Εγκρίνει και επίσημα 100 εκατ. η ΕΕ στην Ελλάδα για ενίσχυση αγροτών

Ενόψει του Συμβουλίου των υπουργών Γεωργίας της ΕΕ, την προσεχή Τρίτη 24 Μαΐου, η Ελλάδα καλείται τώρα να παρουσιάσει το πλάνο ενισχύσεων στην Κομισιόν, με την ηγεσία του υπουργείου να έχει ήδη έτοιμη ατζέντα που περιλαμβάνει συμπλήρωμα 60 εκατ. ευρώ για την επιστροφή του ΕΦΚ Πετρελαίου στους αγρότες, καθώς και σχέδιο επιδότησης της αγοράς λιπασμάτων. Το ποσό των 100 εκατ. ευρώ προκύπτει από υπολογισμούς επί των διαθέσιμων κονδυλίων του ΠΑΑ μεταβατικής περιόδου, ενώ σημειώνεται πως επιπλέον 26 εκατ. ευρώ είναι διαθέσιμα από το ταμείο του Αποθεματικού Κρίσης. 

Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιώργου Γεωργαντά, πρόθεση του υπουργείου είναι να πιστωθούν τα ποσά αυτά μέχρι τον Οκτώβριο. Βάσει του ευρωπαϊκού κανονισμού, το μέγιστο ποσό ενίσχυσης ανά εκμετάλλευση είναι τα 15.000 ευρώ, ενώ για Μικρομεσαίες Αγροτικές Επιχειρήσεις, τα 100.000 ευρώ.

Αναλυτικά η ανακοίνωση της Κομισιόν αναφέρει:

 Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε ένα έκτακτο μέτρο που χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) για να επιτρέψει στα κράτη μέλη να καταβάλλουν εφάπαξ εφάπαξ ποσό σε αγρότες και επιχειρήσεις αγροδιατροφής που επηρεάζονται από σημαντικές αυξήσεις στο κόστος των εισροών. Τέτοιες αυξήσεις στις τιμές, ιδίως για την ενέργεια, τα λιπάσματα και τις ζωοτροφές, διαταράσσουν τον γεωργικό τομέα και τις αγροτικές κοινότητες, οδηγώντας σε προβλήματα ρευστότητας και ταμειακών ροών για τους αγρότες και τις μικρές αγροτικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη μεταποίηση, την εμπορία ή την ανάπτυξη γεωργικών προϊόντων. Αντιμετωπίζοντας άμεσα αυτές τις προκλήσεις ταμειακών ροών, συμβάλλοντας στη διατήρηση τους, η υποστήριξη θα αντιμετωπίσει τις διαταραχές της αγοράς και συνεπώς θα συμβάλει στην παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια. 

Ο Επίτροπος Γεωργίας Janusz Wojciechowski δήλωσε: «Οι αγρότες, με την υποστήριξη της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, συνεχίζουν να αποδεικνύουν αμείλικτα την αξία τους παράγοντας τρόφιμα κάτω από δύσκολες συνθήκες. Μετά την πανδημία του COVID-19, τώρα πλήττονται σοβαρά από τις συνέπειες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Για κάποιους, διακυβεύεται η επιβίωση. Με αυτό το μέτρο, το τελευταίο σε μια σειρά που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της ΚΓΠ, τους υποστηρίζουμε ώστε να μπορούν να συνεχίσουν να παράγουν τα τρόφιμα που χρειάζεται ο κόσμος, να φροντίζουν τη γη τους και να παρέχουν τις οικογένειές τους». 

Μόλις εγκριθεί από τους συννομοθέτες, το μέτρο αυτό θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να αποφασίσουν να χρησιμοποιήσουν διαθέσιμα κεφάλαια έως και 5% του προϋπολογισμού του ΕΓΤΑΑ για τα έτη 2021-2022 για άμεση εισοδηματική στήριξη γεωργών και ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται στη μεταποίηση, την εμπορία ή την ανάπτυξη των αγροτικών προϊόντων. Αυτό αντιπροσωπεύει δυνητικό προϋπολογισμό 1,4 δισεκατομμυρίων ευρώ στην ΕΕ. Τα κράτη μέλη καλούνται να στοχεύσουν αυτή τη στήριξη στους δικαιούχους που πλήττονται περισσότερο από την τρέχουσα κρίση και που ασχολούνται με την κυκλική οικονομία, τη διαχείριση θρεπτικών ουσιών, την αποτελεσματική χρήση των πόρων ή τις φιλικές προς το περιβάλλον και το κλίμα μεθόδους παραγωγής. Επιλεγμένοι αγρότες και ΜΜΕ θα μπορούσαν να λάβουν έως και 15.000 € και 100.000 € αντίστοιχα. Οι πληρωμές θα πρέπει να πραγματοποιηθούν έως τις 15 Οκτωβρίου 2023. Για να κάνουν χρήση αυτής της εξαιρετικής δυνατότητας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλουν τροποποίηση στο(τα) πρόγραμμα(α) αγροτικής τους ανάπτυξης εισάγοντας αυτό το νέο μέτρο.

