Αυτή ήταν ουσιαστικά η τοποθέτηση του διευθυντή της Γενικής ∆ιεύθυνσης Γεωργίας της Κοµισιόν, Τάσου Χανιώτη, για ένα από τα πιο κρίσιµα σηµεία της διαπραγµάτευσης όπως το χαρακτήρισε ο γ.γ Χαράλαµπος Κασίµης, στην οµιλία του που άνοιξε τη συζήτηση για την ΚΑΠ 2021-2027 και έδωσε τον τόνο καθόλη την ηµερίδα.
«∆εν θέλω να ξύσω ανοιχτές πληγές, θέλω να αναφέρω µία πραγµατικότητα ιδιόµορφη», τόνισε ο υψηλόβαθµος τεχνοκράτης των Βρυξελλών, αποκαλύπτοντας παράλληλα ότι οι χώρες της Βαλτικής που πιέζουν προς την πλήρη εξωτερική σύκλιση, ουσιαστικά έκαναν το αντίθετο, δηλαδή: «Εκεί βρήκανε γη που δεν ήταν σε χρήση πριν, τη φέρανε µέσα και µε δεδοµένο τον προϋπολογισµό, µειώθηκε στο µισό η στρεµµατική ενίσχυση και έτσι ζητάνε αύξηση».
Τελευταία γραµµή άµυνας η εξωτερική σύγκλιση 50%
Από την πλευρά του ο κ. Κασίµης, στο πλαίσιο της ηµερίδας χαρακτήρισε ως την «τελευταία γραµµή άµυνας» της Ελλάδας µία µερική εξωτερική σύγκλιση που προτείνει η Επιτροπή, η οποία και πάλι δεν ικανοποιεί τη χώρα µας, αλλά όσο λιγοστεύει ο προϋπολογισµός, ρεαλιστικά θα πρέπει να γίνουν και από την πλευρά µας υποχωρήσεις. Μάλιστα, όπως είχε γράψει η Agrenda, µε πλήρη εξωτερική σύγκλιση η χώρα µας θα χάσει 750 εκατ. ευρώ άµεσων ενισχύσεων, και µε µερική 150 εκατ. ευρώ. Αναλυτικά η τοποθέτηση του γενικού γραµµατέα Κοινοτικών Πόρων για τα «επίδικα ζητήµατα» όπως τα χαρακτήρισε στο πλαίσιο των διαπραγµατεύεων για τη νέα ΚΑΠ:
Πρώτο ζήτηµα, ο προϋπολογισµός της ΚΑΠ µετά το 2020. Όπως είναι γνωστό, η Επιτροπή προτείνει τη χρηµατοδότηση της ΚΑΠ µε το ποσό των 365 δις ευρώ για την περίοδο 2021-2027. Σε σύγκριση µε την τρέχουσα περίοδο, αυτό σηµαίνει µια µείωση της τάξης περίπου του 5% σε τρέχουσες τιµές ή 12% σε σταθερές τιµές. Ειδικότερα, για την Ελλάδα, θα διατεθούν συνολικά 18,263 δις ευρώ (τρέχουσες τιµές), εκ των οποίων 14,255 δις ευρώ για τις άµεσες ενισχύσεις, 3,567 δις για την αγροτική ανάπτυξη και 440 εκ. ευρώ για τις αγορές.
Το δεύτερο ζήτηµα, ιδιαίτερα κρίσιµο για την Ελλάδα, αφορά στην εξωτερική σύγκλιση των άµεσων ενισχύσεων. Από τις αρχές του 2018 και µέχρι σήµερα, τονίσαµε προς πάσα κατεύθυνση εντός της Ε.Ε. ότι αυτό αποτελεί πεδίο στο οποίο δεν µπορούµε να υποχωρήσουµε. Η πλήρης εξωτερική σύγκλιση που διεκδικεί ένας αριθµός χωρών θα πλήξει ιδιαιτέρως την ελληνική γεωργία ενώ η πρόταση της ΕΕ για την σύγκλιση στο 50% των Κ-Μ κάτω του 90% του µ.ο της ΕΕ στο τέλος της περιόδου, αντιµετωπίζει διάφορες αντιθέσεις.
Τονίσαµε επανειληµµένως ότι η ανά εκτάριο ενίσχυση δεν µπορεί να αποτελεί το µόνο κριτήριο για την κατανοµή των άµεσων ενισχύσεων µεταξύ των Κ-Μ. ∆ιαµορφώσαµε, εγκαίρως, συµµαχίες µε άλλα κράτη µέλη, και υποστηρίζουµε σθεναρά ότι, στην περίπτωση που δεν αποφευχθεί η περαιτέρω εξωτερική σύγκλιση, τότε θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι διαρθρωτικές διαφορές που συνεπάγονται διαφορετικές προκλήσεις για τους γεωργούς της ΕΕ. Πρέπει να εξεταστούν εκτός από την έκταση παράγοντες όπως το ύψος των άµεσων ενισχύσεων ανά εκµετάλλευση, το κόστος παραγωγής, η βιωσιµότητα των αγροτικών εκµεταλλεύσεων, η διαφορά του γεωργικού µε το εξωγεωργικό εισόδηµα και πιθανόν και άλλοι.
