Σύμφωνα με τον Επίτροπο Γεωργίας σήμερα, μιλάμε για ένα σενάριο χωρίς εμπόριο, οπότε αυτό που μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα είναι ότι θα υπάρξουν σημαντικές διαταραχές σε ορισμένες γεωργικές αγορές. Ως εκ τούτου όπως λέει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχει νομική υποχρέωση να παρέμβει με έναν συνδυασμό μέτρων, όπως είναι η ενίσχυση στην ιδιωτική αποθεματοποίηση, των συστημάτων απόσυρσης και των στοχοθετημένων ενισχύσεων.
Oλόκληρη η ομιλία του Φιλ Χόγκαν
Σήμερα το πρωί, θα ήθελα να σας δώσω ορισμένες λεπτομέρειες σχετικά με τον προγραμματισμό έκτακτης ανάγκης που κάναμε σε σχέση με τον πιθανό αντίκτυπο του Brexit στον τομέα των γεωργικών προϊόντων της ΕΕ.
Έχετε ενημερωθεί εκτενώς για τις εργασίες ετοιμότητας που έχει αναλάβει η Επιτροπή τους τελευταίους δεκαοκτώ μήνες περίπου και δεν προτίθεμαι να επαναλάβω αυτό το επιχείρημα. Εκτός από αυτή τη συνέντευξη Τύπου, θα έχετε επίσης την ευκαιρία για μια συνεχή τεχνική ενημέρωση.
Έτσι, η πρώτη ημερομηνία Brexit έχει περάσει και τώρα είμαστε μόλις δύο ημέρες μακριά από ένα ακόμα κρίσιμο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και, ενδεχομένως, τέσσερις ημέρες από την αναχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ.
Συνεπώς, δεν μπορούμε να πούμε πότε και υπό ποιες συνθήκες το Ηνωμένο Βασίλειο θα εγκαταλείψει την ΕΕ. Αυτή η έλλειψη σαφήνειας περιπλέκει τον προγραμματισμό έκτακτης ανάγκης του Brexit, κυρίως επειδή οι συνθήκες υπό τις οποίες το Ηνωμένο Βασίλειο εγκαταλείπει και οι συνέπειες αυτών των συνθηκών θα επηρεάσουν σημαντικά την ανταπόκριση της ΕΕ.
Ωστόσο, και παρόλο που δεν αποκλείεται να συμβεί, υπήρξε αυξημένος κίνδυνος να υπάρξει μια "μη διαπραγμάτευση" Brexit τις τελευταίες ημέρες και τους τελευταίους μήνες και ο σχεδιασμός μας έπρεπε να το λάβει αυτό υπόψη. Φυσικά, η κοινή λογική μπορεί ακόμα να επικρατήσει και το σενάριο αυτό μπορεί ακόμη να αποφευχθεί, έχοντας κατά νου την κοινή δέσμευση να προστατεύσουμε τη μεγάλη συμφωνία της προσεχούς Παρασκευής και να αποφύγουμε ένα σκληρό σύνορο στο νησί της Ιρλανδίας.
Έχουμε προγραμματίσει καλά για τέτοιες περιστάσεις και είμαι βέβαιος ότι διαθέτουμε τα μέσα για να ανταποκριθούμε αποτελεσματικά και ολοκληρωμένα, όταν απαιτείται.
Η αρχική φάση του σχεδιασμού μας επικεντρώνεται στην εξασφάλιση της απαραίτητης νομικής βάσης για την εφαρμογή των κατάλληλων μέτρων αγοράς και, αφού επανεξετάσαμε διεξοδικά τις διατάξεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της Κοινής Αγοράς, είμαστε βέβαιοι ότι έχουμε μια τόσο αξιόπιστη νομική βάση.
Η δημοσίευση από το Ηνωμένο Βασίλειο του προτεινόμενου χρονοδιαγράμματος τις τελευταίες εβδομάδες μας επέτρεψε να αναπτύξουμε τον σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης επίσης. Για πρώτη φορά, έχουμε κάποια σαφήνεια από το Ηνωμένο Βασίλειο σχετικά με τον πιθανό αντίκτυπο της εφαρμογής μηδενικών δασμολογικών ποσοστώσεων (ΔΠ) και την επιβολή δασμών σε περιορισμένο φάσμα προϊόντων. Φυσικά, σημειώσαμε επίσης τις προθέσεις του Ηνωμένου Βασιλείου όσον αφορά το εμπόριο στο νησί της Ιρλανδίας και τον προσωρινό χαρακτήρα του χρονοδιαγράμματος.
