Τόνισε µάλιστα, µεταξύ άλλων, πως, «ένας πίθηκος που απλώς θα έριχνε βελάκια στο ταµπλό θα µπορούσε να προσφέρει καλύτερες αποδόσεις απ’ αυτές που εξασφαλίζουν οι ειδήµονες σύµβουλοι της Wall Street».
Είδαν φως και µπήκαν
Τα λέω όλα αυτά, γιατί, τα τελευταία χρόνια και στον αγροτικό χώρο, µε το θέµα των συµβούλων έχει παραγίνει. Είδαν φως και µπήκαν… οι σύµβουλοι. Σύµβουλος για τη δήλωση ΟΣ∆Ε, σύµβουλος για το φάκελο Νέων Αγροτών, σύµβουλος για την πιστοποίηση των βιολογικών, σύµβουλος για τα επενδυτικά προγράµµατα, σύµβουλος για την τεχνική φροντίδα της εκµετάλλευσης, σύµβουλος για τη διαχείριση του ζωικού κεφαλαίου, σύµβουλος για τα φορολογικά, σύµβουλος για τα ασφαλιστικά και πάει λέγοντας. Τι να µείνει λοιπόν για τον αγρότη;
Ακριβό σπορ για λίγους
Κι όλα αυτά, όταν οι τιµές των αγροτικών προϊόντων παραµένουν καθηλωµένες, µην κοιτάτε κάποια εκτατικά τον τελευταίο χρόνο, όταν τα περιθώρια κέρδους έχουν γίνει απαγορευτικά, όταν οι άµεσες ενισχύσεις µειώνονται δραµατικά και όταν τα λεγόµενα αναπτυξιακά προγράµµατα, αν δεν είναι στηµένα για λίγους, είναι κοµµένα και ραµµένα µόνο για εκείνους που διαθέτουν οικονοµική επιφάνεια και επαρκή καταγεγραµµένα ταµειακά διαθέσιµα ώστε να καλύπτουν την ίδια συµµετοχή. Πόσοι είναι οι αγρότες που µπορούν να παρακολουθήσουν ένα τόσο ακριβό σπορ, υψηλού µάλιστα ρίσκου, ότι συµβούλους και να έχουν;
Άλλη γεωργία ή η ίδια;
Να θυµίσω ότι ήταν οι ίδιοι σύµβουλοι οι οποίοι προ δεκαετίας είχαν ξεχυθεί στα καφενεία και στα µέσα ενηµέρωσης, προβάλλοντας το success story των µοντέρνων καλλιεργειών (ιπποφάες, goji berry, aloe vera, λεβάντα κ.α.) από τα οποίοι ελάχιστοι παραγωγοί έχουν βγάλει λεφτά, αντίθετα οι περισσότεροι δεν θέλουν να τα βλέπουν ούτε στις γλάστρες τους. Θυµάµαι εκείνο το βιβλίο του Κοντού (πρώην υπουργός Γεωργίας, αν τον ξεχάσατε) για την «…άλλη γεωργία», από την οποία ουδείς επρόκοψε. Τώρα, σπρώχνουν πάλι τον κόσµο στις µεγάλες καλλιέργειες.
Αφαίµαξη
Το έχω πει κι άλλες φορές, έτσι όπως έχουν έρθει τα πράγµατα, «η γεωργία είναι ένας ωραίος τρόπος για να χάνεις λεφτά». Όχι γιατί δεν υπάρχει οικονοµικό αντικείµενο ή δεν έχει αντίκρισµα στην κοινωνία, αλλά γιατί έτσι όπως καθορίζεται το πλαίσιο λειτουργίας της στην Ελλάδα, µοιάζει περισσότερο «στρατόπεδο αφαίµαξης» µιας πολυπληθούς τάξης δραστηριοποιούµενων στο συγκεκριµένο χώρο, παρά µε ανοικτό πεδίο ελεύθερου ανταγωνισµού και ανταµοιβής των καλών πρακτικών και της ποιότητας της παραγωγής.
Έσφιξαν τα γάλατα
Κι όλα αυτά, γιατί, απ’ ότι φαίνεται… είναι πιασµένες, όλες οι άκρες. Οι συνεταιρισµοί έχουν χάσει την απήχησή τους στον κόσµο της παραγωγής, οι τράπεζες έχουν αποµακρυνθεί από το ρόλο του οικονοµικού καθοδηγητή των συντελεστών της αγροτικής παραγωγής, η δηµόσια διοίκηση δεν είναι σε θέση να διασφαλίσει, ούτε στοιχειωδώς, το δηµόσιο συµφέρον και οι σύµβουλοι νοιάζονται µόνο για τη δική τους καταξίωση. Οι όποιες εξαιρέσεις, που σίγουρα υπάρχουν, απλά επιβεβαιώνουν τον κανόνα.