Η Ευρώπη δεν θα εκταµιεύει τις ενισχύσεις αν δει ότι αποτυγχάνουµε στις επιδόσεις
Εφόσον µία χώρα δεν αποδείξει ότι µε αυτές τις πληρωµές που κάνει, είτε άµεσες είτε µέσω των Προγραµµάτων, πιάνει επιδόσεις, θα έρθει η Κοµισιόν και απλά δεν θα εκταµιεύσει τις σχετικές ενισχύσεις το ερχόµενο έτος. Με λίγα λόγια, αυτό κρύβεται πίσω από τα δύο τελευταία ζητήµατα που έθιξε ο κ. Κασίµης και εκφράζει τις ανησυχίες του γνωρίζοντας τις τρανταχτές διοικητικές αδυναµίες στους θεσµούς που εµπλέκονται µε την ΚΑΠ στη χώρα, και αφορούν την «επικουρικότητα» και το νέο µοντέλο εφαρµογής της ΚΑΠ που στηρίζεται στις επιδόσεις:
Το τρίτο σηµαντικό ζήτηµα αφορά στην αυξηµένη επικουρικότητα των κρατών µελών. Ένα στοιχείο που σφραγίζει το νέο µοντέλο λειτουργίας της ΚΑΠ, παρέχοντας µεγαλύτερη ευελιξία στα κράτη µέλη κατά τον σχεδιασµό των διαφόρων παρεµβάσεων και των όρων επιλεξιµότητας. Αν και πρόκειται για µια θετική προσέγγιση, παρά ταύτα έχουµε εκφράσει έντονο προβληµατισµό για την µακροπρόθεσµη αποµάκρυνση από τον «κοινό» χαρακτήρα της ΚΑΠ, σε συνδυασµό µε τους µειωµένους πόρους και την αύξηση των ποσοστών της εθνικής συγχρηµατοδότησης στον Πυλώνα ΙΙ.
Το τέταρτο εξίσου σηµαντικό ζήτηµα αφορά στο νέο µοντέλο εφαρµογής της ΚΑΠ (new delivery model), το οποίο αποµακρύνεται πλέον από τη λογική της συµµόρφωσης, υιοθετώντας τη φιλοσοφία της σύνδεσης των αποτελεσµάτων µε τις επιδόσεις. Ένα νέο µοντέλο που συνδέει την υλοποίηση και παρακολούθηση της ΚΑΠ, σε ετήσια και µακροπρόθεσµη βάση, µε συγκεκριµένους και εκ των προτέρων καθορισµένους στόχους. Ένα µοντέλο που συνδέει την απορρόφηση των πόρων µε το βαθµό επίτευξης αποτελεσµάτων. Ένα νέο µοντέλο, κάτω από το οποίο εντάσσονται οι άµεσες ενισχύσεις, η αγροτική ανάπτυξη αλλά και τα γνωστά επιχειρησιακά προγράµµατα (των οπωροκηπευτικών, του ελαιολάδου και της ελιάς, του οίνου, της µελισσοκοµίας, του λυκίσκου και άλλων τοµέων). Πρόκειται για µια ριζοσπαστική πρόταση, για µια αληθινή πρόκληση, τα αποτελέσµατα της οποίας δεν µπορούµε να προδικάσουµε µε ασφάλεια από σήµερα.
Εντούτοις, οι ανησυχίες µας είναι καθόλα δικαιολογηµένες, καθώς η εισαγωγή των άµεσων ενισχύσεων, των τοµεακών παρεµβάσεων και της αγροτικής ανάπτυξης σε ένα Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ, που θα εξυπηρετεί κοινούς στόχους και κανόνες, που θα στοχεύει στην επίτευξη των υψηλών περιβαλλοντικών και κλιµατικών στόχων της ΕΕ, που θα αξιολογείται ετησίως στη βάση µιας πληθώρας δεικτών, φαίνεται να αυξάνει τον διοικητικό φόρτο για τις εθνικές διοικήσεις αλλά και τους γεωργούς, χωρίς απαραίτητα να οδηγεί στον επιθυµητό βαθµό απλούστευσης. Αντίστοιχα, εκτιµώ ότι οι ανησυχίες µας για την οµαλή απορρόφηση των πόρων είναι αιτιολογηµένες [...].
Πρόκειται για µια µεγάλη αλλαγή, που φέρνει κάτω από την ίδια οµπρέλα, παρεµβάσεις αρκετά διαφορετικές µεταξύ τους. Κατά την εκτίµησή µου, θα πρέπει να εξασφαλισθεί η µέγιστη ευελιξία προκειµένου, στο τέλος της επόµενης προγραµµατικής περιόδου, να µπορούµε να µιλούµε για ένα µοντέλο επιτυχηµένο στην πράξη, επιτυχηµένο για τα κράτη µέλη και τους ίδιους τους γεωργούς.