Μία από τις δυσκολίες που έχουμε είναι ότι οι λεπτομέρειες που έχουν παρασχεθεί μέχρι στιγμής αναφέρονται μόνο σε αυτό που είναι ουσιαστικά, ένα έγγραφο εργασίας και εξακολουθούμε να μην έχουμε σαφήνεια και λεπτομέρειες της αναγκαίας νομοθεσίας για να δούμε πώς θα λειτουργήσει αυτό το καθεστώς στην πράξη.
Χρησιμοποιώντας τις πληροφορίες σχετικά με το χρονοδιάγραμμά της, οι οποίες διατέθηκαν από τις αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου, η Επιτροπή ενημέρωσε τη βάση δεδομένων της για την πρόσβαση στην αγορά ώστε να συμπεριλάβει το Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτή η βάση δεδομένων παρέχει πληροφορίες σχετικά με τους δασμούς και τους φόρους που ισχύουν για τις εξαγωγές σε εμπορικούς εταίρους όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα κ.λπ. Η επικαιροποίηση αποτελεί μέρος των προσπαθειών μας να βοηθήσουμε τους εξαγωγείς της ΕΕ να αντιμετωπίσουν τη νέα κατάσταση με την οποία ενδέχεται σύντομα να αντιμετωπίσουν. Η Επιτροπή εξακολουθεί να παρακολουθεί τις εξελίξεις αυτές και θα ενημερώνει τις πληροφορίες αυτές όσο το δυνατόν συχνότερα και όπως απαιτείται.
Ωστόσο, το δημοσιευμένο χρονοδιάγραμμα περιλαμβάνει σχετικά υψηλούς δασμούς για ορισμένα ζωικά προϊόντα, όπως το βόειο κρέας, τα πουλερικά, το χοιρινό κρέας και το τυρί, καθώς και προϊόντα όπως η ζάχαρη και το ρύζι. Είναι σαφές ότι ορισμένα κράτη μέλη θα επωμιστούν το κύριο βάρος αυτών των προτεινόμενων τιμολογίων, λόγω της έκθεσής τους ήδη στην αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου για τα προϊόντα αυτά.
Η ΕΕ των 27 και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι πολύ σημαντικοί εμπορικοί εταίροι. Η ΕΕ-27 διαθέτει πλεόνασμα ύψους 25 δισ. Ευρώ σήμερα με το Ηνωμένο Βασίλειο σε προϊόντα γεωργικών προϊόντων διατροφής, με εξαγωγές περίπου 41 δισ. Ευρώ σε ετήσια βάση. Το πλεόνασμα αυτό είναι υψηλότερο από το σημερινό συνολικό εμπορικό πλεόνασμα της ΕΕ-28, το οποίο ανέρχεται σε 21 δισεκατομμύρια ευρώ με τον υπόλοιπο κόσμο.
Ωστόσο, δεν πρέπει να υποτιμάται η σημασία της αγοράς της ΕΕ για το Ηνωμένο Βασίλειο. Δεδομένου ότι η ΕΕ θα αντιμετωπίσει το Ηνωμένο Βασίλειο ως οποιαδήποτε άλλη τρίτη χώρα, με την εφαρμογή των τιμολογίων και των ελέγχων του καθεστώτος ενιαίας ενίσχυσης, αυτό αποτελεί σημαντική πρόκληση για τους βρετανούς παραγωγούς και εξαγωγείς.
Σήμερα, μιλάμε για ένα σενάριο χωρίς εμπόριο, οπότε αυτό που μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα είναι ότι θα υπάρξουν σημαντικές διαταραχές σε ορισμένες γεωργικές αγορές.
Έχοντας αυτή τη γνώση αυτή, πρέπει να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει νομική υποχρέωση να παρέμβει. Η πρώιμη παρέμβαση έχει το πλεονέκτημα ότι δεν παρέχει μόνο στήριξη στους αγρότες μας, αλλά δίνει εμπιστοσύνη στην αγορά της δέσμευσης της Επιτροπής στον τομέα των γεωργικών προϊόντων διατροφής και αποτρέπει την ανάπτυξη μίας πιθανώς πολύ μεγαλύτερης κρίσης μακροπρόθεσμα.
Όσον αφορά ακριβώς τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να παρέμβουμε, έχουμε στη διάθεσή μας μια σειρά μέτρων που διαθέτουμε και είμαστε ικανοποιημένοι που διαθέτουμε μια κατάλληλα εξοπλισμένη εργαλειοθήκη από την οποία θα εργαστούμε. Αυτό θα συζητηθεί από το κολλέγιο των Επιτρόπων την Τετάρτη.
