Τα βασικά χρηματιστήρια της Ασίας έκλεισαν με απώλειες την περασμένη Τετάρτη με το κινεζικό χρηματιστήριο να καταγράφει τη χαμηλότερη επίδοση από τον Ιανουάριο του 2016 την ώρα που ο Κινέζος Πρόεδρος Xi Jinping και ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν επέκριναν από το Βλαδιβοστόκ τον προστατευτισμό.
Στο Οικονομικό Φόρουμ χωρών της Ανατολής στο Βλαδιβοστόκ στη Ρωσία, ο Κινέζος Πρόεδρος είπε: «Δρομολογούνται βαθιές και σύνθετες αλλαγές στον διεθνή χώρο, με μονομερείς (unilateral) προσεγγίσεις και τον προστατευτισμό να κάνουν την εμφάνισή τους.»
Ο Κινέζος Πρόεδρος φαίνεται να προσανατολίζεται σε σύσφιξη των σχέσεων με τη Μόσχα με συμμετοχή σε επενδυτικά προγράμματα στην ανατολική πλευρά της Ρωσίας σημειώνοντας «Έχουμε μοναδικά γεωγραφικά πλεονεκτήματα. Η Κίνα και η Ρωσία είναι οι μεγαλύτεροι γείτονες, έχουμε στέρεους πολιτικούς δεσμούς.»
Ο Ρώσος Πρόεδρος από την πλευρά του παρατήρησε «Οι βασικές αρχές του εμπορίου – δηλαδή ο συναγωνισμός και το αμοιβαίο οικονομικό όφελος υποβαθμίζονται και δυστυχώς υποσκάπτονται, γίνονται όμηροι ιδεολογιών και εφήμερων πολιτικών σε σημείο να αποτελούν σημαντική πρόκληση για την παγκόσμια οικονομία στο σύνολό της, ειδικότερα όμως για τις δυναμικά αναπτυσσόμενες χώρες της Ασίας-Ειρηνικού.»
Την προηγούμενη Τρίτη ο Ρώσος Πρόεδρος κέρασε τον Κινέζο ομόλογό του pancakes με χαβιάρι συνοδευόμενα από βότκα στο περιθώριο των εργασιών του Oικονομικού Φόρουμ. Η San Francisco Chronicle, την οποία επικαλείται η Guardian έγραψε «Το Πεκίνο και η Μόσχα έχουν αναπτύξει στρατηγική σχέση που αντανακλά την κοινή τους εναντίωση στο μοντέλο ενός κόσμου όπου θα ηγείται μία δύναμη (unipolar), οι ΗΠΑ. Η προσέγγιση μεταξύ των δύο χωρών στηρίζεται στη δυνατή προσωπική σχέση που έχουν αναπτύξει οι δύο Πρόεδροι. Έχουν συναντηθεί σχεδόν 30 φορές και ο Ρώσος Πρόεδρος έχει κάνει γνωστό ότι ο Κινέζος Πρόεδρος είναι ο μοναδικός ηγέτης τον οποίο έχει προσκαλέσει στο παρελθόν για να γιορτάσουν τα γενέθλιά του.»
Το Associated Press μετέδωσε ότι η Κίνα ανέβαλε τη διαδικασία υποβολής αιτήσεων από αμερικανικές επιχειρήσεις για χορήγηση αδειών μέχρι να βελτιωθούν και να σταθεροποιηθούν οι σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας, όπως μετέφεραν Κινέζοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι στους εκπροσώπους του Αμερικανο-Κινεζικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου (US-China Business Council) που εκπροσωπεί 200 αμερικανικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Κίνα.
Η ηλεκτρονική έκδοση της Guardian σημειώνει ότι και η Κίνα έχει επικριθεί ότι προστατεύει τις επιχειρήσεις της απέναντι στους ανταγωνιστές τους για παράδειγμα με το μέτρο της ‘υποχρεωτικής μεταφοράς τεχνολογίας’ (‘forced technology transfers’) που ορίζει ότι οι ξένες επιχειρήσεις πρέπει να μοιράζονται την τεχνογνωσία τους.