Η σημερινή εξαιρετική πρόταση ακολουθεί τη δέσμη στήριξης 500 εκατομμυρίων ευρώ για τους γεωργούς της ΕΕ που εγκρίθηκε στις 23 Μαρτίου στο πλαίσιο της ανακοίνωσης για τη «διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των συστημάτων τροφίμων». Σε αυτά τα δύο μέτρα, η Επιτροπή ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν τους αγρότες που ασχολούνται με βιώσιμες πρακτικές.

Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή εντείνει επίσης την παρακολούθηση των βασικών γεωργικών αγορών που επηρεάστηκαν από τον πόλεμο. Μετά από απόφαση που δημοσιεύθηκε σήμερα, τα κράτη μέλη θα πρέπει να κοινοποιούν στην Επιτροπή το μηνιαίο επίπεδο των αποθεμάτων τους σε δημητριακά, ελαιούχους σπόρους, ρύζι και πιστοποιημένους σπόρους αυτών των προϊόντων που κατέχουν σχετικοί παραγωγοί, χονδρέμποροι και φορείς. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κυκλοφόρησε επίσης έναν ειδικό πίνακα ελέγχου που παρουσιάζει ενημερωμένα, λεπτομερή στατιστικά στοιχεία για τις τιμές, την παραγωγή και το εμπόριο σιταριού, αραβοσίτου, κριθαριού, κραμβόσπορου, ηλιέλαιου και σόγιας σε επίπεδο ΕΕ και σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό παρέχει στους φορείς της αγοράς έγκαιρη και ακριβή εικόνα της διαθεσιμότητας βασικών αγαθών για τρόφιμα και ζωοτροφές.

Στο Συμβούλιο της Τρίτης το πράσινο φως για ενισχύσεις σε λιπάσματα – πετρέλαιο

Με πλάνο «δανεισµού» κονδυλίων από την επερχόµενη προγραµµατική περίοδο αλλά και µια πλήρη ατζέντα ειδικών ενισχύσεων η παρουσία της ηγεσίας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης στο Συµβούλιο των Υπουργών Γεωργίας της ΕΕ την προσεχή Τρίτη 24 Μαΐου.

Οι πληροφορίες θέλουν το υπουργείο να έχει ετοιµάσει µια πρόταση µεταφοράς πόρων από τα κονδύλια των προγραµµάτων της επόµενης περιόδου, αντί της τρέχουσας µεταβατικής περιόδου όπως προβλέπεται από την πρόταση που κατέθεσαν στο προηγούµενο συµβούλιο µια οµάδα κρατών µελών, με σκοπό την διάθεσή τους σε ειδικές ενισχύσεις αγροτών.

Υπενθυµίζεται ότι ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιώργος Γεωργαντάς, είχε δηλώσει τις προηγούµενες ηµέρες σε συνέντευξη Τύπου στο υπουργείο αλλά και σε συνάντηση που είχε µε το ∆Σ της ΕΘΕΑΣ, ότι σε αυτήν τη συνάντηση η Κοµισιόν θα ενηµερώσει επίσηµα τα κράτη µέλη για τον βαθµό στον οποίο θα µπορέσουν αυτά να µεταφέρουν πόρους από τα κονδύλια ου β΄πυλώνα (Προγράµµατα Αγροτικής Ανάπτυξης) για την έκτακτη ενίσχυση αγροτών.

Σχετικό αίτηµα των κρατών µελών, ήταν η µεταφορά του 5% από τα αδιάθετα κονδύλια προς τον σκοπό αυτό, αφού όπως υποστήριζαν στο σχετικό αίτηµα που είχαν παραδώσει στην Κοµισιόν τον περασµένο µήνα, τα µέτρα στήριξης που έχει εγκρίνει µέχρι σήµερα η Κοµισιόν βασίζονται σχεδόν εξ ολοκλήρου στις περιορισµένες δυνατότητες των εθνικών προϋπολογισµών.

