Χρειάζεται ποικιλίες και μήλα που χτυπάνε στο μάτι λέει η ψυχολογία της ζήτησης

Ο παππούς του ήταν αγρότης και ο πατέρας του το ίδιο. Έτσι, φυσιολογικά, ο Νίκος –Ευάγγελος Μόσχος, µόλις 34 χρόνων, δεν θα µπορούσε τελικά να ακολουθήσει άλλο δρόµο, εκτός από αυτόν της καλλιέργειας και της διαχείρισης της οικογενειακής αγροτικής εκµετάλλευσης στο πανέµορφο ορεινό Νεοχώρι στο Πήλιο.


Με σπουδές στο αγροτικό μάρκετινγκ, ο νεαρός παραγωγός ξέρει  την ψυχολογία της ζήτησης.

Ο σκληρός δρόµος του αγρότη ήταν µάλλον µονόδροµος για τον Νίκο-Ευάγγελο, αφού και στο Πανεπιστήµιο, µάρκετινγκ αγροτικών προϊόντων σπούδασε. Συγκεκριµένα ∆ιοίκηση Αγροτικών Επιχειρήσεων και Επιχειρήσεων Τροφίµων. Μάλιστα έχει και µεταπτυχιακό στο Γεωπονικό Πανεπιστήµιο της Αθήνας στον τοµέα Ανάπτυξης και ∆ιαχείρισης του Αγροτικού Χώρου και της Υπαίθρου. Έτσι δεν πήγαν στράφι οι σπουδές του.  Και την «τέχνη» αυτή την ασκεί, µάλλον µε επιτυχία, τουλάχιστον τρεις φορές την εβδοµάδα στη λαϊκή αγορά των Βριλησσίων και του Αµαρουσίου, όπου στήνει τον πάγκο του, πουλώντας τα µήλα και τα αχλάδια της παραγωγής του, µαζί µε κεράσια την άνοιξη και λίγα κάστανα το χειµώνα.

Μικρός, όταν δεν είχε σχολείο, τα Σάββατα κυρίως, ερχόταν στην Ηλιούπολη στον πάγκο µε τον πατέρα του Παντελή Μόσχο, πρόεδρο, για δεκαετίες, της Πανελλήνιας Οµοσπονδίας Παραγωγών Λαϊκών Αγορών, τα βήµατα του οποίου ακολουθεί σήµερα και µάλιστα µε µια αγάπη που δεν κρύβεται, καθώς το πρόσωπο του «φωτίζεται» όταν µιλά για καλλιέργειες και χωράφια.

Ψυγεία και αποθήκες για ανεξαρτησία

Τα µερίδια ευθύνης του καθενός στην οικογένεια έχουν µοιραστεί έτσι ώστε να λειτουργεί εύρυθµα η αγροτική επιχείρηση, δηλαδή να υπάρχει πάντα άνθρωπος στα χωράφια όταν εκείνος, που έχει αναλάβει τον τοµέα της πώλησης βρίσκεται στον πάγκο. Η οικογενειακή του επιχείρηση περιλαµβάνει, στο πλαίσιο οργάνωσης και καθετοποίησης της αγροτικής εκµετάλλευσης, πέντε ιδιόκτητους ψυκτικούς θαλάµους στο Νεοχώρι, 2.000 κυβικών εκατοστών, εκ των οποίων οι τέσσερις, τα 1.200 κ.ε, είναι θάλαµοι ελεγχόµενης ατµόσφαιρας, µε την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, έτσι ώστε να ελέγχεται ακόµη και το ποσοστό οξυγόνου που λαµβάνουν τα φρούτα µέσα σ’ αυτούς τους χώρους. Η τεχνολογία είναι τόσο προηγµένη που καταφέρνει να κατεβάζει το ποσοστό οξυγόνου και διοξειδίου σε πολύ χαµηλά επίπεδα, δηλαδή σε τέλειες συνθήκες συντήρησης. Οι αποθηκευτικοί-ψυκτικοί χώροι, προϊόν των διαρθρωτικών ευρωπαϊκών προγραµµάτων της ΚΑΠ, συντηρούν τα συγκεκριµένα τρόφιµα, µήλα και αχλάδια, έτσι ώστε να µπορούν να διατεθούν ολόφρεσκα και σε άριστη κατάσταση στην αγορά σχεδόν 9 µήνες το χρόνο και όχι από τα µέσα Αυγούστου έως τέλη Οκτωβρίου, που γίνεται η συγκοµιδή τους. Η αποθήκευση, βεβαίως, γίνεται συντεταγµένα και σταδιακά, ακολουθώντας τη συγκοµιδή. Παράλληλα µε τους ψυκτικούς θαλάµους λειτουργεί και µια σύγχρονη γραµµή διαλογής, έτσι ώστε στον καταναλωτή να φτάνουν µόνο τα καλύτερα φρούτα.

