθυστέρηση επιστροφής ΦΠΑ).
2. Η υψηλή φορολογία και οι συνεχόμενες μεταβολές του νομοθετικού πλαισίου (250 φορολογικά νομοσχέδια από το 1975 και μετά).
3. Η έλλειψη πρόσβασης σε τραπεζικό δανεισμό και το κόστος ασφάλισης των εξαγωγών (το 70% των επιχειρήσεων εμφανίζουν χαμηλή πιστοληπτική ικανότητα).
4. Αδυναμία άσκησης πολιτικών προώθησης των προϊόντων στις ξένες αγορές.
Από τις ίδιες τις επιχειρήσεις:
1. Έλλειμμα ανταγωνιστικότητας των προϊόντων που εξάγουν λόγω αδυναμίας δημιουργίας ισχυρού branding και διαφοροποίησης των ίδιων των προϊόντων.
2. Το υψηλό κόστος παραγωγής, τα δίκτυα πώλησης του εξωτερικού και το μέγεθος των εταιρειών.
Οι έρευνες καταλήγουν σε μια σειρά προτάσεων για την προώθηση των ελληνικών εξαγωγών, μερικές από τις οποίες είναι:
Για την Πολιτεία:
- Βελτίωση του θεσμικού πλαισίου της Δημόσιας Διοίκησης με άρση των εμποδίων που αποθαρρύνουν την εξαγωγική δραστηριότητα των επιχειρήσεων.
- Προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων σε κλάδους υψηλής τεχνολογίας.
- Βελτίωση των υποδομών και του δικτύου μεταφορών.
- Αξιοποίηση των διπλωματικών υπηρεσιών για την υποστήριξη των εξαγωγικών επιχειρήσεων.
- Επένδυση σε έρευνα και τεχνολογία.
- Ταχύτερη εκκαθάριση ΦΠΑ για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις.
- Μεγαλύτερη ευελιξία και χαλάρωση αυστηρών κριτηρίων στην ασφάλιση των εξαγωγών.
Για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις:
- Δημιουργία κουλτούρας καινοτομίας και εξωστρέφειας.
- Διαφοροποίηση προϊόντων και παρεχόμενων υπηρεσιών.
- Μακροχρόνια δέσμευση σε στρατηγική branding.
- Διοικητική οργάνωση με εξαγωγικό προσανατολισμό και στελέχωση με εξειδικευμένο προσωπικό.
- Μείωση κόστους λειτουργίας και παραγωγής.
- Συνεργασία με δίκτυα εξωτερικού και μεγάλες αλυσίδες.
- Συνεχής επιμόρφωση προσωπικού και ανάπτυξη εξαγωγικών δεξιοτήτων.
- Συνεργασία με πανεπιστήμια για δημιουργία καινοτομιών σε όλες τις λειτουργίες της επιχείρησης, με παράλληλη μείωση του κόστους λειτουργίας.
- Συνεργασία με άλλες εξαγωγικές επιχειρήσεις και συμπληρωματικές δράσεις.