Τη δυνατότητα αυτή, ως γνωστόν τη βλέπει µε θετικό µάτι η Κοµισιόν, σύµφωνα µε πρόσφατες δηλώσεις του επιτρόπου Γεωργίας, Γιάνουζ Βοϊτσεχόφσκι, ενώ υπάρχει αισιοδοξία ότι θα επιτραπεί αυτός ο ιδιότυπος δανεισµός από τα κονδύλια της νέας περιόδου, αφού χώρες όπως η Ιρλανδία, έχουν «µηδενικό υπόλοιπο» αυτήν τη στιγµή. Σε µια τέτοια περίπτωση, αναµένεται τα διαθέσιµα ποσά για τη χώρα να ενισχυθούν σηµαντικά, αφού τα αδιάθετα κονδύλια του ΠΑΑ της µεταβατικής περιόδου έχουν περιοριστεί έπειτα από τις αυξήσεις του µπάτζετ στα προγράµµατα των Νέων Αγροτών και των Βιολογικών. Στη δε περίπτωση των Βιολογικών πάντως, η απόφαση για ενίσχυση µε 310 εκατ. ευρώ των πόρων του προγράµµατος, γίνεται αντιληπτή ως µια έµµεση στήριξη του κλάδου της κτηνοτροφίας, αφού φαίνεται πως τα πρόσθετα κονδύλια θα αξιοποιηθούν για τις εντάξεις των κτηνοτρόφων.

Προτεραιότητα λίπασµα και πετρέλαιο

Από τους ευρωπαϊκούς πόρους, εφόσον εγκριθούν, οι προτεραιότητες του υπουργείου εστιάζουν στον διπλασιασµό του κονδυλίου για την επιστροφή του φόρου πετρελαίου στους αγρότες, η επιδότηση των λιπασµάτων, καθώς και µια ακόµα στήριξη των κτηνοτρόφων. Ωστόσο, δεν αποκλείεται να µείνουν στην άκρη κάποια χρήµατα, σε περίπτωση που οι συνθήκες στην αγορά πυρηνοκάρπων που αναµένεται να ανοίξει τις επόµενες εβδοµάδες επιβάλει στήριξη του εισοδήµατος των αγροτών, εξαιτίας της απώλειας σηµαντικών µεριδίων στις αγορές της Ουκρανίας και της Λευκορωσίας. Υπενθυµίζεται ότι τα ποσά αυτά, έρχονται να συµπληρωθούν στα 26 εκατ. ευρώ που στέλνει στη χώρα το αποθεµατικό κρίσης της ΕΕ. Βάσει του ρεπορτάζ, η αύξηση του ποσού για το Αγροτικό Πετρέλαιο αναµένεται να είναι της τάξης του 100% (δηλαδή τα 60 εκατ. που έχουν δεσµευτεί από τον κρατικό προϋπολογισµό να γίνουν 120 εκατ.), ενώ για τα λιπάσµατα το πλάνο στήριξης αφορά σε επιδότηση µε 12 ευρώ το στρέµµα για αροτραίες καλλιέργειες (όπου οι συνθήκες της αγοράς το επιβάλουν) και σε 18 ευρώ το στρέµµα για τα δέντρα.

Σε αυτό το πλαίσιο, η επερχόµενη συνάντηση των υπουργών γεωργίας της ΕΕ αναµένεται µε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού έπειτα από τις ζυµώσεις της συνεδρίασης αυτής στις Βρυξέλλες αναµένεται ότι θα ξεκαθαρίσει το τοπίο γύρω από τη δυνατότητα και το µέγεθος των επερχόµενων αγροτικών ενισχύσεων µέσα από κοινοτικούς πόρους.

Ελάχιστες απαιτήσεις πολλαπλής συµµόρφωσης ζητά η Ευρωβουλή

Ψηλά στην ατζέντα της συνεδρίασης βρίσκεται η κατάσταση στις αγορές αγροτικών εµπορευµάτων της ΕΕ. Σύµφωνα µε το ενηµερωτικό σηµείωµα, οι υπουργοί Γεωργίας της ΕΕ θα ενηµερωθούν από την Επιτροπή σχετικά µε την κατάσταση της αγοράς αγροδιατροφικών προϊόντων µετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ωστόσο, οι υψηλές τιµές της αγοράς και οι πληθωριστικές τάσεις έχουν προκαλέσει ανησυχίες σχετικά µε την οικονοµική προσιτότητα, µε τις τιµές των τροφίµων να αποτελούν τη βασική πηγή ανησυχίας. Κλίµα στη συζήτηση δίνει και η τελευταία επιστολή της Ευρωβουλής στην Επιτροπή, όπου ζητά ελάχιστες απαιτήσεις πολλαπλής συµµόρφωσης στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ για τη λήψη της βασικής ενίσχυσης αγροτών από του χρόνου.

Φωτογραφία: Γεωργία Καραμαλή