«Έχουµε συµµετάσχει σε δύο σχέδια βελτίωσης και τώρα ετοιµάζοµαι για το τρίτο» µας λέει. Στο Νεοχώρι, στα χωράφια που ανέστησε ο παππούς του, καλλιεργεί πλέον ο ίδιος µε τη βοήθεια του πατέρα του 8 ποικιλίες µήλα, Στάρκιν, Golden Delicious, Granny Smith, Γκαλά, Fuji, φιρίκια, Βολιώτικα και δύο µε τρεις ποικιλίες αχλαδιών, Κρυστάλλια και Fetel. Καλλιεργεί σε µοντέρνα συστήµατα καλλιέργειας πυκνής και υπέρπυκνης φύτευσης.

Στον πάγκο µε ποικιλίες που φεύγουν εύκολα

Τα νέα δέντρα που φύτεψε ο ίδιος, για να πλουτίσει την παραγωγή, προέρχονται κυρίως από ελληνικά φυτώρια, αλλά πολλά έχουν εισαχθεί από την Ιταλία, κυρίως Fuji και Gala, που είναι καινούργιες ποικιλίες και οι καρποί τους φέρουν έντονους χρωµατισµούς που χτυπάνε στο µάτι του καταναλωτή (είπαµε, µάρκετινγκ σπουδάσαµε) και έχουν πλούσια γεύση. Βεβαίως όπως λέει ο κ. Μόσχος, «όλα αυτά υπο την αίρεση ότι τα δέντρα αυτά ταιριάζουν στο µικροκλίµα της περιοχής που καλλιεργούνται». ∆εν µπορείς οπουδήποτε να φυτέψεις οποιαδήποτε µηλιά και να αποδώσει εµπορικά.

Από τον Οκτώβριο που τελειώνει η συγκοµιδή µήλων κι αχλαδιών, µη φανταστείτε ότι ο αγρότης κάθεται και ξεκουράζεται. Όχι βέβαια. Τότε αρχίζει ο µαραθώνιος µε τα κλαδέµατα, που γίνονται σε δύο φάσεις. Το πρώτο τον Νοέµβριο σχετικά γρήγορα και το επόµενο τον Φλεβάρη. Στη συνέχεια παίρνουν σειρά οι βασικές λιπάνσεις µέχρι που να έρθει η άνοιξη και η πρώτη ανθοφορία για να ξεκινήσουν οι ψεκασµοί και να συνεχίσουν οι λιπάνσεις.

 

Σε ότι αφορά τον εµπορικό τοµέα και τη λαϊκή αγορά ο Νίκος-Ευάγγελος, αναφέρει ότι: «Χρειάζεται ποικιλία.