Χωρίς να θέλω να προκαταλάβω την έκβαση της συνεδρίασης της Ακαδημίας, αναμένω ένα συνδυασμό μέτρων που θα σχεδιάζονται για να ταιριάζουν σε συγκεκριμένες περιστάσεις και προϊόντα. Ο συνδυασμός ορισμένων ή όλων των δημόσιων παρεμβάσεων, της ενίσχυσης στην ιδιωτική αποθεματοποίηση, των συστημάτων απόσυρσης και των στοχοθετημένων ενισχύσεων θα αποτελέσει τη δέσμη στήριξης.
Εκτός από αυτά τα μέτρα, εξετάζουμε επίσης τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, οπότε στα κράτη μέλη θα δοθεί υποστήριξη. Μόλις πρόσφατα, η Επιτροπή ενέκρινε νέο κανονισμό ο οποίος προέβλεπε αύξηση κατά 66% του ποσού της ενίσχυσης de minimis που μπορεί να χορηγηθεί στον γεωργικό τομέα μέσω κρατικών ενισχύσεων.
Υπάρχουν επίσης ευκαιρίες για τα κράτη μέλη να προτείνουν τροποποιήσεις στα Προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης για να αναπροσανατολίσουν τη στήριξη προς τους δικαιούχους που έχουν πληγεί περισσότερο από την Brexit, αν και αναγνωρίζω ότι το πεδίο εφαρμογής μπορεί να είναι περιορισμένο επειδή έχουν ήδη αναληφθεί πολλές δεσμεύσεις.
Πραγματοποιήσαμε αρκετές συζητήσεις με τα κράτη μέλη και άλλους βασικούς ενδιαφερόμενους φορείς σχετικά με τον αντίκτυπο του Brexit και τους τρόπους με τους οποίους η Επιτροπή μπορεί να βοηθήσει όσο το δυνατόν καλύτερα. Η δέσμευση αυτή συνεχίζεται και, εκτός από την προφανή επίδραση των τιμολογίων, εξετάζουμε επίσης, με τα κράτη μέλη, τις δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν από τις υλικοτεχνικές καθυστερήσεις, τις τελωνειακές διατυπώσεις, τους υγειονομικούς και φυτοϋγειονομικούς ελέγχους κ.λπ. ενημερώσεις και συνεντεύξεις Τύπου τις τελευταίες ημέρες.
Είμαι σε επαφή με τον, τον Επίτροπο Προϋπολογισμού, τον Επίτροπο Oettinger και τις υπηρεσίες του. Είμαι ευγνώμων για την κατανόηση που επιδικνύει ο κ. Oettinger, για την για την ιδιαίτερη απειλή στον τομέα των γεωργικών προϊόντων διατροφής και για τη συνεχή υποστήριξή του στον τομέα αυτό σε αυτό και σε προηγούμενες κρίσεις.
Ομοίως, καταλαβαίνω πλήρως τους δημοσιονομικούς περιορισμούς μέσα στους οποίους πρέπει να εργαστεί, κάτι που φυσικά θα καταστεί δυσχερέστερο σε περίπτωση μη διαπραγμάτευσης του Brexit.
Πολλά από τα τρόφιμα που εξάγονται προς το Ηνωμένο Βασίλειο είναι φρέσκα τρόφιμα και επομένως αλλοιώσιμα, με ελάχιστα ή καθόλου περιθώρια για καθυστερήσεις σε λιμένες. Επομένως, απλώς και μόνο επειδή δεν ισχύουν τιμολόγια, δεν μπορούμε να υποτιμήσουμε ή να υποθέσουμε ότι τέτοια προϊόντα δεν θα υποστούν σοβαρές υλικοτεχνικές διαταραχές, ιδιαίτερα τις πρώτες εβδομάδες. Στην περίπτωση των συναλλαγών προς ή μέσω του Ηνωμένου Βασιλείου, σημειώσαμε τη δηλωμένη πρόθεσή τους να διατηρήσουν τη «συνήθη πρακτική», αλλά πρέπει να τεθεί το ερώτημα πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό;
Θέλω να ολοκληρώσω λέγοντας, ότι είμαι βέβαιος ότι ο σχεδιασμός μας είναι σε εξέλιξη για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε αποτελεσματικά και γρήγορα στην Brexit και, ιδιαίτερα, σε μια μη-συμφωνία Brexit. Θα συνεχίσουμε να επεξεργαζόμαστε τα σχέδια έκτακτης ανάγκης μας υπό το φως της συνεχιζόμενης ανάλυσης και δέσμευσης με τα κράτη μέλη, της δέσμευσής μας με τα ενδιαφερόμενα μέρη και των συναδέλφων μου στην Επιτροπή, αλλά και με την εξελισσόμενη πολιτική κατάσταση στο Ηνωμένο Βασίλειο.