Αλλά και η Ρωσία έχει επικριθεί για προστατευτισμό με τους επικριτές της να αναφέρουν εδώ τις περικοπές στις ποσοστώσεις των αλλοδαπών εργατών και την κρατική υποστήριξη επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα των σπάνιων αλκαλικών γαιών, στην παραγωγή αεροσκαφών και τη γεωργία.
Το Ιούνιο – υπενθυμίζει η Guardian – η ΕΕ προειδοποίησε ότι η Κίνα και η Ρωσία είναι οι χώρες που εφαρμόζουν σε μεγαλύτερο βαθμό προστατευτικές πολιτικές αναφορικά με το εμπόριο.
Πολλοί επίσης αναρωτιούνται τι προσπαθεί να πετύχει η Κίνα με την προσφυγή της την επόμενη εβδομάδα στον ΠΟΕ για να ζητήσει άδεια να επιβάλει κυρώσεις ύψους πάνω από εφτά δις δολάρια στις ΗΠΑ για μια διαμάχη σχετικά με πρακτικές dumping που πηγαίνει πίσω στο 2013, όταν όπως μεταδίδει το Reuters η Κίνα διαμαρτυρήθηκε για φόρους dumping σε βιομηχανίες με μηχανήματα και ηλεκτρονικά είδη, φώτα, μέταλλα. Η Κίνα κέρδισε σε μια απόφαση του ΠΟΕ το 2016 η οποία επιβεβαιώθηκε με μια ένσταση πέρσι. Η υπόθεση αφορούσε τον τρόπο υπολογισμού του ύψους του dumping από το αμερικανικό υπουργείο Εμπορίου γνωστό ως ‘zeroing’ που τείνει να αυξάνει το επίπεδο των anti-dumping φόρων σε ξένους παραγωγούς και επανειλημμένα έχει κριθεί παράνομος σε μια σειρά διαφωνιών για το εμπόριο που έχουν φτάσει στον ΠΟΕ. Η σειρά από ήττες για τις ΗΠΑ πυροδότησαν την καμπάνια Τραμπ για μεταρρύθμιση του ΠΟΕ. Ο Αμερικανός Πρόεδρος είπε τον προηγούμενο μήνα ότι η Αμερική ενδέχεται να αποχωρήσει από τον Οργανισμό εάν αυτός δεν βελτιωθεί. Η Κίνα είπε στον ΠΟΕ τον περασμένο μήνα ότι η προθεσμία για τη συμμόρφωση των ΗΠΑ με την απόφαση έληγε στις 22 Αυγούστου. Ο ΠΟΕ δημοσίευε ατζέντα την Τρίτη που περιλάμβανε συνάντηση της επιτροπής διευθέτησης διαφωνιών στις 21 Σεπτεμβρίου, υποδηλώνοντας ότι η Κίνα σχεδίαζε να επιλέξει το νομικό εργαλείο της εξουσιοδότησης για επιβολή κυρώσεων.
Η κίνηση θεωρείται αντίποινα για το γεγονός ότι η Ουάσινγκτον δεν συμμορφώνεται με προηγούμενη απόφαση του ΠΟΕ. Έχει ως επίκεντρο τους φόρους που επιβάλλει η Αμερική στην Κίνα για πρακτικές dumping σε αγαθά στην αμερικανική αγορά σε τεχνητά χαμηλές τιμές. Αυτή η διαδικασία, ο αμερικανικός τρόπος υπολογισμού, γνωστός ως ‘zeroing’ έχει κριθεί παράνομος σε μια σειρά από εμπορικές διαμάχες που έχει εξετάσει ο ΠΟΕ. Η Κίνα υποστηρίζει ότι η Αμερική δεν έχει συμμορφωθεί με τις προηγούμενες αποφάσεις, οπότε τώρα ζητά εξουσιοδότηση να επιβάλει δασμούς 7 δις δολαρίων ως απάντηση.
