Αλήθειες και ψέμματα για τις αμοιβές των εργατών γης στην Ελλάδα

Γιώργος Παπαδημητρίου
Φοροτεχνικός - Πρόεδρος Σ.Ε.Ε.Λ.Φ.Ο.Κ
(Σύλλογος Ελευθέρων Επαγγελματιών
Λογιστών Φοροτεχνικών Οικονομολόγων
Νομού Καρδίτσας)

Η δική µου εµπειρία, αποτελεί κοινή εµπειρία µε εκατοντάδες άτοµα της γενιάς µου, οι οποίοι µεγαλωµένοι στην επαρχία θεωρούσαµε δεδοµένη την εργασία µε τους γονείς µας, καθώς τα χέρια δεν επαρκούσαν.

Αλλοιώθηκε η οικονοµία
Από τη 10ετία του ’90, πάρα πολλοί αλλοδαποί εγκαταστάθηκαν -κυρίως στην Περιφέρεια- και ξαφνικά, ο κάθε ιδιοκτήτης µικρής ή µεγάλης έκτασης γης, βρέθηκε να απασχολεί πολλά περισσότερα εργατικά χέρια από όσα πραγµατικά χρειαζόταν για τις αγροτικές του εργασίες. Μαζί µε την αθρόα εισαγωγή εργατικών χεριών, άρχισε να αλλάζει και η νοοτροπία των αγροτών και των εχόντων αγροτικές εκµεταλλεύσεις. Λιγότερες ώρες στο χωράφι, ο εργάτης να πάει να κάνει τις αλλαγές, ο εργάτης να «τραβήξει» το καρούλι, να ψεκάσει, να κουβαλήσει κ.λπ. Ακόµη και στους κήπους των σπιτιών έβλεπες ξένους ανθρώπους να τσαπίζουν για να µπει το κοκκάρι, να φυτεύουν µαρούλια, να βάζουν ξύλα για τα φασολάκια, να κλαδεύουν τα δέντρα. Λες και ξαφνικά, σαν να ξέχασαν τα πάντα όλοι αυτοί που τα έφτιαχναν µόνοι τους, λες και όσοι ήρθαν από άλλες χώρες, ήταν µαστόρια στις χώρες τους. Τα παραπάνω αλλοίωσαν την πραγµατική οικονοµία στα χωριά αφού πολλοί χρησιµοποιούσαν κάθε χρόνο περισσότερα εργατικά χέρια για (κάθε χρόνο) λιγότερα καλλιεργούµενα στρέµµατα.

Τα δεδοµένα για την εργασία στο χωράφι
Αφορµή για το σηµερινό άρθρο στάθηκε ένας συγχωριανός µου, ο οποίος ερχόµενος στο γραφείο, µε ρώτησε αν αυξήθηκαν τα εργόσηµα από 10% σε 25%. Τον ρώτησα τι εννοεί και µετά από ώρα κατάλαβα ότι εννοούσε τις κρατήσεις που γίνονται στους εργάτες γης, όταν πάνε να εξαργυρώσουν τα εργόσηµα που τους έχουν βάλει οι εργοδότες παραγωγοί στους οποίους εργάστηκαν. Κι έρχοµαι για µία ακόµη φορά στον τρόπο λειτουργίας των εργατών γης. Κανείς δεν λέει ότι η εργασία στα χωράφια είναι η πιο εύκολη. Σπάνιες όµως περιπτώσεις να µείνει εργάτης γης απλήρωτος.  Τα δεδοµένα που έχουµε είναι τα κάτωθι:

-Οι περισσότεροι άνεργοι στη χώρα είναι Έλληνες καθώς είναι ζόρι  το χωράφι, ή «σιγά µην πάει το δικό µου το παιδί να δουλέψει στα χωράφια» κλπ.

-Σπάνια περίπτωση να βρεις αλλοδαπό άνεργο. ∆εν αναφέροµαι σε λαθροµετανάστη ή νόµιµο µετανάστη, αλλά σε όλους γενικώς τους αλλοδαπούς καθώς δεν απαξιώνουν την δουλειά προκειµένου να βγάλουν και βγάζουν καλά µεροκάµατα.

-Στους εργαζόµενους λαθροµετανάστες, δεν µπορούν να µπουν εργόσηµα καθώς δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις (ΑΦΜ, ΑΜΚΑ κλπ). Άρα, παρότι πληρώνονται, δεν µπορούν να εµφανιστούν έξοδα αφού δεν µπορούν να αγοραστούν εργόσηµα.

-Οι νόµιµοι παραµένοντες στη χώρα, όπως και οι ηµεδαποί που εργάζονται, δεν δέχονται να τους κολληθούν εργόσηµα διότι «θα έρθω να δουλέψω αλλά δεν θα µου βάλεις εργόσηµο γιατί θα χάσω τα επιδόµατα».

Χωρίς παραστατικά δαπάνης
Ο παραγωγός, µπροστά στην πιθανότητα να καεί η παραγωγή του  στο χωράφι, πληρώνει όποιον αποφασίζει να πάει να δουλέψει, εν γνώση του ότι δεν θα έχει παραστατικό δαπάνης για τα χρήµατα που θα τους πληρώσει. Με την ολοκλήρωση των εργασιών, ο κάθε παραγωγός ψάχνει να βρει ανθρώπους (πολλοί από τους οποίους δεν ξέρουν καν που πέφτουν τα χωράφια του) οι οποίοι θα δεχθούν να τους βάλει εργόσηµα ο παραγωγός, ο οποίος πληρώνει ξανά το 10% της εργοδοτικής εισφοράς. Ο δε εργάτης  για να τον «εξυπηρετήσει», θέτει ως απαραίτητη προϋπόθεση να µην µπουν πολλά εργόσηµα και χαθούν τυχόν επιδόµατα.

Και τελικά, οι µόνοι που λαµβάνουν τα επιδόµατα πάσης µορφής είναι όσοι συνήθως δεν δικαιούνται ούτε ένα ευρώ, µόνο και µόνο επειδή τα δεδουλευµένα τους χρήµατα δεν φαίνονται πουθενά στις φορολογικές τους δηλώσεις. Και για όλα τα παραπάνω, οι αρµόδιοι του υπουργείου Εργασίας δείχνουν να µη τα γνωρίζουν, λες και βρίσκονται σε παράλληλο σύµπαν. Κι όταν διαπιστώνεις ότι υπάρχουν ανεγκέφαλοι άνθρωποι σε νευραλγικές θέσεις, το µόνο που νιώθεις είναι απογοήτευση.

Καταργείστε επιτέλους τον χειρόγραφο πίνακα προσωπικού για τους εργάτες
Κι εσείς οι συνδικαλιστές αγρότες (ΠΑΣΕΓΕΣ, ΝΕΑ ΠΑΣΕΓΕΣ, ΣΑΣΟΕΕ, συνεταιρισµοί, Ενώσεις, ∆ιεπαγγελµατικές κι όλου του κόσµου τα… καλούδια), τι στην ευχή περιµένετε; Αν πάψουν να υφίστανται καλλιεργητές, δεν θα έχετε λόγω ύπαρξης. Τι δεν καταλαβαίνετε;