Αναφυτευσεις καθε 15 χρονια

Η συνέπεια στο κλάδεµα είναι κεφαλαιώδης 

«Το κλάδεµα είναι εξειδικευµένη εργασία και θέλει γνώσεις και εµπειρία. Το σωστό κλάδεµα είναι αυτό που αποφέρει το κέρδος στο περιβόλι. Ένα σωστά κλαδεµένο δέντρο θα φέρει ικανοποιητικό αριθµό και µέγεθος καρπών, ιδιαίτερα όταν το κλάδεµα έχει ως συνέπεια το σωστό φωτισµό και αερισµό του καρπού. Να µη κρύβεται από παραπανίσια κλαδιά ή φύλλα ο καρπός. Το δέντρο πέραν οτι το κλαδεύεις για να έχεις σωστό καρπό φέτος πρέπει να το διατηρήσεις και για τις επόµενες χρονιές». Τα καινούργια δενδρύλλια έχουν διάρκεια ζωής γύρω στα 15 έτη και πρέπει ν’ ανανεώνονται κάθε χρόνο, επειδή µετά από εντατική καλλιέργεια 15 ετών δεν παράγουν ικανοποιητικά. Η ανανέωση του περιβολιού συνήθως περιλαµβάνεται σε σχέδια βελτίωσης που επιδοτούνται από την ΚΑΠ.

«Όλο αυτό βέβαια γίνεται στο πλαίσιο µιας ολοκληρωµένης διαχείρισης και φυτοπροστασίας µε την επίβλεψη των γεωπόνων, οι οποίοι έχουν τον έλεγχο και κρατάνε το πρόγραµµα, έτσι ώστε να είµαστε κι εµείς συνεπείς απέναντι στον καταναλωτή και το περιβάλλον». «Στο χωράφι οι εργασίες γίνονται µε τρεις σειρές ιδιόκτητο µηχανολογικό εξοπλισµό: Άλλο τρακτέρ για τη συγκοµιδή, άλλο που έχει πλατφόρµα για το κλάδεµα και άλλο για τους ψεκασµούς, που καλύπτουν τις ανάγκες για περίπου 100 στρέµµατα δικά µας και µερικά άλλα νοικιασµένα, όλα σε µια ακτίνα περίπου 5 χιλιοµέτρων». Σε ότι αφορά τον εµπορικό τοµέα και τη λαϊκή αγορά ο Νίκος-Ευάγγελος, αναφέρει ότι: «Χρειάζεται ποικιλία. Πρέπει να ακολουθούµε τις σύγχρονες τάσεις. Σε λίγο κι εδώ θα πουλάµε τα µήλα σε ασηµένιο τασάκι όπως στο Λονδίνο. Παλιότερα υπήρχαν πελάτες που έπαιρναν 7 κιλά µήλα και τώρα έρχονται οι ίδιοι και παίρνουν 7 µήλα».

Ακούμε για υπεραξία στα Γκόλντεν σε πέντε χρόνια θα γεμίσει η αγορά

 Για τη λειτουργία της λαϊκής αγοράς στην Ελλάδα, µας λέει ότι είναι σχεδόν υποδειγµατική για την Ευρώπη, αλλά ο ίδιος έχει τις ενστάσεις του σε συγκεκριµένα ζητήµατα, όπως το ωράριο. «∆εν µπορεί να κλείνει η αγορά από τις 3 το µεσηµέρι, όταν οι περισσότεροι εργαζόµενοι σχολάνε στις 5. Έπειτα, κάποια στιγµή πρέπει οι αγρότες που παράγουµε όµοια προϊόντα να δούµε την εµπορική τους αξία. Να υπάρξει πλάνο. Οι περισσότεροι ακούµε σήµερα ότι τα µήλα «γκόλντεν» έχουν µεγάλη εµπορική αξία και σε πέντε χρόνια θα έχει γεµίσει η αγορά. Τα µήλα αυτά θα µηδενιστούν σε αξία. Η καλλιέργεια θα πρέπει να αναδιοργανωθεί, παρά το µεγάλο κόστος. Να ξεφύγουµε από τη στασιµότητα, να προχωρήσει η λαϊκή παραπέρα, να επιλυθούν τα προβλήµατα της νοµιµότητας των υπαλλήλων, να γίνουµε πιο ελκυστικοί για το κοινό. Θα µπορούσαν επί παραδείγµατι οι τακτικοί πελάτες µας να παραγγέλνουν τα προϊόντα τους µέσω διαδικτύου και να έρχονται να τα παραλαµβάνουν έτοιµα ή ακόµη και να τους τα στέλνουµε στο σπίτι», λέει ο ίδιος.