Αναλυτής από την Κίνα, τον οποίο επικαλείται το BBC, εκτιμά ότι αυτή η προσέγγιση είναι πολύ ήπια, δεδομένου ότι νομικά μπορεί να χρειαστούν χρόνια για να υπάρξει διευθέτηση και δεν θα μπορέσει να αντισταθμίσει το επόμενο κύμα δασμών που αναμένεται να επιβάλει η αμερικανική κυβέρνηση σε κινεζικά προϊόντα.
Σε ό,τι αφορά τη γεωργία, οι αναπτυγμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, έχουν συνήθως υψηλότερους δασμούς για αυτά απ’ ό,τι για τα βιομηχανικά αγαθά. Στο εμπόριο αγροτικών προϊόντων ο μέσος όρος για την Αμερική είναι χαμηλότερος από άλλες πλούσιες χώρες με σημαντική διαφορά.
Σε παλιότερο tweet του ο Αμερικανός Πρόεδρος είχε διαμαρτυρηθεί για τους δασμούς ύψους 270% στις εισαγωγές γαλακτοκομικών στον Καναδά. Ο Καναδάς θεωρείται ότι έχει σε μεγάλο βαθμό έναν προστατευμένο και ρυθμισμένο με κανόνες τομέα γαλακτοκομικών, σημειώνει το BBC, και ένας από τους δασμούς σε συγκεκριμένο τύπο γαλακτοκομικού προϊόντος όπως καταγράφεται στη βάση δεδομένων του ΠΟΕ αφορά ακριβώς αυτό. Υπάρχουν και άλλες χώρες που κινούνται σε αυτό το υψηλό εύρος.
Σε άλλο tweet o Πρόεδρος Τραμπ είχε παραπονεθεί ότι η ΕΕ και ο Καναδάς επιβάλλουν αυτό που αποκάλεσε «μη σχετιζόμενους με το νόμισμα εμπορικούς φραγμούς» (non-monetary trade barriers) εναντίον των ΗΠΑ. Όλες οι χώρες τους έχουν – είναι περισσότερο γνωστοί ως εμπόδια που δεν σχετίζονται με τους δασμούς (NTBs, non-tariff barriers) και καλύπτουν μεγάλο εύρος. Περιλαμβάνουν νομοθετικές ρυθμίσεις αναφορικά με την ασφάλεια, την προστασία του περιβάλλοντος, τις ετικέτες και τους περιορισμούς ως προς το ποιος μπορεί να παρέχει συγκεκριμένες υπηρεσίες. Συγκρινόμενα με τους δασμούς, τα NBTs είναι δυσκολότερο να ποσοτικοποιηθούν. Συχνά υπάρχει μια εύλογη αιτία πίσω από τους συγκεκριμένους κανόνες ωστόσο ταυτόχρονα διαμορφώνουν δυσκολότερες συνθήκες για τους προμηθευτές σε άλλες χώρες – και σε κάποιες περιπτώσεις αυτός είναι ο στόχος.
Μερικά παραδείγματα παρουσίας των NTBs στον αγροτικό και τον διατροφικό τομέα σύμφωνα με τους Αμερικανούς αγρότες έχει να κάνει με το ότι τα προϊόντα τους αποκλείονται από την ευρωπαϊκή αγορά λόγω κανόνων που περιορίζουν τη χρήση γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών, ορμονών στα βοοειδή και του θέματος των κοτόπουλων που πλένονται με χλώριο. Και οι ΗΠΑ διατηρούν τα δικά τους θεσμικά εμπόδια που αφορούν περιορισμούς αναφορικά με εντόσθια / παραπροϊόντα σφαγείων (offal) και τυρί που παρασκευάζεται από μη παστεριωμένο γάλα. Τα Haggis και πολλά ευρωπαϊκά τυριά αποκλείονται με αυτούς τους κανόνες.
Οικονομολόγοι με τους οποίους μίλησε το BBC πάντως υποστηρίζουν ότι το εμπορικό ισοζύγιο εξαρτάται ότι το ύψος των αποταμιεύσεων και των επενδύσεων παρά από τις πολιτικές για το εμπόριο. Εάν μια χώρα αποταμιεύει λιγότερο απ’ ό,τι παράγει θα έχει εμπορικό έλλειμμα.