Τα µήλα ταξιδεύουν 350 χιλιόµετρα από το Πήλιο για την Αθήνα.

«Τα προϊόντα µου πωλούνται σε τιµές που τους αξίζουν, δεν µπαίνουν στο τσουβάλι για να πουληθούν φθηνότερα, παρ’ ότι η παραγωγή τους στο ορεινό Πήλιο κοστίζει ακριβότερα απ’ ότι αν παράγονταν ας πούµε σε κάποιον κοντινό κάµπο στην πρωτεύουσα. Τα µήλα ταξιδεύουν 350 χιλιόµετρα από το Πήλιο για την Αθήνα. Και πληρώνουµε µε ένα φορτηγό 3,5 τόνων διόδια για φορτηγό 10 τόνων λόγω… ύψους, επειδή δηλαδή είναι σκεπασµένο το φορτηγάκι».

Οι εξαγωγές δεν είναι πάντα λύση

Παρ’ όλα αυτά, ο ίδιος δεν κάνει εξαγωγές. «Αγορές υπάρχουν, αλλά είναι πολύ συγκεκριµένες» µας εξηγεί. «Το Λονδίνο ας πούµε ή η Αυστρία. Εξαγωγές σε όποια αγορά να ’ναι µε κέρδος πολύ κατώτερο από εκείνο της λαϊκής αγοράς, δεν αξίζει να γίνονται».

«Η αλήθεια είναι ότι η λαϊκή αγορά προσφέρει το καλύτερο κέρδος για τον αγρότη-επιχειρηµατία, καθώς είναι το …καλύτερο σενάριο» λέει στην Agrenda ο κ. Μόσχος. Παρ’ όλα αυτά ο ίδιος δίνει και σε χονδρεµπόριο και ετοιµάζει και ένα καινούργιο brand name για τα προϊόντα του, µε αυστηρά ποιοτικά κριτήρια, τη σκληρότητα ή το χρώµα των φρούτων. ∆εν µπορούµε να υπολογίσουµε µε ακρίβεια το κόστος παραγωγής. Εξαρτάται και από το µέγεθος της παραγωγής. Μια χρονιά µπορεί να υπάρχουν 100 τόνοι µήλα, την επόµενη 150.

Οι καστανιές, δέντρα µπολιασµένα ήµερα, περίπου 20 χρόνων, αποτελούν ένα συµπληρωµατικό εισόδηµα για την οικογένεια.


«Κάποιοι µπορεί να νοµίζουν ότι οι κλιµατικές αλλαγές αφορούν το λιώσιµο των πάγων µόνο στην Ανταρκτική. Όµως και στην Ελλάδα είµαστε στην καρδιά του καλοκαιριού και ρίχνει για µια εβδοµάδα χαλάζι. Ή µπορεί πάνω στην ανθοφορία την άνοιξη να κάνει παγετό ή να έχουµε έντονες βροχοπτώσεις. Και βέβαια στο βουνό δεν µπορείς να βάλεις ανεµοµείκτες για παγοπροστασία. Μέσα σ’ ένα βράδυ µπορεί να χάσεις όλη σου την πιθανή παραγωγή, πάνω στην περίοδο της ανθοφορίας», λέει ο κ. Μόσχος.

Οι καστανιές, δέντρα µπολιασµένα ήµερα, περίπου 20 χρόνων, αποτελούν ένα συµπληρωµατικό εισόδηµα για την οικογένεια, ενώ την άνοιξη παράγονται και τα κεράσια που είναι ένα προϊόν ευπαθές µεν, αλλά υψηλής ζήτησης, µε πολύ καλές τιµές για την Ελληνική αγορά.